¿Imaynatá Jesús Diospa chiqan kayninta jatuncharqa?
“Jesusta Dios Tata churarqa wañuyninwan runasta allinyachinampaj, yawarnimpi creeynejta. Ajinapi justicianta rikucherqa.” (ROM. 3:25.)
1, 2. a) ¿Imatá Biblia imaynapichus runas kachkasqankumanta yachachin? b) ¿Ima tapuykunamantaq kay yachaqanapi kutichisun?
ADÁN, Edén huertapi, Diospa contranpi uqharikusqanmanta tukuy yachanchik. Chayraykutaq mayta ñakʼarichkanchik. Biblia nin: “Uj runanejta jucha kay pachaman yaykumorqa, jucharaykutaj wañuypis tiyan. Ajinamanta wañoyqa tukuy runasman chayarqa, tukuyninku juchallikusqankurayku”, nispa (Rom. 5:12). Allinta ruwanapaq mayta kallpachakuspapis pantanchikpuni, chayraykutaq Diosmanta perdonta mañakunanchik tiyan. Apóstol Pablopis llakiywan nirqa: “Allin kajta ruwayta munasqaytaqa mana ruwanichu, astawanqa sajra kajta ruwani [...]. Ay, imanallasajtaj?”, nispa (Rom. 7:19, 24).
2 Tukuy juchasapa runas kanchik, chayraykutaq kay tapuykuna rikhurin. ¿Imaynatá Nazaretmanta Jesús, mana juchayuq paqarikunman karqa, chantá imaraykutaq bautizakurqa? ¿Imaynatá Jesús kawsayninwan, Jehovap chiqan kayninta jatuncharqa? Astawanpis, ¿imapaqtaq Cristo wañurqa?
Diospa chiqan kayninta iskaychachikun
3. ¿Imaynatá Kuraq Supay, Evata chʼawkiyarqa?
3 Ñawpa tatasninchikqa, Diospa kamachiyninta qhisachaspa, “unay ñawpa katari, pichus sutichasqa Kuraj Supay, Satanas[pa]” kamachiyninta akllaspa, wampus kasqankuta rikuchirqanku (Apo. 12:9). ¿Imatá ruwarqanku? Ñawpaqtaqa Satanás, Jehová chiqan Kamachiq kasqanta iskaychachirqa. ¿Imaynamantá? Evata jinata tapuspa: “Huertapi kaj tukuynin sachʼaspa poqoyninta ama mikhunkichejchu, nispachu Diosqa nisunkichej?”, nispa. Evataq, Dios juk sachʼap puquynillanmanta mana mikhunankuta, mikhuptinkuqa wañunankuta nisqanta sutʼincharqa. Chaywanpis Satanasqa, ‘manapuni wañunankuta’ nirqa, jinamanta Jehová llulla kasqanta nichkarqa. Dios allin kaqta pakachkasqantataq chʼawkiyaspa yuyachirqa. Chay puquymanta mikhuptin, Diosjina kananta, allin kaqta mana allin kaqta sapallanmanta akllayta atisqanta ima, nirqa (Gén. 3:1-5).
4. ¿Imaynatá tukuy runas Satanaspa makinman chayarqanku?
4 Kuraq Supayqa, runas Jehovamanta karunchakuspa aswan kusisqas kawsakunankuta yuyachirqa. Adantaq, Diospa chiqan kamachiyninta jatunchananmantaqa, warminta uyarispa mana mikhunanku sachʼamanta mikhuykullarqataq. Chayrayku Diosqa, payta manaña allinpaqchu qhawarqa. Ajinamanta Adanqa, juchaman, wañuyman ima, tanqaykuwarqanchik. Tukuy runastaq, “kay mundoj diosnin” Satasnaspa makinman chayarqanku (2 Cor. 4:4, Qheshwa Biblia; Rom. 7:14).
5. a) ¿Imaynatá Jehová, nisqanta juntʼarqa? b) ¿Ima suyakuytataq Dios, ñawpa qhariwarmip mirayninman qurqa?
