Bara ba Motho ba Bileng le Maikutlo a sa Tšoaneng
HA HO potang hore liqeto tse etsoang ke batsoali li ama bana ba bona. Sena ke ’nete kajeno joalokaha e bile ’nete koana tšimong ea Edene. Tsela ea borabele ea Adama le Eva e bile le phello e tebileng molokong oohle oa batho. (Genese 2:15, 16; 3:1-6; Baroma 5:12) Empa, e mong le e mong ho rōna o na le monyetla oa ho iketsetsa kamano e ntle le ’Mōpi oa rōna haeba re khetha ho etsa joalo. Sena se bontšoa ke tlaleho ea Kaine le Abele, bara ba motho ba pele historing ea batho.
Ha ho na tlaleho ea Mangolo e bontšang hore Molimo o ile a bua le Adama le Eva ka mor’a hore ba lelekoe Edene. Leha ho le joalo, Jehova ha aa ka a lesa ho bua le bara ba bona. Ha ho pelaelo hore Kaine le Abele ba utloile ka batsoali ba bona hore na ho etsahetse eng. Ba ne ba bona “likerubime le lehare le halimang la sabole le iphetholang le sa khaotse bakeng sa ho lebela tsela e eang sefateng sa bophelo.” (Genese 3:24) Banna bana ba ile ba boela ba bona ka mahlo bonnete ba polelo ea Molimo e reng mofufutso le bohloko e tla ba karolo ea bophelo.—Genese 3:16, 19.
E tlameha ebe Kaine le Abele ba ne ba tseba mantsoe a Jehova ho noha a reng: “Ke tla beha bora pakeng tsa hao le mosali le pakeng tsa peō ea hao le peō ea hae. E tla u khoba hlooho ’me uena u tla e loma serethe.” (Genese 3:15) Seo Kaine le Abele ba neng ba se tseba ka Jehova se ne se tla ba nolofalletsa ho hlaolela kamano e amohelehang le eena.
Ho nahana ka boprofeta ba Jehova le litšobotsi tsa hae e le Mofani ea lerato e tlameha ebe ho ile ha hlahisa ka ho Kaine le Abele takatso ea hore ba amohelehe ho eena. Empa ba ne ba tla hlaolela takatso eo ho isa kae? Na ba ne ba tla inehela takatsong ea bona ea tlhaho ea ho rapela Molimo le ho ntšetsa pele bomoea ba bona ho fihlela ba e-ba le tumelo ho eena?—Matheu 5:3.
Bara ba Motho ba Tlisa Linyehelo
Ka mor’a nako e itseng, Kaine le Abele ba ile ba tlisetsa Molimo linyehelo. Kaine o ile a nyehela litholoana tsa naha, ’me Abele a nyehela matsibolo a mohlape oa hae. (Genese 4:3, 4) Ho ka etsahala hore ka nako eo banna bana ba ne ba le lilemo li 100, hobane Adama o ne a le lilemo li 130 ha a ne a e-ba le mora oa hae Setha.—Genese 4:25; 5:3.
Linyehelo tsa bona li ile tsa bontša hore Kaine le Abele ba ne ba hlokomela boemo ba bona ba boetsalibe ’me ba lakatsa ho amoheloa ke Molimo. E tlameha ebe bonyane ba ile ba nahana ka tšepiso ea Jehova mabapi le noha le Peō ea mosali. Ha ho bontšoe hore na Kaine le Abele ba ile ba etsa boiteko bo bokae ho hlaoleleng kamano e amohelehang le Jehova. Empa karabelo ea Molimo linyehelong tsa bona e senola menahano e tebileng ea e mong le e mong oa bona.
Litsebi tse ling li fana ka maikutlo a hore Eva o ne a talima Kaine e le “peō” e neng e tla felisa noha, hobane ha Kaine a hlaha o ile a re: “Ke hlahisitse monna ka thuso ea Jehova.” (Genese 4:1) Haeba Kaine a ne a e-na le tumelo ena, o ne a fositse ka ho feletseng. Ka lehlakoreng le leng, sehlabelo sa Abele se ne se entsoe ka tumelo. Kahoo, “ka tumelo Abele o ile a nyehela ho Molimo sehlabelo sa bohlokoa bo boholo ho feta Kaine.”—Baheberu 11:4.
