Jeremias hina rikchan-rikchanlla kasun
“[Ñoqa Jehová Diosqa] rikchan-rikchanllam kachkani nisqaykunata cumplinaypaq.” (JER. 1:12, NM.)
1, 2. ¿Imapim almendras sachaqa tupan Diospa rikchan-rikchanlla kasqanwan?
ISRAEL moqokunapi hinaspa Libano orqokunapim, chiri tiempo pasaruptin lliw sachamantaqa almendras sacha puntata waytarin, waytanqa yuraqllañam otaq rosadollañam. Chayna puntata waytarisqanraykum hebreo rimaypi sutichanku, “rikchariq” nispa.
2 Jeremiasta willakuq kananpaq Jehová Dios akllaruptinmi, almendras sachapa chayna kasqanta servichikurqa yachachinanpaq. Revelacionninpim qawachirqa chay sachapa kallmanta, hinaspam ima ninan kasqanmanta kaynata nirqa: “Rikchan-rikchanllam kachkani nisqaykunata cumplinaypaq”, nispa (Jer. 1:11, 12, NM). Imaynam almendras sachapas “tiempollanpi waytarirqa”, chaynam Diospas tiempollanpi paymanta willakuqninkunata kamachirqa mana kasukuq judiokunata ima pasananmanta willachinanpaq (Jer. 7:25). Diosqa “rikchan-rikchanllam” kanan karqa nisqankuna cumplikunankama. Cristianokunapa tiemponmanta ñawpaqtaraq 607 watapim, nisqanman hina Diosqa Juda nacionta castigarqa.
3. ¿Imaynam Diosqa tarikun?
3 Kunanpas Jehová Diosqa rikchan-rikchanllam kachkan munayninkunata cumplinanpaq. Payqa nisqankunataqa cumplinqapunim. ¿Imapim yanapawanchik chayna kasqanqa? ¿Confianchikchu kay 2011 watapipas Jehová Dios rikchan-rikchanlla kasqanta, hinaspa nisqanta cumplinanmantapas? Iskayrayasqa hinaspa iñiyninchikpi puñuruq hina kaspaqa, rikcharinanchikñam (Rom. 13:11). Jeremiasmi chayna rikchan-rikchanlla karqa Diospa munayninta rurananpaq. Ima yanapasqanmanta hinaspa imarayku chayna kasqanmanta yachaspanchikqa, manam sasachakusunchu Diospa kamachiwasqanchikta hinalla ruranapaqqa.
Utqayman ruranapaq willakuy
4. ¿Ima sasachakuykunapim Jeremias tarikurqa rurayninta cumplinanpaq hinaspa imanasqam chaylla willakunan karqa?
4 Yaqachá 25 watanpi Jeremiasqa karqa willakunapaq Dios kamachiptinqa (Jer. 1:1, 2). Chayna watanpi kaspanpas warmallaraqmi sientekurqa, piensarqam ancianokunamanwan autoridadkunamanpas willayta mana atisqanta (Jer. 1:6). Willakunanmi karqa Diospa juicionkunata sacerdotekunaman, Diosmanta willakuq tukuqkunaman, autoridadkunaman hinaspa ‘pantay kawsayman kutiqkunaman’ chaynataq ‘sapa kutilla karunchakuqkunamanpas’ (Jer. 6:13; 8:5, 6). Cheqap yupaychayqa 400 watam Salomonpa rurachisqan sumaq templopi apakurqa, chaytam Diosqa puchukachinan karqa. Jerusalenwan Juda llaqtapas purmachisqam kanan karqa, runankunapas presochasqam kananku karqa. ¡Chaykunamantam Jeremiasqa chaylla willakunan karqa!
5, 6. a) ¿Imaynatam Jehová Diosqa servichikuchkan hanaq pachaman riq cristianokunata? b) ¿Imamantam kay estudiopi yachasun?
5 Kunanpas kuyakuyninpim Jehová Diosqa hanaq pachaman riq cristianokunata kamachirqa llaqta cuidaq hina kanankupaq, hinaspa Diospa hamuq juicionkunamanta willakunankupaq. Paykunaqa chunkantin watakunañam willachkanku tukupay tiempopi kasqanchikmanta (Jer. 6:17). Bibliapa nisqanman hinaqa Diosqa manam demorachkanchu promesankunata cumplinanpaqqa. Piñakuynin punchaw tanteasqan tiempopi chayamuptinpas, runakunapaqqa qonqayllamantam kanqa (Sof. 3:8; Mar. 13:33; 2 Ped. 3:9, 10).
