NSOLO WA PFUNDZIRO 23
“Dzina Yanu Mbiceneswe”
‘Imwe Yahova, dzina yanu ndi ya kwenda na kwenda.’ —MASAL. 135:13, Tradução do Novo Mundo da Bíblia Sagrada.
NYIMBO 10 Simbani Yahova Mulungu Wathu!
PINAFUNA IFE KUPFUNDZAa
1-2. Ndi pinthu pipi pyakufunika kakamwe kuna Mboni za Yahova?
PINTHU pyakufunika kakamwe kwa ife lero ndi utongi ukulu wa Yahova na kuceneswa kwa dzina yace. Ninga Mboni za Yahova, ife tisakomerwa kakamwe kulonga thangwi ya pinthu pyenepi. Kodi utongi ukulu wa Yahova na kuceneswa kwa dzina yace ndi pinthu pyakusiyana? Nkhabe.
2 Ife tonsene tisadziwa kuti dzina ya Mulungu isafunika kuceneswa. Pontho tisadziwambo kuti utongi ukulu wa Yahova peno njira inatonga iye ndi yadidi kakamwe. Natenepa pinthu pyenepi ndi pyakufunika kakamwe kuna ife.
3. Kodi dzina ya Yahova isaphatanizanji?
3 Mwandimomwene, dzina yakuti Yahova isaphataniza pinthu pyonsene thangwi ya Mulungu wathu na utongi wace. Natenepa, tingalonga kuti kuceneswa kwa dzina ya Yahova ndi kwakufunika kakamwe, tisalongambo kuti njira yace yakutonga ndi yadidi kakamwe. Dzina ya Yahova isabverana kakamwe na njira inatonga iye ninga Ntongi Wamphambvu Zonsene.—Onani bokosi ya “nsolo wakuti “Pinthu Pyakufunika Kakamwe.”
4. Kodi lemba ya Masalmo 135:13 isalonganji thangwi ya dzina ya Mulungu, pontho ndi mibvundzo ipi inafuna kutawirwa mu nsolo uno?
4 Dzina ya Yahova ndi yakufunika kakamwe. (Lerini Masalmo 135:13, NM.) Thangwi yanji dzina ya Mulungu ndi yakufunika kakamwe? Kodi iyo yatoma tani kupswipiswa? Kodi Mulungu asacenesa tani dzina yace? Pontho tinaphedzera tani toera kutsidzikiza dzina yace? Mibvundzo ineyi inatawirwa mu nsolo uno.
KUFUNIKA KWA DZINA YA MULUNGU
5. Ndi mbvundzo upi wakuti panango anthu anango anaucita thangwi yakuceneswa kwa dzina ya Mulungu?
5 Yezu apangiza pakweca kuti dzina ya Mulungu ndi yakufunika kakamwe toera kuilonga m’maphembero athu. Iye alonga: “Dzina yanu mbiceneswe.” (Mat. 6:9) Kodi mafala anewa asabvekanji? Kucenesa kusabveka kucitisa cinthu kukhala cakucena kakamwe. Panango anango anabvundza: ‘Kodi dzina ya Yahova nee ndi yakucena kale?’ Toera kutawira mbvundzo unoyu, tisafunika kudziwa kuti dzina isaphatanizanji.
6. Ninji cinacitisa dzina kukhala yakufunika kakamwe?
6 Dzina isaphataniza pinthu pizinji kupiringana kuilemba pa tsamba, peno kuilonga mwakugaluza. Bhibhlya isalonga: ‘Mphyadidi kukhala na dzina yadidi kupiringana kukhala na mpfuma zizinji.’ (Mis. 22:1; Koel. 7:1) Thangwi yanji dzina yadidi ndi yakufunika kakamwe? Thangwi iyo isaphataniza makhaliro a munthu anacemerwa na dzina ineyi. Natenepa, njira inalembwa dzina na njira inalongwa iyo nee ndi pyakufunika kakamwe, mbwenye cinthu cakufunika kakamwe ndi munthu anacemerwa na dzina ineyi na mabvekero a dzinace.
7. Kodi anthu asapswipisa tani dzina ya Mulungu?
7 Anthu angalonga uthambi thangwi ya Yahova iwo asapswipisa makhaliro ace. Iwo angapswipisa makhaliro ace, asapswipisambo dzinace. Dzina ya Mulungu na makhaliro ace pyatoma kupswipiswa m’munda mwa Edheni. Cincino tendeni tione kuti tinapfundzanji thangwi ya kupswipiswa kwa dzina ineyi.
