6 YACHACHIKUY
Bibliapin reparasunman imaynas Jehová Dios kasqanta
“Juj libropi qelqay llapa imachus nisqayta” (JER. 30:2).
96 TAKI Diospa siminqa ancha munaymi
KAYKUNAMANTAN YACHASUNa
1. ¿Imaraykun Biblia qowasqanchismanta Jehová Diosta “gracias” nispa ninanchis?
JEHOVÁ DIOSTAN “gracias” nispa ninanchis juj sumaq Bibliata qowasqanchismanta. Jehová Diosqa Bibliawanmi yuyaychawanchis sasachakuykunapi tarikuspa allin yuyaywan imatapas ruwananchispaq. Chaymantapas juj sumaq suyakuytan qowanchis. Astawanqa Bibliapin Jehová Diosqa willawanchis ancha yachayniyoq Dios kasqanta, chanin Dios kasqanta, munakuq Dios kasqantapas. Chhayna kasqanpi yuyaymanayqa sonqonchismanraqmi chayan, chaymi munanchis Jehová Diosman astawan asuykuyta, paypa amigon kaytapas (Sal. 25:14).
2. ¿Imakunatan Jehová Dios ruwarqan payta reqsinanchispaq?
2 Jehová Diosqa munanmi llapa runakuna payta reqsinankuta. Chayraykun ñaupa tiempopipas runakunaman mosqoypi, rijuriypi, angelninkunawan ima willachirqan imaynachus pay kasqanta; chhaynapi payta allinta reqsinankupaq (Núm. 12:6; Hech. 10:3, 4). Sichus mana chaykunata qelqakunmanchu karqan chayqa manan imatapas Jehová Diosmantaqa yachasunmanchu karqan. Chayraykun Jehová Diosqa wakin runakunata kamachirqan “juj libropi” llapa yuyaykusqanta qelqanankupaq, chhaynapi payta allinta reqsinanchispaq (Jer. 30:2). Jehová Diospa “tukuy ima ruwasqanpas allinpunin”, chaymi Bibliatapas yanapawananchispaq jinapuni allinta qelqachirqan (Sal. 18:30).
3. ¿Imatan Jehová Dios ruwarqan Biblia ama chinkananpaq? (Isaías 40:8).
3 (Leey Isaías 40:8). Bibliaqa waranqa-waranqa watakunañan Dios sonqo runakunata kausayninkupi yanapashan. Ichaqa Bibliaqa ñaupa tiempomanta libroraqmi, jinaspapas Bibliataqa ismuq materialkunapin ñaupaqtaqa qelqarqanku, chay qelqasqanku k’uyukunaqa manañan kay tiempopiqa kanñachu. Chhaynaqa, ¿imaynatan Biblia ñaupa tiempomanta libro kashaspa runakunata yanapanman? Jehová Diosqa askha runakunatan ajllarqan ñaupa k’uyukunapi qelqachisqanta juj materialkunapi copianankupaq. Chay copiaq runakuna noqanchis jina pantaq runakunaña karqanku chaypas cuidadowanmi chay ñaupa k’uyukunataqa copiarqanku. Chaymi hebreo rimaypi librokunamanta allinta yachaq runa nirqan: “Ñaupa k’uyukunamanta copiasqanku k’uyukunaqa allin copiasqan kashan, imatachus ñaupaq k’uyukunapi nisqanqa manan cambiarqanchu”, nispa. Bibliataqa noqanchis jina pantaq runakunallan copiarqanku, jinaspapas ratulla ismuq materialkunapin copiarqanku. Chhaynaña kaqtinpas Diospa piensasqanmi Bibliapiqa kashan, chayqa manan cambiarqanchu.
4. ¿Imakunamantan kay yachachikuypi yachasunchis?
