Leeshallaypuni

SOQTA runakunamantan huk mana leeyta yachanchu yaqapas escuelaman mana haykusqanrayku. Wakintaq leeyta yachashaspankupas qellakunku leeyta. Ichaqa leesqanchis qelqakunaqa willawasunmanmi huk nacionkunamanta, huk runakunaq imayna kawsasqankumanta, allin yuyaychaykunamanta chaykunawan sasachakuyninchiskunapi yanapachikunanchispaq.

Allin leeq wawakunaqa allintan escuelapi yachamunku. Sichus allin leeyta yachanki chayqa, yaqapaschá allin llank’anata tarikuwaq, otaq manaña nishutachu llank’anayki kanqa. Allin leeq mamakunaqa allin preparasqan kashanku familiankuta cuidanankupaq allin mikhunata wayk’uspa, limpiota imatapas hap’ispa, chhaynapin mana onqoykunapas hap’inqachu. Hinaspapas yanapanqakun wawanku allin yuyaysapa kanankupaq.

Rikusqanchis hina, leeyta yachayqa ancha allinmi astawanqa ‘Diosta reqsinanchispaq’ (Pro. 2:5). Yanapawallasuntaqmi Jehová Dios serviyninchispi. Yanapawanchismi huñunakuykunapi, chaypin Bibliata qelqanchiskunatapas leekun. Predicayninchispi allinta leesunchis chayqa runakunaq sonqonmanmi chayasunchis. Chaykunata hunt’ananchispaqqa allintan preparakunanchis, chaypaqtaq allinta leenanchis. Qhawarimusqanchis hina, leeyqa ancha allinpunin iñiypi wiñarinapaq.

Bibliamanta chayllaraq wakin yachaqkunaqa pisi estudioyoq kasqankuraykun mana yachankuchu leeyta, chaymi yachachina kanqa, hukkunataq pisillata yachanku, paykunatapas yanapasunmanmi allin leeq kanankupaq, chhaynapin astawan iñiyninkupi wiñarinqaku. Necesitakusqanman hinan iñiq t’aqakuna yachachinku Kallpachakuy Leenaykipaq Qelqanaykipaq nisqa folletowan, chaywanmi waranqanpi estudiantekunaña leeyta yacharqonku. Allin leeyqa ancha importanten, chaymi wakin iñiq t’aqakunapiqa astawan kallpachakunku mana allin leeqkunata yachachinankupaq, chaytan ruwanku Bibliamanta Allin Yachachiq Kanapaq Escuelaq ruwakusqan ratopi. Manaña kaqtinpas, llapa estudiantekunan kallpachakunkuman allinta leenankupaq sapa p’unchay kunkawan leespa, Escuelaman mana faltakuspa, chaypi participaspapas.

Ichaqa, televisionwan revistakunapi cuentokunawanmi askha runa tiemponkuta usuchinku, chhaynapin manaña tiemponkuta aypachikunkuchu leenankupaq. Chayraykun sasachakunku allin leeyta, allin yuyaykuyta, yuyaymanayta, allin rimaytapas.

Sapa kutinmi “allin yuyayniyoq hunt’aq kamachi” imaymana qelqakunata apachimuwanchis. Chaykunapin imaymana willakuykuna kashan astawan Bibliamanta yachanapaq entiendenapaqpas (Mat. 24:45; 1 Cor. 2:12, 13). Hinaspapas willawanchismi kay tukukuy p’unchaykunapi imaymana sucedesqanmanta, imaraykus chaykuna pasasqanmanta; yachachillantaqmi Jehová Diospa kamasqankunamanta, sasachakuykunata atipananchismanta, astawanqa Diosta yupaychananchismanta paywan allinpi kananchismantapas. Chaykuna leeyqa iñiyninchispi wiñarinanchispaqmi yanapawasun.