5 Jehovaqa, nisqanta juntʼanpuni. Chayrayku Adanta Evatawan wañunankuta nirqa (Gén. 3:16-19). Chaywanpis, paykunaman chayta nisqanqa, mana ninayarqachu munaynin mana juntʼakunanta. Astawanqa, wawasninkupaq sumaq suyakuy kasqanta rikuchichkarqa. Imaptinchus Jehovaqa, juk mirayta rikhurichinanta nirqa, Satanastaq, chay mirayta chaki talonninmanta khaninan karqa. Chaywanpis chay mirayqa, thañipuytawan, Satanasta umanpi saruspa pʼaltarparinan karqa (Gén. 3:15). Biblia nin: “Chayrayku Diospa Churenqa jamorqa chay Kuraj Supaypa ruwasqasninta phirinampaj”, nispa. Jinamanta chay mirayqa Jesucristo kasqanta rikuchin (1 Juan 3:8). ¿Imaynatá Jesuspa kawsaynin, wañuynin ima, Jehovap chiqan kaynin jatunchasqa kananpaq yanapanman karqa?
¿Imaraykutaq Jesús bautizakurqa?
6. ¿Imaynatá Jesús mana juchayuq paqarikusqanta yachanchik?
6 Diosqa, Jesús wiñay tukusqaman chayaspa, Adán manaraq juchallikuchkaspa imaynachus karqa, ajina kananta munarqa (Rom. 5:14; 1 Cor. 15:45). Chaypaqqa, mana juchayuq paqarikunan karqa. ¿Imaynataq chay kanman karqa? Ángel Gabriel, Mariaman sutʼincharqa: “Espíritu Santo qanman jamonqa, Diospa atiynintaj llanthusonqa; chay mana juchayoj nacej wawaqa sutichasqa kanqa Diospa Churin”, nispa (Luc. 1:35). Mariaqa, Jesusman juchʼuyllaraq kachkaptin imaynatachus paqarikusqanmanta willarirqachá. Chayrayku Jesusqa, Mariawan Josewan templopi taripaptinku, tapurqa: ‘¿Manachu yachankichik Tataypa wasinpi kanayta?’, nispa (Luc. 2:49, Mosoj testamento, 1985). Jesusqa, juchʼuymantapachasina Diospa Churin kasqanta yacharqa. Chayrayku payqa, Diospa chiqan kayninta, ¡mayta jatuncharqa!
7. ¿Imaynataq Jesuspa yuyaynin, cuerpon ima karqa?
7 Jesusqa, Diospa llaqtanmanta tukuy tantakuykunaman rispa, Diosta yupaychayta jatunpaq qhawasqanta rikuchirqa. May sumaq yuyayniyuq kasqanraykutaq, tukuy uyarisqanta, Hebreopi Qillqasqasta ñawirisqanta ima, sumaqta japʼiqaq (Luc. 4:16). Chantapis, cuerponpi mana yuchayuq kasqanrayku, kawsayninta runasrayku quyta atirqa. Chaytaq Salmo 40:6-8, nisqanmanjina karqa. Bautizakuchkaspataq, Jehovamanta ichá chay pʼitis nisqanpi yuyaspa mañakurqa (Luc. 3:21; Hebreos 10:5-10, ñawiriy).a
8. ¿Imaraykutaq Juan, Jesusta bautizayta mana munarqachu?
8 Jesús, Juanwan bautizachikuq riptin, Juanqa mana munarqachu. ¿Imarayku? Imaraykuchus Juanpa bautizasqanqa, judíos, Leypa contranpi juchallikusqankumanta pesachikusqankuta rikuchinankupaq karqa. Chantapis Juanqa, Jesús familian kasqanrayku, chiqan runa kaspa ni imamanta pesachikunanta yacharqachá. Chaywanpis Jesusqa, yakupi bautizanantapuni mañarqa, nirqataq: “Aswan walej Diospa kamachisqanta juntʼana”, nispa (Mat. 3:15).