KODI DZINA YA MULUNGU YATOMA TANI KUPSWIPISWA
8. Ndi pinthu pipi pikhadziwa Adhamu na Eva, pontho ndi mibvundzo ipi yakuti tinakwanisa kuicita?
8 Adhamu na Eva akhadziwa kuti Mulungu dzinace ndi Yahova pontho iwo akhadziwa pinthu pizinji pyakufunika thangwi ya dzina ineyi. Mwacitsandzo, iwo akhadziwa kuti ndi nciti wawo, ndiye adaapasa umaso, paraizu yadidi kakamwe na banja ya ungwiro. (Gen. 1:26-28; 2:18) Kodi Adhamu na Eva akhapitiriza kunyerezera mwadidi pinthu pyonsene pyadidi pidaapasa Yahova? Kodi iwo apitiriza kupangiza ufuni kuna Yahova na kupereka takhuta kuna iye? Matawiro a mibvundzo ineyi aoneka pakweca mu ndzidzi udayeserwa iwo na Sathani.
9. Mwakubverana na Genesi 2:16, 17, 3:1-5, ninji pidalonga Yahova kuna Adhamu na Eva, pontho Sathani abisa tani undimomwene unoyu?
9 Lerini Genesi 2:16, 17 , 3:1-5. Mukuphatisira nyoka, Sathani abvundza Eva: ‘Ndimomwene kuti Mulungu alonga kuti lekani kudya misapo ya miti yonsene ya m’munda?’ Sathani acita mbvundzo unoyu toera kupambizira Mulungu. Mwandimomwene Mulungu akhadaapanga kuti iwo akhafunika kudya misapo ya miti yonsene kusiyapo nsapo wa muti ubodzi. Natenepa Adhamu na Eva mbadadya misapo ya miti mizinji. (Gen. 2:9) Mwandimomwene, Yahova ndi wakupasa mwakudzala manja. Mbwenye Mulungu akhadapanga Adhamu na Eva toera akhonde kudya nsapo wa muti wakuti ukhali pakati pa munda. Natenepa mbvundzo udacita Sathani wabisa undimomwene unoyu. Pontho mbvundzo unoyu wacitisa Adhamu na Eva kunyerezera kuti Mulungu nee ndi wakupasa mwakudzala manja. Natenepa panango Eva atoma kupenula: ‘Kodi Mulungu akundibisira cinthu cadidi?’
10. Kodi Sathani apswipisa tani dzina ya Mulungu, pontho ninji pidacitika?
10 Eva akhapitiriza kubvera Yahova ninga ntongi wace mpaka pa ndzidzi udabvunzwa iye na Sathani. Iye apangiza pyenepi pakweca mukupanga Sathani ntemo udapereka Mulungu. Pontho iye alonga kuti iwo nee akhafunika kukhuya muti unoyu. Eva akhadziwa kuti mbadakhonda kubvera ntemo unoyu wa Mulungu mbadafa. Mbwenye Sathani alonga: ‘Mwandimomwene imwe nee munadzafa.’ (Gen. 3:2-4) Na mafala anewa, Sathani nee apambizira basi ene Mulungu mbwenye apswipisambo dzina ya Yahova mukupanga Eva kuti Yahova ndi nyauthambi. Na thangwi ineyi Sathani adzakhala dyabo peno nyakupambizira. Pontho Eva anyengezwa mbakhulupira Sathani. (1 Tim. 2:14) Eva anyindira kakamwe Sathani kupiringana Yahova. Pyenepi pyankulumiza toera kucita cisankhulo cakuipa kakamwe mbakhonda kubvera Yahova. Natenepa, iye atoma kudya nsapo udakhondeswa iye na Yahova. Buluka penepo Adhamu acitambo pibodzi pyene.—Gen. 3:6.
11. Ndi pinthu pipi pikhafunika kucita Adhamu na Eva, pontho ninji pidacimwana iwo kucita?
11 Nyerezerani pinthu pikhafuna kucitika Eva mbadalonga mafala awa kuna Sathani: “Ine nee ndisakudziwa, mbwenye ndisadziwa basi ene babanga Yahova, pontho ndisanfuna na kunyindira. Iye apasa Adhamu pabodzi na ine pinthu pyonsene piri na ife. Thangwi yanji ukumulonga mwakuipa? Buluka pano!” Mwandimomwene Eva mbadalonga mafala anewa, Yahova mbadatsandzaya kakamwe. (Mis. 27:11) Mbwenye Adhamu na Eva mwandimomwene nee akhafuna Yahova. Na thangwi ineyi iwo acimwana kutsidzikiza dzina ya Yahova toera ikhonde kupswipiswa.
