Hechos
13 Antioquia llaqtapi kaq iñiqkunawanmi karqa Diosmanta willakuqkuna* hinaspa yachachiqkuna,+ paykunam karqaku Bernabey, Nigerwan sutichasqa Simeon, Cirenemanta Lucio, Manaen chaynataq Saulo. Manaenqa karqa distritota kamachiq Herodespa estudiaqmasinmi. 2 Paykunam Jehova* Diosta yupaychachkarqaku hinaspa ayunachkarqaku, hinaptinmi chuya espiritu* paykunata nirqa: “Bernabeytawan Saulotayá+ sapaqchapuwaychik kamachisqayta ruwanankupaq”, nispa.+ 3 Chaymi ayunarqaku hinaspa Diosta mañakurqaku, chaymantañataqmi makinkuta paykunapa hawanman churarqaku hinaspam aviarurqaku.
4 Hinaptinmi Diospa atiyninpa* kallpanchasqan chay runakunaqa chaymanta pasakuspanku Seleuciaman rirqaku, chaymantañataqmi botepi rirqaku Chipre islaman. 5 Salamina llaqtaman chayaruspankuñataqmi judiokunapa huñunakunanku wasikunapi* Diospa palabranmanta willakuyta qallaykurqaku. Paykunawantaqmi karqa yanapaqninku Juanpas.+
6 Islanta rispankum Pafos llaqtaman chayarurqaku, chaypim tuparurqaku Bar-jesus sutiyuq layqa ruwaq runawan, payqa karqa judio hinaspa Diosmanta willakuqtukuqmi. 7 Chay layqa ruwaq runam provincia kamachiq* allin yachayniyuq Sergio Paulopaq llamkapakuq, kay kamachiqmi Diospa palabranmanta uyariyta anchallataña munaspan Bernabeytawan Saulota qayachirqa. 8 Ichaqa Elimaswan* sutichasqa chay layqa ruwaq runam paykunapa contranpi churakurqa provinciata kamachiq runa iñikunanta harkakuspan. Elimas ninanqa: “Layqa ruwaq”, ninanmi. 9 Hinaptinmi Pablowan sutichasqa Sauloman Diospa atiynin* huntaykuptin Elimasta qawarayarqa, 10 hinaspam nirqa: “Supaypa churin+ chaynataq allin kaqkunapa contranpi churakuq runa, qamqa engañakuqllaña hinaspa tukuy mana allinkunallaña ruwaqmi kanki, ¿haykapikamataq Jehova* Diospa chiqap yachachikuyninkunata qiwinki? 11 Kunanmi Jehova* Dios castigasunki, chaymi ñawsayaruspayki intipa kanchaynintapas unay mana rikunkichu”, nispa. Chaynata niruptillanmi qusni hina ñawinta tapaykurqa hinaptinmi ñawin tutayarurqa, chaymi tampikachaspan maskarqa pipas makinmanta pusananpaq. 12 Chayta rikuruspanmi provinciata kamachiq runaqa iñikurqa, payqa Jehova* Diospa yachachikuyninkunawanmi admirasqallaña karqa.
13 Pablom riqmasinkunapiwan Pafos llaqtamanta botepi rispanku Panfilia lawpi Perga llaqtaman chayarurqaku. Juanñataqmi+ paykunata saqiykuspan Jerusalenman kutikurqa.+ 14 Paykunam ichaqa Perga llaqtamanta hinalla rispanku Pisidia lawpi Antioquia llaqtaman chayarurqaku. Hinaspankum huñunakuna wasiman+ samana punchawpi* yaykuspanku asientopi tiyaykurqaku. 15 Moisespa chaskisqan kamachikuykunata+ hinaspa Diosmanta willakuqkunapa qillqasqankuta lliw runakunapaq leeyta tukuruptinkum huñunakuna wasipi kamachiqkuna Pablomanwan Bernabeyman willachimurqaku: “Qarikuna, wawqillaykuna, imallatapas nispaykichik runakunata kallpanchanaykichik kaptinqa rimaykuychikyá”, nispanku. 16 Hinaptinmi Pabloqa hatarispan upallanankupaq makinwan señaschaspan nirqa:
“Qarikuna, Israel runakuna hinaspa Diosta respetaq runakuna, uyariykullawaychik. 17 Kay Israel llaqtapa Diosninmi ñawpaq abuelonchikkunata akllarqa hinaspam Egipto nacionpi forastero kachkaptinku paykunata hatuncharqa, hinaspam atiyninwan Egiptomanta hurqumurqa.+ 18 Chaymantam yaqa 40 wata chunniqpi paykunata aguantarqa.+ 19 Canaan allpapi qanchis nacionkunata chinkarachispanñataqmi chay allpata partiykarispan Israel ayllukunaman qurqa.+ 20 Yaqa 450 watam tukuy chaykunaqa karqa.
