CAPÍTULO 79
¿Imataj kanan karqa mana creej judioswan?
JESUSQA GALILEOSMANTA, SILOAM TORREMANTAWAN PARLASPA YACHACHIN
JESUSQA SAMARIKUNA PʼUNCHAYPI UJ WARMITA SANOYACHIN
Jesusqa tukuy imaynamanta runasta yanapariyta munarqa Diosman qayllaykunankupaj. Chayrayku tukuynejpi Diosmanta yachacherqa. Kunan qhawarinachej, imamantachus uj fariseoj wasi punkunpi yachachisqanta.
Jesús chaypi kashajtin, “wakin runasqa Jesusman qayllaykuspa willarqanku Pilato galileosta wañuchisqanta, uywa wañuchisqasta jaywashajtinku” (Lucas 13:1).
Pilatoqa ichapis chayta ruwarqa, ashkha judíos contranpi oqharikusharqanku, chaypacha. Chay judiosqa Pilatoj contranta oqharikusqanku, temploj qolqenta orqhosqanrayku, chay qolqewantaj jallpʼa uranta uj larqʼata Jerusalenkama ruwachisqanrayku. Payqa ichapis sacerdotespa yanapanwan qolqeta orqhorqa. Jesusman galileosmanta willajkunaqa, ichapis yuyarqanku galileos mana kasukusqankurayku ñakʼarichisqa kasqankuta. Jinapis Jesusqa mana ajinatachu yuyarqa.
Chayrayku nerqa: “¿Yuyankichejchu chay galileosqa ajinata ñakʼarisqankuta, tukuy galileosmanta aswan juchasapas kasqankurayku? Noqa niykichej mana ajinachu kasqanta”, nispa. Chantá Jesusqa, judiosman nerqa: “Manachus juchasniykichejmanta pesachikunkichej chayqa, qankunapis tukuyniykichej wañullankichejtaj”, nispa (Lucas 13:2, 3). Chantá Jesusqa Siloam torre urmaykusqanmantañataj parlarqa. Chay torreqa ichapis Jerusalenman larqʼata ruwakushajtin urmaykorqa.
Jesús nerqa: “Chay 18 runas, pikunatachus Siloampi torre urmaykuspa wañuracherqa chaykunamanta, ¿yuyankichejchu chay runas Jerusalenpi tukuy tiyakojkunamanta aswan juchayoj kasqankuta?”, nispa (Lucas 13:4). Runasqa ichapis yuyarqanku Siloam torrepi wañojkunaqa, manchay juchasapas kasqankurayku wañusqankuta. Jesustajrí mana ajinatachu yuyarqa. Payqa yacharqa wakin kutis mana suyasqallamanta imapis kasqanta (Eclesiastés 9:11). Judiosqa imachus chay runaswan kasqanta yachaspa, reparakunanku karqa niraj ima kashajtin pesachikunanku kasqanta. Chayrayku Jesús nerqa: “Manachus juchasniykichejmanta pesachikunkichej chayqa, qankunapis tukuyniykichej paykuna jinallataj wañunkichej”, nispa (Lucas 13:5). ¿Imajtintaj Jesús chayta nerqa?
Imajtinchus manaña unaytachu Diospa Gobiernonmanta willanan karqa. Chantá Jesús nerqa: “Uj runajta uva huertanpi higo sachʼan kasqa, higosta pallaj rispataj mana imatapis tarisqachu. Chantá uva huertata qhawajman nisqa: ‘Kinsa watataña jamuni kay higo sachʼamanta higosta pallaj, nitaj poqonchu. Kʼuturpariy, qhasilla kay sachʼa kashan mana poqospa’, nispa. Huertata qhawajtaj nisqa: ‘Patronníy, kay watatawan kallachunraj ari. Noqaqa sachʼaj muyuyninta allaspa wanuchaykurisaj. Poqojtenqa allin kanqa, mana poqojtintaj kʼuturparichinki’, nispa” (Lucas 13:6-9).
Jesusqa kinsa wata kurajta judiosman willarqa pay Mesías kasqanpi creenankupaj. Jinapis wakin judioslla creerqanku. Jesusqa casi tawa watastaña willaspapis, astawan willananpaj kallpachakullarqapuni. Payqa huertata qhawaj jina karqa, Diospa Gobiernonmanta Judeapiwan Pereapiwan willaspataj, higo sachʼaj muyuyninta allaspa wanuchaykurispa jinasharqa. Jinapis pisi runaslla yachachisqanta japʼikorqanku. Chayrayku chay nacionqa mana poqoj higo sachʼa jina chinkachisqa kanan karqa.
Ashkha judíos manapuni Jesuspi creerqankuchu. Uj kuti, Jesusqa Samarikuna Pʼunchaypi uj sinagogapi yachacherqa. Chaypitaj uj warmita kʼumpullamantaña purishajta rikorqa. Paytaqa uj supay 18 watastaña onqoykuchisqa, nitaj imaynamanta cheqanyakuyta atisqachu. Jesusqa chay warmita khuyakuspa nerqa: “Onqoyniykimanta kacharichisqaña kanki”, nispa (Lucas 13:12). Chantá Jesusqa makisninta payman churaykorqa, chay warmitaj chay ratopacha cheqanyakorqa, Diostataj jatuncharqa.
Sinagogata kamachejtajrí, chayta rikuspa mayta phiñakorqa, nerqataj: “Sojta pʼunchay tiyan trabajanapaj, chay pʼunchaykunapi jamuychej sanoyachisqa kanaykichejpaj, amataj Samarikuna Pʼunchaypeqa”, nispa (Lucas 13:14). Chay kamachejqa, runasta kʼamerqa Samarikuna Pʼunchaypi sanoyachisqa kanankupaj sinagogaman risqankumanta. Jinapis mana negarqachu Jesús onqosqasta sanoyachisqanta. Chantá Jesusqa paykunaman sutʼita niporqa: “Puraj uyas, ¿manachu qankunaqa Samarikuna Pʼunchaypi toroykichejta chayri burroykichejta phaskaraspa yakuta ujyachimunkichej? Kay warmeqa Abrahanpa wawan, ¿manachu paytaqa Samarikuna Pʼunchaypi kacharichina karqa, 18 watastaña Satanás ñakʼarichisqanmanta?”, nispa (Lucas 13:15, 16).
Jesusman churanakojkunaqa pʼenqaypi rikhurerqanku. Chaypi kaj waj runastajrí, Jesús milagrosta ruwasqanta rikuspa mayta kusikorqanku. Chantá Jesusqa Diospa Gobiernonmanta iskay kikinchaykunastawan willarqa. Chaykunamantataj yachacherqaña Galilea qochapi kashaspa (Mateo 13:31-33; Lucas 13:18-21).