Qankunapura pampachanakuychis

1, 2. ¿Imaraykun qhawarikunayki pampachaypi imayna kasqaykita?

BIBLIAPIN Jehová Diosqa willawanchis huchata imayna qhawarisqanta, chayman urmaqtinchis imayna sientekusqantapas. Chaymantapas yachachiwanchismi pampachaq kaymanta. Ñawpaq estudiopin yacharqanchis Davidta Manasestapas huchankumanta pesapakuqtinku Dios khuyapayasqanta. Paykunaqa hucha ruwasqankumantan llakikurqanku chaymi willakapurqanku, millay ruwasqankuta saqepurqanku, sonqomantataq pesapakurqanku. Chaymi Diospa allin qhawarisqan kapurqanku.

² Kunanqa hukniraymantañataq Diospa pampachayninta t’aqwirisun. Sichus Manasés mana allinta ruwasqanrayku mayqen familiaykipas wañunman karqan chay, ¿imaynan sientekuwaq karqan? ¿Manasesta pampachawaqchu karqan? Kay millay pachapiqa runakunaqa munaynillankutan maskhanku, chaymi chay tapuykunaqa allinpuni. Chayrayku, ¿imaraykun huk cristiano kallpachakunan pampachaq kananpaq? Sichus mana chaninta ruwasunkikuman chay, ¿iman yanapasunki k’araqta ama phiñakunaykipaq, Jehová Diospa nisqanman hina kutichinaykipaq, pampachaq kanaykipaqpas?

3-5. a) ¿Ima rikch’anachiywanmi Jesús yachachirqan uyariqninkuna pampachaq kanankupaq? b) ¿Imatan yachachiwanchis Mateo 18:21-35 texto?

³ Iñiqmasinchisña otaq huk runaña phiñachiwarqanchis chaypas, pampachaq kayqa allinpunin familianchiskunawan, amigonchiskunawan, runamasinchiskunawan Jehová Dioswanpas allinpi kanapaq. Biblian niwanchis cristianokuna pampachaq kananchista hayk’ataña phiñachiwarqanchis chaypas. Chay ruway allinpuni kasqanta rikuchinanpaqmi Jesusqa huk rikch’anachiywan willarqan askha qolqe manu kamachimanta.

⁴ Chay kamachin patronninman qolqe manu karqan, chay manunmi karqan 60.000.000 p’unchay llank’aymanta pago hina, chaywanpas patronninqa manuntan pampacharqan. Chay kamachimanmi huk kamachimasin 100 p’unchay llank’aymanta hina qolqe manu karqan. Hinan rogaykurqan pagapunanpaq suyaykunanta, ichaqa patronninña payta aswan askha qolqemanta pampacharqan chaypas carcelmanmi wisq’achirqan. Chaywanmi patronqa sinchita phiñakurqan hinan chay kamachita tapurqan: “¿Manachu qanpas kamachi-masiykitaqa khuyapayaykunayki karqan, imaynan ñoqapas qanta khuyapayarqayki hinata?” nispa. Hinan chay patronqa phiñakuspa “guardiaman hap’ichirqan lliw manukusqanta pagapunankama” (Mat. 18:21-34).

⁵ ¿Imatan Jesús chaywan yachachiwanchis? Nirqanmi: “Chay hinallatataqmi hanaq pacha Yayaypas qankunata ruwasunkichis, manachus wawqeykichista qankuna contra huchallikuqtin tukuy sonqo pampachankichis chayqa”, nispa (Mat. 18:35). Chay yachachikuyqa sut’in kashan. Imaymanapi pantasqanchismi rikuchin Diospa kamachikuyninkunata mana hunt’ay atisqanchista. Ichaqa Diosqa pampachakuqmi, chayqa huchanchiskunatapas qonqapunman hinan. Chhaynaqa, pipas Diospa amigon kayta munan chayqa, runamasinpa pantasqankunatan pampachananpuni. Orqo Patapi Jesuspa nisqanta hinan ruwana, nirqanmi: “Runakunatachus contraykichispi huchallikusqankuta pampachankichis chayqa, qankunatapas hanaq pachapi kaq Yayaykichisqa pampachallasunkichistaqmi. Ichaqa contraykichispi runakunaq huchallikusqankuta mana pampachankichischu chayqa, manallataqmi Yayaykichispas huchallikusqaykichiskunata pampachasunkichischu”, nispa (Mat. 6:14, 15).