6 Yuyarisun, Jehová Diosqa rikchan-rikchanllam kachkan hinaspa mosoq pachatapas chayllam apamunqa. Hanaq pachaman riq cristianokunaqa chaytam yachanku, chaymi kallpanchasqa tarikunku rurayninkuta cumplinankupaq. Kay Pachapi kawsanankupaq suyakuyniyoq cristianokunapas rikchan-rikchanllam tarikunku, hinaspapas yachankum Diosmanta willakusqankuta chaylla ruranankuta. Jesusmi nirqa Diospa Gobiernonta yanapanankupaq otaq manapas sapa runakuna akllakunankuta. Kaypim qawasunchik imakunam Jeremiasta yanaparqa rikchan-rikchanlla kananpaq hinaspa Diospa munayninta rurananpaqpas, chaykunam ñoqanchiktapas yanapawasun.
Runakunatam kuyarqa
7. ¿Imanasqam ninchik, kuyakuymi Jeremiasta kallpancharqa sasachakuykuna kaptinpas hinalla predicananpaq?
7 ¿Imanasqam Jeremiasqa sasachakuykuna kaptinpas hinalla predicarqa? Llaqtamasinkunata kuyasqanraykum. Payqa yacharqam mana allin michiqkunarayku wakinku ñakarisqankumanta (Jer. 23:1, 2). Chaymi llakipayaspan kuyakuywan predicarqa. Munarqam Diospa Palabranmanta uyarinankuta chaynapi hinalla kawsanankupaq. Paykuna ñakarinankuta yachaspanmi anchata llakikuspan waqarqa (leey Jeremias 8:21; 9:1). Lamentaciones libropipas, qawachirqam Diospa sutinta hinaspa llaqtanta anchata kuyasqanta (Lam. 4:6, 9). ¿Imaynam sientekunchik runakuna ‘cheqesqa hinaspa mana michiqniyoq ovejakuna hina kasqankuta’ qawaspanchik? ¿Munanchikchu Diospa Gobiernonmanta yachachiyta? (Mat. 9:36.)
8. ¿Imaynam Jeremiasqa karqa cheqniqnin runakunawan?
8 Jeremiaspa yanapakuyninta chaskinankumantaqa, astawanmi ñakarichirqaku. Chaywanpas payqa manam piñakurqachu nitaq vengakurqachu. Payqa pacienciakurqam hinaspa kuyarqam runakunatawan mana allin rey Sedequiastapas. Jeremiasta enemigonkunaman chay rey qoykuptinpas, payqa reytam kallpancharqa Jehová Diosta kasukunanpaq (Jer. 38:4, 5, 19, 20). ¿Ñoqanchikpas Jeremias hinachu runamasinchikta kuyanchik?
Diosmi kallpancharqa
9. ¿Imanasqam ninchik Jeremiaspa mana manchakuq kasqanqa Diosmanta kasqanta?
9 Jeremiasta willakunanpaq Jehová Dios kamachiptinmi payqa manchakurqa, ichaqa tiempopa risqanman hinam willakunanpaq qarinchakuq karqa, kaymi qawachin nacesqanmantapacha mana chayna kasqanta. Diospi anchata confiasqanraykum chaynaqa karqa. Arí, Jehová Diosqa yanapaspanmi hinaspa predicananpaq kallpata qospanmi ‘manchakuypaq soldado hina’ paywan karqa (Jer. 20:11). Mana manchakuq kasqanqa sutillam karqa, chaymi Jesuspa tiemponpipas judiokunaqa piensarqaku Jesusqa Jeremias kasqanta (Mat. 16:13, 14).
10. ¿Imaynanpim hanaq pachaman riqkunamanta qepaqkunaqa “nacionkunapi”, ‘reykunapa gobiernasqanpi churasqa’ kachkanku?
10 Jehová Diosqa ‘nacionkunapa Reyninmi’. Chaymi Jeremiasta kamachirqa nacionkunaman hinaspa gobiernaqkunaman juicionkunamanta willananpaq (Jer. 10:6, 7). Hanaq pachaman riqkunamanta qepaqkunapas, “nacionkunapi” hinaspa ‘reykunapa gobiernasqanpim churasqa’ kachkanku (Jer. 1:10). ¿Ima ninantaq chayqa? Llapallan Kamachiq Jehová Diosmi Jeremiasta hina paykunatapas kamachirqa, reykunapa gobiernonkuna hinaspa lliw nacionkuna puchukachisqa kanankumanta willakunankupaq. Chaynatam ruranku Dios kamachisqanrayku hinaspa Bibliapa nisqanta servichikuspanku (Jer. 18:7-10; Apo. 11:18). Kunan tiempopi “Jeremiasqa” otaq hanaq pachaman riqkunamanta qepaqkunaqa, kallpanchasqam tarikunku Diospa juicionkunamanta enteron Pachapi hinalla willakunankupaq.
