¿Imaynatá ajllanchej?

 1. 1) ¿Ima leyestataj Jehová Biblianejta qowanchej? 2) ¿Imaynatá yanapawanchej chay leyesta kasukuy?

JEHOVAQA Bibliapi leyesta qowanchej. Sutʼincharinapaj, niwanchej llulla dioskunata mana yupaychanata, mana suwakunata, mana machanata, mana khuchichakunata ima (1 Cor. 6:9, 10). Jesuspis yachachisqasninman qollarqataj kay kamachiyta: “Riychej, tukuy laya runasta yachachisqasniyman tukuchimuychej, bautizaspa Dios Tataj sutimpi, Churej sutimpi, Santo Espíritoj sutimpiwan, yachachispataj qankunaman kamacherqaykichej chayta, paykunapis waqaychanankupaj. Chantá yachaychej, noqa qankunawan tuta pʼunchay kasqayta, kay pacha tukukunankama”, nispa (Mat. 28:19, 20, Qheshwa Biblia). Tukuy imata Jehová, Jesús ima niwasqanchejqa allinninchejpajpuni. Jehovaj leyesnenqa noqanchejta, familianchejta ima jarkʼawanchej. Chantapis chay leyesta kasukoyqa mana onqonapaj, kusisqa kausakunapaj ima yanapawanchej. Astawantaj Jehovaj leyesninta kasukojtinchej, willayman rejtinchej ima, Jehová mayta kusikonqa, bendeciwasuntaj.

2, 3. 1) ¿Imaraykú Bibliapi mana tukuy imapajpunichu kamachiykuna tiyan? 2) ¿Ima tapuykunamantaj kutichisunchej? (Patapi kaj dibujota qhawariy.)

² Bibliapeqa mana tukuy imapajpunichu kamachiykuna tiyan. Sutʼincharinapaj, Bibliaqa ima ropastachus churakunata mana ninchu. Kaytaj rikuchiwanchej Jehová Dios may yachayniyoj kasqanta. Imaraykuchus pachantinpi runasqa mana uj rejllatachu pʼachallikunku. Sapa kutitaj waj jina ropas rikhurimun. Chaywanpis imaynatachus pʼachallikunata Biblia yuyaychawasqanchejqa ni jaykʼaj cambianchu. Chantapis Bibliaqa mana ninchu ima llankʼaytachus ajllanata, imawanchus sonqota kusirichinata, imaynatachus jampichikunata ima. Astawanpis Jehovaqa sapa ujninchejta chay imasta ajllananchejta saqewanchej, jinallataj tatastapis.

³ Kausayninchejpi ichá uj sumaj imata ajllananchej kanqa. Bibliapitaj chaypaj mana uj ley kanchu chayqa, ichapis tapurikusunman: “¿Imatachus ajllasqayta Jehová qhawashanchu? ¿Atillanichu imatapis ajllayta Jehovaj ni mayqen leyninwan churanakunanpaj jina? ¿Imatachus ajllasqaywan Jehová kusisqachu kanqa? ¿Imaynatá chayta yachayman?”, nispa. Kay yachaqanapeqa kay tapuykunaman kutichisunchej.

4, 5. ¿Imaynatá imatachus ajllasqanchej noqanchejta, wajkunata ima kusichinman chayri llakichinman?

⁴ Wakin runasqa yuyanku munayninkuman jina imatapis ruwayta atisqankuta. Noqanchejtaj mana chay runas jinachu yuyanchej, imaraykuchus Jehovata kusichiyta munanchej. Chayrayku niraj imatapis ajllashaspa imatachus Biblia nisqanpiraj tʼukurinanchej tiyan, chantá kasukunanchej tiyan. Sutʼincharinapaj, Bibliaqa niwanchej Jehová yawarta jatunpaj qhawasqanta, noqanchejtaj imatachus kamachiwasqanchejta kasukunanchej tiyan (Gén. 9:4; Hech. 15:28, 29). Diosmanta yanapata mañakusunman, kusichinanchejpaj jina imatapis ajllanapaj.

⁵ Sumajta imatapis ajllasunchej chayqa Jehovawan sumaj amigos kasunchej. Mana allintachu imatapis ajllaspataj Jehovamanta karunchakusunman. Imastachus ajllasqanchejqa wajkunatapis kusichinman chayri llakichinman. Mana allin imasta ajllajtinchejqa hermanosninchejta llakichisunman chayri creeyninkuta llauchʼiyachisunman. Ni jaykʼajtaj chayta ruwayta munasunmanchu, nillataj hermanosninchejta tʼaqanachiytapis. Chayrayku sumajta imatapis ajllananchej tiyan (Romanos 14:19; Gálatas 6:7 leey).

