NSOLO WA PFUNDZIRO 6
Bhibhlya Isatipfundzisanji Thangwi ya Mwanaciro Wace?
“Lemba m’bukhu mafala onsene anakupanga ine.”—YER. 30:2.
NYIMBO 96 Bukhu ya Mulungu Ndi Mpfuma
PINAFUNA IFE KUPFUNDZAa
1. Thangwi yanji tisapereka takhuta kuna Mulungu thangwi yakutipasa Bhibhlya?
IFE tisapereka takhuta kakamwe kuna Yahova Mulungu thangwi yakutipasa Bhibhlya. Kubulukira m’Bhibhlya, iye asatipasa uphungu wakufunika kakamwe wakuti usatiphedza toera kudziwa pinthu pinafunika ife kucita tingathimbana na nyatwa. Pontho iye asatipasa cidikhiro cadidi kakamwe thangwi ya ntsogolo. Kusiyapo pyenepi, Yahova asaphatisira Bhibhlya toera kupangiza makhaliro ace mazinji. Mu ndzidzi unanyerezera ife makhaliro ace adidi kakamwe, ife tisakulumizika toera kukhala na uxamwali wakuwanga na iye.—Mas. 25:14.
2. Ndi njira zipi zikhaphatisira Yahova toera kulonga na anthu?
2 Yahova asafuna kuti anthu andziwe. Mu ndzidzi wakale iye akhaphatisira ndoto, masomphenya na aanju toera kulonga na anthu. (Num. 12:6; Mabasa 10:3, 4) Ife nee mbatidakwanisa kudziwa ndoto zenezi, masomphenya anewa peno mphangwa zidapereka aanju khala izo nee zalembwa. Na thangwi ineyi, Yahova aphatisira anthu toera ‘kulemba m’bukhu’ pinthu pyonsene pikhafuna iye kuti tipidziwe. (Yer. 30:2) Nakuti “njira ya Mulungu wandimomwene ndi yakulungama,” ife tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti njira ineyi inaphatisira Mulungu toera kucedza na ife ndi yadidi kakamwe, pontho inatiphedza.—Mas. 18:30.
3. Yahova acitanji toera Bhibhlya ikhonde kufudzika? (Izaiya 40:8)
3 Lerini Izaiya 40:8. Mafala a Mulungu asapereka citsogolero cadidi kakamwe kuna amuna na akazi akukhulupirika mu pyaka pizinji. Pyenepi pisakwanisika tani? Mbvundzo unoyu ndi wadidi kakamwe, thangwi Bhibhlya yalembwa kale kakamwe m’mipukutu. Natenepa ife nee tiri nayo mipukutu ineyi idalembwa pakutoma. Mbwenye Yahova acitisa kuti anthu akopyari pinthu pidalembwa m’mipukutu ineyi. Maseze anthu anewa akhali akusowa ungwiro, iwo acita mphole-mphole pa kukopyari. Mwacitsandzo, nyakufufudza m’bodzi alemba tenepa thangwi ya Malemba Acihebheri: “Ife tiri na cinyindiro cakuti nkhabe bukhu yakale yakuti yakopyariwi mwadidi kakamwe ninga Bhibhlya.” Natenepa, maseze Bhibhlya yalembwa kale kakamwe m’mipukutu yakuti yamala kufudzika, pontho yalembwa na anthu akusowa ungwiro, ife tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti mafala analeri ife m’Bhibhlya ndi manyerezero a Mwanaciro Bhibhlya, Yahova.
4. Tinapfundzanji mu nsolo uno?
4 Yahova ndiye anatipasa “muoni onsene wadidi na wakulungama.” (Tiya. 1:17) Bhibhlya ndi ubodzi mwa miyoni yadidi kakamwe inatipasa Yahova. Munthu angatipasa muoni, muoni unoyu usapangiza kuti iye asatidziwa, pontho asadziwa pinthu pinafuna ife. Yahova acitambo pibodzi pyene pidatipasa iye Bhibhlya. Tingaleri Bhibhlya, ife tinadziwa pinthu pizinji thangwi ya Yahova. Ife tinadziwa kuti Yahova asatidziwa mwadidi, pontho asadziwa pinafuna ife. Natenepa, mu nsolo uno tinapfundza makhaliro matatu a Yahova anapangizwa m’Bhibhlya: Udziwisi wace, ulungami wace na ufuni wace. Pakutoma tendeni tione kuti Bhibhlya isapangiza tani kuti Yahova ndi waudziwisi.