4 “Tukuy allin kaqkunapas tukuy junt’asqa kaqkunapas” Jehová Diosmantan jamun, paymi Bibliataqa juj sumaq regalota jina qowarqanchis (Sant. 1:17). Juj amigonchis juj regalota qowaqtinchisqa ninchismi: “Payqa allintamá reqsiwasqa, allintamá ima necesitasqaytapas yachasqa”, nispa. Chhaynallataqmi Bibliawanpas, Bibliata estudiaspaqa astawanmi Jehová Diosta reqsinchis, reparanchismi allinta reqsiwasqanchista ima necesitasqanchistapas yachasqanta. Kay yachachikuypin yachasunchis Jehová Dios ancha yachayniyoq Dios kasqanmanta, chanin Dios kasqanmanta, ancha munakuq Dios kasqanmanta ima.
BIBLIAPIN REPARANCHIS JEHOVÁ DIOSQA ANCHA YACHAYNIYOQ KASQANTA
5. ¿Imaynapin Bibliata estudiaspa reparanchis Jehová Dios ancha yachayniyoq kasqanta?
5 Jehová Diosqa yachanmi consejonkunata llapa runakuna necesitasqanchista, chaymi Bibliata qowarqanchis. Bibliata estudiaspaqa Jehová Dios ancha yachayniyoq kasqantan reparanchis. Bibliapi kaq Jehová Diospa consejonkunaqa runakunaq kausaynintan cambianman. Chayraykun Moisespas Israel runakunata nirqan: “Chay simikunaqa manan yanqa rimaykunachu, chay simikunan kausayta qankunaman apamusunkichis”, nispa (Deut. 32:47). Jehová Diospa consejonkunata kasukuspaqa kusisqan kausananku karqan, tukuy ima ruwasqankupas allinkaman kanan karqan (Sal. 1:2, 3). Bibliaqa ñaupa tiempomanta libroña chaypas atinmi runakunaq vidanta cambiayta. Chaymanta astawan yachanaykipaq jaykuy jw.org paginapi “Bibliaq yanapayninwan cambianku” nisqaman. Chaypin willashan imaynatas Bibliaq yanapayninwan 50 más runakuna vidankuta cambiarqanku chayta (1 Tes. 2:13).
6. ¿Imaraykun Biblia jina mana ima libropas kanchu?
6 Biblia jinaqa manan ima libropas kanchu, ¿imarayku? Jehová Diosmanta jamusqanrayku. Payqa tukuy atiyniyoq Diosmi, tukuy tiempo kausaq Diosmi, ancha yachayniyoqtaqmi kanpas. Kay pachapiqa askhan imaymanamanta rimaq librokuna kan, chay librokunata qelqaq runakunaqa ñan wañupunkuña, qelqasqanku librokunapi wakin consejokunapas manañan runakunata yanapanñachu. Bibliawanmi ichaqa mana chhaynachu, Bibliapi kaq consejokunaqa tukuy tiempon llapa runakunata yanapashallan. Sichus Bibliata leesun, jinaspa chay nisqanpi yuyaymanasun chayqa Jehová Diosmi santo espiritunta qowasun chaypi yachasqanchisman jina kausananchispaq (Sal. 119:27; Mal. 3:16; Heb. 4:12). Bibliata yuyaychaq Jehová Diosqa llapa runakunatan yanapayta munawanchis, chayta yachaymi kallpachawanchis ama pisipaspa Bibliata leenanchispaq.
7. ¿Imaynatan Biblia ñaupa tiempopi Diosta serviqkunata yanaparqan juj nisqalla kausanankupaq?
