Bontša Tumelo e Tšoanang le ea Bona
O Ile a Sebetsa Taba ka Masene
ABIGAILE o ile a lemoha hore mohlankana eo a neng a bua le eena o tšohile. O ne a tšohile ka lebaka le utloahalang. Ho ne ho nkha lefu. Ka nako eona eo, bahlabani ba ka bang 400 ba ne ba le tseleng, ba ikemiselitse ho tla ripitla mang kapa mang e motona oa ntlo ea Nabale, monna oa Abigaile. Ka lebaka lefe?
Bothata bona bo ne bo fehluoe ke Nabale. O ne a tšoere motho e mong hampe le ka tsela e bontšang tello, joalokaha e le mokhoa oa hae. Empa lekhetlong lena o ne a khoathile osele ka leihlong—e leng molaoli ea ratehang oa lebotho la bahlabani le tšepahalang le le koetlisitsoeng hantle. Joale mohlankana e mong ea sebeletsang Nabale, eo mohlomong e neng e le molisa, o ile a tla ho Abigaile, a tšepile hore o tla loha leano la ho ba pholosa. Empa na mosali a le mong o ne a tla hle a o bese o tuke khahlanong le lebotho la sesole?
A re qaleng ka ho ithuta ho se hokae ka mosali enoa ea nang le litšobotsi tse babatsehang. Abigaile e ne e le mang? Bothata boo bo qalile joang? Hona re ka ithuta eng mohlaleng oa hae oa tumelo?
Mosali ea “Masene ’me a le Sebōpeho se Setle”
Abigaile le Nabale ba ne ba sa tšoanelane. Nabale o ne a khethile mosali ea molemo haholo, athe Abigaile eena o iphumane a nyetsoe ke monna ea liketso li mpe ka ho fetisisa. Ke ’nete hore monna eo e ne e le ralichelete. Ka hona, o ne a inkela holimo ho feta tekano, empa batho ba bang bona ba ne ba mo talima joang? Ho ka ba thata ho fumana motho ea seolotsoeng joaloka enoa ka Bibeleng. Lebitso la hae ka bolona le bolela “Ea se Nang Kelello,” kapa “Leoatla.” Ebe batsoali ba hae ba ile ba mo reha lebitso leo ha a hlaha kapa le ile la mo tšoanela hamorao bophelong ka lebaka la liketso tsa hae? Ebang o ne a le rehiloe kapa che, lebitso leo le ne le tšoanela liketso tsa hae. Nabale “o ne a le thata ebile a le liketso li mpe.” E ne e le mpoli ea letahoa, eo batho ba neng ba e tšaba ba bile ba sa e rate.—1 Samuele 25:2, 3, 17, 21, 25.
Abigaile o ne a fapane le eena ka ho feletseng. Lebitso la hae le bolela “Ntate oa ka o Ithabisitse.” Bo-ntate ba bangata baa thaba ha barali ba bona ba le batle, empa ntate ea bohlale o thaba le ho feta ha ngoana oa hae a e-na le botho bo ratehang. Hangata motho e motle ka tlhaho ha a bone ho hlokahala hore a be le litšobotsi tse kang masene, bohlale, sebete le tumelo. Abigaile o ne a se joalo. Ha Bibele e bua ka eena e re “o ne a le masene ’me a le sebōpeho se setle.”—1 Samuele 25:3.
Kajeno batho ba bang ba ka ’na ba ipotsa hore na ke hobane’ng ha mosali eo ea bohlale a ile a nyaloa ke monna ea se nang thuso joalo. Hopola hore manyalo a mangata a mehleng eo ea Bibele a ne a reroa ke batsoali. Esita le moo ba neng ba sa a rera, tumello ea bona e ne e ntse e le ea bohlokoa haholo. Ebe batsoali ba Abigaile ba ile ba ratela morali oa bona Nabale, esita le ho mo rerela lenyalo leo hobane ba ne ba khahluoe ke leruo la hae le tsela eo a neng a hlaheletse ka eona? Kapa na ebe ba ne ba qobeletsoe ke bofuma? Mohlomong ho joalo, empa chelete ha ea ka etsa hore Nabale e be monna oa ’makhonthe.