Leeyta yachasqanchismantapas yachanallanchistaqmi ima leenanchista, chhaynapin allinninchispaq kanqa. Imaynan mikhunatapas allin yuyaywan akllanchis, chhaynallataqmi ima leenanchistapas allinta akllananchis. Manan wiksa nanachiq, bagazo mikhunataqa mikhusunmanchu riki. Chhaynallatataqmi yuyayninchista sonqonchista qhellichaq qelqakunataqa mana imaraykupas leenanchischu. Ima leesqanchispas Diospa kamachikusqankunaman hinan kanan. Leenaykipaq maskhashaspaykiqa yuyariy kay textokunata: Eclesiastés 12:12, 13; Efesios 4:22-24; 5:3, 4; Filipenses 4:8; Colosenses 2:8; 1 Juan 2:15-17; 2 Juan 10.

Evangelio librokunan rikuchiwanchis imaynatachus imaraykuchus leenanchista. Mateoq willakusqan hina, manaraq Bibliawan kutichishaspan Jesusqa yuyaysapa religioso runakunata tapurqan: “¿Manachu leerqankichis[?]” nispa (Mat. 12:3, 5; 19:4; 21:16, 42; 22:31). Chay fariseo runakunaqa wiñay kawsayta chaskinankuraykullan Diospa Siminta leeqku, Jesusmi ichaqa nirqan Diosta munakuqkunalla, Churinpi iñiqkunallapiwan chayta chaskinankumanta (Juan 5:39-43). Chay runakunaqa kikinkuq allinnillankuta munaspan leeqku, chaymi pantasqata imatapas entiendeqku. Sichus paykuna hina mana allin sonqowan leesunchis chayqa, pantasqatan yachasun otaq mana imatapas entiendesunchu.

Chhaynaqa, ¿imaraykun Bibliata leenanchis? Jehová Diosta munakuspan. Munakuyqa “cheqaqkaqmantan kusikun”, chaymi kallpachawanchis Diospa munayninta yachananchispaq (1 Cor. 13:6). Manaña ñawpaqpi munarqanchischu leeyta chaypas, Jehová Diosta ‘tukuy yuyayninchiswan’ munakusqanchisraykun tukuy atisqanchista ruwanchis paymanta astawan yachananchispaq (Mat. 22:37). Munakuymi kallpachawanchis astawan yachananchispaq.

Allinta leenaykipaqqa entiendenaykin leesqayki simikunata. Sichus askha simikunata huk qhawayllapi reqsirqonki chayqa, ch’uyatan leenki. Leeshaspa ch’ulla-ch’ullallamanta sapanka simikunata qhawashanaykimantaqa huk qhawayllapi askha simikunata reqsiy. Chayta ruwaspan aswan allinta leesqaykita entiendenki.

Ichaqa, sichus leesqayki sasa entiendena kaqtinqa, manan usqhaytachu leenayki. Jehová Diosmi Simin Qelqamanta Josueta nirqan: “Kamachikuy simi qelqamantaqa rimashallankipunin, chaytaqa tuta-p’unchaymi yuyaymanallankipuni”, nispa (Jos. 1:8). Yuyaymanayqa imapipas allinta yuyaykuymi. Diospa Siminta leespa yuyaymanayqa sonqonchismanmi chayan. Bibliapin tarikun profeciakuna, sumaq yuyaychaykuna, rikch’anachiy simikuna, poesiakuna, Diospa huchachay siminkuna, munaynin ruwakunanmanta willakuykuna, wakin runakunaq kawsayninmanta willakuykunapas. Chaymi Diosta kasukuy munaqkunaqa sonqonchispi umanchispi allinta saphichakunanpaq hina Bibliata leenanchis.

