CAPÍTULO 82
Jesusqa Perea jallpʼapi willan
KʼULLKU PUNKUNTA YAYKUNAPAJ KALLPACHAKUNA
JESUSQA JERUSALENPI WAÑUNAN KARQA
Jesusqa Judeapi kashaspa Jerusalenpi, waj lugarespiwan willarqa, onqosqastapis sanoyacherqa. Chantá Jesusqa Jordán mayuta chimpapi kaj Pereaman riporqa. Chaypitaj llajtamanta llajta yachachispa purerqa. Chantá pisi tiemponman Jerusalenman kutiporqa.
Jesús Pereapi kashajtillanraj uj runa payta taporqa: “Señor, ¿pisichu kanku salvakojkunaqa?”, nispa. Chay runaqa yacharqachá judiospa religionninkuta ñaupajman apajkuna chʼajwasqankuta, pisi runasllachus chayri ashkha runaschus salvakunankumanta. Jesustajrí mana imatapis nerqachu, astawanpis imatachus salvakunapaj ruwanamanta nerqa: “Kʼullku punkunta yaykunaykichejpaj mayta kallpachakuychej”, nispa. Arí, chayman yaykunapajqa mayta kallpachakuna tiyan. Jesús nerqa: “Ashkhas yaykuyta munanqanku, manataj atenqankuchu”, nispa (Lucas 13:23, 24).
Chantá Jesusqa maytapuni kallpachakuna kasqanta yachacherqa. Pay nerqa: “Wasiyoj sayarimuspa punkuta llaveykojtinña, qankunaqa jawapi sayashaj qhepakunkichej, punkutataj takankichej ‘Señor, kicharimuwayku’ nispa. Paytaj kutichisonqachej: ‘Mana rejsiykichejchu [...]. Riychej kaymanta, tukuy qankuna sajrata ruwajkuna’, nispa” (Lucas 13:25-27).
Jesusqa uj wasiman tarde chayaj runamanta parlarqa. Chay runaqa wasi punkuta llavesqata taripasqa. Payqa temprano chayanan karqa, wakin ruwanasninta saqenan kajtinpis. Judiospis chay runa jinallataj karqanku. Paykunaqa Jesuspa yachachisqanta mana japʼikorqankuchu, nitaj Diosta yupaychaytapis ñaupajman churarqankuchu. Chantapis mana creerqankuchu Jesús Mesías kasqanpi. Chayrayku Jesusqa nerqa: “Qankunataj jawapi qhepakunkichej, chaypitaj waqay, kiru kʼarurakuytaj kanqa. Chantapis runasqa jamonqanku inti llojsimuynejmanta, inti yaykuynejmanta, patanejmanta, uranejmantawan, Diospa Gobiernonpitaj mikhoj tiyaykonqanku”, nispa (Lucas 13:28, 29). Arí, tukuy nacionesmanta runas Diospa Gobiernonman yaykunanku karqa.
Chantá Jesús nerqa: “Ajina ari, qhepapi kajkunamanta wakenqa ñaupajpi kanqanku, ñaupajpi kajkunamanta wakintaj qhepapi kanqanku”, nispa (Lucas 13:30). Jesusqa ‘qhepapi kajkuna’ nispa, mana judío kajkunamanta, pisipaj qhawasqa judiosmantawan parlasharqa. ‘Ñaupajpi kajkuna’ nispataj, Abrahanpa wawasnin kasqankurayku jatunchakoj runasmanta parlasharqa. Jesusqa “qhepapi kanqanku” nispa, nisharqa Diospa Gobiernonman mana yaykunankuta.
Wakin fariseostaj Jesusman nerqanku: “Llojsispa ripuy. Herodesqa wañuchiyta munashasunki”, nispa. Ichapis rey Herodesllataj runasman nerqa ajinata parlanankuta Jesús ripunanpaj. Herodesqa yacharqa, Jesusta imapis pasajtin, runas payta juchachanankuta. Imajtinchus payqa aswan ñaupaj kutipi Juan Bautistata wañuchicherqa. Herodesqa ichapis chayrayku Jesús ripunanta munarqa. Jesustajrí fariseosman nerqa: “Rispa, chay atoj jina vivo runata nimuychej: ‘Noqaqa kunanpis, qʼayapis supaykunata qharqosaj, onqosqastapis sanoyachisaj, minchhataj ruwanayta tukusaj’, nispa” (Lucas 13:31, 32). Jesusqa mana Herodespa munasqantachu ruwarqa, nitaj waj runaspa munasqankutachu. Manachayqa Tatanpa munaynintapuni ruwayta munarqa, Tatan munasqanman jina.
Chantá Jesús nerqa: “Uj profetataqa mana maypipis wañuchinankuchu tiyan, manachayqa Jerusalenllapi”, nispa (Lucas 13:33). Chayrayku payqa Jerusalenman purirerqa. Diosmanta Qhelqasqapeqa mana nerqachu Jesús maypichus wañuchisqa kananta. Jinapis Jesusqa Jerusalenllapi wañuchisqa kananta nerqa. Imaraykuchus Jerusalenqa Judeaj capitalnin karqa. Chaypitaj judiospa Jatun Juntanku kasharqa. Chay Juntaqa judiospa Jatun Juzgadonku karqa. Chaypitaj 71 jueces kaj kanku. Chay Juntamanta kajkunalla juzgaj kanku pikunatachus llulla profetamanta tumpaj kanku, chaykunata. Chantapis Jerusalenllapi qʼolachina jaywanasta Diosman jaywakoj. Chayrayku Jesusqa yacharqa Jerusalenpi wañuchisqa kananta.
Chantá Jesusqa nerqa: “Jerusalenpi tiyakojkuna, qankunaqa profetasta wañuchiyta yachankichej, qankunaman kachamusqastapis rumiswan chʼanqayta yachankichej. Mashkha kutitachus qankunata tantayta munarqaykichej, imaynatachus wallpa chillwisninta lijrasnin uraman tantaykun, ajinata. Qankunataj mana munarqankichejchu. Qhawariychej, Diosqa wasiykichejta saqerpayanqa”, nispa (Lucas 13:34, 35). Judiosqa Diospa Wawanta qhesachasqankurayku, qhesachasqallataj kananku karqa.
Jesús niraj Jerusalenman chayashajtin, fariseospa kurajninku Jesusta wasinman invitarqa mikhunata mikhurikunankupaj. Chay diaqa Samarikuna Pʼunchay karqa. Chay fariseoqa waj runastapis invitakullasqataj, chaykunamanta ujnintaj chakin punkisqa kasharqa. Chay fariseoj invitadosnenqa Jesusllata qhawasharqanku, chay chakin punkisqa runata sanoyachinantachus manachus yachayta munaspa. Chantá Jesusqa fariseostawan leymanta yachachejkunatawan taporqa: “¿Samarikuna Pʼunchaypi sanoyachiyta atikunchu, manachu?”, nispa (Lucas 14:3).
Runastaj ni imata kuticherqankuchu. Chantá Jesusqa chay runata sanoyachispa nerqa: “¿Manachu qankunamanta mayqennillaykichejpis wawan chayri toron pozoman urmaykojtin, chay ratopacha orqhonman Samarikuna Pʼunchay kajtinpis?”, nispa (Lucas 14:5). Chay runastajrí chʼinlla karqanku.