Mana chanin-kaymanta t’aqakusun
“‘Señortaqa reqsinin’ niqkuna mana chanin-kaymanta t’aqakuchun” (2 TIM. 2:19)
1. ¿Imatan utilizanchis yupaychayninchispi?
HUK llaqtakunapiqa ñawpa wasikunaq perqanpin Diospa sutinta qelqasqata tarirqanku. Chayta rikuspaqa maytachá kusikuwaq karqan. Arí, Diospa sutintaqa yupaychayninchispin utilizanchis. Hinaspapas ñoqanchisqa paypa testigonkunan kanchis, manan pipas chay sutitaqa ñoqanchis hinaqa apanchu. Ichaqa manan yanqallachu chay sutitaqa apanchis.
2. ¿Imatan ruwananchis Diospa sutinta apasqanchisrayku?
2 Diospa allin qhawarisqan kananchispaqqa manan sutillantachu apananchis, aswanpas ‘mana allinmanta karunchakuspan’ kamachikuyninkunaman hina kawsananchis (Sal. 34:14). Pabloqa sut’itan nirqan: “‘Señortaqa reqsinin [“Jehová Diospa sutintan waqyakuni”, NM]’ niqkuna mana chanin-kaymanta t’aqakuchun”, nispa (2 Tim. 2:19). Ichaqa, ¿imaynatan mana chanin-kaymanta otaq mana allinkunamanta t’aqakusunman?
MANA ALLIN KAQMANTA “T’AQAKUYCHIS”
3, 4. ¿Ima willakuytan wakin runakuna sasa entiendeypaq qhawarinku, imarayku?
3 (Leey 2 Timoteo 2:19). Chay textopin Pablo nirqan ‘Diospa teqsi churasqan mana kuyuriq sayashasqanta’. Chay teqsipin iskay willakuykuna karqan: Hukninmi “Señorqa reqsinmi paypa kaqkunataqa” nisqa, chayqa sut’in kashan Números 16:5 textomanta horqosqa kasqan (ñawpaq kaq estudiota qhaway). Iskaykaq willakuytaq “‘Señortaqa reqsinin’ niqkuna mana chanin-kaymanta t’aqakuchun” nisqa. Kay simikunatan ichaqa wakin runakuna sasa entiendeypaq qhawarinku, ¿imanaqtin?
4 Apóstol Pabloq iskaykaq willakuy qelqasqanqa hebreo qelqamantapas horqosqa kanman hinan. Ichaqa hebreo qelqakunapiqa manan kanchu ima textopas chay simikunaman rikch’akuqqa. Chhaynaqa, ¿imanaqtinmi Pablo nirqan “‘Señortaqa reqsinin’ niqkuna mana chanin-kaymanta t’aqakuchun” nispa? Chayta yachanapaq kaykunata qhawarisun. Pabloq ñawpaqkaq willakuy qelqasqanqa Números 16 textomantan horqosqa kashan, chaypin rimashan Corepa Dios contra hatarisqanmanta. Chhaynaqa, ¿iskaykaq willakuytapas chay tiempopi pasasqanta qhawarispachu Pablo qelqanman karqan?
5-7. ¿Moisespa tiemponpi imakuna pasasqanmantan Pablo rimarqan 2 Timoteo 2:19 textopi? (9 paginapi dibujota qhaway.)
5 Datanwan Abiramwanmi Corewan kuska Moisés contra Aarón contra hatarirqanku (Núm. 16:1-5). Paykunaqa manan Moisesta respetarqankuchu, paytan Diosqa akllarqan llaqtanta pusarinanpaq. Chay runakunaqa kaqllan Diospa llaqtan ukhupi kasharqanku, chaymi wakinpa iñiynintapas iskayachirqanku. Diosmi ichaqa willarqan imatachus ruwakunanta, chhaynapi cheqaq yupaychaqkunata iskay uyakunamanta t’aqananpaq.
Diospaq hunt’aq sonqo kaqkunaqa manan wañurqankuchu
6 Jehová Diosmi Moisesta nirqan: “Llapan Israel runakunata niy, Corepa, Datanpa, Abirampa tiyasqanku karpakunamanta t’aqakuychis, nispa. Chaymantataq Moisesqa sayarispa Datanpata Abirampatawan rirqan, Israel kurak runakunapas qhepanta rillarqantaq. Hinan Moisesqa llapa runakunata nirqan: Chay mana chanin qharikunaq karpankumanta t’aqakuychis, amataq paykunaq ima kaqnintapas llamiykuychischu, paqtan qankunapas paykunaq huchanku hawa ch’usaqyachisqa kallawaqchistaq, nispa. Chaymi llaqtaqa Corepa, Datanpa, Abirampa karpankumanta t’aqakurqanku”, nispa (Núm. 16:23-27). Chay qhepamanmi Jehová Diosqa pay contra hatariqkunata wañuchirqan. Paypaq hunt’aq sonqo kaqkunan ichaqa mana wañurqankuchu, mana chanin ruwaq runakunamanta t’aqakusqankurayku.