BHIBHLYA ISAPANGIZA KUTI MULUNGU NDI WAUDZIWISI
5. Ndi cinthu cipi cibodzi cinapangiza kuti m’Bhibhlya musagumanika udziwisi wa Mulungu?
5 Yahova asadziwa kuti ife tisafuna uphungu waudziwisi. Pontho m’Bhibhlya musagumanika udziwisi wa Yahova. Uphungu wa Bhibhlya usaphedza kakamwe anthu, pontho usacinja umaso wawo. Pidalemba Mose mabukhu akutoma a Bhibhlya, iye apanga Aizraeli: “Mafala anewa nee ndi akusowa basa kuna imwe, mbwenye mungaabvera munakhala na umaso.” (Dheu. 32:47) Ale akuti mbadabvera Malemba mbadakhala akutsandzaya. (Mas. 1:2, 3) Maseze Mafala a Mulungu alembwa kale kakamwe, iwo aciri na mphambvu yakucinja umaso wa anthu. Mwacitsandzo, mu saiti ya jw.org, pakhundu yakuti: “A Bíblia Muda Vidas,” imwe munakwanisa kugumana pitsandzo pyakupiringana 50 pya anthu akuti akwanisa kucita macinjo makulu, mbakhala na umaso wadidi kakamwe lero thangwi yakuphatisira uphungu wa Bhibhlya.—1 Ates. 2:13.
6. Thangwi yanji tisalonga kuti nkhabepo bukhu inango yakulandana na Bhibhlya?
6 Nkhabepo bukhu inango yakulandana na Bhibhlya. Thangwi yanji? Thangwi Mwanaciro Bhibhlya, Yahova Mulungu, ndi wamphambvu zonsene, wakwenda na kwenda, pontho ndi waudziwisi kakamwe kupiringana anthu onsene. Mabukhu anango mazinji aciripo, ngakhale kuti anaciro awo nee ali m’maso, mbwenye uphungu unagumanika m’mabukhu anewa nee usaphatabve basa. Mwakusiyana na mabukhu anewa, midida inagumanika m’Bhibhlya ndzidzi onsene isaphata basa, pontho isaphedza anthu. Tingaleri na kunyerezera pinthu pinapfundza ife m’bukhu ineyi, Mwanaciro wace asaphatisira nzimu wace wakucena toera kutiphedza kuona kuti tinaphatisira tani uphungu wa Bhibhlya mu umaso wathu. (Mas. 119:27; Mal. 3:16; Aheb. 4:12) Mwakukhonda penula, Mwanaciro Bhibhlya asafuna kakamwe kukuphedzani. Pontho pyenepi pisafunika kukucitisani kufuna kuleri Bhibhlya ndzidzi onsene.
7. Bhibhlya yaphedza tani atumiki a Mulungu toera akhale akuphatana?
7 Cinthu cinango cinapangiza kuti m’Bhibhlya musagumanika udziwisi wa Mulungu ndi cakuti iyo iri na mphambvu yakucitisa kuti atumiki a Mulungu akhale akuphatana. Pidafika Aizraeli mu Dziko Yakupikirwa, iwo akhala m’mbuto zakusiyana-siyana. Anango akhali anyakumedza, anango akhafuya ng’ombe, pontho anango akhali anyakulima. Nakuti iwo akhali m’mbuto zakusiyana-siyana, Aizraeli panango mbadaduwala andzawo akhali m’mbuto zinango. Mbwenye Yahova acita masasanyiro toera Aizraeli agumanyikane midzidzi mizinji toera abvesere na kufokotozerwa Mafalace. (Dheu. 31:10-13; Nee. 8:2, 8, 18) Nyerezerani kuti Muizraeli wakukhulupirika mbadapibva tani mbadafika mu Yerusalemu mbagumana alambiri andzace azinji kakamwe a m’mbuto zakusiyana-siyana! Munjira ineyi, Yahova aaphedza toera kupitiriza kukhala akuphatana. Mukupita kwa ndzidzi, Akristu akhali amuna na akazi akuti akhalonga pilongero pizinji. Anango akhali a cidzo, anango nkhabe, anango akhali akupfuma, pontho anango akhali akutcerenga. Mbwenye thangwi yakufuna kwawo Malemba, iwo akhali akuphatana mbalambira pabodzi Mulungu wandimomwene. Ale akhadatoma kwene kukhulupira mbadakwanisa kubvesesa Mafala a Mulungu na ciphedzo ca Akristu anango, pontho thangwi yakusonkhana pabodzi na iwo.—Mabasa 2:42; 8:30, 31.