Chaykuna pasasqan qipatam paykunapaq juezkunata churapurqa, chaynaqa karqa Diosmanta willakuq Samuelpa tiemponkamam.+ 21 Chaymantam paykunaqa mañakurqaku kamachiqta,+ hinaptinmi 40 wata kamachinanpaq Diosqa paykunaman qurqa Benjamin+ ayllumanta Quispa churin Saulta. 22 Saulta qarquruspanñataqmi Diosqa Davidtaña kamachiqninku kananpaq churarqa,+ paymantam willakuspan nirqa: ‘Jeseypa+ churin Davidqa sunquypaq hinam,+ paymi ruwanqa tukuy ima munasqayta’, nispa. 23 Davidpa mirayninmantam Diosqa prometesqanman hina Israel runakunaman salvaqnin Jesusta kachamurqa.+ 24 Pay manaraq chayamuchkaptinmi Juanqa llapallan Israel runakunaman libreta willakurqa bautizakuspanku huchankumanta wanakusqankuta qawachinankupaq.+ 25 Imam ruwananta tukuykuchkaspanmi Juanqa nirqa: ‘¿Pi kasqaytataq piensankichik? Manam chay piensasqaykichik runachu kani. Ñuqamanta qipatam payqa hamuchkan, paypataqa manam usutanpa watullantapas paskanaypaq hinachu kani’”, nispa.+
26 Pabloqa nirqataqmi: “Qarikuna, Abrahanpa miraynin wawqillaykuna, Diosta respetaq runakuna, salvakunanchikpaq willakuytam Diosqa ñuqanchikman apachimuwarqanchik.+ 27 Chay willakuypi rimasqan salvaq runataqa Jerusalen llaqtayuqkunawan kamachiqninkunapas manam chaskirqakuchu, aswanqa juzgaspankum Diosmanta willakuqkunapa nisqankuman hina ruwarurqaku. Diosmanta willakuqkunapa+ nisqankutaqa sapa samana punchawmi kallpawan leenku. 28 Chaymi wañunanpaq hina mana huchayuqta tarichkaspankupas+ Pilatota hikutarqaku payta wañuchinanpaq.+ 29 Paymanta qillqasqa kasqanman hina lliwta ruwaruspankum paytaqa qirumanta* uraykachirqaku hinaspa sepulturaman churaykurqaku.+ 30 Diosmi ichaqa wañusqakunapa kasqanmanta hatarirachirqa.+ 31 Chaymi Jesusqa achka punchawkuna rikurirqa Galileamanta Jerusalenman ñawpaq riqmasinkunaman. Kunanmi chay rikuqkunaqa paymanta runakunaman willakuchkanku.+
32 Chaymi ñuqaykuqa ñawpaq abuelonchikkunaman prometesqan sumaq willakuyta willachkaykiku. 33 Chay prometesqantam Diosqa llapachallanta ñuqanchikpaq cumplirun Jesusta kawsarirachispan,+ ñuqanchikqa kanchik paykunapa mirayninmi, chayna qillqasqam kachkan iskay kaq Salmopi: ‘Qamqa churiymi kanki, kunan punchawmantam taytayki kani’, nispa.+ 34 Diosmi wañusqakunapa kasqanmanta payta kawsarichimurqa, cuerponqa manañam haykapipas ismunqachu, chayna kananmantam Diosqa kaynata willakurqa: ‘Ñuqaqa Davidman prometesqayman hinam tukuy tiempo imaña kaptinpas kuyasqaykichik’, nispa.+ 35 Chaymi huk Salmopipas nichkan: ‘Tukuy sunquwan yupaychasuqnikipa aychan ismunantaqa manam saqinkichu’, nispa.+ 36 Davidqa tukuy tiempom wañukunankama Diosta servirqa, wañukuspanñataqmi abuelonkunawan pampasqa karqa, hinaptinmi cuerponpas ismurqa.+ 37 Jesuspa cuerponmi ichaqa mana ismurqachu, paytaqa Diosmi kawsarirachirqa.+