Rikushawaqpas hina leey Bibliaq willakusqanta, pikunamantachá willakushan paykunaq kusikusqanta llakikusqanta ima sientey. Chay ruwayqa manan sasachu kanqa Davidmanta Goliatmanta willakuyta otaq chay hina huk willakuykunatapas leespaqa (chay willakuymi tarikun 1 Samuel 17 capitulopi). Wakin willakuykunan ichaqa sasa kanman, chaywanpas rikushawaqpas hinan leenayki chaykunata. Chaytan ruwawaq Exódo Levítico librokunapi yupaychana karpamanta otaq sacerdotekunaq ruwananmanta willakuyta leespayki. Yuyaymanay chay karpa hayk’a metroyoqchus, imamanta ruwasqachus karqan, imaynatas inciensopas trigo hank’apas ruphachisqa sacrificiokunapas q’aparqan chaykunapi. Yuyaymanallaytaq sacerdotekunaq ancha respetowan ruwanankuta ruwasqankupipas (Luc. 1:8-10). Chhaynata leenki chayqa, manan sasachu kanqa entiendenaykipaq yuyarinaykipaqpas.

Chaymantapas leeshaspaykiqa ama huk ruwaykunapi yuyaykuychu. Sichus familiayki takita uyarishan, televisionta qhawashan, otaq rimashankupas chayqa, maskhay thak cheqasta chaypi leenaykipaq. Chaymantapas leeshaspaqa ama chay p’unchaypi imaymana ruwasqaykita yuyariychu, mana chayqa manan tukuy yuyaywanchu leeyta atinki. Wakinqa Diosmanta mañakuspan tukuy yuyaywan leeyta qallarinku, ichaqa pisi-pisimantan yuyayninku huk ladoman pasapun. ¿Imatan ruwawaq chay hina sucedesuqtiyki? Kikiykita kamachikuy tukuy yuyaywan leenaykipaq, chhaynapin pisi-pisimanta allinyanki.

Mayninpin leeshaspa tarinki mana entiendesqayki simikunata. Chaykunataqa wakin parrafokunata leespaykiñan entiendenki otaq ñawpaqninpi qatiqninpi nikusqanta leespaña. Mana chhayna kaqtintaq diccionariopi maskhay otaq marcay leeyta tukuspa hukkunata tapukunaykipaq. Chhaynapin askha simikunata yachanki, leesqaykitapas aswan allinta entiendenki.

Apóstol Pablon Timoteota kamachirqan leeshanallanpaq, chaywanqa hukkunaq allinninpaq leenanmantan nisharqan (1 Tim. 4:13). Allinta leeyqa manan leey-leeyllachu aswanpas ñawpaqtan allinta entiendenanchis leesqanchis simikunata, imamanta rimashasqantawan, chhaynapin uyariqkuna allinta entiendenqaku leesqanchista. Chaypaqmi ichaqa ñawpaqmanta preparakunanchis. Chaychá apóstol Pabloqa nirqan: “Iñiqkunaman [...] leeshallaypuni”, nispa. Bibliamanta Allin Yachachiq Kanapaq Escuelan astawanqa yanapawasun chayta ruwanapaq.

Biblian niwanchis: “K’uchi runaq yuyaykusqankunaqa allinmankaman tukun, usqhayllata qhapaqyayta munaqtaqmi wakchayapun”, nispa (Pro. 21:5). Chaypi nisqan hina, allinta yuyaykuspan tiempota t’aqananchis Bibliata leenanchispaq. Chhaynapin yuyaykusqanchiskuna ‘allinmankama’ tukunqa.

¿Ima ratopin allin kashanki leenaykipaq? ¿Tutamantanchu? Icha ¿huk ratopichu? Sichus sapa p’unchay chunka phisqayoq otaq iskay chunka minuto leenki chayqa, askhatan leeyta atinki. Chayrayku leeshallaypuni.

¿Imaraykun Jehová Dios imachus munasqanta Bibliapi qelqachirqan? Runakuna Bibliata t’aqwispa Diospa sumaq ruwasqankunamanta yachanankupaqmi hinallataq wawankuman yachachinankupaqpas (Sal. 78:5-7). Tukuy sonqowan Diospa kawsachiq Siminta leespanchismi rikuchisun sumaq yachachikuyninkunamanta ancha agradecesqa kasqanchista.