Keletso e Bohlale ea ’Mè
“Mora oa ka, u mamele taeo ea ntat’ao, ’me u se ke ua furalla molao oa ’m’ao.”—Liproverbia 1:8, NW.
BATSOALI ba rōna—bo-ntate ba rōna le bo-’mè ba rōna—e ka ba mohloli oa bohlokoa oa khothatso, tšehetso le keletso. Buka ea Bibele ea Liproverbia e bua ka morena e mong e mocha, Lemuele, ea ileng a amohela “molaetsa o matla” oa “khalemelo” o tsoang ho ’mè oa hae. Mantsoe ana a tlalehiloe ho Liproverbia khaolo ea 31 (NW), ’me le rōna re ka rua molemo keletsong e bohlale ea ’mè enoa.—Liproverbia 31:1.
Keletso e Loketseng Morena
’Mè oa Lemuele o qala ka lipotso tse ’maloa tse phahamisang thahasello ea rōna: “Seo ke se buang ke’ng, Uena mora oa ka, ’me ke’ng, Uena mora oa mpa ea ka, ’me ke’ng, Uena mora oa boitlamo ba ka?” Boipiletso ba hae bo tiileng bo phetoang hararo bo bontša ho ameha ha hae ho bontšang hore o labalabela hore mora oa hae a mamele mantsoe a hae ka hloko. (Liproverbia 31:2) Ho ameha ha hae ka boiketlo ba moea ba ngoana oa hae ho behela batsoali ba Bakreste mohlala o motle kajeno.
Mabapi le boiketlo ba mora oa hae, ke’ng se ka tšoenyang ’mè ho feta meketjana e lerata le, kamoo ho atisang ho buuoa kateng, ho ikakhela ka setotsoana veineng, , basaling le ’minong? ’Mè oa Lemuele o toba taba: “U se ke ua fa basali mafolofolo a hao.” O khetholla boitšoaro bo hlephileng ba botona le botšehali e le “se isang ho felisoeng ha marena.”—Liproverbia 31:3.
Ho noa ho tlōlisa ho lokela ho hlokomeloa. Oa lemosa: “Ha hoa lokela marena, Uena Lemuele, ha hoa lokela marena hore a noe veine.” Ke joang morena a ka ahlolang ka ho loka le ka ho hlaphoheloa kelellong ’me a se ke a “lebala se laetsoeng le ho khopamisa nyeoe ea bara leha e le bafe ba mahloreho” haeba a lula a tahiloe?—Liproverbia 31:4-7.
Ho fapana le hoo, ha morena a lula a sa etse lintho tse mpe joalo, o tla khona hore a ‘ahlole ka ho loka ’me a buelle nyeoe ea ea hlorileng le ea futsanehileng.’—Liproverbia 31:8, 9.
Le hoja kajeno bacha ba Bakreste e ke ke ea e-ba “marena,” keletso e bohlale ea ’mè oa Lemuele e sa ntse e le nakong, haeba e se nakong haholoanyane. Tšebeliso e mpe ea tahi, ho tsuba koae le boitšoaro bo bobe ba botona le botšehali li atile har’a bacha kajeno, ’me ke habohloka hore bacha ba Bakreste ba ele hloko ha batsoali ba bona ba ba etsetsa ‘melaetsa e matla.’
Mosali ea Nang le Bokhoni
Ke ka nepo bo-’mè ba amehang ka litebello tsa ho nyala ha bara ba bona bao e seng e tla ba batho ba baholo. Ka mor’a moo, ’mè oa Lemuele o lebisa tlhokomelo litšoanelehong tsa mosali oa sebele. Ha ho pelaelo hore mohlankana o ne a tla rua molemo o moholo ka ho hlahloba pono ea mosali tabeng ena ea bohlokoa.
Temaneng ea 10, “mosali ea nang le bokhoni” o tšoantšoa le likorale tse ikhethang le tsa bohlokoa, tseo nakong ea Bibele li neng li fumanoa feela ka ho sebetsa ka thata. Ka tsela e tšoanang, ho fumana mosali ea nang le bokhoni ho hloka boiteko. Ho e-na le hore ka tabatabelo mohlankana a phosumele lenyalo, e ne e tla ba hantle hore a iphe nako e lekaneng ea ho khetha. Joale, o ne a ka sekamela haholoanyane ho nkeng khetho ea hae e le ea bohlokoahali.