7 2 Timoteo 2:19 textopi “Señorqa reqsinmi paypa kaqkunataqa” nispa Pabloq qelqasqanqa, Números 16:5 textomantan horqosqa kashan. “‘Señortaqa reqsinin’ niqkuna mana chanin-kaymanta t’aqakuchun” nisqantataqmi qelqanman karqan Números 16:23-27 textopi imakunachus pasasqanmanta. Chhaynaqa, chay iskaynin willakuykunataqa Moisespa tiemponpi pasasqanta qhawarispan Pabloqa qelqanman karqan. Pabloq chaykuna qelqasqanmantan yachanchis Jehová Diosqa sonqokunata t’aqwiq kasqanta. Payqa reqsinmi pikunan paypaq hunt’aq sonqo kanku chayta, chaymi munan mana chanin ruwaqkunamanta t’aqakunankuta.
Hunt’aq sonqokunaqa mana chanin ruwaqkunamantan t’aqakunanku
“YANQA MANA YUYAYNIYOQ CHURANAKUYKUNAMANTA T’AQAKUY”
8. ¿Imatawanmi ruwananchis Dioswan allinpi kananchispaq?
8 Pablon Timoteota yuyarichirqan Moisespa tiemponpi imakunachus sucedesqanta, chhaynapi Jehová Dioswan amigontin kasqanta cuidananpaq. Cristianokunataqa manan iñiq t’aqapi kayllachu yanapawasun Dioswan allinpi kananchispaqqa, aswanpas mana chanin-kaykunamanta t’aqakuymi yanapawasun. Corepas manan Diospa sutinta apasqanraykullachu Dioswan allinpi karqan. Chayraykun llapanchispas mana iskayaspa tukuy mana chanin-kaykunamanta t’aqakunanchis. ¿Imaynatan chay yuyarichiykuna Timoteota yanaparqan? ¿Imaynatan ñoqanchistapas yanapawasunman?
9. ¿Imaynapin ‘yanqa mana yuyayniyoq churanakuykuna’ ñawpa tiempopi iñiq t’aqapaq mana allin karqan?
9 Diospa qelqanmi llapanchistapas kallpachawanchis lliw mana chanin-kaqkunamanta t’aqakunanchispaq. Pablon Timoteota nirqan “yanqa thawtiy simikuna hawa ama ch’aqwanankupaq”, nillarqantaqmi: “Dios contra thawtiykunamanta t’aqakuy”, nispa (leey 2 Timoteo 2:14, 16, 23). Wakin cristianokunaqa yanqa kaqkunamantan ch’aqwasharqanku. Manaña chaykuna Diospa yachachikuyninkuna contrachu karqan chaypas, manan yanapasharqanchu iñiq t’aqapi huk hinalla kawsanankupaq. Wakintaqmi pantasqa yachachikuykunata mast’arisharqanku. Chaykuna hawan Pabloqa Timoteota nirqan: “Yanqa mana yuyayniyoq churanakuykunamanta t’aqakuy”, nispa.
10. ¿Imatan ruwananchis Dios contra hatariqkunawan tupaspa?
10 Kunanqa maynillanpin Dios contra hatariqkunawan iñiq t’aqapi tupanchis. Chaywanpas paykunawan tupaspaqa manapunin rimananchischu. Manan allinchu kanman internetpi otaq imaynallapipas chay hina runakunawan rimayqa. Yanapayta munaspaña paykunawan rimasunman chaypas, Diospa kamachikuynintan mana kasukushasunmanchu. Kay estudiopi yachasqanchis hina, ñoqanchisqa Dios contra hatariq runakunamantan t’aqakunanchis.
Dios contra hatariqkunawanqa manapunin rimananchischu
11. a) ¿Iman mana yanapallanmantaqchu iñiq t’aqapi huk nisqalla kawsay kananpaq? b) ¿Imaynapin umallikuna allin ejemplo kankuman?