9. ¿Imatá Jesuspa bautizakusqan rikuchirqa?
9 Jesusqa, Adanjina juntʼa runa kasqanrayku, ichá mana juchasapa wawasniyuq kaypi yuyanman karqa. Chaywanpis, ni jaykʼaq chaypi yuyallarqapischu, imaptinchus Jehovaqa, mana chaytachu paypaq munarqa. Diosqa, Churinta Mesías —warmip Miraynin— kananpaq kachamurqa, chayraykutaq juntʼa kawsayninta jaywanan karqa (Isaías 53:5, 6, 12, ñawiriy). Chantapis Jesús, Israel Diosman qusqa llaqtamantaña kasqanrayku, bautizakusqanqa mana Diosman qukusqantachu ninayarqa. Manaqa, Mesiasmanta profecías nisqanmanjina, Diospa ñawpaqinpi munayninta ruwayta munasqanta rikuchirqa. Chayrayku, Jesuspa bautizakusqanqa, bautizakusqanchikwan mana kikinchu.
10. ¿Imastataq Mesías, Diospa munayninta juntʼananpaq ruwanan karqa, chantá imaynatá chayta Jesús qhawarqa?
10 Jesusqa, Diospa munayninta ruwayta munarqa. Chaypaqtaq, allin willaykunata willanan, yachachinan ima, karqa, discipulosnintataq chayta ruwanankupaq wakichinan karqa. Chantapis Jesusqa, bautizakuchkaspa, Jehovap chiqa kamachiyninta jatunchananrayku, qhatiykachasqa kayta, llakiyta wañuchisqa kayta ima, muchuyta munasqanta rikuchirqa. Payqa, Tatanta mayta munakurqa, chayrayku, munayninta ruwaspa, sunqu juntʼasqa karqa (Juan 14:31). Chantapis, juchamanta, wañuymanta ima, kacharichinawanchikpaq, Diosman juntʼa kawsayninta jaywananta yachaspa, mayta kusikurqa. Tukuy kaykunata ruwayta munasqanta rikuchiptin, ¿Jehová allinpaqchu qhawarqa? ¡Arí!
11. ¿Imaynatá Jehová, Jesusta Mesiastajina allinpaq qhawasqanta rikuchirqa?
11 Tawa Evangeliospiqa, Jehová, Jesusta Jordán mayumanta lluqsimusqantawan allinpaq qhawasqanta sutʼita rikuchinku. Juan Bautistapis rikusqanmanta jinata nirqa: “Espíritu Santota palomata jina cielomanta uraykʼamojta rikorqani, chaytaj Jesusman tiyaykorqa [...]. Noqaqa ajinata rikuni, rejsichinitaj payqa Diospa Churin kasqanta”, nispa (Juan 1:32-34). Chantapis, Jehová kikin chay kutipi nirqa: “Kaymin ancha munasqa Chureyqa. Paywan sonqo juntʼasqa kani”, nispa (Mat. 3:17; Mar. 1:11; Luc. 3:22).
Wañunankama chiqa sunqu karqa
12. ¿Imastataq Jesús bautizakusqanmanta kimsa wata khuskanniyuqpi ruwarqa?
12 Sumaq Jallpʼapi puriyqa, saykʼuy karqa, chaywanpis Jesustaqa, chiqa yachachiykunata willananpaq ni ima jarkʼarqachu. Payqa, bautizakusqanmanta kimsa wata khuskanniyuqta, tukuy sunquwan Tatanmanta runasman yachachirqa. Chiqan kamachiynintataq jatunpaq qhawachirqa (Juan 4:6, 34; 18:37). Chantapis, Diospa Reinonmanta willarqa, unqusqasta jampirqa, achkha runasman mikhunata qurqa, wañusqastataq kawsarichirqa. Chay milagroswanqa, imastachus Diospa Reinonpi runasrayku ruwananta rikuchirqa (Mat. 11:4, 5).
13. ¿Imatataq Jesús, Diosmanta mañakuymanta yachachirqa?
