“Phawananchis carrerapi aguantaspa phawasun”

“Phawananchis carrerapi aguantaspa phawasun.” (HEB. 12:1, NM.)

1, 2. ¿Imawanmi Pablo tupanachirqan cristianokunaq kawsayninta?

SAPA watanmi askha nacionkunapi organizanku carrerapi phawaykunata. Chaypiqa allin phawaqkunallan ganay yuyaywan phawanku, ichaqa yaqa llapankun maychus chayanaman chayanallankupaq phawanku.

² Bibliaqa askha hawapin cristianokunaq kawsayninta tupanachin carrerapi phawaqkunawan. Corinto llaqtapi cristianokunaman ñawpaqkaq cartanta qelqaspan apóstol Pablo nirqan: “Qankunaqa yachankichismi estadiopi llallinakuspa phawaqkunaqa llapallanku phawasqankuta, ichaqa hukllan premiota chaskin. Qankunapas phawashaq hina kawsaychis premiota chaskinaykichispaq”, nispa (1 Cor. 9:24).

 3. ¿Imatan Pablo qhawarichisharqan huk phawaqlla ganaqmanta rimaspa?

³ Chaywanqa manan Pabloqa nisharqanchu chay cristianomanta huklla wiñay kawsay premiota chaskinanta. Chhayna kaqtinqa yanqapaqmi kanman karqan hukkunaq kallpachakusqanku. Chhaynaqa, ¿imatan yachachiyta munarqan? Phawaqkunaq ejemplonta qatikunankupaqmi, paykunaqa sapankankun allinta entrenaqku, ganay yuyaywantaq tukuy sonqo phawaqku. Chhaynata kallpachakunankupaqmi Pabloqa iñiqmasinkunata nisharqan, huk carrerapipas kawsayta chaskikunankupaq phawashankuman hina. Chhaynapin wiñay kawsay premiota chaskinkuman. Ichaqa chay carrerapi phawaspa llapa chayaqkunan premiotaqa chaskinku.

 4. ¿Imapin yuyaykunanchis kawsayta chaskinapaq phawashaqkuna?

⁴ Chay simikunaqa anchatan kallpachawanchis kawsayta chaskinapaq phawashaqkunataqa. ¿Imarayku? Hanaq pachapaqña otaq kay pachapi tiyananchispaqña premionchis chaypas, ancha valorniyoqmi manataqmi chinkachiyta munasunmanchu. Yachanchismi karuta phawananchis kasqanta, ñanpitaq sasachakuykuna, imapas distraewaqninchis otaq ima peligropas kananta (Mat. 7: 13, 14). Hinaspapas wakinqa phawashaspan pisikallpayapunku, sayapunku otaq manaña phawapunkuchu. ¿Ima sasachakuykunan kanqa? ¿Imaynapin chaykunaman mana urmasunmanchu? ¿Imatan ruwasunman maychus chayanakama phawaspa premiota chaskinapaq?

Atipanapaqqa aguantananchismi

 5. ¿Imamantan Pablo rimallarqantaq Hebreos 12:1 textopi?

⁵ Qhepamanmi Pabloqa Judeapi, Jerusalén llaqtapi hebreo cristianokunaman qelqaspa rimallarqantaq carrerapi phawaqkunamanta (leey Hebreos 12:1a). Chaypin kallpacharqan phawasqanku carrerata ama saqenankupaq, imayna atipanankutapas. Chaypi yuyaychasqankunamanta yachayqa anchatan yanapawasunman. Ichaqa ñawpaqta qhawarisun imarayku chay cartata apachisqanmanta, imayna runa kanankupaq kallpachasqanmantawan.

 6. ¿Imaynatan religionpi humalliqkuna cristianokunata tratarqanku?

⁶ Qallariy siglopi cristianokunaqa imaymana sasachakuykunapi llakikuykunapin tarikurqanku, astawanqa Jerusalén, Judéa llaqtakunapi. Religionpi umalliqkunan paykunata ñak’arichiqku imaymana kamachikuykunata churaspa. Ñawpaq watakunan Jesusta gobierno contra sayariymanta tumpaspa, suwata hina wañuchirqanku. Qatikuqninkunatapas millaytan tratallarqankutaq. Hechos libron willashan imakunata paykuna contra ruwasqankuta, chaykunaqa sucederqan 33 wata Pentecostés fiesta qhepallatan. ¡Chay tiempopiqa sasapunin karqan cristiano kayqa! (Hech. 4:1-3; 5:17, 18; 6:8-12; 7:59; 8:1, 3.)

 7. ¿Imayna tiempopin hebreo cristianokuna kawsasharqanku?