Batsoali ba bohlale ba ruta bana ba bona ka hloko hore ba hlomphe lenyalo. Ha ba khothalletse bana ba bona hore ba nyaloe hobane feela ba bona chelete ebile ha ba ba khothalletse ho ratana ba sa le banyenyane haholo ’me ba e-s’o lokele ho phetha mesebetsi le boikarabelo ba motho e moholo. (1 Bakorinthe 7:36) Leha ho le joalo, ho ne ho se ho se na thuso hore Abigaile a nahane ka lintho tse joalo. Ho sa tsotellehe hore na o ne a nyetsoe ke Nabale ka lebaka lefe, o ne a ikemiselitse ho tšoara thipa ka bohaleng le hoja ho ne ho le thata.
“Mong’a Rōna a a Khobola”
Joale Nabale o ne a thatafallelitse Abigaile lintho ho feta leha e le neng pele. O ne a rohakile Davida. Enoa e ne e le mohlanka oa Jehova ea tšepahalang eo moprofeta Samuele a neng a mo tlotsitse, e leng se neng se bontša hore Molimo o khethile Davida hore a hlahlame Saule boreneng. (1 Samuele 16:1, 2, 11-13) Ha Davida a ntse a baleha Morena Saule ea mōna ea batlang ho mo bolaea, o ne a lula lefeelleng le bahlabani ba hae ba 600.
Nabale o ne a lula Maone empa o ne a sebetsa pel’a Karmele ’me kamoo ho bonahalang kateng o ne a e-na le tšimo moo.a Metse eo e ne e e-na le lihlaba tse makhulo a matala a neng a le matle bakeng sa mehlape ea linku, ’me Nabale o ne a e-na le tse 3 000. Leha ho le joalo, libaka tse ling e ne e le lefeella. Ka boroa ho ne ho e-na le lehoatata le sabaletseng la Parane. Ka bochabela, e ne e le tsela e eang Leoatleng la Letsoai e fetang har’a naha e itjang feela e tletseng likhohlo le mahaha. Davida le banna ba hae ba ne ba ikhoantlella libakeng tseo, ’me ha ho potang hore ba ne ba tsoma e le hore ba fumane lijo ebile ba ne ba hlaheloa ke mathata a mangata. Ba ne ba atisa ho kopana le balisana ba neng ba sebeletsa Nabale oa morui.
Masole ao a neng a sebetsa ka thata a ile a tšoara balisa bao joang? Ho ne ho ka ba bonolo hore a lule a utsoa linku tsa Nabale, empa ha aa ka a etsa joalo. Ho e-na le hoo, a ile a e-ba joaloka lerako le neng le sirelelitse mehlape ea Nabale le bahlanka ba hae. (1 Samuele 25:15, 16) Balisa bao hammoho le linku ba ne ba ka hlaheloa ke likotsi tse ngata. Mehleng eo ho ne ho e-na le libata tse ngata. Hape ba ne ba le haufi le moeli o ka boroa oa Iseraele, kahoo lihlopha tsa masholu a tsoang linaheng tse ling li ne li atisa ho hlasela.b
E tlameha ebe e ne e le boikarabelo bo boholo ho Davida hore a fepe banna bao kaofela ba neng ba e-na le eena lefeelleng. Kahoo ka letsatsi le leng Davida o ile a romela manģosa a leshome ho Nabale ho ea kōpa thuso. Davida o ne a a rometse ka nako e ntle. E ne e le nako e monate ea ha ho kutoa linku, nakong ea ha ka tloaelo batho ba ne ba fana haholo ba bile ba keteka. Davida o ile a ba hlokolosi ha a khetha mantsoe, a sebelisa a bontšang boikokobetso le tlhompho. O ile a ba a ipitsa “mora oa hao Davida,” mohlomong e le tsela ea ho bontša hore o hlompha Nabale joalokaha a le moholo ho eena. Nabale o ile a etsa’ng?—1 Samuele 25:5-8.
O ile a loloma ke bohale! Ha mohlanka eane ea boletsoeng qalong a hlalosetsa Abigaile se etsahetseng, o ile a re: “Mong’a rōna [o ile] a a khobola.” (Bibele—Phetolelo e Ncha) Ka ho timana hohle ho teng, Nabale o ile a komakoma ka bohobe ba hae, metsi hammoho le nama eo a e hlabileng. O ile a soma Davida, a mo khella fatše a ba a mo bapisa le mohlanka ea balehileng ho mong’a hae. Mohlomong Nabale o ne a nahana joaloka Saule ea neng a hloile Davida. Banna bao ka bobeli ba ne ba sa talime litaba joaloka Jehova. Molimo o ne a rata Davida ebile o ne a mo nka e le morena oa Iseraele oa ka moso, eseng joaloka lekhoba la lerabele.—1 Samuele 25:10, 11, 14.
