3. Na Lihloliloeng Tsa Leholimo ke Tsa ka ho sa Feleng Kapa li ka Senyeha?

Aristotle o ne a lumela hore ho na le phapang e khōlō haholo pakeng tsa lefatše le lihloliloeng tsa leholimo. O ile a re lefatše le ka khona ho fetoha, ho bola le ho senyeha butle-butle, athe ether e entseng lihloliloeng tsa leholimo eona e tla lula e le joalo ho ea ho ile. Aristotle o ne a re lilikalikoe tse sa bonahaleng esita le lihloliloeng tsa leholimo tse itšoarelelitseng ho tsona li ne li ke ke tsa fetoha, tsa senyeha kapa tsa fela.

Na seo ke sona seo Bibele e se rutang? Pesaleme ea 102:25-27 e re: “U ile ua rala metheo ea lefatše khale, maholimo ke mosebetsi oa matsoho a hao. Li tla timela, empa u tla ’ne u eme; li tla tsofala kaofela ha tsona feela joaloka seaparo. Feela joaloka liaparo u tla beha ho hong sebakeng sa tsona, ’me li tla qeta nako ea tsona. Empa uena ha u fetohe, ’me lilemo tsa hao li ke ke tsa phethoa.”

Hlokomela hore mopesaleme enoa eo e ka ’nang eaba o ngotse sena lilemo tse makholo a mabeli pele ho mehla ea Aristotle, ha a bapise lefatše le leholimo le nang le linaleli, joalokaha eka lefatše le ka khona ho senyeha empa linaleli tsona li ke ke tsa senyeha. Ho e-na le hoo, o nka lefatše le leholimo ebe o li bapisa le Molimo, e leng Moea o matla o ileng oa laola pōpo.d Pesaleme ena e fana ka maikutlo a hore linaleli li ka senyeha joaloka ntho e ’ngoe le e ’ngoe e lefatšeng. Saense ea morao tjee eona e sibolotse eng?

Thuto ea saense ea jeoloji e tšehetsa Bibele le Aristotle tabeng ea hore lefatše lea senyeha. Ha e le hantle, mafika a lefatšeng a ntse a fela butle-butle ka lebaka la khoholeho ebe ho ba le a mang ha ho e-ba le ho foqoha ha seretse se chesang le lintho tse ling tse etsahalang lefatšeng.

Linaleli tsona? Na li ka senyeha joalokaha Bibele e bolela, kapa ha li senyehe joalokaha Aristotle a ne a ruta? Lekholong la bo16 la lilemo C.E., litsebi tsa linaleli tsa Europe li ile tsa qala ho belaella khopolo ea Aristotle ea hore linaleli li ke ke tsa senyeha ha li ne li qala ho bona ho phatloha ho hoholo ha naleli. Ho tloha ka nako eo, bo-rasaense ba ile ba hlokomela hore linaleli li ka shoa ka tsela eo ea ho phatloha, kapa tsa cha butle-butle kapa tsa thulana. Leha ho le joalo, litsebi tsa linaleli li ’nile tsa bona ha linaleli tse ncha li thehoa ha ho hlaha khase e ngata ka mor’a hore linaleli li phatlohe. Ka hona, Bibele e nepile ha e bapisa lihloliloeng tsa leholimo le liaparo tse tsofalang, ebe ho ba le tse ling sebakeng sa tsona.e Ke ntho e hlollang hakaakang ho hlokomela hore mopesaleme eo oa boholo-holo o ile a khona ho ngola mantsoe a lumellanang le se sibolotsoeng mehleng ee ea morao-rao!

Leha ho le joalo, e ka ’na eaba ua ipotsa: ‘Na Bibele e ruta hore lefatše le linaleli tse leholimong ka letsatsi le leng li tla fela kaofela ’me ho hlokahale tse li nkelang sebaka?’ Che, Bibele e tšepisa hore li tla ba teng ka ho sa feleng. (Pesaleme ea 104:5; 119:90) Empa hase hobane lintho tseo li etselitsoe hore li se ke tsa senyeha; ho e-na le hoo, Molimo ea li entseng o tšepisa hore o tla etsa hore li be teng ka ho sa feleng. (Pesaleme ea 148:4-6) Ha a bolele hore na o tla etsa seo joang, empa ka sebele ke ntho e utloahalang hore Ea bōpileng bokahohle o na le matla a ho etsa hore li be teng ka ho sa feleng, feela joalokaha sehahi se hloahloa se ka ’na sa lula se ntse se nchafatsa ntlo ea sona eo se ikahetseng eona le lelapa la sona.