 6. ¿Imataj sumajta ajllanapaj yanapawasun? Sutʼinchay.

⁶ Biblia imatachus ruwanata mana sutʼita niwajtinchej, ¿imaynatataj sumajta ajllasunman? Munayninchejman jinalla imatapis ajllanamantaqa, sumajta tʼukurinanchej tiyan. Imachus Jehovaj munaynin kasqanpi tʼukurisun chayqa, Jehovata kusichinapaj jina imatapis ajllayta atisunchej. Ajinamantataj sumajta ajllasunchej paytaj chayta bendicenqa (Salmo 37:5 leey).

 7. Wakin imasmanta Biblia mana sutʼitachu parlajtinpis, ¿imaynatá reparasunman imachus Jehovaj munaynin kasqanta?

⁷ Chaywanpis, ¿imaynatataj yachasunman imachus Jehovata kusichisqanta? Efesios 5:17 nin: “Reparaychej imachus Señorpa munaynin kasqanta”, nispa. Wakin imasmanta Biblia mana sutʼitachu parlajtinpis, reparananchej tiyan imachus Jehovaj munaynin kasqanta. Nisunman mayta kallpachakunanchej tiyan yachanapaj imatachus Jehová ruwananchejta munasqanta. ¿Imaynatá chayta ruwasunman? Jehovamanta mañakunanchej tiyan, atiyninwantaj yanapachikunanchej tiyan.

 8. ¿Imaynatá Jesús repararqa imachus Jehovaj munaynin kasqanta? Sutʼinchay.

⁸ Jesusqa imachus tatanpa munaynin kasqanta reparananpaj mayta kallpachakorqa. Sutʼincharinapaj, iskay kutispi niraj milagrosta ruwashaspa Diosmanta mañakorqa, yarqhasqa runasman mikhuchinanpaj (Mat. 14:17-20; 15:34-37). Chaywanpis chʼin pampapi kashaspa yarqhachikojtin, Satanasqa rumista tʼantaman tukuchinanta nerqa, paytaj chay kutipi mana milagrota ruwayta munarqachu (Mateo 4:2-4 leey). Imaraykuchus Jehovata sumajta rejserqa. Yacharqataj Jehovaj atiyninta allinnillanpaj apaykachajtin Jehová mana kusikunanta. Payqa tatan yanapananta, necesitajtin mikhuyta jaywananta ima yacharqa.

9, 10. ¿Imataj yanapawasun sumajta ajllanapaj? Uj kikinchaywan sutʼinchay.

⁹ Jesús jina ruwasunchej, Jehová yanapanawanchejpitaj atienekusunchej chayqa sumajta ajllasunchej. Biblia nin: “Tukuy sonqoykiwan Tata Diospi atienekuy; ama qampa yachasqallaykipeqa atienekuychu. Tukuy ima ruwasqaykipi Tata Diosmantaqa yuyarikuy. Paymin cheqan ñanta pusasonqa. Ama may yachayniyoj kasqaykita yuyakuychu. Tata Diosta manchachikuy, sajra kajmantataj tʼaqakuy”, nispa (Pro. 3:5-7). Bibliata estudiaspa, imatachus Jehová yuyasqanta rejsispa ima, yachasunchej imatachus pay ruwananchejta munasqanta. Imatachus Jehová yuyasqanta astawan rejsispataj, kusichinapaj jina imatapis ajllayta atillasunchej. Kamachiykunasnintapis tukuy sonqo kasukusunchej (Eze. 11:19).

¹⁰ Uj casarasqa warmi rantirakushasqanpi tʼukurina. Payqa jinallapi uj kʼachitu zapatosta rikuspa, rantikuyta munan. Jinapis chay zapatosqa ashkha valen. Sapallan rantirakushaspapis, ashkha qolqeta gastaykojtin imatachus qosan yuyananta yachan. Imaraykuchus ashkha watasña casarasqa kanku, yachantaj imatachus qosan yuyasqanta qolqenkuta apaykachanankumanta. Ajinallataj noqanchejpis, imatachus Jehová yuyasqanta rejsispa, imatachus ñaupa tiempopi ruwasqanta yachaspa imaqa, imata ruwashaspapis, imaynatachus Jehová ruwananchejta munasqanta yachasun.

11. ¿Imastataj tapurikusunman Bibliata leeshaspa, estudiashaspa ima? (“Bibliata estudiashaspa, tapurikuna”, nisqa recuadrota leey.)