38 Wawqillaykuna, ñuqaqa qamkunamanmi willachkaykichik Jesuspa wañukusqanwan huchaykichik pampachasqa kasqanmanta.+ 39 Paynintakamataqmi haykam iñiqkunaqa Diospaq mana huchayuqña kanku, Moisespa chaskisqan kamachikuykunaqa+ manam hucha chinkachiytaqa atinmanchu.+ 40 Chaynaqa cuidakuychikyá Diosmanta willakuqkunapa nisqan qamkunaman ama chayamusunaykichikpaq, paykunam qillqarqaku: 41 ‘Ruwasqaykunamanta asikuq runakuna, qawaspa admirakuychik hinaspa ñawpaqninmanta chinkaychik. Ñuqaqa kawsasqaykichik punchawkunapim ruwanayta ruwachkani, chay ruwasqaytaqa manam haykapipas creewaqchikchu suma-sumaqtaña pi willasuptikichikpas’”, nispa.+
42 Chaymanta lluqsichkaptinkum runakunaqa ruegakurqaku huknin samana punchawtawan chaykunamanta yachachinankupaq. 43 Huñunakunanku wasipi huñunakuy tukuruptinmi Diosta yupaychaq achkallaña judiokuna hinaspa paykunapa religionninman yaykuq runakuna Pablotawan Bernabeyta qatirqaku, Pablowan Bernabeyñataqmi paykunata parlapayaspan Diospa ancha kuyakuyninmanta* ama karunchakunankupaq kallpancharqaku.+
44 Qatiqnin samana punchawtam chay llaqtapi yaqa llapallan runakuna huñunakururqaku Jehova* Diospa palabranta uyarinankupaq. 45 Chay llapa runakunata judiokuna rikuruspanmi piñakururqaku, hinaspam Pablopa yachachisqanpa contranpi mana allinta rimayta qallaykurqaku.+ 46 Hinaptinmi Pablowan Bernabeyqa mana manchakuspanku nirqaku: “Qamkunamanraqmi puntataqa Diospa palabranta willanayku karqa.+ Ichaqa mana chaskikusqaykichikrayku hinaspa wiñaypaq kawsanaykichikpaq hina mana kasqaykichikraykum huklaw nacionniyuq runakunamanña yachachimusaqku.+ 47 Jehova* Diosqa kaynatam kamachiwarqaku: ‘Nacionkunapa achkiyninta hinam churaruyki, chaynapi kay pachapa cantonkama salvacionta apanaykipaq’”, nispa.+
48 Chayta huklaw nacionniyuq runakuna uyariruspanmi kusikuyta qallaykurqaku, Jehova* Diospa palabranmantapas sumaqllatañam rimarqaku, hinaptinmi wiñaypaq kawsanankupaq kallpanchakuqkuna iñikurqaku. 49 Chaymantapas Jehova* Diospa palabranmi tukuy chaylawkunapi willakusqa karqa. 50 Judiokunam ichaqa Diosta yupaychaq riqsisqa warmikunata hinaspa llaqtapi riqsisqa runakunata umachaspanku Pablotawan Bernabeyta ñakarichirqaku,+ hinaspam llaqtamanta qarqururqaku. 51 Chaymi paykunaqa chakinkupi allpatapas chay runakunapa contranpi taspikuspanku Iconio llaqtaman pasakurqaku.+ 52 Iñiqkunañataqmi ancha kusisqa karqaku,+ chaymantapas Diospa atiyninpa* huntasqanmi karqaku.