Purajmanta perdonanakuychej

1, 2. ¿Imaraykutaj perdonayta yachasqaykitachus manachus qhawarikunayki tiyan?

JEHOVAQA Palabrannejta imaynatachus juchata qhawasqanta, juchallikojtinchej imaynachus sonqon kashasqanta ima rikuchiwanchej. Chantapis, perdonanawanchejpaj wakichisqa kasqanta yachachiwanchej. Tawa yachaqanapi rikorqanchej jina, Jehovaqa Davidta, Manasesta ima yuyayninkuta tijrachisqankuta rikuspa khuyakorqa. Paykunaqa imatachus ruwasqankumanta may llakisqa kasqankurayku, juchankuta rimarerqanku, sajra ruwayninkuta qhesacharqanku, sonqomantapachataj pesachikorqanku. Chayrayku, Jehovaqa paykunata watejmanta allinpaj qhawarqa.

² Kunanqa, noqanchejpis wajkunata perdonana kasqanmanta yachakusun. Manasés ñakʼarichisqan runasmanta ujnin, familiayki kanman karqa chay, ¿imatá ruwawaj karqa? Manasesta perdonayta, ¿atiwajchu karqa? Chayta tapukoyqa may allin, imajtinchus kay tiempopi runasqa sajra imasta ruwanku, leyta mana kasuspataj paykunallapaj imatapis maskʼanku. Chayrayku, ¿imaraykutaj uj cristiano perdonayta yachanan tiyan? Pillapis sonqoykita nanachejtin, ¿imataj yanapasonqa mana phiñarikunaykipaj, Jehová munasqanman jina ruwanaykipaj, perdonaytataj yachanaykipaj?

3-5. a) ¿Imawantaj Jesús kikincharqa wajkunata perdonanapuni kasqanta yachachinanpaj? b) ¿Imatataj Mateo 18:21-35 versiculospi rijchʼanachina yachachiwanchej?

³ Familiaresninchejwan, amigosninchejwan, runamasinchejwan, Jehovawanpis allinpi kanapajqa, contranchejpi juchallikojkunata perdonananchej tiyan; hermanospis chayri waj runaspis kachunku. Bibliaqa cristianos chayta ruwananchejpuni kasqanta nin, contranchejpi sapa kuti juchallikojtinkupis. Jesusqa perdonananchejpuni kasqanta sutʼinchananpaj, qolqe manuyoj kamachimanta parlarqa.

⁴ Chay kamacheqa patronninman 60 millones pʼunchaykuna llankʼaymanta manu kasqa. Chaywanpis, patronnenqa qolqe manunta perdonapusqa. Chay kamachitaj kamachi masinwan tinkukusqa, pichus 100 pʼunchaykuna llankʼayllamanta payman manu kasqa. Kamachi masenqa suyarinanta mañakusqa. Paytajrí, patronnin chay chhika manunmanta khuyajtinpis, kamachi masinta carcelman wisqʼaykuchisqa. Chayta yachaspa, patronnenqa mayta phiñarikuspa tapusqa: “Manachu qampis kamachi masiykita khuyanayki karqa, imaynatachus noqapis qanta khuyarqayki, ajinata?”, nispa. Chantá, patronnenqa “phiñakuspa, ñakʼarichej runaswan japʼichisqa, tukuy manunta juntʼanankama” (Mat. 18:21-34).

⁵ ¿Imatataj Jesús chay rijchʼanachinawan yachachiwarqanchej? Pay nerqa: “Kikillantataj qankunatapis janaj pachapi kashaj Tatayqa ruwasonqachej, manachus sapa ujniykichej wawqesniykichejta tukuy sonqo juchasninkumanta perdonankichej chayqa”, nispa (Mat. 18:35). Juchasapa runas kasqanchejrayku sapa kuti pantanchej, chayrayku mana Jehovata tukuy imapi kasukuyta atinchejchu. Chaywanpis, payqa tukuy juchasninchejta pampachayta munan, ajinamanta manapis juchallikusunmanchu jina ñaupaqenpi rikhurinchej. Chayrayku, paywan masichakuyta munanchej chayqa, runamasinchejpa pantaykunasninta perdonananchejpuni tiyan. Jesús Orqopi Yachachishaspa nerqa: “Sichus contraykichejta juchallikojkunata perdonankichej chayrí, ajinallatataj janaj pachapi kashaj Tataykichejpis juchasniykichejta pampachanqa. Runas contraykichejta juchallisqankutachus mana perdonankichej chayqa, Dios Tataykichejpis manallataj juchasniykichejta pampachanqachu”, nispa (Mat. 6:14, 15).