13 Jesusqa, yachachisqanmanta, jampisqanmanta ima, mana jatunchakurqachu, astawanqa, llampʼu sunquwan Jehovallata jatuncharqa. Paymantaqa, mayta yachakusunman (Juan 5:19; 11:41-44). Chantapis, Diosmanta imastachus astawan mañakunata yachachirqa. Chayrayku, Diospa sutin ‘santificasqa kananta’, chiqan kamachiynintaq Satanaspa kamachiyninta chinkachinanta mañakunanchik tiyan. Jinamanta “Diospa munaynin janajpachapi, ajinallatataj kai mundopipis” ruwakunanpaq (Mat. 6:9, 10, Mosoj Testamento, 1922). Chantapis Jesusqa, discipulosninman mañakusqankumanjina kawsakunankuta nirqa, “ñawpajtaqa Diospa reinonta, cheqan kaynintawan maskʼa[spa]” (Mat. 6:33).
14. Jesús juntʼa runa kaspapis, ¿imaraykutaq Diospa munayninta juntʼayta mana atillarqachu?
14 Jesusqa, kawsayninta jaywanan pʼunchay qayllamusqanmanjina, imastachus juntʼanan astawan llasayasqanta repararqa. Tatanpa munaynin juntʼakunanpaq, allinpaq qhawasqa kananpaq ima, qhasimanta juchachasqa kayta, wañuchisqa kayta ima, muchunanpuni karqa. Wañuchinankupaq phichqa pʼunchay kachkaptintaq, Tatanmanta mañakurqa: “May phutisqa kashani. Chantá nisajchu: Tatáy, ima ñakʼariychus chayamunawanmanta salvaway, nispa? Astawanqa, kaypajpuni jamorqani”, nispa. Runa kasqanrayku ajinata sientekurqa. Chaywanpis payllapi yuyananmantaqa, aswan allin ruwaykunapi yuyarqa, chayrayku nirqa: “Tatáy, sutiykita jatunchay”, nispa. Jehovataq usqhayllata kutichirqa: “Sutiyta jatunchaniña, kunantaj ujtawan jatunchasaj”, nispa (Juan 12:27, 28). Jesusqa, ni pijina chiqa sunqu kasqanta rikuchinanpaq wakichisqa kachkarqa. Chaywanpis Tatanpa nisqanqa, kamachiyninta jatunchayta, pataman churayta atisqanpi atienekunanpaq kallpacharqa. ¡Chaytataq juntʼarqapuni!
¿Imapaqtaq Jesús wañurqa?
15. Jesús manaraq wañupuchkaspa, ¿imaraykutaq “tukuy ima tukuychasqaña”, nirqa?
15 Jesusqa, kurkupi kachkaspa wañupunan qayllata jinata nirqa: “Tukuy ima tukuychasqaña”, nispa (Juan 19:30). Payqa, bautizakusqanmanta wañupunankama kimsa wata khuskanniyuqpi, Diospa yanapayninwan, ¡may sumaq ruwaykunata ruwarqa! Wañupusqantawantaq, Jallpʼa kharkatirirqa, chayrayku wañuchinankupaq kamachiq romamanta soldadoqa, jinata nirqa: “Cheqapuni kay runaqa Diospa Churin kasqa”, nispa (Mat. 27:54). Kay soldadoqa ichapis, Jesús, Diospa churin kasqanta nisqanrayku, runas asipayasqankuta rikuspa, chayta nirqa. Jesusqa, chayjinata ñakʼarispapis wañunankama chiqa sunqu karqa, jinamantataq Satanás may llulla kasqanta rikuchirqa. Yachanchikjina Kuraq Supayqa, unay watasña Diospa kamachiyninta jatunpaq qhawaqkunamanta, jinata nirqa: “Kawsayninrayku runaqa imatapis qonampaj jinalla”, nispa (Job 2:4). Chaywanpis, Jesús tukuy imapi chiqa sunqu kasqanqa, Adanwan, Evawan juchaman tanqasqa kachkaptinku, chiqa sunqu kayta atisqankuta rikuchirqa. Astawanpis kawsayninwan, wañuyninwan ima, Jehovata chiqan Kamachiqtajina jatuncharqa (Proverbios 27:11, ñawiriy). Chaywanpis, ¿chayllapaqchu Jesús wañurqa? Mana.