 6. ¿Imaraykun sasa pampachay?

⁶ Jesuspa chay nisqanmantaqa yaqapaschá niwaq: “Chayqa munaymá, ichaqa sasan chay ruwayqa”, nispa. Chay hinataqa yuyaykusunman contranchispi pipas ruwawasqanchismanta phiñakuspan, traicionasqa sientekuspa, vengakuyta otaq chaninchakunanta munaspapas. Wakinqa yuyaykunkun phiñachiqninkuta mana hayk’aq pampachay atinankupaq. Diosmi ichaqa munan serviqninkuna pampachaq kanankuta. Chhaynaqa, ¿iman yanapasunkiman pampachaq kanaykipaq?

7, 8. ¿Iman yanapasunki phiñachisuqniykita pampachanaykipaq?

⁷ Yuyaykusqanchisman hinaña otaq cheqaqña kanman chaypas, pipas contranchispi imatapas ruwawaqtinchisqa manan allinchu sientekunchis. Sinchi phiñakuqkunamanta yachashaqtinkun huk wayna nirqan: “Huk kutinmi [...] wasiypi k’araqta phiñanachiskuspa mana hayk’aq kutinaypaq lloqsimurqani. Sumaq p’unchaymi kasharqan hinan campopi purispa sumaq kaqkunata rikusqay sonqoyman chayarqan chaymi pisi-pisimanta thak nipurqani. Chay qhepallamanmi wasiyman kutipurqani llamp’u sonqoyoq, ruwasqaymanta pesapakuspa”, nispa. Chhaynaqa, thak kanapaq tiempota qokuyqa yanapawanchismi allinta yuyaykuspa imatapas ruwanapaq, chhaynapin ima kutichisqanchismantapas mana pesapakusunchu (Sal. 4:4; Pro. 14:29; Sant. 1:19, 20).

⁸ Ichaqa, ¿sichus sientipakusqanchis sonqonchispi kashallan chayri? T’aqwikuy imarayku phiñasqalla kasqaykita. ¿Yaqapaschá mana allinta tratarqasunkiku? ¿Nishankichu “yuyaypin k’iriwan”, nispa? ¿Sientikunapaq hinachu chay ruwasqasuyki? Imarayku phiñasqalla kasqaykita t’aqwikuspaqa reparakunkin Bibliapi ima textokuna yanapanasuykita (leey Proverbios 15:28; 17:27). Chayta ruwayqa yanapawasunmi allin yuyaywan ruwanapaq pampachaq kanapaqpas. Chay ruwayqa sasapaschá kanqa, ichaqa Bibliapi yachachikuykunan ‘sonqoykipi yuyaykusqaykikunamanraq’ chayanqa, chhaynapin Dios hina pampachaq kanki (Heb. 4:12).

9, 10. a) ¿Imatan ruwanayki phiñachisuqtiykiku? b) ¿Imaynapin yanapasunkiman imamantapas allinta yuyaykuy, khuyapayakuq kaypas?

⁹ Kawsayninchispiqa imaymanan phiñachiwanchis kutipakunapaq hina. Kaypi yuyaykusun, sichus carrota manejashaqtiyki huk manejaq chocamusunkiman chay, ¿imatan ruwawaq? Yaqapaschá yachanki chhaynapi tarikuspa maqanakuypi kasqankuta. Huk cristianon ichaqa mana chayta ruwanmanchu.