11 Chaymantapas manan llapanchischu kusirikuykunamanta kaqllata yuyaykunchis. Yaqapaschá chaykunamanta rimaspa ‘yanqa mana yuyayniyoq churanakuykunapi’ tarikusunman. Chaykunan mana yanapallanmantaqchu iñiq t’aqapi huk hinalla kawsay kananpaq. Ichaqa pipas millay kusirikuykunata mast’arishanman chayqa, umallikunan chay runakunata anyananku, manataqmi hinallataqa qhawanankuchu (Sal. 11:5; Efes. 5:3-5). Chaywanpas umallikunaqa manapunin yuyaykusqankuman hinallaqa imatapas ruwanankuchu. Aswanpas Bibliaq kamachisqantan kasukunanku, Biblian nin: “Qankunaman hap’ichisqa kashaq Diospa ovejankunata allintapuni michiychis [...]. Ama michisqaykichista munaychakuq hinachu, aswanpas paykunapaq yachaqakunankupaq hina kaychis”, nispa (1 Ped. 5:2, 3; leey 2 Corintios 1:24).
12, 13. a) ¿Imaynatan cristianokuna kusirikuykunata qhawarinanchis? b) ¿Ima textokunan yanapawasun allin kusirikuykunata akllakunanchispaq? c) ¿Iman yanapawallasunmantaq huk ruwaykunapipas allinta decidinanchispaq?
12 Qelqanchiskunapiqa manan lloqsimunchu ima peliculakunawan, pukllaykunawan, librokunawan, takikunawan kusirikunanchista otaq mana kusirikunanchistapas. ¿Imanaqtin? Biblian sapankanchista kallpachawanchis ‘yuyayninchispi allinkaqta mana allinkaqta reparananchispaq’ (Heb. 5:14). Bibliapin yuyaychaykunata tarinchis allinta decidispa imakunawan kusirikunanchispaq. Chaymi ima decidisqanchispas ‘Señorpa sonqonta kusichinanpaq’ hinapuni kanan (Efes. 5:10). Hinaspapas Bibliaq nisqan hina, familiapi umallikunan decidinanku imakunawan familian kusirikunanta imakunawantaqmi mana chayta (1 Cor. 11:3; Efes. 6:1-4).
13 Hinaspapas manan llapanchischu kaqllata yuyaykunchis p’achakuymanta, hampichikuymanta, imakuna mikhuymanta hukkunamantapas. Chaykunamanta rimaspapas ‘yanqa mana yuyayniyoq churanakuykunapin’ tarikusunman. Chaymi ñawpaqpi qhawarisqanchis textokunapas yanapawallanchistaq chaykunata allinta decidinanchispaq. Ichaqa manataq chay ruwaykuna Bibliaq contranpichu kashan chayqa, manan chaykunamanta ch’aqwashananchischu. Biblian nin: “Señorpa kamachinqa manan ch’aqwaykunapichu purinan, aswanmi llapapaq munakuyniyoq kanan”, nispa (2 Tim. 2:24).
MANA ALLIN RUNAKUNAMANTA T’AQAKUSUN
14. ¿Imaynatan Pablo yuyaycharqan cristianokunata mana allin ruwaqkunamanta t’aqakunankupaq?
14 ¿Imaynatan ‘mana chanin-kaymanta t’aqakullasunmantaq’? Mana allin ruwaq runakunawan ama huñukuspan. ‘Diospa teqsi churasqan mana kuyuriq sayashasqanmanta’ rimasqan qhepamanmi Pablo nirqan: “Huk hatun wasipiqa manan qorimanta qolqemanta serviciokunallachu kan, aswanpas kallantaqmi k’ullumanta, t’urumanta serviciokunapas. Wakinmi allin kaqkunapi servikunanpaq, wakintaq sapa p’unchay qhellichanapaq”, nispa (2 Tim. 2:20, 21). Hinan Pabloqa cristianokunata yuyaycharqan ‘qhelli’ ruwaqkunamanta t’aqakunankupaq.
15, 16. ¿Imatan yachanchis Pabloq rikch’anachiy rimasqanmanta?
15 Pablon chay nisqanpi iñiq t’aqata rikch’anachisharqan ‘huk hatun wasiwan’, iñiq t’aqapi kaqkunatataq ‘serviciokunawan’. Huk wasipi wakin serviciokunaqa qhellikunamanmi tupan, chaymi mana kuskachu kanan mikhuna ruwanapaq limpio serviciokunawanqa.
16 Chay hinallataqmi Diosta serviq runakunawanpas. Ñoqanchisqa kallpachakushanchismi Diospa kamachikuyninkunata kasukunanchispaq, chaymi Diospa kamachikuyninkunata sapa kutilla mana kasukuq iñiqkunawanqa mana amigontinchu kananchis (leey 1 Corintios 15:33). Chhaynaqa astawanraqmi hawapi kaq runakunawanqa manapuni amigontinchu kananchis. Chay runakunaqa kanku “qolqe sonqokuna, [...] tayta-mamankuta mana kasuqkuna, [...] Diosta mana manchakuqkuna, [...] yanqa qasi tumpakuqkuna, aychankuq munaynillanta ruwaqkuna, millay yana alma runakuna, tukuy allinkaqta cheqnikuqkuna”. Chay runakunaqa ‘Dios munakunankutaqa aycha kusichiyllapin puriyta munanku’ (2 Tim. 3:1-5).