¹¹ ¿Imaynatá yachasunman imatachus Jehová yuyasqanta? Bibliata sapa pʼunchay leespa, estudiaspa ima. Bibliata leeshaspa, estudiashaspa imaqa tapurikusunman: “¿Imatataj Jehovamanta kay yachachiwan? ¿Imaraykutaj ajinata ruwarqa?”, nispa. David jina ruwana, Jehovamantataj yanapata mañakuna payta sumajta rejsinapaj. David nerqa: “Cheqan kayniykinejta pusaway, yachachiwaytaj. Qanmin kanki salvaj Diosniy. Tukuynin pʼunchay qampi suyakuni”, nispa (Sal. 25:4, 5). Jehovamanta astawan yachakuspaqa, imaspichus chay yachakusqanchejman jina ruwananchejpi tʼukurina. ¿Imaynatá familiapi, escuelapi, llankʼaypi, willaypi ima, yachakusqanchejman jina ruwasunman? Kaykunamanta mayqellanpipis tʼukurisun chayqa, imatachus Jehová ruwananchejta munasqanta yachasunchej.

12. ¿Imaynatá publicaciones, tantakuykuna ima yanapawasunman imatachus Jehová yuyasqanta yachanapaj?

¹² Jehová Dios imatachus yuyasqanta yachallasunmantaj llajtan imatachus Bibliamanta yachachiwasqanchejta sumajta uyarispa. Sutʼincharinapaj, imasllatapis ajllananchej kajtin, Índice de las publicaciones Watch Tower nisqa, Jehovaj testigosnin yachaqanasta maskʼanankupaj nisqa libro ima imatachus Jehová yuyasqanta yachanapaj yanapawasunman. Tantakuykunapis yanapallawasuntaj imatachus Jehová yuyasqanta yachanapaj. Tantakuykunapi yachachikusqanta sumajta uyarejtinchej, tapuykunaman kutichejtinchej, yachakusqanchejpi tʼukurejtinchej imaqa, Jehovata kusichinapaj jina imallatapis sumajta ajllasunchej, Jehovataj bendeciwasunchej.

13. Imatachus Jehová yuyasqanta rejsiy, ¿imaynatá yanapawanchej sumajta ajllanapaj? Sutʼinchay.

¹³ Imatachus Jehová yuyasqanta yachay, chaypi tʼukuriy imaqa allin imasta ajllanapaj yanapawasunman. ¿Imaynamantá? Precursores regulares kayta munasqanchejpi tʼukurina. Ichapis astawan willamunapaj tiempituta waj imasmanta tʼaqanchejña. Chaywanpis ichá tapurikunchejraj pisi qolqellawanña, pisi imasllawanña kusisqachus manachus kausakunanchejta. Bibliaqa mana ninchu Jehovata sirvinapaj precursores kananchejta, mana precursores kaspapis tukuy sonqo sirviyta atisunman. Chaywanpis Jesusqa Diospa gobiernonrayku tukuy imata ruwajkunaman Jehová mayta bendecinanta nerqa (Lucas 18:29, 30 leey). Chantapis Bibliaqa ‘siminchejwan jatunchasqanchej’ Jehovata kusichisqanta nin. Chantapis nillantaj payta sirvinapaj mayta kallpachakunanchejta, kusiywan sirvinanchejta ima (Sal. 119:108; 2 Cor. 9:7). Kay versiculosta estudiaspa, Jehovamanta mañakuspa ima, imatapis ajllayta munasqanchejmanta imatachus Jehová yuyasqanta yachasun. Chay versiculospi tʼukureyqa, sumajta ajllanapaj yanapawasun, Jehovataj ajllasqanchejta bendicenqa.

14. ¿Imaynatá yachasunman imaynatachus pʼachallikusqanchej Jehovata kusichisqantachus manachus?

¹⁴ Kunantaj imayna ropachus gustawasqanchejpi tʼukurina. Yachanchejtaj chay ropata churakojtinchej, wakin hermanos phiñakunankuta. Bibliaqa mana ninchu imayna ropatachus churakunata. ¿Imaynatá yachasunman imatachus Jehová yuyasqanta? Biblia nin: “Warmispis maychus kajta pʼachallikuchunku, allin pʼachawan, llampʼu sonqowantaj; ñajchʼakuspaqa ama anchata chujchankuta kʼachanchachunkuchu, nitaj qoriwan, nitaj walqaswan, nitaj ashkha qolqewan rantisqa pʼachata churakuchunkuchu. Manachayqa, allin ruwaykunata ruwachunku, Diosta yupaychaj warmis jina”, nispa (1 Tim. 2:9, 10, Qheshwa Biblia). Kay yuyaychayqa hermanospaj, hermanaspaj ima. Llampʼu sonqos kanchej chayqa, imatachus wajkuna pʼachallikusqanchejmanta, kʼachanchakusqanchejmanta yuyasqankupi tʼukurisunchej. Hermanosninchejta munakusqanchejraykutaj mana phiñachinapaj, mana llakichinapaj ima mayta kallpachakusunchej (1 Cor. 10:23, 24; Fili. 3:17). Bibliaj nisqanpi, imatachus Jehová yuyasqanpi tʼukurisunchej chayqa, Jehovata kusichinapaj jina imatapis ajllasunchej.