8. Bhibhlya isaphedza tani atumiki a Mulungu toera akhale akuphatana lero?
8 Mulungu wathu waudziwisi asapitiriza kupfundzisa na kuphedza atumiki ace toera akhale akuphatana mukuphatisira Bhibhlya. M’Bhibhlya, musagumanika undimomwene onsene unalonga pya Yahova wakuti tisafunika kuudziwa. Ndzidzi onsene, tisagumanyikana pabodzi pa misonkhano ya mpingo, misonkhano ya cisa na ya gawo toera kubva Mafala a Mulungu mbakalerwi na kufokotozwa. Natenepa, Bhibhlya ndi cinthu cakufunika kakamwe cinaphatisira Yahova toera atumiki ace ‘akwanise kuntumikira phewa na phewa.’—Zak. 3:9.
9. Tisafunika kukhala na n’khaliro upi toera kubvesesa mphangwa za m’Bhibhlya? (Luka 10:21)
9 Onani cinthu cinango cinapangiza udziwisi wa Yahova. Iye alembesa Bhibhlya munjira yakuti basi ene anthu akucepeseka mbadabvesesa pinthu pinaleri iwo. (Lerini Luka 10:21.) Anthu pa dziko yonsene yapantsi asaleri Bhibhlya. Nyakufufudza m’bodzi alonga kuti anthu azinji asaleri kakamwe Bhibhlya kupiringana mabukhu anango, pontho asaileri munjira yadidi kakamwe kupiringana njira inaleri iwo mabukhu anango. Mbwenye basi ene ndi anthu akucepeseka anakwanisa kubvesesa na kuphatisira pinthu pinalonga iyo.—2 Akor. 3:15, 16.
10. Ndi cinthu cipi cinango cinapangiza kuti m’Bhibhlya musagumanika udziwisi wa Yahova?
10 Ife tisakwanisa kuona udziwisi wa Yahova m’Bhibhlya munjira inango. Yahova asaphatisira Malemba, tayu basi ene toera kutipfundzisa ninga nsoka, mbwenye toera kupfundzisa na kubalangaza m’bodzi na m’bodzi wa ife. Tonsene tisakwanisa kuona kuti Yahova asatitsalakana mu ndzidzi unaleri ife Mafalace. (Iza. 30:21) Kazinji kene tingathimbana na nyatwa, tisafungula Bhibhlya mbatileri lemba yakuti isakhala ninga yalemberwa ife. Ngakhale tenepo, Bhibhlya yalembwa munjira yakuti anthu azinji kakamwe anakwanisa kuibvesesa. Mphapo pisakwanisika tani kugumana mphangwa zakuti zisaphedza m’bodzi na m’bodzi wa ife? Pyenepi ndi pyakukwanisika thangwi Mwanaciro Bhibhlya ndi waudziwisi kakamwe kupiringana anthu onsene.—2 Tim. 3:16, 17.