11. ¿Imam yanapawasun sasachakuykuna kaptinpas hinalla predicananpaq?
11 Wakinpiqa hukmanyanchikmi runakuna mana uyariwaptinchik, contranchikpi churakuptinku otaq huk sasachakuykunawanpas (2 Cor. 1:8). Ichaqa Jeremias hinam kallpanchasqa tarikunchik Diosta sapa kuti mañakuspa (1 Tes. 2:2). Diospa kamachikuyninta cumplinapaqqa ancha allinmi rikchan-rikchanlla kayqa. Cristiano tukuqkuna Jerusalen llaqta hina puchukachisqa kanankumanta willanapaqmi mana samaykuspa kallpanchakuna. Hanaq pachaman rinankupaq suyakuyniyoq cristianokunaqa, manam ‘Diospa agradonpaq watallamantachu willakunku’, willakunkutaqmi ‘Diospa vengakunan punchawmantapas’ (Isa. 61:1, 2; 2 Cor. 6:2).
‘Sonqoyta anchallataña kusichisqan’
12. a) ¿Imaynatam yachanchik Jeremiasqa hinalla kusisqa kasqanmanta? b) ¿Imataq Jeremiasta yanaparqa mana hukmanyananpaq?
12 Jeremiastaqa anchatam rurayninqa kusichirqa. Chaymi Diosta nirqa: “Rimapayawaptikim palabraykikunata mikuypaq-mikurqani. Chay palabraykikunaraykum sonqoypi anchallataña kusikurqani. Ñoqaqa sutikiwan sutichasqam kallani”, nispa (Jer. 15:16). Jeremiasqa anchatam chanincharqa Diospa serviqnin kasqantawan palabranta willakuytapas. Arí, runakunapa burlakusqanpi piensaspaqa hukmanyarqam, ichaqa Diospa sumaq willakuyninpi yuyaymanaspanqa kallpanchasqam tarikurqa (Jer. 20:8, 9).
13. ¿Imanasqam kusikuyninchikta mana chinkachinapaq Bibliapa sasa yachachikuyninta estudiana?
13 Kusikuywan hinalla predicanapaqqa, ñoqanchikpas necesitanchikmi “mikuyta” otaq Bibliapa sasa yachachikuyninkuna entiendeyta (Heb. 5:14). Bibliata allintapuni estudiaymi iñiyninchikta kallpanchan (Col. 2:6, 7). Qawachiwanchiktaqmi rurasqanchikpi Jehová Dios interesakusqanmanta. Chaymi Bibliata leenapaq mana tiempochakuspanchikqa, kallpanchakunanchikmi imaynatapas tiempota horqonapaq. Pisi tiempollapas Bibliata leespa yuyaymanaspaqa, Jehová Diosmanmi astawan asuykusun hinaspa ‘anchallataña kusikusun’ Jeremias hina.
14, 15. a) ¿Imapim tukurqa Jeremiaspa predicasqan? b) ¿Imaynatam predicayninchikta qawananchik?
14 Jehová Diospa juicionkunamanta mana samaykuspan Jeremias willakuspanpas, manam qonqarqachu ‘hatarichinanpaq’ hinaspa ‘plantananpaq’ otaq sumaq suyakuymanta willakunanpaq kamachisqa kasqantapas (Jer. 1:10). Chayna rurasqanqa allinpim tukurqa, chaymi 607 watapi Jerusalen puchukachisqa kaptin wakin judiokunamantapas huk llaqtayoq runakunapas salvakurqaku, paykunam karqaku Recab llaqtayoqkuna, Ebed-melec hinaspa Barucpas (Jer. 35:19; 39:15-18; 43:5-7). Jeremiaspa kay sumaq sonqoyoq amistadninkunaqa tupanmi kay Pachapi kawsanankupaq suyakuyniyoq cristianokunawan. Paykunam kanku kay tiempopi “Jeremiaswan” tupachisqa cristianokunapa amistadninku. ¡Mayna kusisqam tarikunku kay pachapi kawsanankupaq suyakuyniyoqkunata iñiyninkupi yanapaspanku! (Apo. 7:9.) Paykunapas anchatam kusikunku huk runakunata cheqapmanta yachachispanku.