16, 17. a) ¿Imaraykutaq Jehová ñawpa tiempo kamachisninta chiqan runaspaq qhawarqa? b) ¿Imaynatá Jehová, Churinta chiqa sunqu kasqanmanta tʼinkarqa, imatataq Señor Jesucristo ruwachkallanpuni?
16 Jehovaqa, Jesús manaraq Jallpʼaman jamuchkaptin, ñawpa kamachisninta chiqan runaspaq qhawarqa, wañuymantapis kawsarimunankuta nirqa (Isa. 25:8; Dan. 12:13). Chaywanpis Jehovaqa, juchasapa runasman chay sumaq bendicionesta qunanpaq, chiqan kayninmanjina ruwanan karqa. ¿Imaynamantá? Biblia sutʼinchan: “Jesusta Dios Tata churarqa wañuyninwan runasta allinyachinampaj, yawarnimpi creeynejta. Ajinapi justicianta rikucherqa, pacienciawan tukuy ñaupa juchasta mana jasutʼispa. Chayta ruwarqa kay pʼunchaykunapi justicianta rikuchinampaj, Jesuspi creejta cheqan runapaj qhawanampaj”, nispa (Rom. 3:25, 26).b
17 Jehovaqa, Churinta kawsarichispa, niraq Jallpʼaman kachamuchkaptin janaqpachapi kasqanmantapis, aswan pataman churaspa tʼinkarqa. Kunantaq Jesusqa, may atiyniyuq espíritu, nitaq jaykʼaqpis wañunqachu (Heb. 1:3). Chantapis Señor Jesucristoqa, Kuraq Sacerdote, Kamachiq ima, kasqanrayku, discipulosninta Diospa chiqan kayninta jatunchanankupaq yanapachkallanpuni. Janaqpachapi Tatanchik, Churinjina chiqa sunquwan jatunchaqkunata, yupaychaqkunata ima, tʼinkawasqanchikmanta, ¡mayta agradecekunchik! (Salmo 34:3; Hebreos 11:6, ñawiriy.)
18. ¿Ima tapuymantaq qhipan yachaqanapi kutichikunqa?
18 Chiqa sunqu runasqa, Abelmantapacha warmip Mirayninpi atienekusqankurayku, iñisqankurayku ima, Jehovawan allinpi kayta atirqanku. Diosqa, Churin wañunankama chiqa sunqu kananta, wañuyninwantaq “runaspa juchan[ku]ta” llimphuchananta ima, yacharqa (Juan 1:29). Cristo juchamanta rantiwasqanchikqa, kunan tiempopipis tukuyta yanapachkan (Rom. 3:26). ¿Imaynamantá qamta yanapasunkiman? Kay tapuyman qhipan yachaqanapi kutichikunqa.
[Sutʼinchaykunasnin]
a Pabloqa, Hebreos libropi, “aycha cuerpota wakichipuwarqanki” nisqa rimaykunatawan qillqarqa, chaytataq griego qallupi Salmo 40:6-8 Septuaginta nisqanmanta urqhurqa. Kunankamataq, kay rimaykuna Hebreo Qillqasqaspi mana kanchu.
b Kay “Ñawiriqkunapta tapuyninku” nisqata, 6, 7 paginaspi ñawiriy.
¿Imatá kutichiwaq?
• ¿Imaynamantá Diospa chiqan kayninta iskaychachikurqa?
• ¿Imatataq Jesús bautizakuspa rikuchirqa?
• ¿Imapaqtaq Jesús wañurqa?
[9 paginapi dibujo/foto]
¿Imatá Jesús bautizakusqanwan rikuchirqa?