BHIBHLYA ISAPANGIZA KUTI MULUNGU NDI WAULUNGAMI
11. Yahova apangiza tani kuti ndi wakusowa tsankhulo mu ndzidzi udalembesa iye Bhibhlya?
11 Ulungami ndi n’khaliro unango wa Yahova. (Dheu. 32:4) Munthu waulungami kazinji kene ndi wakusowa tsankhulo, pontho Yahova ndi wakusowa tsankhulo. (Mabasa 10:34, 35; Aroma 2:11) Ife tinakwanisa kuona kuti Yahova ndi wakusowa tsankhulo thangwi ya pilongero pidaphatisirwa toera kulemba Bhibhlya. Mwacitsandzo, mabukhu 39 a Bhibhlya alembwa n’Cihebheri, cilongero cakuti atumiki a Mulungu akhacibvesesa mwadidi ndzidzi unoyu. Mbwenye nakuti mu ndzidzi wa apostolo anthu azinji akhalonga Cigerego, mabukhu 27 a Bhibhlya alembwa n’Cigerego. Yahova nee acitisa kuti anthu alembe Mafalace basi ene mu cilongero cibodzi. Lero, anthu cifupi na mabhiliyau masere asalonga pilongero pizinji. Mphapo pinakwanisika tani kuti anthu azinji kakamwe apfundze thangwi ya Yahova?
12. Ndi pikiro ipi inalongwa pa Dhanyeli 12:4 yakuti iri kukwanirisika ntsiku zino zakumalisa?
12 Yahova aphatisira mprofeta Dhanyeli toera kupikira kuti mu ndzidzi wakumalisa, “udziwisi wandimomwene” unagumanika m’Bhibhlya ‘mbudanjipa.’ Natenepa anthu azinji mbadakwanisa kubvesesa undimomwene unoyu. (Lerini Dhanyeli 12:4.) Cinthu cibodzi cinaphedza toera anthu azinji abvesese undimomwene unoyu ndi basa yakuthumburuza Bhibhlya na mabukhu akubuluswa m’Bhibhlya, kudhinda na kugawira mabukhu anewa. Nkhabepo bukhu inango idathumburuzwa mu pilongero pizinji na kugawirwa kuna anthu azinji kupiringana Bhibhlya. Mabhibhlya anathumburuzwa na maempreza midzidzi inango asadhula kakamwe. Mpaka cincino, atumiki a Yahova athumburuza Bhibhlya yonsene peno mabukhu anango a Bhibhlya mu pilongero pyakupiringana 240, pontho iwo asagawira anthu mwakukhonda lipa. Natenepa, anthu a madzindza onsene asakwanisa kupfundza “mphangwa zadidi za Umambo” kumala mbakudzati kufika. (Mat. 24:14) Mulungu wathu waulungami asafuna kuti anthu azinji andziwe mukuleri Mafalace, thangwi iye asatifuna kakamwe.
BHIBHLYA ISAPANGIZA KUTI MULUNGU NDI WAUFUNI
13. Bhibhlya isapangiza tani kuti Yahova asatifuna? (Juwau 21:25)
13 Bhibhlya isapangiza n’khaliro wakufunika kakamwe wa Mwanaciro wace, wakuti ndi ufuni. (1 Juwau 4:8) Onani pinthu pidalembesa Yahova m’Bhibhlya na pinthu pidakhonda iye kulembesa. Iye alembesa pinthu pinafuna ife toera tikhale na uxamwali na iye, kukhala na umaso wakutsandzaya cincino na umaso wakukhonda mala ntsogolo. Mbwenye nakuti Yahova asatifuna, iye nee alembesa pinthu pizinji kakamwe pyakuti nee tinakwanisa kupicita toera kuntumikira.—Lerini Juwau 21:25.
14. Ndi pinthu pipi pinango pinagumanika m’Bhibhlya pinapangiza kuti Mulungu asatifuna?
14 Yahova apangizambo ufuni mukulonga na ife munjira yakuti tisapibva kuti ndife akulemedzeka. M’Bhibhlya, iye nee alembesa mitemo mbatipanga pinthu pyonsene pinafunika ife kucita na pinthu pyonsene pyakuti nee tisafunika kupicita mu umaso wathu. Mbwenye iye asaphatisira pinthu pidacitikira anthu, maprofesiya akutsandzayisa na uphungu toera kutiphedza kucita pisankhulo pyadidi. Munjira ineyi, Mafala a Mulungu asatikulumiza toera kunfuna mbatimbvera na ntima wathu onsene.