7 Bibliata estudiaspaqa allintan reparanchis Jehová Diosqa ancha yachayniyoq kasqanta. Chhayna yachayniyoq kaspan ñaupa tiempopi Israel llaqtanta yanaparqan juj nisqalla kausanankupaq. Israel runakunaqa manan kuskallachu Diospa prometesqan jallp’aman jaykuspaqa tiyarqanku, aswanpas karu-karupin tiyarqanku. Jinaspapas wakinqa challwata jap’ispan llank’aqku, jujkunataq uywata michispa, wakintaq chajrata ruwaspa. Chhayna karu-karupiña tiyarqanku chaypas Jehová Diosmi paykunata kamachirqan sapa kuti juñunakuspa yuyaychayninkunata uyarikunankupaq. Chaymi Israel runakunaqa juj nisqalla kausarqanku (Deut. 31:10-13; Neh. 8:2, 8, 18). Israel runakunaqa anchatachá kusikurqanku reqsisqanku runakunawan Jerusalén llaqtapi Jehová Diosta yupaychanankupaq tupaspaqa. Chhaynatan Jehová Diosqa Israel runakunata yanaparqan juj nisqalla kausanankupaq. Ñaupa cristianokunapas juj nisqallan kausarqanku. Chay tiempopiqa jujniraymi sapanka cristianopas karqanku. Wakinqa qhapaqmi karqanku, wakintaq wajchalla, jinaspapas juj simikunatan rimaqku. Chhaynaña kaqtinpas anchatan Diospa simin qelqata munakurqanku juj nisqallataqmi Jehová Diostapas servirqanku. Chay cristianokunaqa chayllaraq iñiq t’aqaman jamuq runakunamanpas allintan Bibliamanta yachachiqku, tiempota iman t’aqaqku paykunawan kanankupaqpas (Hech. 2:42; 8:30, 31).
8. ¿Imaynatan kay tiempopi Jehová Dios llaqtanta Bibliawan yanapan juj nisqalla kausanankupaq?
8 Kay tiempopipas Jehová Diosqa Bibliawanmi llaqtanta yanapashan juj nisqalla kausanankupaq. Llapa yachasqanchisqa Bibliaq nisqanman jinapunin kashan. Chaymi juñunakuykunapipas asambleakunapipas Bibliata astawanqa estudianchis. Jehová Diosqa Bibliawanmi yanapawanchis “juj nisqalla” payta servinanchispaq (Sof. 3:9).
9. ¿Imayna clase runakunallan Bibliaq nisqanta entiendenku? (Lucas 10:21).
9 Kunanqa astawan yachasun Jehová Dios ancha yachayniyoq kasqanmanta. Jehová Diosqa manan yachayniyoq runakuna entiendenankupaq jinachu Bibliataqa qelqachirqan, aswanpas juch’uyaykukuq runakuna entiendenankupaq jinan qelqachirqan (leey Lucas 10:21). Bibliataqa pachantinpi runakunan leenku. Chaykunamanta yachaq runapas nirqanmi: “Runakunaqa Bibliatan astawanqa leenku juj librokunamantaqa”, nispa. Chay runaq nisqan jina wakin runakunaqa Bibliata allinta estudianankupaqmi astawanqa kallpachakunku. Ichaqa juch’uyaykukuq runakunallan allintaqa entiendenku, chaypi yachasqankuman jinataqmi kausankupas (2 Cor. 3:15, 16).
10. ¿Imaynapin reparallanchistaq Jehová Dios ancha yachayniyoq kasqanta?
10 ¿Imaynatan Bibliapi reparallanchistaq Jehová Dios ancha yachayniyoq kasqanta? Bibliaqa sapankanchistan yachachiwanchis sonqochawanchis ima. Chaypin reparanchis Jehová Dios sapankanchismanta llakikusqanta (Isa. 30:21). Sasachakuykunapi tarikuspaqa allin yuyaychaykunatan Bibliapiqa sapankanchispaq tarinchis, mayninpiqa imachus necesitasqanchistan tarinchis. ¿Imaraykun Biblia ñaupa tiempomanta libro kashaspa kay tiempopi runakunatapas yanapawanchis? Ancha yachayniyoq Jehová Dios Bibliata yuyaychasqanrayku (2 Tim. 3:16, 17).
BIBLIAPIN REPARANCHIS JEHOVÁ DIOSQA CHANIN DIOS KASQANTA
11. ¿Imaynatan Bibliata qelqachisqanpi Jehová Dios rikuchirqan chanin Dios kasqanta?