⁷ Chay cristianokunaqa judío runakunaq tukupunan tiempopiñan kawsasharqanku. Jesusmi willasqa chay llaqta chinkachisqa kananta, hinallataq Jerusalén llaqta manaraq chinkachisqa kashaqtin imakuna sucedenanta, imakunata ruwaspa chaymanta salvakunankutapas (leey Lucas 21:20-22). Paykunaqa makillan kasukunanku karqan kay nisqanta: “Cuidakuychis qankuna kikiykichista, paqtataq sonqoykichis rumiyanman viciokunawan, machaywan, kay kawsaypa llakichikuyninwan, chaytaq Runaq Churin kutimunan p’unchay qonqaylla hap’isunkichisman”, nispa (Luc. 21:34).

 8. ¿Imaraykun wakin cristianokuna manaña tukuy sonqochu phawarqanku otaq sayk’upurqanku phawasqankupi?

⁸ Hebreo cristianokunaman Pablo qelqaqtinqa ñan yaqa 30 wataña pasasqa Jesuspa willasqanmantaqa. ¿Imaynapin chay tiempopaq tarikusharqanku? Wakinqa imaymana ruwaykunapin afanasqa kasharqanku, manataqmi iñiyninkupi allin takyasqachu kasharqanku (Heb. 5:11-14). Wakinqa Diosta mana serviq runakuna hinallan kawsayta munarqanku. Yaqapaschá yuyaykurqanku pisillatapas Diosta servisqankupi, atisqankuman hina Kamachikuy Simi hunt’asqankupipas. Chaymantapas wakin cristianokunaqa iñiq t’aqapi Kamachikuy Simiq hunt’akunanta munaqkunaq nisqantan kasurqanku, otaq religionpi costumbrekunaman hina ruwaqkunaq nisqanta ruwarqanku. ¿Imaynatan Pablo yanapanman iñiyninkupi allin kanankupaq, phawananku carrerapi phawashanallankupaqpas?

9, 10. a) ¿Imanispan Pablo kallpacharqan Hebreos 10 capituloq tukuyninpi? b) ¿Imaraykun Pablo ñawpaqpi iñiyniyoq ‘testigokunaq’ ruwasqanmanta rimarqan?

⁹ Diospa yuyaychasqanmi Pablo hebreo cristianokunata kallpacharqan. Hebreos cartapin 10 capitulopi rimarqan, ‘Moisespa kamachikuy siminqa hamuq allinkaqkunaq llanthun hinalla kasqanmanta’, chaypin sut’incharqan Cristoq sacrificion ancha valorniyoq kasqanta. Chay capituloq tukuyninpin nirqan: “Qankunaqa anchatapunin pacienciakunaykichis Diospa munayninta ruwanaykichispaq, ahinapi paypa prometesqanta chaskinaykichispaq. [...] ‘Kunallanmi usqhayllan, chay hamunanpaq kaqqa hamunqa, manan tardamunqañachu’”, nispa (Heb. 10:1, 36, 37).

¹⁰ Chay qhepamanmi Hebreos 11 capitulopi allinta sut’inchan imachus Diospi iñiy kasqanta. Chaypin willan ñawpaq tiempopi allin iñiyniyoq qharikunamanta warmikunamantapas. Paykunamanta rimaspaqa manan aguantaytaqa qhepamanchu churasharqan. Aswanpas yuyarichirqanmi valorwan, anchata kallpachakuspa iñiyninkuta rikuchinanku kasqanta. Payqa yacharqanmi ñawpa tiempopi Diosta serviq runakunaq ejemplon paykunata kallpachananta, chhaynapi imaymana sasachakuykunata atipanankupaq. Chay iñiyniyoq runakunaq ruwasqanmanta rimasqan qhepamanmi nirqan: “Phuyu hina ancha askha testigokunataq muyuriqninchispi kashan chayqa, ñoqanchispas tukuy llasa q’epita, usqhaylla mayt’uwaqninchis huchatapas wikch’uspa, phawananchis carrerapi aguantaspa phawasun”, nispa (Heb. 12:1, NM).

‘Phuyu hina ancha askha testigokuna’

11. ¿Imapin yanapawanchis ‘phuyu hina ancha askha testigokunamanta’ yachay?