15. (a) Bhibhlya isapangiza tani kuti Yahova asatitsalakana? (b) Ninga pinapangizwa pa mafoto, ndi anthu api analongwa m’Bhibhlya ananyerezerwa na ntsikana, m’phale na mulongo wakugwesera? (Gen. 39:1, 10-12; 2 Ama. 5:1-3; Luka 2:25-38)
15 Bhibhlya isapangiza kuti Yahova asatitsalakana kakamwe. Munjira ipi? M’Bhibhlya musagumanika pinthu pidacitikira anthu pyakuti pisapangiza mabvero a anthu onsene. Ife tinakwanisa kubvesesa mabvero a anthu analongwa m’Bhibhlya thangwi iwo akhalimbo na “mabvero ninga ali na ife.” (Tiya. 5:17) Kusiyapo pyenepi, tingaona njira idatsalakana iye anthu ninga ife, tisakwanisa kubvesesa kuti “Yahova ndi wakukoma ntima kakamwe na wantsisi.”—Tiya. 5:11.
16. Tisapfundzanji thangwi ya Yahova tingaleri m’Bhibhlya pya anthu adacita madawo? (Izaiya 55:7)
16 Bhibhlya isapangiza ufuni wa Yahova kuna ife munjira inango. Malemba asatipasa cinyindiro cakuti Mulungu nee anatisiya maseze ticite madodo. Mwacitsandzo, Aizraeli akhadawira Yahova mwakubwereza-bwereza, mbwenye pikhatcunyuka iwo na ntima onsene, Mulungu akhaalekerera. (Lerini Izaiya 55:7.) Akristu a mu ndzidzi wa apostolo akhadziwambo kuti Mulungu ndi waufuni. Mukutsogolerwa na Yahova, mpostolo Paulu apanga Akristu andzace toera ‘alekerere na kubalangaza’ mamuna wakuti akhadacita madawo makulu mbatcunyuka. (2 Akor. 2:6, 7; 1 Akor. 5:1-5) Ndi pyakutsandzayisa kakamwe kuona kuti Yahova nee asiya atumiki ace, basi ene thangwi yakuti iwo akhadacita madawo. Mbwenye iye aaphedza mwaufuni, aasandika, pontho aatawira toera akhale pontho axamwali ace. Iye apikira kucitambo pibodzi pyene kuna onsene anatcunyuka madawo awo lero.—Tiya. 4:8-10.
LEMEDZANI ‘MUONI WADIDI’ WA MAFALA A MULUNGU
17. Thangwi yanji Bhibhlya ndi muoni wadidi kakamwe?
17 Yahova atipasa muoni wadidi kakamwe. Thangwi yanji Bhibhlya ndi muoni wadidi kakamwe? Thangwi ninga pidapfundza ife, Bhibhlya isapangiza kuti Mulungu ndi waudziwisi, waulungami na waufuni. Kusiyapo pyenepi, Bhibhlya isapangiza kuti Yahova asafuna kuti ife tindziwe, pontho asafuna kuti tikhale axamwali ace.
18. Tinapangiza tani kuti tisapereka takhuta kuna Yahova thangwi ya Bhibhlya?
18 Ife nee tisafunika kuduwala kuti Bhibhlya ndi ‘muoni wadidi’ udatipasa Mulungu. (Tiya. 1:17) Natenepa tendeni tipitirize kupangiza kuti tisapereka takhuta thangwi ya muoni unoyu. Ife tinakwanisa kucita pyenepi tingaleri Bhibhlya na kunyerezera mwadidi pinaleri ife. Mu ndzidzi unacita ife pyenepi, tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti Mwanaciro Bhibhlya anapasa nkhombo kuwangisira kwathu, pontho ‘tinagumana cidziwiso ca Mulungu.’—Mis. 2:5.
NYIMBO 98 Bhibhlya Yapumirwa na Mulungu
a Bhibhlya isatiphedza toera tikhale na uxamwali wakuwanga na Yahova. Mphapo iyo isatipfundzisanji thangwi ya udziwisi wa Mulungu, ulungami wace na ufuni wace? Pinapfundza ife pinatiphedza toera kupereka takhuta thangwi ya Mafala a Mulungu na kuona Bhibhlya ninga muoni udatipasa Babathu wakudzulu.