Na Neano e Lokela ho Hohlana le ’Nete?

MARTIN LUTHER o ne a kholisehile hore o nepile. O ne a lumela hore Bibele e-ea mo tšehetsa. Setsebi sa linaleli Copernicus oa Poland, ka lehlakoreng le leng, se ne se nahana hore tumelo ea neano ea mehleng eo e ne e fosahetse.

Tumelo efe? Ea hore lefatše le ne le le bohareng ba bokahohle le hore ntho e ’ngoe le e ’ngoe e ne e le potoloha. Copernicus o ile a bolela hore ’nete ke hore ke lefatše ka bolona le potolohang letsatsi. Luther o ile a qhelela sena thōko, a re: “Batho ba mamela senohe sa linaleli se ntseng se le liphoka maotong se neng se loanela ho bontša hore lefatše lea potoloha, e seng maholimo kapa sepaka-paka, letsatsi le khoeli.”—History of Western Philosophy.

LITUMELO tsa neano hangata li ’nile tsa hohlana le lintlha tsa sebele, le ’nete. Li ka boela tsa etsa hore batho ba etse lintho tse kotsi.

Ha e le hantle, sena ha se bolele hore neano ka linako tsohle e hohlana le ’nete. Ha e le hantle, moapostola Pauluse o ile a khothaletsa Bakreste ba mehleng ea hae hore ba ’ne ba latele lineano tseo a ileng a ba neha tsona: “Joale kea le babatsa hobane . . . le tšoarelletse lineanong joalokaha ke le fetiselitse tsona.”—1 Ba-Korinthe 11:2, NW; bona le 2 Ba-Thessalonika 2:15; 3:6.

Pauluse o ne a bolela’ng ka “lineano”? Insight on the Scriptures, Moqolo 2, leqepheng la 1118, e bontša hore lentsoe la Segerike leo a le sebelisitseng bakeng sa “neano,” pa·raʹdo·sis, le bolela ntho e “fetisoang ka molomo kapa ka ho ngoloa.” Lentsoe la Senyesemane le bolela “boitsebiso, lithuto, kapa litloaelo tse ileng tsa tloha ho batsoali ho ea ho bana kapa tse fetohileng mokhoa o amoheloang oa ho nahana kapa oa ho etsa lintho.”a Ka lebaka la hore lineano tseo moapostola Pauluse a li fetisitseng li ne li e-tsoa mohloling o nepahetseng, Bakreste ba ne ba etsa hantle ha ba tšoarelletse ho tsona.

Leha ho le joalo, ho hlakile hore neano e ka ba ea ’nete kapa ea bohata, e ntle kapa e mpe. Ka mohlala, rafilosofi oa Lenyesemane Bertrand Russell, o babatsa batho ba kang Copernicus oa lekholong la bo16 la lilemo ba neng ba e-na le botšepehi le sebete sa ho belaella litumelo tsa neano. Ba ile ba khona ho “lemoha hore ntho e ’nileng ea lumeloa ho tloha mehleng ea boholo-holo e ka ’na eaba e fosahetse.” Na le uena u bona bohlale ba ho se latele neano ka bofofu?—Bapisa le Mattheu 15:1-9, 14.

Joale ho thoe’ng ka litumelo le meetlo ea bolumeli? Na re ka nka habonolo feela hore li nepahetse ebile ha li kotsi? Re ka tseba joang? Re lokela ho etsa eng haeba re fumana hore lineano tsa bolumeli ha e le hantle li hohlana le ’nete? Sehlooho se latelang se tla hlahloba lipotso tsena.

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

[Tlhaloso ea Moo Setšoantšo se Nkiloeng Teng e leqepheng la 2]

Cover: Jean-Leon Huens © National Geographic Society

[Tlhaloso ea Moo Setšoantšo se Nkiloeng Teng e leqepheng la 3]

Universität Leipzig