15, 16. 1) ¿Imaynataj Jehová sientekun millay khuchichakuy imaspi yuyajtinchej? 2) Sonqota kusirichinapaj ajllaspa, ¿imaynatá yachasunman Jehovata chay kusichinantachus manachus? 3) ¿Imatá ruwasunman uj sumaj imata ajllananchej kajtin?

¹⁵ Bibliaqa nin Jehová mayta llakikusqanta, sonqonta nanachikusqanta runas sajra imasta ruwajtinku, sajra imaspi yuyajtinku ima (Génesis 6:5, 6 leey). Sutʼita reparanchej, Jehovaqa mana munanchu khuchichakuy imaspi yuyananchejta. Imaraykuchus chay imaspi yuyaspaqa, ichá khuchichakuypi urmasunman. Chayrayku Jehovaqa allin imaspi yuyananchejta munan. Santiago nerqa: “Diosmanta jamoj yachayrí kay jina: Llimphu, allin kawsayta apamoj, kʼacha, khuyakuywan juntʼasqa, sumaj poqoyniyoj, mana wajkunallaman kutisqachu, manataj puraj uyachu”, nispa (Sant. 3:17). Chayrayku Bibliaqa niwanchej sajra imasta yuyanapaj, ruwanapaj tanqaj imaswan mana sonqonchejta kusirichinata. Imastachus Jehová chejnisqanta, munakusqanta ima sutʼita yachaspaqa, mana hermanosninchejta tapusunchu ima librostachus leenata, ima peliculastachus qhawanata, ima pujllaykunatachus ajllanata ima. Manaqa noqanchej yachasunchej imatachus ruwanata.

¹⁶ Imallatapis ajllananchej kajtin, sumajta tʼukurinanchej tiyan imachus Diosta kusichisqanpi. Chayman jinataj ajllayta atisunchej. Chaywanpis uj sumaj imata ajllananchej kajtenqa, allin kanman uj ancianoj yuyaychayninta chayri wiñay tukusqa cristianoj yuyaychayninta maskʼananchej (Tito 2:3-5; Sant. 5:13-15). Jinapis mana allinchu kanman paykunata ninanchej cuentanchejmanta imatapis ajllanankuta. Apóstol Pablo nerqa: “Imaraykuchus sapa ujpis ruwananta ruwanan tiyan”, nispa (Gál. 6:4, 5). Chayrayku imatachus Biblia yachachisqanpi sumajta tʼukurinanchej tiyan, chaymantataj noqanchej kikin ajllananchej tiyan (Heb. 5:14).

17. ¿Imaynatá yanapawasunman Jehovata kusichinapaj jina imastapis ajllajtinchej?

¹⁷ Jehovata kusichinapaj jina imatapis ajllaspaqa, paywan sumaj amigos kanchej, allinpaj qhawawanchej, bendeciwanchejtaj (Sant. 4:8). Kaytaj creeyninchejta astawan sinchʼiyachin. Chayrayku imatachus Jehová yuyasqanta entiendenapajqa, imatachus Biblia yachachiwasqanchejpi tʼukurina. Imaraykuchus Jehovamantaqa yachakullasunpuni (Job 26:14). Jehovamanta astawan sumajta yachakunanchejpaj kallpachakusun chayqa, allin yuyayniyoj kasun, allin imastataj ajllasun (Pro. 2:1-5). Runasqa imatachus ruwayta munasqankuta, yuyasqankuta ima tijrachinku, Jehovatajrí kasqan jinallapuni. Salmista nerqa: “Tata Diospa ruway munasqantajrí wiñaypaj sayan, sonqompa yuyasqampis wiñay wiñaypaj”, nispa (Sal. 33:11). Cheqamantapuni Jehová jina yuyayta yachakusun, kusichinapaj jina imatapis ruwasun chayqa, sumajta imatapis ajllasunchej.