Ha manģosa a Davida a mo tlalehela se etsahetseng, o ile a tuka ke bohale. O ile a laela mabotho a hae: “E mong le e mong a hlomele ka sabole ea hae!” Ka mor’a hore Davida ka boeena a hlomele, o ile a etella pele banna ba hae ba 400 ha ba futuha. O ile a ikana hore o il’o bolaea monna e mong le e mong oa ntlo ea Nabale. (1 Samuele 25:12, 13, 21, 22) Ho ne ho utloahala hore na ke hobane’ng ha a ne a halefile, empa tsela eo a neng a batla ho bontša khalefo ea hae ka eona e ne e fosahetse. Bibele e re: “Khalefo ea motho ha e hlahise ho loka ha Molimo.” (Jakobo 1:20) Ebe joale Abigaile o ne a ka thibela tlokotsi ee joang hore e se ke ea oela ba ntlo ea hae?
“Ho Hlohonolofatsoe ho ba le Kelello ha Hao”
Ka tsela e itseng, Abigaile o se a ntse a nkile bohato ba ho lokisa phoso ena e tšabehang. Ho fapana le monna oa hae, Nabale, eena o ile a mamela batho ba bang. Mohlankana eo o ile a re ka Nabale: “Ke motho ea se nang molemo haholo ho bua le eena.”c (1 Samuele 25:17) Ka bomalimabe, kaha Nabale o ne a inka e le oa bohlokoa ho tlōla tekano, batho ba ne ba mo tseba e le motho ea sa ikemisetsang ho mamela mang kapa mang. Boikakaso ba mofuta oo ke ntho e tloaelehileng haholo mehleng ena. Empa mohlankana enoa o ne a tseba hore Abigaile ha a joalo, e leng seo ntle ho tika-tiko, se ileng sa mo susumelletsa hore a mo bolelle bothata bona.
Abigaile o ile a nahana ka potlako eaba o tlōla matjato. Re bala ho re: “Hang-hang Abigaile a potlaka.” Ka makhetlo a mane tlalehong ena e le ’ngoe, re bala poleloana e reng mosali enoa o ile “a potlaka.” O ile a lokisetsa Davida le banna ba hae matletsetletse a lijo. Tsona li ne li akarelletsa bohobe, veine, nku e apehiloeng, lijo-thollo tse halikiloeng, lipolokoe tsa morara o omisitsoeng le tsa lifeiga. Ho hlakile hore Abigaile o ne a tseba hantle hore na ka tlung ea hae ho na le eng ’me ke eena ea neng a tsamaisa mesebetsi ea ntlo ea hae, hantle feela joaloka mosali ea nang le bokhoni ea hlalositsoeng hamorao bukeng ea Liproverbia. (Liproverbia 31:10-31) O ile a re ba bang ba bahlanka ba hae ba mo etelle pele ka lijo, eaba o ba latela a le mong. Re bala ho re: “Empa ha aa ka a re letho ho monna oa hae Nabale.”—1 Samuele 25:18, 19.
Na see se bolela hore Abigaile o ne a tsohela bohlooho bo loketseng ba monna oa hae matla? Le hanyenyane. Nabale o ne a bile lonya ho mohlanka oa Jehova ea khethiloeng, e leng ketso e neng e ka ’na ea fella ka hore ho bolaoe batho ba bangata ba ntlo ea Nabale ba se nang molato. Haeba Abigaile a ne a sa nka bohato boo, na seo se ne se sa tl’o bolela hore o ema le monna oa hae? Ho sa tsotellehe maemo, o ne a lokela ho nka ho ikokobelletsa Molimo e le habohlokoa ho feta ho ikokobelletsa monna oa hae.