¹⁰ Chhaynapi tarikuspa phiñakushanamantaqa aswan allinqa huk rato yuyaymanaymi. Yaqapaschá qanpas huchayoq karqanki mana allin yuyaywan manejasqaykirayku, otaq chocamuqniykiq carron malograsqa karqan. Imaynaña kaqtinpas sichus entiendeq kasun, allin yuyaywan qhawariq, khuyapayakuq chayqa manan usqhayllachu phiñakusun, mana allinkunapipas yuyaykusun. Eclesiastés 7:9 texton nin: “Ama sonqoykipi usqhaylla phiñakuychu, phiñakuyqa mana yuyayniyoqkunaqmi”, nispa. Ama usqhaylla phiñakuqchu kay, mayninpiqa manan yuyaypichu runamasinchisqa ñoqanchis contra imatapas ruwawanchis, aswanpas huchayoq kasqanchisraykun chaykuna kan otaq ñoqallanchis mana allinta yuyaykurqanchis. Mana allinta tratasuqtiykiku otaq k’iriq simikunawan nisuqtiykikuqa allin yuyaywan chaykunata qhawariy. Runamasiykita munakuq kasqaykirayku pampachay, chhaynapin kusisqa kawsanki (leey 1 Pedro 4:8).

11. ¿Imaynatan kutichinanchis predicasqanchispi mana allinta chaskimuwaqtinchis?

¹¹ ¿Imaynatan thaklla kawaq pipas predicacionpi mana allinta tratasuqtiyki? Qanchis chunka qatikuqninkunata kachaspanmi Jesusqa nirqan llapa wasi risqankuman thak kayta apanankupaq. Nirqanmi: “Pillapas chaypi sumaq thak kawsay munaq runa kanqa chayqa, saminchayniykichismi payman chayanqa, mana chaytaq kutimpusunkichis”, nispa (Luc. 10:1, 5, 6). Predicasqanchista pipas uyariwaqtinchisqa yachanchismi allinninpaq kasqanta, chaymi kusikunchis. Mayninpin ichaqa millayta kutichimanchis. ¿Imatan ruwasunman chhaynapi tarikuspa? Jesusmi nirqan thaklla kananchista. Imaynataña runa chaskiwasunchis chaypas thak sonqollan ayqerikanpunanchis. Sichus kutipakusunman chayqa manan thak-kay ñoqanchispi kashanmanchu.

12. Efesios 4:31, 32 textopi Pabloq nisqan hina, ¿imatan ruwananchis?

¹² Manan predicaspallachu kallpachakunanchis thaklla kanapaqqa, aswanpas tukuy tiempon. Pitapas pampachaspaqa manan mana allin ruwasqantachu allinpaq qhawarishanchis, aswanpas rikuchinchismi sonqonchispi manaña sientipakusqanchista, thaklla kasqanchistapas. Wakinqa nishutan yuyaykunku pipas mana chaninta ruwasqanpi, chayraykun mana kusisqachu kawsanku. Ama chhayna yuyaykuykunawanqa atipachikuychu. Phiñasqalla kaspaqa manan kusisqachu kawsanki. Chhaynaqa, pampachaypuni (leey Efesios 4:31, 32).

13. a) ¿Imaynatan huk cristiano enemigonpa uman pataman ‘nina sansata’ churanman? b) ¿Iman sucedenman sichus llamp’u sonqollawan kutichiqtinchis?

¹³ Mayninpiqa yaqapaschá phiñachiqniyki qhepaman cristiano kapunman. Apóstol Pablon nirqan: “Qelqaqa nillantaqmi: ‘Enemigoykichus yarqachikun chayqa, mikhuchiy, ch’akichikuqtinpas ukyachiy, chay hinata ruwaspaykiqa nina sansatan uman pataman churanki’, nispa. Mana allinkaqwanqa ama atipachikuychu, aswanpas mana allinkaqtaqa allinkaqwan atipay”, nispa (Rom. 12:20, 21; NM). Sumaqta tratayqa phiñasqa sonqotapas llamp’uyachinmanmi, chhaynapin sumaq kayninkunata astawan reqsisunman. Sichus phiñachiqniykita entiendenki khuyapayanki chayqa, yaqapaschá yanapawaq Bibliamanta yachananpaq. Llamp’u sonqollawanpuni kutichinki chayqa uyariqniykin yuyaykunqa imayna tratasqaykipi (1 Ped. 2:12; 3:16).

14. ¿Imaraykun mana sientipakunachu pipas ima mana allintapas ruwawaqtinchis?