12. Kodi Sathani anyengerera tani Eva, pontho ndi pinthu pipi pidacimwana Adhamu na Eva kupicita?
12 Ninga taona, Sathani atoma kupswipisa makhaliro a Yahova mukucitisa Eva kupenula kuti Yahova nee akhali baba wadidi. Natenepa Adhamu na Eva acimwana kutsidzikiza dzina ya Yahova na makhaliro ace. Iwo abvera Sathani, mbafudza uxamwali wawo na Yahova. Lero, Sathani asaphatisirambo njira ibodzi ene toera kupswipisa dzina ya Yahova. Natenepa, anthu onsene anakhulupira uthambi wa Sathani, asakhonda kubvera midida ya Sathani.
YAHOVA ASACENESA DZINACE
13. Kodi lemba ya Ezekyele 36:23 isagomezera tani ntsonga ikulu ya Bhibhlya?
13 Kodi Yahova asatawirisa dzinace ipswipiswe mbakhonda kuitsidzikiza? Nkhabe. Bhibhlya isalonga kuti Yahova acita masasanyiro toera kucenesa dzina yace idatoma kupswipiswa m’munda wa Edheni. (Gen. 3:15) Natenepa, tinakwanisa kulonga kuti ntsonga ikulu ya Bhibhlya ndi yakuti: Yahova asaphatisira umambo wace toera kucenesa dzinace, pontho ntongi wa umambo unoyu ndi mwanace wakuti anadzabweresa ulungami na ntendere pa dziko yapantsi. Bhibhlya iri na mphangwa zakuti zinatiphedza toera kubvesesa kuti Yahova anadzacenesa tani dzinace.—Lerini Ezekyele 36:23.
14. Kodi Yahova asapangiza tani kuti akucenesa dzinace idapswipiswa mu Edheni?
14 Sathani asacita pyonsene pinakwanisa iye toera kupingiza cifuno ca Yahova. Mbwenye iye nee asakwanisa. Bhibhlya isapangiza pinthu pidacita Yahova, pontho isapangiza kuti ndi baba waufuni na ntongi wadidi kakamwe. Mwandimomwene, kupanduka kwa Sathani na ale anantowezera kusatsukwalisa kakamwe Yahova. (Masal. 78:40) Mbwenye Yahova asatsalakana pyenepi mwandzeru, mwakupirira na mwaulungami. Pontho iye asapangizambo mphambvu zace munjira zakusiyana-siyana. Kusiyapo pyenepi iye asapangiza ufuni mu pinthu pyonsene pinacita iye. (1 Juwau 4:8) Yahova cipo anasiya kucenesa dzinace.
15. Kodi Sathani asapswipisa tani dzina ya Mulungu lero, pontho ninji pinacitika?
15 Sathani asapitiriza kupswipisa dzina ya Yahova lero. Iye asacitisa anthu kukhulupira kuti Mulungu nkhabe mphambvu, ulungami, udziwisi na ufuni. Mwacitsandzo, Sathani asayesera kucitisa anthu kukhulupira kuti Yahova nee ndi nciti. Pontho anthu anewa angakhulupira Mulungu, Sathani asaacitisa toera kuona midida ya Mulungu kukhala yakunentsa kakamwe. Kusiyapo pyenepi, iye asapfundzisambo anthu kuti Yahova ndi wakuuma ntima pontho asapisa anthu n’djenje ya moto. Iwo angakhulupira uthambi unoyu, pisakhala pyakukhonda nentsa kwa iwo kukhonda utongi wakulungama wa Yahova. Sathani anapitiriza kupswipisa dzina ya Yahova pontho anakuyeserani toera mukhale kukhundu yace mpaka pa ndzidzi unafuna kufudza iye. Kodi iye anakwanisa kutipeusa?
KUCENESA DZINA YA YAHOVA
16. Mwakusiyana na Adhamu na Eva ndi pinthu pipi pyakuti imwe munakwanisa kupicita?
16 Yahova asatawirisa anthu akusowa ungwiro toera kuphedzera basa yakucenesa dzinace. Mwandimomwene, imwe munakwanisa kucita pinthu pidacimwana Adhamu na Eva. Maseze tikukhala mu dziko yakuti anthu azinji asapswipisa na kupwaza dzina ya Yahova imwe munakwanisa kuitsidzikiza. Mwacitsandzo, imwe munakwanisa kupanga anango kuti Yahova ndi wakucena, wakulungama, wadidi na waufuni. (Iza. 29:23) Imwe munakwanisa kupangiza kuti musafuna Yahova toera akhale ntongi wanu. Kusiyapo pyenepi, imwe munakwanisa kuphedza anango toera kubvesesa kuti utongi wakulungama basi ene ndi wa Yahova pontho ndiwo basi ene unafuna kubweresa ntendere na kutsandzaya pa dziko yonsene ya pantsi.—Masal. 37:9, 37; 146:5, 6, 10.
