Sekamisetsa Pelo ea Hao Temohong
“Jehova ka boeena o fana ka bohlale; molomong oa hae ho na le tsebo le temoho.”—LIPROVERBIA 2:6, NW.
1. Re ka sekamisetsa lipelo tsa rōna temohong joang?
JEHOVA ke Morupeli e Moholo oa rōna. (Esaia 30:20, 21) Empa re tlameha ho etsa’ng ho fumana molemo ‘tsebong ee ea Molimo’ e senotsoeng Lentsoeng la hae? Ho ea bohōleng bo itseng, re tlameha ho ‘sekamisetsa lipelo tsa rōna temohong’—re be le takatso e tlohang pelong ea ho fumana le ho bontša tšoaneleho ena. Bakeng sa sena, re tlameha ho itšetleha ka Molimo, hobane monna ea bohlale o itse: “Jehova ka boeena o fana ka bohlale; molomong oa hae ho na le tsebo le temoho.” (Liproverbia 2:1-6, NW) Tsebo, bohlale le temoho ke eng?
2. (a) Tsebo ke eng? (b) U ka hlalosa bohlale joang? (c) Temoho ke eng?
2 Tsebo ke ho tloaelana le linnete tse fumanoeng ka phihlelo, ho hlokomela lintho kapa ho ithuta. Bohlale ke matla a ho sebelisa tsebo. (Matheu 11:19) Morena Solomone o ile a bontša bohlale ha basali ba babeli ba tseka ngoana ’me a sebelisa tsebo ea hae ea lerato le matla la ’mè ho bana ba hae ho rarolla khang ena. (1 Marena 3:16-28) Temoho ke “kahlolo e seli haholo.” Ke “matla kapa bokhoni ba kelello boo ka bona e khethollang ntho e ’ngoe ho e ’ngoe.” (Webster’s Universal Dictionary) Haeba re sekamisetsa lipelo tsa rōna temohong, Jehova o tla re fa eona ka Mora oa hae. (2 Timothea 2:1, 7) Empa temoho e ka ama litšobotsi tse sa tšoaneng tsa bophelo joang?
Temoho le Puo ea Rōna
3. U ka hlalosa Liproverbia 11:12, 13 joang le seo ho ba ea “hlokang pelo e nang le temoho” ho se bolelang?
3 Temoho e re thusa ho hlokomela hore “nako e teng ea ho khutsa, e teng nako le ea ho bua.” (Moeklesia 3:7) Tšoaneleho ena e boetse e etsa hore re hlokomele seo re se buang. Liproverbia 11:12, 13 (NW) e re: “Ea hlokang pelo e nang le temoho o nyelisitse oa habo, empa motho ea nang le temoho e pharaletseng ke ea khutsang. Ea sollang joaloka moetselletsi o senola puo ea lekunutu‚ empa ea tšepahalang moeeng o koahela taba.” E, monna kapa mosali ea nyelisang motho e mong o ‘hloka pelo e nang le temoho.’ Ho latela mongoli oa libuka tse hlalosang mantsoe Wilhelm Gesenius, motho ea joalo “ha a na kutloisiso.” Ha a na kahlolo e molemo, ’me tšebeliso ea lentsoe “pelo” e bontša hore litšobotsi tse molemo tsa motho ea ka hare lia haella. Haeba motho ea ipolelang hore ke Mokreste a ka tsoela pele ka litšebo tsa hae ho ea bohōleng ba ho senya motho lebitso kapa ba ho rohakana, baholo ba khethiloeng ba tlameha ho nka bohato ba ho etsa hore boemo bona bo bobe bo khaotse ka phuthehong.—Levitike 19:16; Pesaleme ea 101:5; 1 Bakorinthe 5:11.
4. Bakreste ba nang le temoho le ba tšepahalang ba etsa’ng ka boitsebiso ba lekunutu?
4 Ho fapana le ba “hlokang pelo e nang le temoho,” batho ba “temoho e pharaletseng” baa khutsa ha ho loketse hore ba etse joalo. Ha ba phunye makunutu. (Liproverbia 20:19) Kaha baa tseba hore puo e sa buuoeng ka hloko e ka lematsa, batho ba nang le temoho baa ‘tšepahala moeeng.’ Ba tšepahala ka ho sa sekisetseng ho balumeli-’moho le bona ’me ha ba phunye makunutu a ka ’nang a ba ntša kotsi. Haeba Bakreste ba nang le temoho ba fumana boitsebiso ba lekunutu ba mofuta ofe kapa ofe mabapi le phutheho, ba bo boloka e le lekunutu ho fihlela mokhatlo o hlophisitsoeng oa Jehova o bona ho loketse ho bo tsebahatsa ka tsela ea oona ea ho phatlalatsa.