15 Predicayninchik runakunata yanapaspanpas, Jehová Diostam yupaychachkanchik. Chaymi runakuna uyariwaptinchik otaq manapas, predicaspa Jehová Diosta yupaychasqanchikmi anchata kusichiwanchik (Sal. 71:23; leey Romanos 1:9).
Rikchan-rikchanlla kaspa kamachiwasqanchikta cumplisun
16, 17. ¿Imaynatam qawachin Apocalipsis 17:10 hinaspa Habacuc 2:3 willakusqan Diospa piñakuynin chaylla chayamunanmanta?
16 Tukupay tiempopi kasqanchikta allinta entiendenapaqmi yanapawasun Apocalipsis 17:10 willakusqan. Chaypim rimachkan qanchis kaq reymanta otaq kay tiemponchikpi Gran Bretaña hinaspa Estados Unidos nacionkunamanta. Niwanchiktaqmi ‘mana unay’ tiempopaq kanankumanta. Kunankamaqa chay tiempoqa tukuruchkanñachá. Diosmanta willakuq Habacucmi nirqa mana allin ruraqkunapa puchukaynin señalasqa tiempopaqraq kananmanta. Nirqataqmi: “Unamuptinpas suyaykuyá qamqa. Chayamunqapunim chay punchawqa”, nispa (Hab. 2:3).
17 Tapukusunchik: “¿Imayna kawsasqay qawachinchu tukupay tiempopi kawsasqayta hinaspa Diospa piñakuynin chaylla chayamunantapas? ¿Tanteasqaywan qawachinichu chay punchaw manaraq chayamunanta otaq chay pasananmanta iskayrayasqayta?”, nispa.
18, 19. ¿Imanasqam kunanqa mana hukmanyananchikchu predicayninchikpi?
18 Hanaq pachaman rinankupaq cristianokunaqa manaraqmi tukunkuraqchu rurayninkuta (leey Jeremias 1:17-19). ¡Anchatam kusichiwanchik ‘fierromanta pilar hina’ otaq ‘murallasqa llaqtata hina’ may kasqankupi churasqa kasqankuqa! Paykunaqa ‘chumpiwan allinta watakuchkaq hinam cheqap kaqwan watakunku’ otaq Diospa Palabranwanmi allin kallpanchasqa tarikunku rurayninkuta tukunankupaq (Efe. 6:14). Kay pachapi kawsanankupaq suyakuyniyoq cristianokunapas rurayninkuta cumplinankupaqmi yanapanku.
19 Kunanqa manamá predicasqanchikpi hukmanyanapaq tiempochu, aswanqa Jeremias 12:5 nisqanpi yuyaymanarinapaqmi (leey). Llapallanchikmá sasachakuykunawan iñiyninchikpi hukmanyanchik. Chayta atipaytaqa tupachichwanmi runakunawan ‘kallpaypi’ llallinakuywan. Ichaqa ‘llumpa-llumpay ñakariy punchawman’ asuykuspaqa aswan sasachakuykunam kanqa (Mat. 24:21). Llumpay sasa kasqanraykum chay sasachakuykuna atipanapaqqa anchata kallpanchakuna ‘caballopi kallpaqkunawan’ llallinakuchkaq hina. Arí, runakunawan llallinakuymantapas astawanmá kallpanchakuna caballowan llallinakuspaqa. Chaymi kunan tiempopi sasachakuykuna pasasqanchikqa yanapawachkanchik hamuq tiempopi aswan sasachakuykunata aguantanapaq.
20. ¿Imayna kanapaqmi kallpanchakunanchik?
20 Segurom kachwan ñoqanchikpa predicayninchikpas Jeremiaspa hina allinpi tukunanmanta. Jeremiaspa kuyakuynin, mana manchakuq kasqan hinaspa kusikuyninmi kallpancharqa 67 watapuni Diospa kamachisqanta rurananpaq. Almendras sachapa waytarisqanmi yuyarichiwanchik nisqankunata Jehová Dios cumplinanpaq rikchan-rikchanlla kasqanmanta. Chaymi ñoqanchikpas rikchan-rikchanlla kananchik hinaspa Jeremias hina Diosmanta hinalla predicananchik.
¿Yuyachkankichu?
• ¿Imaynatam kuyakuyqa Jeremiasta yanaparqa rikchan-rikchan kaspan hinalla predicananpaq?
• ¿Imanasqam mana manchakuq kanapaq Diospa yanapakuyninta necesitanchik?
• ¿Imam Jeremiasta yanaparqa hinalla kusisqa kananpaq?
• ¿Imanasqam rikchan-rikchanlla kananchik?
[31 kaq paginapi dibujokuna]
¿Hinallachu predicasun contranchikpi churakuptinkupas?