17. Yezu acitanji toera kutsidzikiza dzina ya Yahova?
17 Tingatsidzikiza dzina ya Yahova, tikutowezera citsandzo ca Yezu Kristu. (Juwau 17:26) Yezu akhadziwisa anthu dzina ya babace. Iye nee akhaphatisira basi ene dzina ya Mulungu mbwenye akhatsidzikizambo makhaliro a Yahova. Mwacitsandzo, Afarisi akhalonga mwakuipa Yahova. Iwo akhalonga kuti Yahova ndi wa ukali, wakufuna pinthu pizinji, ali kutali kakamwe, pontho ndi wakusowa ntsisi. Mbwenye Yezu akhaphedza anthu toera kuona kuti Yahova ndi wakupirira, waufuni, pontho wakulekerera. Iye akhaphedzambo anthu toera kudziwa Yahova mukupangiza makhaliro a babace mu umaso wace onsene.—Juwau 14:9.
18. Tisafunika kucitanji toera kuphedza anthu kuti acenese dzina ya Yahova?
18 Ninga Yezu, ife tinakwanisa kupfundzisa anthu kuti Yahova ndi Mulungu Waufuni na wakukoma ntima. Tingacita pyenepi, tinapangiza pakweca kuti Sathani ndi nyauthambi. Kusiyapo pyenepi, ife tisacenesa dzina ya Yahova mukuphedza anthu toera aione ninga yakucena. Ife tinakwanisambo kutowezera makhaliro a Yahova maseze ndife akusowa ungwiro. (Aef. 5:1, 2) Ife tingatowezera Yahova kubulukira m’mafala athu na macitiro athu, tinaphedza anthu toera kucenesa dzinace. Ife tisacenesa dzina ya Yahova mukuphedza anthu toera adziwe undimomwene unalonga pya Mulungu. Ninga anthu akusowa ungwiro, tisacenesambo dzina ya Yahova tingapitiriza kukhala akukhulupirika kuna iye.—Yobe 27:5.
19. Mwakubverana na Izaiya 63:7, tisafunika kucitanji pakupfundzisa anango?
19 Pana cinthu cinango cisafunika ife kucita toera kucenesa dzina ya Yahova. Tingapfundzisa anthu undimomwene wa Bhibhlya, kazinji kene tisagomezera utongi ukulu wa Mulungu, pontho tisalonga kuti Yahova ndiye adathema kutonga kudzulu na dziko yapantsi. Maseze ndi pyakufunika kuapfundzisa mitemo ya Mulungu, cifuno cathu cikulu ndi kuaphedza toera afune Yahova mbakhala akukhulupirika kuna iye. Natenepa, ndzidzi onsene tisafunika kugomezera makhaliro adidi a Yahova na kufunika kwa dzinace. (Lerini Izaiya 63:7.) Tingapfundzisa anthu munjira ineyi, tinaaphedza toera afune Yahova. Natenepa, iwo anakhala akukhulupirika kuna Yahova mbapitiriza kumbvera.
20. Ndi mbvundzo upi unafuna ife kutawira mu nsolo unatowera?
20 Tinakhala tani na cinyindiro cakuti makhaliro athu na pinthu pinapfundzisa ife pisaphedza anango toera kuona makhaliro adidi a Yahova? Nsolo unatowera unadzatawira mbvundzo unoyu.
NYIMBO 2 Dzina Yanu Ndi Yahova
a Ndi pinthu pipi pyakufunika kakamwe kuna anthu na aanju? Thangwi yanji pinthu pyenepi ndi pyakufunika kakamwe, pontho pisatikhuya tani? Kudziwa matawiro a mibvundzo ineyi na inango kunatiphedza toera kuwangisa uxamwali wathu na Yahova
b FOTO TSAMBA: Sathani apambizira Mulungu mukupanga Eva kuti Mulungu ndi wauthambi. Kutomera kale, Sathani asamwaza uthambi mukupfundzisa anthu kuti Mulungu ndi wakuuma ntima, pontho ife nee tacitwa na iye.
c FOTO TSAMBA: M’bale akucitisa pfundziro ya Bhibhlya, pontho akugomezera makhaliro a Mulungu.