¹¹ ‘Phuyu hina ancha askha testigokunaqa’ manan yanqa qhawaqkunallachu kanku. Paykunaqa manan carrerata qhawanallankupaqchu otaq partidonkumanta phawaq runa gananqachus chayta qhawanallankupaqchu estadiopi kashanku, aswanpas phawaqkunata kallpachanankupaqmi. Paykunaqa allin phawaqmi karqanku, chayarqankutaqmi maychus chayanaman, chaymi allinta kallpachankuman. Wañupurqankuña chaypas, Biblian rikuchin kallpachakuq kawsashaq runakunata hina. Chayta yachay, ¿imapin yanapan chayllaraq phawaqkunata? Kallpachanmi tukuy atisqankuta phawanankupaq aswan allin phawaq kanankupaqpas. ‘Ancha askha testigokunaq’ muyuykusqanmi kashanku, chaymi kallpachan paykunapas chay sasa phawayta atipanankupaq. Ejemplonkupi yuyaymanasqankun kallpachanqa ‘carrerapi aguantaspa phawanankupaq’. Chay yuyaychayqa allinpunin karqan qallariy siglopi hebreo crisitianokunapaq, ñoqanchispaqpas kaqllataqmi.

12. ¿Imaynapin allinninchispaq Pabloq willasqan runakunamanta yachay?

¹² Pablon willarqan ñawpa tiempopi Diospa siervonkunamanta, ñoqanchispas paykuna hinan tarikunchis. Qhawarisunchis wakinninkumanta. Noeqa manaraq hatun para chayamushaqtinmi tukukuy p’unchaykunapi kawsarqan. Ñoqanchispas kay pachaq tukupunan p’unchaykunapin kawsashanchis. Abrahamtapas Saratapas Diosmi kamachirqan llaqtankuta saqespa huk llaqtaman ripunankupaq, promesankuna hunt’akunankamataq payta yupaychananku karqan. Ñoqanchistapas kamachiwanchismi ima ruway munasqanchista saqenanchista, hamuq tiempopi saminchaykunata chaskinanchiskamataq kallpachakunanchis Diospa munayninta ñawpaqta ruwanapaq. Moisesqa Prometesqa Hallp’aman viajaspan ch’inneq aqo pampapi imaymana peligrokunata askha watakuna atipanan karqan. Ñoqanchispas mosoq pachaman purisqanchispin kay pachapi kaq peligrokunata atipananchis. Chay iñiyniyoq qharikunamanta warmikunamanta yachayqa ancha allinpunin, chaypiqa imakuna atipasqankumanta, imayna kasqankumanta, mana allin ruwasqankumanta, imapi pisipasqankumantan yachasun (Rom. 15:4; 1 Cor. 10:11).

¿Iman yanaparqan atipanankupaq?

13. ¿Ima sasachakuypin Noé rikukurqan? ¿Iman yanaparqan atipananpaq?

¹³ Pabloq willasqan runakunata, ¿iman yanaparqan carrera phawasqankupi aguantanankupaq, atipanankupaqpas? Noemanta yachasunchis (leey Hebreos 11:7). Jehová Diosmi prometerqan ‘kay pachata para unuwan millp’uchispa, kay pachapi hayk’an kawsaqta [...] wañuchinanpaq’ (Gén. 6:17). ¿Imaraykun Pablo nirqan: ‘Noepa manaraq rikusqankuna’, nispa? Manan hayk’aqpas chhayna paraqa chayarqanchu. Chaywanpas Noeqa manan yanqapas kanman, manapas hunt’akunmanchu hinatachu rikurqan. ¿Imarayku? Diospa rimasqan hunt’akunanpi iñisqanrayku, chaymi Diospa kamachisqantaqa mana sasa hunt’anapaq hinatachu qhawarirqan. Aswanpas ‘Diospa tukuy kamachisqanman hinan ruwarqan’ (Gén. 6:22). Payqa arcata ruwaspan hunt’achinan karqan mikhuykunata, pastota, animalkunata. Runakunaman predicananmantapas familiantapas yanapananmi karqan iñiyninkupi allin kanankupaq, chay ruwayqa manan facilchu karqan. Diosqa samincharqanmi Noepa iñiyninta, aguantaspa ruwasqantapas chaymi paytapas familiantapas qespichirqan.

14. ¿Ima sasachakuykunapin tarikurqanku Abrahamwan Sarawan? ¿Imatan ruwasqankumanta yachanchis?

¹⁴ ‘Phuyu hina ancha askha testigokuna’ ukhupin Abrahamwan Sarawan kashallankutaq. Paykunaqa Ur llaqtapin allinta kawsasharqanku, ichaqa lloqsinankun karqan, manataqmi yacharqankuchu qhepaman imakunapi tarikunankuta. Chhayna sasachakuypi tarikuspapas allin iñiyniyoq, kasukuqmi karqanku. Chaymi cheqaq Diosrayku chhayna ruwasqanmanta “llapa iñiqkunaq taytan”, nispa sutichakun (Rom. 4:11). Pablon rimarqan wakin ruwasqankunamanta, uyariqninkunaqa allintan yacharqanku Abrahampa kawsayninmanta. Chaywanpas rimasqanqa anchatan yanapawanchis, nirqanmi: “Llapan chay runakunaqa [Abrahampas familianpas] iñishaspallan wañukapurqanku Diospa prometesqan kaqkunata manaraq chaskishaspa, ichaqa iñiyniyoq kaspankun karullamanta chaykunata qhawarirqanku, hinaspa kusikurqanku. Ahinapin kay pachapiqa purikuqkunalla kasqankuta sut’inchakurqanku”, nispa (Heb. 11:13). Paykunataqa iñiyninku, Dioswan allinpi kasqanku iman yanaparqan phawasqanku carrerapi aguantanankupaq.