Temoho le Boitšoaro ba Rōna
5. ‘Maoatla’ a talima boitšoaro bo hlephileng joang, hona hobane’ng?
5 Maele a Bibele a re thusa ho sebelisa temoho le ho qoba boitšoaro bo sa lokelang. Ka mohlala, Liproverbia 10:23 (NW) e re: “Ho leoatla ho tsoela pele ka boitšoaro bo hlephileng ho tšoana le papali, empa bohlale ke ba motho ea nang le temoho.” Bao boitšoaro bo hlephileng bo ‘tšoanang le papali’ ho bona ha ba bone ho fosahala ha tsela ea bona ’me ba halala Molimo joaloka eo bohle ba lokelang ho fana ka tlaleho ho eena. (Baroma 14:12) ‘Maoatla’ a joalo a ba le monahano o fapohileng ho ea bohōleng ba ho nka hore Molimo ha a bone phoso ea ’ona. Ka liketso tsa ’ona, ha e le hantle a re: “Molimo ha o eo.” (Pesaleme ea 14:1-3; Esaia 29:15, 16) Kaha ha a tataisoe ke melao-motheo ea bomolimo, a haelloa ke temoho ’me a ke ke a ahlola lintho ka nepo.—Liproverbia 28:5.
6. Ke hobane’ng ha boitšoaro bo hlephileng e le booatla, ’me re tla bo talima joang haeba re e-na le temoho?
6 “Motho ea nang le temoho” o hlokomela hore boitšoaro bo hlephileng hase “papali.” Oa tseba hore bo halefisa Molimo ’me bo ka senya kamano ea rōna le eena. Boitšoaro bo joalo ke booatla hobane bo amoha batho boitlhompho, bo qhala manyalo, bo senya kelello le ’mele, ’me bo fella ka ho oa moeeng. Ka lebaka leo a re sekamisetseng lipelo tsa rōna temohong ’me re qobe boitšoaro bo hlephileng kapa boitšoaro bo bobe ba mofuta ofe kapa ofe.—Liproverbia 5:1-23.
Temoho le Maikutlo a Rōna
7. Liphello tse ling tsa bohale ’meleng ke life?
7 Ho sekamisetsa lipelo tsa rōna temohong ho boetse ho re thusa ho laola maikutlo a rōna. Liproverbia 14:29 e re: ‘Ea liehang ho halefa o na le [temoho, NW] e khōlō; empa ea pelo e befang kapele o hlahatsa bothoto.’ Lebaka le leng leo ka lona motho ea nang le temoho a lekang ka matla ho qoba bohale bo sa laoloeng ke la hore bo na le liphello tse bohloko ho rōna ’meleng. Bo ka eketsa khatello ea mali ’me ba baka khathatso matšoafong. Lingaka li buile ka bohale le khalefo e le boikutlo bo totisang kapa bo bakang mafu a kang asma, mafu a letlalo, mathata a tšilo ea lijo le liso.
8. Ho hloka mamello ho ka lebisa ho eng, empa temoho e ka re thusa joang tabeng ee?
8 Hase feela ka lebaka la ho qoba ho senya bophelo ba rōna re lokelang ho sebelisa temoho ’me re ‘liehe ho halefa.’ Ho ba ea pelo e befang kapele ho ka fella ka liketso tsa booatla tseo re tla ikoahlaela tsona. Temoho e etsa hore re nahane ka seo e neng e tla ba phello ea ho phasoloha kapa ho phosumela lintho ’me ka tsela eo e re thibela ho ‘hlahatsa bothoto’ ka ho etsa ntho e itseng ea booatla. Temoho e re thusa haholo-holo ho hlokomela hore bohale bo ka sitisa mokhoa oa rōna oa ho nahana, hoo re ka sitoang ho sebelisa kahlolo e molemo. Sena se ne se tla fokotsa matla a rōna a ho etsa thato ea bomolimo le ho phela tumellanong le melao-motheo ea Molimo e lokileng. E, ho inehela bohaleng bo sa laoloeng ho kotsi moeeng. Ha e le hantle, “ho tlakoloha ka bohale” ho behiloe sehlopheng sa “mesebetsi ea nama” e neng e tla re thibela ho rua ’Muso oa Molimo. (Bagalata 5:19-21) Joale, joaloka Bakreste ba nang le temoho, a re ‘potlakeng mabapi le ho utloa, re be ba liehang mabapi le ho bua, re be ba liehang mabapi le khalefo.’—Jakobo 1:19.