 6. ¿Imaraykutaj wajkunata perdonay mana atikullanchu?

⁶ Ichapis qan kayta niwaj: “Arí, runamasinchejta perdonanapuni tiyan, chaywanpis chayta ruwayqa mana atikullanchu”, nispa. Chaytaj ajinapuni, imajtinchus contranchejpi juchallikojqa sonqonchejta nanachiwanchej. Chayrayku, ichapis phiñarikusunman, wasanchawasqanchejta yuyasunman chayri pagachikuyta munasunman chaytajrí vengakuyta. Wakinkunaqa, contrankupi juchallikojta ni jaykʼaj perdonayta atinankuta yuyanku. Qan ajinata yuyanki chay, ¿imaynatataj Jehová munasqanman jina perdonayta yachawaj?

7, 8. ¿Imataj yanapasonqa contraykipi juchallikojta perdonanaykipaj?

⁷ Pillapis contranchejpi juchallikojtin chayri noqallanchej ajina kasqanta yuyajtinchejpis, mayta phiñakusunman. Uj joven imaynapichus rikukusqanmanta nin: “Uj kuteqa, wasiypi mayta phiñarikorqani, ni jaykʼaj kutinayta nispataj llojsiporqani. Chay pʼunchayqa sumajta qʼoñirisharqa, jawapi puriykachashajtiytaj kʼachitu imasta rikorqani, chayrayku phiñakuyniy thasnukaporqa. Pisi horasninmantaj sonqo tiyasqa, mayta pesachikuspataj wasiyman kutiporqani”, nispa. Rikunchej jina, phiñakuyninchejta ñitʼiykukunapaj tiempo pasananta saqejtinchejqa yuyaychakuspa allinta tʼukurisun, ajinamanta mana pesachikunapaj jina imatapis parlarpasunchu (Sal. 4:4; Pro. 14:29; Sant. 1:19, 20).

⁸ Phiñasqallapuni kanki chayqa imaraykuchus phiñasqa kashasqaykita tapurikuy. ¿Phiñachisunanpaj jinachu imatapis ruwarqa? ¿Chayri sonqoykita nanachinanpajpuni chayta ruwasqantachu yuyanki? ¿Imatapunitaj ruwarqa? Imaraykuchus phiñakusqaykita tapurikuspa, reparakuspa ima, Bibliaj mayqen yuyaychaykunasninman jinachus ruwanaykita yachanki, chaytaj allinta kutichinaykipaj yanapasonqa (Proverbios 15:28; 17:27 leey). Ajinamanta, allin yuyaywan imatapis qhawanki, perdonaytataj atillanki. Ichapis chayta ruwayta mana atillankichu, chaywanpis chayta ruwajtiykeqa Diospa Palabran yuyasqaykita, sonqoyki “imatachus munasqantapis sutʼita” rikuchenqa, Jehová jinataj wajkunata perdonayta atinki (Heb. 4:12).

9, 10. a) ¿Imaynatataj wajkuna phiñachisojtinku kutichiwaj? b) ¿Imaynatataj allin kajtapuni yuyay, wajkunata khuyakuy ima kausayniykipi yanapasunkiman?

⁹ Ashkha imas phiñachinawanchejpa jina kanman. Sutʼincharinapaj, autota apaykachashajtiyki waj auto yaqha takarpasojtin, ¿imatá ruwawaj? Ashkha runasqa mayta phiñarikuspa juchayoj kajta mikhuykuyta munanku. Chaywanpis uj cristianoqa mana chayta ruwanmanchu.

¹⁰ Chay rato rabiamanta phatanaykimantaqa, aswan allin kanman allintaraj tʼukurinayki. Ichá qanpis waj imasta qhawashasqaykirayku juchayoj kanki. Chayri ichá chay runaj autonpa iman mana allinchu kasharqa. Imayna kajtinpis, wajkunata entiendey, mana tukuy imatachu yachasqanchejta reparakuy, wajkunamanta khuyakuy imaqa, mana phiñarpakunapaj yanapawasun. Eclesiastés 7:9 nin: “Ama imamantapis usqhayllata phiñakuychu, imaraykuchus phiñakoyqa wampu runasllapaj allin”, nispa. Ama yuyaychu pipis phiñachisunanpajpuni imatapis ruwasqantaqa. Ashkha kutispeqa, juchasapa kasqanrayku imatapis ruwanman mana phiñachiyta munaspachu chayri noqallanchej mana allinta yuyashasunman. Chayrayku, sonqoykita nanachisunanpaj jina parlasqankuman rijchʼakojtinpis ama phiñarpakuypachachu. Astawanqa munakuyniykita rikuchispa perdonay, ajinamanta aswan kusisqa kanki (1 Pedro 4:8 leey).

