15, 16. (a) Çfarë përfundimi mund të nxjerrim për atë që bëri Jehovai për të kthyerit? (b) Përse të kthyerit nuk kanë pritur shërime të mrekullueshme fizike, por çfarë bëri Perëndia, në harmoni me Isainë 35:5, 6?

¹⁵ Por sa ndryshoi kjo, kur Jehovai përdori Kirin për t’i liruar ata që të ktheheshin në shtëpi! Nuk ka asnjë dëshmi biblike që Perëndia në atë rast të ketë hapur me mrekulli ndonjë sy të verbër ndër hebrenjtë që po ktheheshin, të ketë hapur veshët e ndonjë të shurdhëri apo të ketë shëruar ndonjë gjymtyrë sakate apo të mangët. Megjithatë, ai bëri me të vërtetë diçka shumë më të madhe. Ai i ktheu në dritën dhe në lirinë e atdheut të tyre të dashur.

¹⁶ S’ka ndonjë gjë që të tregojë se të kthyerit pritnin që Jehovai të kryente shërime të tilla të mrekullueshme fizike. Ata mund ta kenë ditur që Perëndia s’kishte bërë kështu me Isakun, Samsonin apo Elinë. (Zanafilla 27:1; Gjykatësit 16:21, 26-30; 1. Samuelit 3:2-8; 4:15) Por, sikur të kenë pritur në mënyrë figurative një ndryshim hyjnor të kushteve të tyre, nuk do të kenë dalë të zhgënjyer. Sigurisht, në kuptimin fugurativ, vargjet 5 dhe 6 gjetën një përmbushje të vërtetë. Isaia paratha me saktësi: «Atëherë do të hapen sytë e të verbërve dhe veshët e të shurdhëve; atëherë çalamani do të kërcejë si një dre dhe gjuha e memecit do të bërtasë nga gëzimi.»

Toka bëhet si një parajsë

17. Me sa duket, çfarë ndryshimesh fizike solli Jehovai?

¹⁷ Ata të kthyer, sigurisht që kanë pasur arsye të bërtisnin me gëzim për kushte të tilla, si këto që Isaia vazhdoi të përshkruante: «Sepse do të dalin ujëra në shkretëtirë dhe përrenj në vendin e vetmuar. Vendi i thatë do të bëhet pellg dhe toka e etur për ujë burim ujërash; në vendet ku shtriheshin çakejtë do të ketë bar me kallamishte dhe xunkth.» (Isaia 35:6b, 7) Edhe pse sot nuk mund ta vërejmë këtë gjë në mbarë atë rajon, dëshmitë tregojnë se zona që dikur ishte Judea, ishte «një parajsë baritore».a

18. Si mund t’u jenë përgjigjur hebrenjtë e kthyer bekimeve të Perëndisë?

¹⁸ Mendo se çfarë shkaku për gëzim kanë qenë ndjenjat që mbetja e hebrenjve ka provuar, kur u riatdhesua në Tokën e Premtuar! Kishin mundësinë të merrnin tokën e tharë, të banuar nga çakenjtë dhe kafshë të tjera të ngjashme e ta transformonin. A nuk do të gjeje gëzim, po të bëje një punë të tillë rindërtuese, sidomos duke ditur se Perëndia po i bekonte përpjekjet e tua?