Diospa kamachikuyninkunata sapa kutilla mana kasukuq iñiqkunawan, hawapi kaq runakunawanpas manapunin amigontinchu kananchis
DIOSQA KASUKUQKUNATAN BENDICEN
17. ¿Imaynatan Diospa kamachisqanta Israel runakuna kasukurqanku?
17 Jehová Diosmi Israel runakunata kamachirqan ‘Corepa, Datanpa, Abirampa tiyasqanku karpakunamanta t’aqakunankupaq’. Chaymi hunt’aq sonqo Israel runakunaqa t’aqakurqankupacha (Núm. 16:24, 27). Paykunaqa mana iskayaspan Diospa kamachisqanta kasukurqanku. Chay hinapin sut’ita rikuchirqanku Diospa ladonmanta kasqankuta mana chanin-kaqkunata cheqnikusqankutapas. ¿Imatan chay ruwasqanku yachachiwanchis?
18. ¿Ima nisharqanmi Pablo Timoteota “wayna-kaypa waqllisqa munapayayninkunamanta ayqey” nisqanwan?
18 Dioswan amigontin kasqanchistaqa ancha chaninpaqmi qhawarinchis. Chaymi tukuy ima mana allinkunamanta t’aqakunanchispacha. Chaymi Pabloqa Timoteota kallpacharqan: “Wayna-kaypa waqllisqa munapayayninkunamanta ayqey”, nispa (2 Tim. 2:22). Chaywanmi nisharqan mana waynakunallachu ‘waqllisqa munapayaykunapiqa’ yuyaykusqankuta. Chaymi Timoteoqa 30 más watayoqña karqan chaypas ‘waqllisqa munapayaykunapi’ tarikuspaqa ayqekunan karqan otaq ‘mana chanin-kaykunamanta t’aqakunan’ karqan. Chayman rikch’akuqtan Jesuspas nirqan: “Ñawiykiña huchaman urmachisunki chaypas, horqokuy, hinaspa wikch’uy”, nispa (Mat. 18:9). Cristianokunaqa chaykunatan kasukunanchis, chay hinapin Dioswan amigontin kasqanchista ancha chaninpaq qhawarisun, mana allin kaqkunamantapas t’aqakusunpacha.
Llapanchismi makilla kashananchis iñiyninchista waqllichiq ruwaykunapi ama urmanapaq
19. ¿Imaynatan wakin iñiqmasinchiskuna makilla kashanku waqllichiq ruwaykunapi ama urmanankupaq?
19 Wakin iñiqmasikunaqa manaraq testigo kashaspan machaq karqanku, chaymi kunanqa mana pisillatapas tragota ukyayta munankuchu. Wakinqa yaqapaschá kallpachakushanku ima mana allinmanpas ama urmanankupaq, chaymi mana munankuchu wakin kusirikuykunapi kayta, allinña chay kusirikuykuna kanman chaypas (Sal. 101:3). Huk iñiqmasin manaraq testigo kashaspa fiestakunapi qhelli ruwaykunawan kusirikuq. Chaymi Bibliata estudiasqanmantapacha mana tusuyta munanchu, iñiq t’aqamantaña tusunankupaq fiestata ruwanku chaypas. Chay hinapi waqllisqa munapayaykunapi wakmanta ama yuyaykunanpaq. Cristianokunapaqqa manan huchachu pisillata trago ukyayqa, tusuypas manan huchachu. Chaywanpas llapanchismi makilla kashananchis iñiyninchista waqllichiq ruwaykunapi ama urmanapaq.
20. ¿Imata yachaymi sonqochawanchis kallpachawanchispas?
20 Ñoqanchispaqqa Diospa sutin apayqa ancha valorniyoqmi. Chaymi “mana chanin-kaymanta” otaq millay ruwaykunamanta t’aqakunanchis (Sal. 34:14). Chaywanpas mayninqa sasan kanqa chayta ruway. Ichaqa kaytan mana qonqananchischu: Jehová Diosqa wiñaypaqmi munakunqa “paypa kaqkunataqa”. Chayta yachaymi sonqochawanchis kallpachawanchispas (2 Tim. 2:19; leey 2 Crónicas 16:9).