15. ¿Iman Moisesta kallpacharqan kay pachapi kaqkunata saqenanpaq?

¹⁵ Moisespas ‘phuyu hina ancha askha testigokuna’ ukhupin kashan. Qhapaq kaspa, allin qhawarisqa kaspa kawsananmantaqa ‘Diospa llaqtanwan kuska muchuchisqa kaytan’ munarqan. ¿Imarayku? Pablon nirqan: “Payqa samiyoq kaytan suyakusharqan [...]. Payqa mana rikuna Diostan rikushanmanpas hina qhawaspa qaqata sayarqan”, nispa (leey Hebreos 11:24-27). Payqa manan ‘pisi p’unchaykunalla huchaq kusichikuyninpi kawsananraykuchu’ phawanan carrerata saqerqan. Paypaqqa Diospas promesankunapas cheqaqmi karqan, chaymi sasaña karqan chaypas rikuchirqan aguantaq kasqanta. Anchatapunin kallpachakurqan israelitakunata Egipto llaqtamanta horqomuspa Prometesqa Hallp’aman pusananpaq.

16. ¿Imaraykun Moises mana pisiparqanchu Prometesqa Hallp’aman haykunanta Dios hark’aqtin?

¹⁶ Moisespas Abraham hinan mana rikurqanchu Diospa promesan hunt’akusqanta. Prometesqa Hallp’aman haykunankupaqña kashaqtinkun Dios nirqan: ‘Karullamantan qhawarinki Israel runakunaman qonay suyuta, manataqmi chay suyumanqa haykunkichu’, nispa. ¿Imaraykun chhaynata castigarqan Moisestapas Aarontapas? Paykunaqa Israelitakunaq mana kasukusqankumanta phiñakuspan Jehová Diosta mana respetarqankuchu. Chaymi Dios nirqan: ‘Meriba unupin iskayniykichis huchallikurqankichis, Israel runakunaq qayllanpin mana ch’uya kasqayman hinachu yupaychawarqankichis’, nispa (Deu. 32:51, 52). Chaywan, ¿pisiparqanchu, phiñakurqanchu Moisés? Manan. Chaymi Israel llaqtata saminchaspa nirqan: “Israel, kusisamiyoqmi kanki. ¿Pitaq qanman aypasunkiman? Kikin Señor Diosmi qespichirqasunki, paymi waqaychasunkipas yanapasunkipas, paymi llallinayki espadaqa”, nispa (Deu. 33:29).

¿Imatan chaykunamanta yachanchis?

17, 18. a) ¿Imatan yachachiwanchis ‘phuyu hina ancha askha testigokunaq’ kawsaynin? b) ¿Imamantan yachasun qatimuq estudiopi?

¹⁷ ‘Phuyu hina ancha askha testigokunaq’ kawsayninqa kaytan yachachiwanchis; Wiñay kawsay premiota chaskinapaqqa confiananchispunin Diospi, promesankunapipas (Heb. 11:6). Iñiyninchismi imamantapas aswan importante kawsayninchispi kanan. Ñoqanchisqa manan kay pachapi runakuna hinachu imachus kaqnillanchispi hap’ipakunchis, aswanpas “mana rikuna” Diosmantan rikushasunmanpas hina hap’ipakunchis, chaymi kallpachawanchis phawasqanchis carrerapi aguantanapaq (2 Cor. 5:7).

¹⁸ Cristiano kawsayninchispi carrerapi phawanapaqqa kallpachakunanchismi. Iñiyninchisman hina kawsayqa sasan, ichaqa llapanchispas atipasunmanmi. Qatimuq estudiopin yachasun atipanapaq yanapaykunamanta.

[Uranpi willakuy]

¿Atiwaqchu kutichiyta?

• ¿Imaraykun Pablo rimarqan ‘phuyu hina ancha askha testigokunamanta’?

• ¿Imaynatan ‘phuyu hina ancha askha testigokuna’ yanapawanchis aguantanapaq?

• ¿Imatan yachanchis Noemanta, Abrahammanta, Saramanta, Moisesmantapas?

[19 paginapi dibujo]

Abrahampas Sarapas saqerqankun Ur llaqtapi allin kawsayninkuta