Ka mor’a nako e sa feliseng pelo, Abigaile o ile a kopana le Davida le banna ba hae. O ile a boela a potlaka, lekhetlong lena e le ha a theoha tonki ea hae ’me a inamela Davida. (1 Samuele 25:20, 23) Eaba o bolella Davida se hlileng se leng pelong ea hae, a etsa kōpo e matla ea hore Davida a mpe a hauhele monna oa hae le ba ntlo ea hae. Ke eng e ileng ea etsa hore mantsoe a hae a ame pelo ea Davida?
O ile a itjarisa molato ona eaba o kōpa hore Davida a mo tšoarele. O ile a toba taba a bontša hore monna oa hae o ne a se na kelello joalokaha lebitso la hae le bontša, mohlomong a fana ka maikutlo a hore Davida o ne a tla itheola seriti haeba a ka otla motho oa mofuta oo. Kaha o ne a elelloa hore Davida o loana “lintoa tsa Jehova,” o ne a lumela hore Davida ke moemeli oa Jehova. O ile a boela a bontša hore o ne a tseba hore Jehova o tšepisitse Davida borena, kaha o ile a re: “Jehova . . . ka sebele o tla u beha hore u be moeta-pele oa Iseraele.” Ho feta moo, o ile a khothalletsa Davida hore a se ke a etsa letho le tla etsa hore a be molato oa mali kapa seo hamorao e tlang ho ba “sesosa sa ho thekesela”—kamoo ho bonahalang kateng a buella taba ea ho ba le letsoalo le molato. (1 Samuele 25:24-31) Ruri ao e ne e le mantsoe a mosa le a amang pelo!
Davida o ile a etsa joang? O ile a amohela seo Abigaile a neng a mo tliselitse sona eaba o re: “Ho bokoe Jehova Molimo oa Iseraele, ea u rometseng letsatsing lena ho tla kopana le ’na! Ho hlohonolofatsoe ho ba le kelello ha hao, ’me ho hlohonolofatsoe uena ea nthibetseng letsatsing lena ho kena molatong oa mali.” Davida o ile a mo babatsa kaha ka sebete o ile a nka khato ka potlako ho mo khahlanyetsa, ebile o ile a lumela hore Abigaile o entse hore a se ke a ba le molato oa mali. O ile a re ho eena: “Nyolohela ntlong ea hao ka khotso,” a ba a re ka boikokobetso: “Ke mametse lentsoe la hao.”—1 Samuele 25:32-35.
“Lekhabunyane la Hao ke Lena”
Ka mor’a hore ba arohane, ha ho pelaelo hore Abigaile o ile a lula a nahana ka ketsahalo eo; ebile o ne a bone phapang pakeng tsa Davida ea tšepahalang le ea mosa le monna oa hae ea neng a ikentse poho ea khothu. Empa ha aa ka a lulela ho nahana ka taba eo. Tlaleho eo e re: “Hamorao Abigaile a kena [kapa “a fihla” BPN] ho Nabale.” Ka sebele, o ile a khutlela ho monna oa hae a ikemiselitse ho etsa sohle se matleng a hae ho tla ba mosali oa ’makhonthe. O ne a lokela ho bolella Nabale hore o iselitse Davida le banna ba hae mpho. O ne a e-na le tokelo ea ho tseba seo. O ne a boetse a lokela ho mo bolella ka tlokotsi eo a e thibetseng pele a e utloa ka batho ba bang, e leng se neng se ka mo tlotlolla ka ho fetisisa. Leha ho le joalo, o ne a sitoa ho mo bolella ka nako eo. Nabale o ne a entse mokete oa semetletsa joaloka morena ’me o ne a sa tahoa, o ne a phunkhane!—1 Samuele 25:36.
Abigaile o ile a boela a bontša sebete le masene, a letela hoseng ho hlahlamang ha monna oa hae a hlaphohetsoe. Ka nako eo kelello e ne e tla be e itse etlo! ’me a khona ho utloa seo a se buang, empa le teng ho ne ho tla be ho le kotsi hobane monna oa hae o ne a ka ’na a mo ja ka meno. Ho ntse ho le joalo, o ile a mo bolella sohle se etsahetseng. Ha ho potang hore o ne a lebeletse hore o tla loloma ke bohale, mohlomong a be a mo otle. Leha ho le joalo, o ile a lula moo, a sa sisinyehe.—1 Samuele 25:37.