11 Jehová Diosqa chanin Diosmi (Deut. 32:4). Payqa manan pimanpas sayapakunchu, igual-llatan lliutapas qhawarin (Hech. 10:34, 35; Rom. 2:11). Chayraykun Bibliatapas mana juj simillapichu qelqachirqan. Ñaupaq kaq 39 librokunataqa yaqa llapantan hebreo simipi qelqachirqan, ¿imarayku? Chay simita chay tiempopi runakuna astawan rimasqankurayku. Israel llaqta runakunapas chay simitan rimarqanku. Cristianokunaq tiemponpi runakunan ichaqa griego simita yaqa llapa runakuna rimarqanku, chaymi Jehová Diosqa qatiqnin 27 librokunata griego simipi qelqachirqan. Jehová Diosqa manan juj simillapichu Bibliataqa qelqachirqan, chaypin reparanchis chanin Dios kasqanta. Kunanqa yaqa 8 mil millones más runakunañan pachantinpi jujniray simikunata rimanchis. Chhaynaña kaqtinpas, ¿iman yanapawanchis Jehová Diosta reqsinanchispaq?
12. ¿Imaynatan Daniel 12:4 textopi nisqan kay tukukuy p’unchaykunapi junt’akushan?
12 Jehová Diosmi profeta Danielwan willachirqan tukukuy p’unchaykunapi “cheqaq kaqmanta yachay askhayananta”, chaywanmi nisharqan tukukuy p’unchaykunapi Bibliaq yachachisqanta askha runakuna aswan allinta entiendenankuta (leey Daniel 12:4). Chay profeciaqa junt’akushanmi, chaymi Bibliatapas juj qelqanchiskunatapas askha simikunaman t’ijrakushan. Bibliaqa juj librokunamantapas aswan askha simikunapin t’ijrasqa kashan, jinaspapas askha runakunan Bibliayoq kanku. Ichaqa wakin Bibliakunataqa askha qolqepaqmi vendenku. Diospa llaqtanpin ichaqa gratislla apakunku, chay Bibliakunaqa 240 más simikunapin ruwasqa kashan. Chaytaqmi millonninpi runakunata yanapashan Diospa p’unchaynin manaraq chayamushaqtin “Diospa gobiernonmanta allin willakuykunata” uyarikunankupaq (Mat. 24:14). Jehová Diosqa chanin Diosmi, chaymi munan Bibliata estudiaspa llapa runakuna payta reqsinankuta. ¿Imaraykun chaykunata ruwan? Runakunata anchata munakusqanraykun.
BIBLIAPIN REPARANCHIS JEHOVÁ DIOSQA MUNAKUQ DIOS KASQANTA
13. ¿Imaraykun Bibliata estudiaspa reparanchis Jehová Dios munakuq Dios kasqanta? (Juan 21:25).
13 Bibliata estudiaspan reparanchis Jehová Diosqa munakuq Dios kasqanta (1 Juan 4:8). Chayraykun Jehová Diosqa imaymanata pay kikinmanta Bibliapi qelqachirqan, chhaynapi paywan allin amigontin kananchispaq. Chaymantapas imaymana yuyaychaykunatan qelqachirqan kusisqa kausananchispaq, salvasqa kananchispaq ima. Ichaqa manan mana atinanchistachu mañawanchis, aswanpas atisqanchisman jinallan imatapas kamachiwanchis (leey Juan 21:25).
14. ¿Imaynatan Bibliapi reparallanchistaq Diospa munakuwasqanchista?
14 Jehová Diosqa anchatan munakuwanchis. Chaymi mana llapa ima ruwananchispaqraqchu Bibliapiqa kamachikuykunata churarqan, chayta ruwanman karqan chayqa controlaytapas munawasunman jinachá kanman karqan. Aswanpas Bibliapin qelqachirqan runakunaq kausayninmanta, profeciakunamanta, sumaq yuyaychaykunata ima. Chaykunan yanapawanchis imatapas allinta ruwananchispaq Jehová Diostapas sonqomanta kasukunanchispaq.
15. a) ¿Imaynatan Biblia reparachiwanchis Jehová Dios ancha munakuq kasqanta? b) ¿Pikunapin yuyaymanashanku fotopi kaq sipaschapas, wayna hermanopas, kuraq hermanapas? (Gén. 39:1, 10-12; 2 Rey. 5:1-3; Luc. 2:25-38).