¹⁴ Wakin runakunawanqa manan huñunakunanchischu. Paykunaqa ñawpaqpin iñiq t’aqamanta karqanku ichaqa hatun huchapi urmaspa mana pesapakusqanraykun iñiq t’aqamanta wikch’uchikurqanku. Sichus paykunamanta pillapas k’irirqasunki chayqa, qhepamanña pesapakunman chaypas manapaschá pampachayta atiwaqchu, chaymi kanman sonqonchispi k’irikunata mana qonqayta atisqanchisrayku. Chhayna kaqtinqa pampachanaykipaq Jehová Diosmanta kallpata mañakuy. Hinaspapas, ¿imaynapin yachawaq imachus chay runaq sonqonpi kasqanta? Jehová Diosmi ichaqa yachan. Payqa runakunaq sonqontan t’aqwin huchasapakunawantaq pacienciakun (Sal. 7:9; Pro. 17:3). Chaymi Bibliaqa nin: “Ama pimanpas mana allinmantaqa mana allinllawantaq kutichiychischu. Llapa runaq qayllanpi allin ruwayllatapuni munaychis. Atisqaykichisman hina allinllatapuni ruwaychis llapa runawan sumaqpi kawsanaykichispaq. Munasqa wawqe-panaykuna, ama qankuna kikiykichisqa vengakuychischu, aswanpas Diosman chaytaqa saqeychis pay muchuchinanpaq. Diospa Simin Qelqan nin: ‘Ñoqamanmi tupawan vengakunayqa, ñoqañan kutichipusaq, ninmi Señorqa’, nispa”, nispa (Rom. 12:17-19). Ñoqanchisqa manan pitapas huchachananchispaq hinachu kanchis (Mat. 7:1, 2). Ichaqa Jehová Dios chaninta ruwananpin confianchis.

15. ¿Imatan yuyarinanchis pipas phiñachiwaqtinchis?

¹⁵ Sichus pipas mana chaninta ruwarqasunki chayqa, yuyarinaykin phiñachiqniykipas huk sasachakuypi tarikusqanta, paypas huchayoq kasqanraykun pantan (Rom. 3:23). Jehová Diosqa llapa runakunatan khuyapayan. Chayraykun phiñachiwaqninchispaqqa Diosmanta mañapunanchis, chayta ruwasunchis chayqa manañan paypaq phiñasqachu kasun. Jesusmi nirqan mana allinta tratawaqninchiskunapaq mana sientikunanchischu kasqanta, nirqanmi: “Munakuychis awqaykichiskunata, mañapuychis [...] qatiykachaqniykichiskunapaqpas”, nispa (Mat. 5:44).

16, 17. Huchapakuqpa pesapakusqanta umallikuna qhawarisqanku qhepaman, ¿imatan ruwanayki, imarayku?

¹⁶ Umallikunataqa Diosmi kamachin iñiq t’aqapi hatun huchaman urmaqkunata juzganankupaq. Paykunaqa manan Jehová Dios hinachu yachanku, ichaqa kallpachakunkun ima decidisqankupas Bibliaq nisqanman hina Diospa santo espiritunman hina kananpaq. Chaymi mañakusqanku qhepaman ima decidisqankupas Diospa munasqanman hina kanqa (Mat. 18:18).

¹⁷ Huchapakuqpa pesapakusqanta umallikunaq qhawarisqanku qhepaman, ¿pampachankichu chay huchapakuqta, rikuchinkichu munakusqaykitapas? Chaypin hunt’aq sonqo kasqanchis rikukunqa (2 Cor. 2:5-8). Yaqapaschá sasa kanqa, astawanqa sichus mana allin ruwasqanwan qanta otaq familiaykitapas k’irirqan chayqa. Sichus iñiq t’aqapi sasachakuykunata Jehová Dios imayna allichasqanpi confianki chayqa, yachaywanmi ruwanki, rikuchinkitaqmi pampachaq kasqaykita (Pro. 3:5, 6).

18. ¿Ima bendiciontan chaskin pampachaq runa?

¹⁸ Pampachayqa runakunatan yanapan qhali kanankupaq, hukkunawan allinta, kusisqa kawsanankupaq. Phiñakuymi ichaqa onqoyta apamun, runakunata t’aqanachin, llakiwan ñit’ichin manataq allintachu kawsachin. Pampachaqmi ichaqa imamantapas aswan allin bendicionta chaskin, Taytanchis Jehová Dioswanmi sumaqta kawsan (leey Colosenses 3:12-14).