Mabapi le mosali ea nang le bokhoni, Lemuele oa bolelloa: “Pelo ea mong’a hae e mo tšepile.” (Temana ea 11) Ka mantsoe a mang, ha aa lokela ho tsitlella hore mosali oa hae a fumane tumello ea hae tabeng e ’ngoe le e ’ngoe. Ke ’nete hore banyalani ba lokela ho rerisana pele ba etsa liqeto tse khōlō, tse kang tse amanang le ho rekoa ha lintho tse bitsang chelete e ngata kapa khōliso ea bana. Ho buisana ka litaba tsena ho etsa hore ba tlamahane.
Ka sebele, ho na le lintho tse ngata tseo mosali ea nang le bokhoni a lokelang ho li etsa. Temaneng ea 13 ho fihlela ho ea 27 ho na le keletso le melao-motheo eo basali ba lilemong life kapa life ba ka e sebelisang molemong oa malapa a bona. Ka mohlala, ka lebaka la theko e ntseng e phahama ea liaparo le thepa ea ntlo, mosali ea nang le bokhoni o ithuta ho etsa mesebetsi ea matsoho le ho baballa lintho e le hore lelapa la hae le ka apara hantle ’me la hlaha hantle. (Temana ea 13, 19, 21, 22) E le hore a fokotse chelete eo lelapa le e sebelisang lijong, o lema seo a ka se khonang, ’me o reka ka bohlale.—Temana ea 14, le ea 16.
Ho totobetse hore mosali enoa ha a je “bohobe ba botsoa.” O sebetsa ka thata, ’me o hlophisa mesebetsi ea hae ea ntlo ka tsela e sebetsang hantle. (Temana ea 27) O itlama “letheka ka matla,” e leng se bolelang hore o itokisetsa ho etsa mesebetsi e boima. (Temana ea 17) O tsoha pele letsatsi le chaba ho qala mosebetsi ea hae oa letsatsi, ’me o sebetsa ka mahlahahlaha ho fihlela bosiu. Ho joalokaha eka lebone le bonesang mosebetsi oa hae le ne le tuka ka linako tsohle.—Temana ea 15 le ea 18.
Ka holimo ho tsohle, mosali ea nang le bokhoni ke motho oa moea. O tšaba Molimo ’me o mo sebeletsa ka tlhompho e tebileng le ka tšabo e nang le tlhompho. (Temana ea 30) Ka ho tšoanang o thusa monna oa hae ho koetlisa bana hore ba etse se tšoanang. Temana ea 26 e re o ruta bana ba hae “ka bohlale, ’me molao oa mosa o lerato o lelemeng la hae.”
Monna ea Nang le Bokhoni
E le hore a khahle mosali ea nang le bokhoni, ho ne ho tla hlokahala hore Lemuele a phethe boikarabelo ba monna ea nang le bokhoni. ’Mè oa Lemuele o mo hopotsa ka lintlha tse ’maloa tsa bona.
“Banna ba baholo ba naha” ba ne ba tla bua hantle ka monna ea nang le bokhoni. (Liproverbia 31:23) Seo se bolela hore e ne e tla ba ea nang le tsebo, ea tšepahalang, ea ka tšeptjoang le ea tšabang Molimo. (Exoda 18:21, NW; Deuteronoma 16:18-20) Ha a le joalo, e ne e tla ba motho “ea tsebahalang lihekeng,” moo banna ba hlaheletseng ba neng ba bokana teng ho tsamaisa litaba tsa motse. Hore a ‘tsejoe’ e le monna ea tšabang Molimo, o ne a tla tlameha ho ba le kahlolo e molemo a be a sebetse tumellanong le baholo ba “naha,” e leng seo mohlomong se bolelang setereke kapa sebaka.
Ha ho pelaelo hore ’mè oa Lemuele o ne a bua ho tsoa phihlelong ha a hopotsa mora oa hae ka bohlokoa ba ho ananela mosali eo a tla mo nyala. Ho ne ho se motho ea neng a tla mo rata ho mo feta lefatšeng. Ka hona, ak’u inahanele maikutlo a tebileng a lerato lentsoeng la hae ha a bua ka pel’a bohle a re: “Ho na le barali ba bangata ba bonahalitseng bokhoni, empa uena—u ba phahametse kaofela.”—Liproverbia 31:29, NW.
Ho totobetse hore Lemuele o ile a ananela keletso ea ’mè oa hae e bohlale. Ka mohlala, rea hlokomela hore temaneng ea 1, o bua ka mantsoe a ’mè oa hae e le a hae. Kahoo, o ile a nka “khalemelo” ea hae ka ho teba ’me a rua molemo keletsong ea hae. E se eka le rōna re ka rua molemo ‘molaetseng ona o matla’ ka ho sebelisa melao-motheo ea oona bophelong ba rōna.
[Litšoantšo tse leqepheng la 31]
Mosali ea nang le bokhoni ha a je “bohobe ba botsoa”