15 Bibliapin reparanchis Jehová Diosqa maytapuni munakuwasqanchista. ¿Imaraykun chayta ninchis? Bibliapiqa “noqanchis jina runakunamantan” willashan: pisipasqankumanta, waqasqankumanta, imaynata sasachakuykunata atipasqankumantapas (Sant. 5:17). Chaymantapas Bibliapin willawanchis imaynata Jehová Dios serviqninkunata yanapasqanta sonqochasqanta ima. Chaypin reparanchis “Jehová Diosqa [...] ancha munakuq kasqanta, khuyapayakuq kasqantawan” (Sant. 5:11).
16. Jehová Diosqa perdonarqanmi ñaupa tiempopi serviqninkunata, ¿imatan Jehová Diosmanta chay yachachiwanchis? (Isaías 55:7).
16 Juchamanña urmasunman chaypas Jehová Diosqa manapunin saqerpariwasunchu, chaytan Bibliaqa yachachiwanchis. Chaypin reparallanchistaq Jehová Diosqa mayta munakuwasqanchista. Chaytan ruwarqan Israel runakunawanpas. Paykunaqa sapa kutillanmi juchallikurqanku, juchankumanta kutirikuqtinkun ichaqa Jehová Diosqa paykunata perdonaq (leey Isaías 55:7). Ñaupa tiempopi cristianokunapas allintan yacharqanku Jehová Diosqa perdonakuq Dios kasqanta. Apóstol Pablon Jehová Diospa yuyaychasqan kaspa ñaupa tiempopi cristianokunata kallpacharqan juchanmanta pesapakuq cristianota sumaqta chaskipunankupaq (1 Cor. 5:1-5; 2 Cor. 2:6, 7). Askha kutitaña juchallikurqanku chaypas Jehová Diosqa manapunin serviqninkunataqa saqerparirqanchu. Aswanpas payman kutirikunankupaqmi paykunata sumaqta yanapaq, anyaq, yuyaychaq ima. Kunanpas chaytan ruwan juchanmanta pesapakuq runawanqa (Sant. 4:8-10).
BIBLIAQA DIOSPA SUMAQ REGALONMI
17. ¿Imaraykun nisunman: “Bibliaqa Jehová Diospa sumaq regalonmi”, nispa?
17 ¿Imaraykun nisunman: “Bibliaqa Jehová Diospa sumaq regalonmi”, nispa? Kaypi yachamusqanchis jina, Biblian willawanchis Jehová Diosqa chanin Dios kasqanta, ancha yachayniyoq kasqanta, ancha munakuq kasqantapas. Chaymantapas Biblian kallpachawanchis Jehová Diosta astawan reqsinanchispaq paypa amigon kananchispaqpas.
18. ¿Imakunata ruwaspan Bibliamanta ancha agradecido kasqanchista rikuchisunman?
18 Noqanchisqa manan yanqa librota jinachu Bibliataqa qhawarinanchis, aswanpas Diospa sumaq regalonta jinapunin qhawarinanchis (Sant. 1:17). ¿Imakunata ruwaspan chay sumaq regalomanta ancha agradecido kasqanchista rikuchisunman? Manaraq Bibliata leeshaspa Diosmanta mañakuspa, leesqanchispi yuyaymanaspa ima. Chayta ruwananchispaq kallpachakusunchis chayqa Jehová Diosqa bendeciwasunmi, jinaspapas “allintan paytaqa reqsisunchis” (Prov. 2:5).
98 TAKI Qanmi qelqaykita yuyaycharqanki
a Bibliata estudiayqa yanapawanchismi Jehová Diosman astawan asuykunanchispaq. Kunanmi Bibliapi yachasun Jehová Dios ancha yachayniyoq kasqanmanta, chanin Dios kasqanmanta, munakuq Dios kasqanmantawan. Chaykunamanta yachaymi yanapawasun Bibliata Diospa sumaq regalonta jina qhawarinanchispaq.