Ho ba le pono ea moea ha Abele le ho haella ha eona ho Kaine e ne e se eona feela phapang pakeng tsa bara bana ba motho. Maikutlo a bona le ’ona a ne a sa tšoane. Ka lebaka leo, “le hoja Jehova a ile a talima Abele le nyehelo ea hae ka mokhoa o bontšang kamohelo, ha aa ka a talima Kaine le nyehelo ea hae ka mokhoa leha e le ofe o bontšang kamohelo.” Ho ka etsahala hore ebe Kaine ha aa ka a nahanisisa ka nyehelo ea hae le hore o ile a e nyehela ka tloaelo feela tjee. Empa Molimo ha aa ka a amohela borapeli bo etsoang ka tloaelo feela tjee. Kaine o ne a e-na le pelo e mpe, ’me Jehova o ile a lemoha hore o na le merero e fosahetseng. Karabelo ea Kaine ha sehlabelo sa hae se hanoa e ile ea bontša maikutlo a hae a sebele. Ho e-na le ho batla ho lokisa maikutlo a hae, “Kaine a tuka ke bohale, ’me sefahleho sa hae sa qala ho sosobana.” (Genese 4:5) Boitšoaro ba hae bo ile ba senola mehopolo le merero ea bokhopo.
Temoso le Boitšoaro
Ka ho tseba maikutlo a Kaine, Molimo o ile a mo eletsa a re: “Ke hobane’ng ha u tuka ke bohale ’me ke hobane’ng ha sefahleho sa hao se sosobane? Haeba u fetoha hore u etse se molemo, na ho phahamisoa ho ke ke ha e-ba teng? Empa haeba u sa fetohe hore u etse se molemo, sebe se laletse monyako, ebile sea u lakatsa; na u tla se laola?”—Genese 4:6, 7.
Ho na le seo re ka ithutang sona ho sena. Ha e le hantle, sebe se laletse monyako se itokiselitse ho re hlasela. Empa, Molimo o re file bolokolohi ba ho ikhethela, ’me re ka khetha ho etsa se nepahetseng. Jehova o ile a memela Kaine hore a ‘fetohe hore a etse se molemo,’ empa ha Aa ka a mo qobella ho fetoha. Kaine o ile a ikhethela tsela ea hae.
Tlaleho e bululetsoeng e tsoela pele: “Ka mor’a moo Kaine a re ho moen’ae Abele: ‘A re ee naheng.’ Kahoo eitse ha ba ntse ba le naheng Kaine a hlasela moen’ae Abele ’me a mo bolaea.” (Genese 4:8) Ka tsela eo Kaine e ile ea e-ba ’molai oa setlokotsebe ea pelo e thata. Ha aa ka a soaba le hanyenyane ha Jehova a botsa: “Moen’ao Abele o hokae?” Ho e-na le hoo, ka ho se tsotelle le ka boikhantšo, Kaine o ile a araba a re: “Ha ke tsebe. Na ke ’na mohlokomeli oa moen’a ka?” (Genese 4:9) Leshano leo le totobetseng le ho hana boikarabelo li ile tsa pepesa bokhopo ba Kaine.
Jehova o ile a rohaka Kaine ’me a mo leleka tikolohong ea Edene. Thohako e neng e se e entsoe mobung ho bonahala hore e ne e tla sebetsa haholoanyane ho Kaine, ’me mobu o ne o ke ke oa beha ha a lema. E ne e tla ba moleleri le ’malehi lefatšeng. Pelaelo ea Kaine ea hore kahlolo ea hae e boima e ile ea bontša hore o tšoenyehile ka hore o tla bolaoa hore ho phetetsoe polao ea mor’abo, empa ha aa ka a bontša pako ea ’nete. Jehova o ile a etsa “pontšo” bakeng sa Kaine—mohlomong e le molao-taelo o tiileng o tsejoang le ho bolokoa ke ba bang le o reretsoeng ho thibela hore a bolaoe ka morero oa ho iphetetsa.—Genese 4:10-15.
Eaba Kaine “o tloha pel’a sefahleho sa Jehova ’me o lula naheng ea Bobalehi ka nģ’a bochabela ho Edene.” (Genese 4:16) Ha a se a nyetse mosali har’a likhaitseli tsa hae kapa bana ba banab’abo, o ile a haha motse oo a ileng a o rehella ka Enoke, mora oa hae oa letsibolo. Lameke setloho-tloholoana sa Kaine o ile a ba mabifi joaloka moholo-holo oa hae ea sa tšabeng Molimo. Empa lesika la Kaine le ile la felisoa Moroallong oa mehla ea Noe.—Genese 4:17-24.