11. Willashajtinchej pillapis mana allinwan kutichiwajtinchej, ¿imatá ruwananchej tiyan?

¹¹ Willashajtiyki pipis mana allinwan kutichisojtin, ¿imatá mana phiñakunaykipaj ruwawaj? Jesusqa 70a yachachisqasninta willaj kachashaspa kayta nerqa: “Mayqen wasiman yaykuspapis, ñawpajta paykunata napaykuychej: Kusiy kawsay kachun kay wasipi, nispa. Chaypi tiyakoj runa chay napaykusqaykichejta japʼikunapaj jinachus kanqa chayqa, napaykusqaykichejqa paypi qhepakonqa. Manachayrí, qankunaman kutimponqa”, nispa (Luc. 10:1, 5, 6). Pillapis willayninchejta uyarejtenqa mayta kusikunchej, imaraykuchus willayninchejqa kausayninpi yanapanman. Chaywanpis wakin kuteqa mana allinwan kutichiwanchej. ¿Imatá ajinapi rikukuspa ruwanki? Jesusqa sonqo tiyasqallapuni kananchejta nerqa. Chayrayku, runas imaynata kutichisojtinkupis, mana phiñarikuspa ripunayki tiyan. Kutichikuwaj chayqa mana kusiy kausay kanmanchu.

12. Pablo Efesios 4:31, 32 versiculospi qhelqasqanman jina, ¿imatá ruwananchej tiyan?

¹² Tukuywan allinpi kanaykipaj kallpachakuy, mana willashajtillaykichu. Chaywanpis, wajkunata perdonayqa mana niyta munanchu juchanta allillanpaj qhaway chayri wajkunata ñakʼarichisqanta pisiyachiy. Chantá, ¿imataj perdonay niyta munan? Tukuy phiñakuyninchejta sonqonchejmanta wijchʼuy niyta munan, sonqo tiyasqa kanallapajpuni. Wakenqa wajkuna contrankupi juchallikusqankuta mana qonqayta atispa, niña kusisqachu kanku. Ama ajinapeqa rikukuychu. Wajkunapaj phiñakullankipuni chayqa, mana kusisqa kayta atinkichu. Chayrayku, perdonanapaj wakichisqa kay (Efesios 4:31, 32 leey).

13. a) ¿Imaynatataj uj cristiano contrarionpa umanman “nina brasasta” tauqanman? b) ¿Imataj kanman kʼachamanta kutichejtinchej?

¹³ Wakin kuteqa, ichapis mana allinwan kutichisoj runata, Bibliaj yachachiykunasninta japʼikunanpaj yanapayta atiwaj. Apóstol Pablo qhelqarqa: “Sichus contrarioyqui yarkachicunman chayka, miqhuyta koriy. Sichus contrarioyqui chʼaquichicunman chayka, yacuta koriy, imaraycuchus cayta ruwaspa, nina brasasta umanman taukanqui. Ama sajra cajwan atipachicuychu, antes sajrata allin cajwan atipay”, nispa (Rom. 12:20, 21, Mosoj Testamento). Wajkunawan kʼacha kayqa, phiñakuyninkuta thasnunman, kʼacha kaykunasninkutataj sutʼiman orqhonman. Mana allinwan kutichisoj runata entiendenki, khuyakunkitaj chayqa, ichapis Bibliaj yachachiykunasninta yachakunanpaj yanapayta atinki. Mana ajina kajtinpis, kʼachamanta kutichejtiykeqa imaraykuchus ajina kasqaykipi chay runa tʼukurinman (1 Ped. 2:12; 3:16).