Bothata e ne e le eng? “Pelo ea hae [e ile] ea shoa ka hare ho eena, ’me a ba joaloka lejoe.” Mohlomong o ile a otloa ke mofuta o itseng oa stroke. Leha ho le joalo, matsatsi a leshome hamorao o ile a shoa—empa hase hakaalo hore o bolailoe ke bokuli. “Jehova [o ile] a otla Nabale, hoo a ileng a shoa.” (1 Samuele 25:38) Ha Molimo a qeta ho liha kahlolo eo e lokileng, Abigaile o ile a lokoloha lenyalong leo le bosula. Le hoja mehleng ena Jehova a sa kenelle ebe o ahlola batho ka mohlolo, tlaleho ena ke khopotso e ntle ea hore Jehova o bona liketso tsohle tsa ho hatelloa le ho hlekefetsoa ha litho tsa lelapa. Ka linako tsohle, ha nako ea hae e loketseng e fihla, o tla etsa hore ho rene toka.
Kantle le ho lokoloha lenyalong leo le bosula, Abigaile o ne a tla fumana tlhohonolofatso e ’ngoe. Ha Davida a utloa hore Nabale o shoele, o ile a romela manģosa a hae hore a e’o mo kōpela Abigaile hore e be mosali oa hae. Ha Abigaile a utloa seo o ile a re: “Lekhabunyane la hao ke lena hore e be lekhabunyane le hlatsoang maoto a bahlanka ba moren’a ka.” Ho hlakile hore taba ea hore e ne e tla ba mosali oa Davida ha ea ka ea mo mathela hloohong; o ile a ba a ithaopela ho ba lekhabunyane la bahlanka ba hae! Joale re boetse re bala hore o ile a potlaka, lekhetlong lena e le ho itokisetsa ho ea ho Davida.—1 Samuele 25:39-42.
Sena se ne se sa bolele hore joale Abigaile a ke ke a hlola a e-ba le mathata; hase kamehla bophelo ba Abigaile le Davida bo neng bo tla ba bonolo. Davida o ne a se a ntse a nyetse Akinoame, ’me ka sebele le mehleng eo lenyalo la sethepu le ne le e-na le mathata a lona a ikhethang ho basali ba tšepahalang.d Ntle ho moo, Davida e ne e e-s’o be morena; o ne a tla lokela ho feta litšitiso le mathata a itseng pele a sebeletsa Jehova ka tsela eo. Empa ha Abigaile a ntse a oa a tsoha le Davida, a ba a qetella a mo tsoaletse mora, o ile a elelloa hore o nyetsoe ke monna ea mo ratang le ea mo sireletsang. Ka lekhetlo le leng o ile a ba a mo pholosa matsohong a batho ba neng ba mo koetetse! (1 Samuele 30:1-19) Ka tsela eo, Davida o ile a etsisa Jehova Molimo, ea ratang le ea ananelang basali ba mofuta oo ba masene, ba sebete le ba tšepahalang.
[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]
a Ena hase Thaba ea Karmele e tummeng e hōle haholo ka leboea, empa ke motse o qetellong ea lefeella le ka boroa.
b Ho ka etsahala hore Davida o ne a nka hore ho sireletsa beng ba masimo le mehlape ea bona sebakeng seo e ne e le tšebeletso eo a e etsetsang Jehova Molimo. Mehleng eo, e ne e le morero oa Jehova hore bana ba Abrahama, Isaka le Jakobo ba lule naheng eo. Kahoo, ho ba sireletsa ho lira tse ba hlaselang haesita le ho lihlopha tsa masholu a tsoang linaheng tse ling e ne e le mofuta o itseng oa tšebeletso e halalelang.
c Ka ho toba, mantsoe ao mohlankana eo a ileng a a sebelisa a bolela “mora oa beliale (ea se nang thuso).” Tsela eo Libibele tse ling li fetolelang polelo ena ka eona li hlalosa Nabale e le motho “ea ke keng a mamela mang kapa mang,” ka mantsoe a mang, “ho bua le eena ke ho itšenyetsa nako.”
d Bala sehlooho se reng “Na Molimo o Lumella Lenyalo la Sethepu?” leqepheng la 30.
[Setšoantšo se leqepheng la 19]
Ho fapana le monna oa hae, Abigaile o ne a mamela batho ba bang
[Setšoantšo se leqepheng la 20]
Abigaile o ile a bontša boikokobetso, sebete le ho ba le kelello ha a bua le Davida