Seo re Ithutang Sona
Ho na le seo re ka ithutang sona litlalehong tsa Kaine le Abele. Moapostola Johanne o khothalletsa Bakreste ho ratana, “eseng joaloka Kaine, ea ileng a simoloha ho ea khopo ’me a bolaea mor’abo.” “Mesebetsi ea [Kaine] e ne e le khopo, empa ea mor’abo e ne e lokile.” Johanne o boetse o re: “E mong le e mong ea hloileng mor’abo ke ’molai, ’me lea tseba hore ha ho ’molai eo bophelo bo sa feleng bo lutseng ho eena.” E, tsela eo re tšoarang Bakreste-’moho le rōna ka eona e ama kamano ea rōna le Molimo le bokamoso ba rōna. Re ke ke ra hloea molumeli leha e le ofe ’me ra ’na ra amoheleha ho Molimo.—1 Johanne 3:11-15; 4:20.
E tlameha ebe Kaine le Abele ba hōlisitsoe ka tsela e tšoanang, empa Kaine o ne a se na tumelo ho Molimo. Ha e le hantle, o ile a bonahatsa moea oa Diabolose, ‘’molai oa pele le ntate oa leshano.’ (Johanne 8:44) Tsela ea Kaine e bontša hore kaofela re ka ikhethela, hore ba khethang ho etsa sebe ba ikarola ho Molimo le hore Jehova o ahlola ba sa bakeng.
Abele, ka lehlakoreng le leng, o ne a lumela ho Jehova. Ka sebele, “ka tumelo Abele o ile a nyehela ho Molimo sehlabelo sa bohlokoa bo boholo ho feta Kaine, e leng tumelo eo ka eona a ileng a pakoa hore o ne a lokile, Molimo a paka mabapi le limpho tsa hae.” Le hoja ka Mangolong ho se na mantsoe a builoeng ke Abele, ka tumelo ea hae e ikhethang, o “sa ntse a bua.”—Baheberu 11:4.
Abele e bile eena oa pele lethathamong le lelelele la baboloki ba botšepehi. Mali a hae, a ileng a ‘hoeletsa ho Jehova a le mobung,’ ha aa lebaloa. (Genese 4:10; Luka 11:48-51) Haeba re bonahatsa tumelo joaloka Abele, le rōna re ka thabela kamano ea bohlokoa le e tšoarellang le Jehova.
[Lebokose se leqepheng la 22]
SEHOAI LE MOLISA
Ho lema lefatše le ho hlokomela liphoofolo e ne e le boikarabelo bo bong ba pele boo Molimo a ileng a bo fa Adama. (Genese 1:28; 2:15; 3:23) Mora oa hae Kaine e ile ea e-ba sehoai, ’me Abele ea e-ba molisa. (Genese 4:2) Kaha boholo ba lijo tsa moloko oa batho e ne e le litholoana le meroho ho fihlela ka mor’a Moroallo, ebe molemo oa ho rua linku e ne e le ofe?—Genese 1:29; 9:3, 4.
E le hore linku li matlafale, li hloka hore motho a li hlokomele. Mosebetsi oa Abele o tiisa hore motho o ile a rua liphoofolo tsena tse thapileng ho tloha qalong. Mangolo ha a bolele hore na batho ba pele ba ne ba ja lebese la liphoofolo, empa le ba phelang ka meroho ba ka sebelisa boea ba nku. ’Me ha linku li e-shoa, makoko a tsona a ka sebelisoa hamolemo. Ka mohlala, hore a apese Adama le Eva, Jehova o ile a ba fa “liaparo tse telele tsa letlalo.”—Genese 3:21.
Leha ho le joalo, ho bonahala ho utloahala ho nahana hore qalong Kaine le Abele ba ne ba sebelisana. Ba ne ba etsa lintho tse hlokoang ke ba bang ka lapeng e le hore ba apare le ho ja hantle.
[Setšoantšo se leqepheng la 23]
“Mesebetsi ea [Kaine] e ne e le khopo, empa ea mor’abo e ne e lokile”