14. Wajkuna imatapis contraykipi ruwajtinku, ¿imaraykutaj mana phiñasqallapuni kanaykichu tiyan?

¹⁴ Chaywanpis, wakin runaswanqa mana masichakunachu. Sutʼincharinapaj, qotuchakuymanta qharqosqa kajkunawan mana masichakunachu; paykunaqa jatun juchapi urmaspa mana pesachikorqankuchu. Pillapis juchallikusqanwan sonqoykita nanacherqa chayqa, aswan qhepaman pesachikojtinpis ichá mana perdonayta atillankichu. Imaraykuchus, sonqoyki nanasqallapuni kashanman. Jina kajtenqa, perdonayta atinaykipaj Jehovamanta kutin kutita yanapata mañakuy. Qanqa imachus chay runaj sonqonpi kasqanta mana yachayta atiwajchu. Jehovatajrí sumajta yachan, payqa imapunichus sonqonchejpi kasqanta qhawan, juchallikojkunamantataj khuyakun (Sal. 7:9; Pro. 17:3). Chayrayku Biblia nin: “Ama pimampis sajramanta sajrallatataj kutichiychejchu; allin kajtapuni ruwaj churakuychej tukuy runaj ñaupaqempi. Atisqaykichejman jina tukuy runaswan allimpi kausakuychej. Munasqa hermanosníy, ama ima sajramantapis pagachikuychejchu, manachayqa saqeychej Dios phiñakuynimpi jasutʼinanta. Diosmanta Qhelqasqapi nin: Noqa pagachikusaj jasutʼispa, nin Señorqa”, nispa (Rom. 12:17-19). Ni pí wajkunata juchachayta atisunmanchu (Mat. 7:1, 2). Chaywanpis, Jehová cheqan kajman jinapuni juzgananpi atienekusunman.

15. ¿Imatataj yuyarikunanchej tiyan pipis contranchejpi juchallikojtin?

¹⁵ Pipis contranchejpi juchallikojtin, pesachikojtinñapis mana perdonayta atinchejchu chayqa, paypis ñakʼarishasqanta yuyarikuna. Imajtinchus, noqanchej jina juchasapa runallataj (Rom. 3:23). Jehovataj tukuy juchasapa runasmanta khuyakun. Chayrayku, contranchejpi juchallikojpaj Diosmanta mañapusunman. Paypaj mañapusun chayqa, phiñakuyninchej pisiyanqa. Jesusqa, contranchejpi sajrata ruwajkunawanpis mana phiñasqachu kanata yachachishaspa, nerqa: “Enemigosniykichejta munakuychej, chejnispa qankunata qhatiykachajkunapajtaj Diosmanta mañapuychej”, nispa (Mat. 5:44).

16, 17. ¿Imatataj ancianos uj juchallikoj runa pesachikusqanta nejtinku ruwanayki tiyan, imaraykú?

¹⁶ Jehovaqa, ancianosta qotuchakuypi jatun juchasta juzganankupaj churan. Chay hermanosqa, mana Jehová jinachu tukuy imata yachayta atispapis, Diospa Palabran nisqanman jinapuni espíritu santoj yanapayninwan imatapis allinchanku. Chayrayku, Diosmanta mañakuspa imatapis allinchasqankoqa Jehová yuyasqanman jinapuni kasqanta nisunman (Mat. 18:18).

¹⁷ Noqanchejtaj, cheqa sonqo kasqanchejta rikuchiyta atisunman. Chayrayku, uj juchallikoj runa pesachikusqanta ancianos nejtinku, ¿perdonankichu, munakuyniykitataj rikuchillankipunichu? (2 Cor. 2:5-8.) Ichapis chayta ruwayta mana atillankichu, astawanqa juchallikusqanwan qanta chayri familiaykimanta pillatapis ñakʼarichejtin. Chaywanpis Jehovapi, imaynatachus qotuchakuypi imatapis allinchasqanpi ima atienekunki chayqa, yachaywan imatapis ruwanki, perdonayta atisqaykitataj rikuchinki (Pro. 3:5, 6).

18. ¿Imaynasmantataj wajkunata perdonay yanapawanchej?

¹⁸ Perdonayta yachayqa mayta yanapawanchej: sonqo juntʼasqa kanapaj, mana onqonapaj, wajkunawan allinpi kanapaj, kusisqa kausanapaj ima. Phiñasqallapuni kasparí, onqonchej, wajkunawan phiñarpakunchej, sinchʼita llakikunchej, nitaj piwanpis allintañachu apanakunchej. Chaywanpis perdonayta yachasun chayqa Tatanchej Jehovawan allinpi kasunchej, chaytaj aswan jatun bendición (Col. 3:12-14).