9. Temoho le lerato la bara ba motho li ka re thusa joang ho rarolla liphapang tsa rōna?
9 Haeba re halefa, temoho e ka re bontša hore re lokela ho thōla e le hore re qobe khohlano. Liproverbia 17:27 (NW) e re: “Ea itšoarang lipuong o na le tsebo, ’me motho ea nang le temoho ha a fehe matšoafo.” Temoho le lerato la bara ba motho li tla re thusa ho bona hore ho hlokahala hore re laole tšusumetso ea ho phasoloha ntho e ’ngoe e utloisang bohloko. Haeba re se re ile ra phasoloha ka bohale, lerato le boikokobetso li tla re susumelletsa ho kōpa tšoarelo le ho ntlafatsa. Empa nka hore e mong o re khopisitse. Joale a re bueng le eena re le bang ka tsela e bonolo le e ikokobelitseng le ka pakane e ka sehloohong ea ho khothalletsa khotso.—Matheu 5:23, 24; 18:15-17.
Temoho le Lelapa la Rōna
10. Bohlale le temoho li phetha karolo efe bophelong ba lelapa?
10 Ho hlokahala hore litho tsa lelapa li bontše bohlale le temoho, hobane litšoaneleho tsena li tla haha lelapa. Liproverbia 24:3, 4 e re: “Ntlo e hahuoa ka bohlale, e tiisoa ka [temoho, NW] ’me ke ka tsebo likamore tsa eona li tlalang menono ea bohlokoa, e khahlehang.” Bohlale le temoho li tšoana le litene tse ntle tsa ho haha bakeng sa ho atlehisa bophelo ba lelapa. Temoho e thusa batsoali ba Bakreste ho fata maikutlo a bana ba bona le seo ba amehileng ka sona. Motho ea nang le temoho o khona ho buisana le molekane oa hae oa lenyalo, ho mo mamela le ho utloisisa maikutlo a hae a tebileng le menahano.—Liproverbia 20:5.
11. Mosali ea nyetsoeng ea nang le temoho a ka “haha ntlo ea hae” joang?
11 Ha ho pelaelo hore bohlale le temoho lia hlokahala bakeng sa bophelo ba lelapa bo thabileng. Ka mohlala, Liproverbia 14:1 e re: “Mosali ea bohlale o haha ntlo ea hae; empa ea se nang kutlo o e qhaqha ka matsoho a hae.” Mosali ea nyetsoeng ea bohlale le ea nang le temoho ea ikokobelletsang monna oa hae ka ho loketseng o tla sebetsa ka thata molemong oa ba ntlo ea hae ’me ka tsela eo o tla thusa ho haha lelapa la hae. Ntho e le ’ngoe e tla “haha ntlo ea hae” ke hore kamehla o bua hantle ka monna oa hae ’me ka tsela eo o etsa hore ba bang ba mo hlomphe haholoanyane. ’Me mosali ea nang le litšoaneleho tse hlokahalang, ea nang le temoho ea tšabang Jehova ka tsela e nang le tlhompho o ikhapela thoriso.—Liproverbia 12:4; 31:28, 30.
Temoho le Tsela ea Rōna Bophelong
12. Ba “hlokang pelo e nang le temoho” ba talima bothoto joang, hona hobane’ng?
12 Temoho e re thusa ho sebetsa litaba tsa rōna tsohle ka tsela e loketseng. Sena se bontšitsoe ho Liproverbia 15:21, e reng: “Bohlanya ke thabo ho [ea hlokang pelo e nang le temoho, NW]; empa motho ea temoho o tsamaea ka ho sasamala.” Re lokela ho utloisisa maele aa joang? Tsela ea bothoto, kapa booatla, ke tsela ea thabo ho banna, basali le bacha ba se nang kelello. Ba ‘hloka pelo e nang le temoho,’ ha ba na sepheo se molemo, ’me ke maoatla hoo ba thabelang bothoto.
13. Solomone o ile a lemoha eng ka ho tšeha le ho inehella masaoana?
13 Morena Solomone oa Iseraele ea nang le temoho o ile a hlokomela hore ho inehella masaoana ha ho bolele letho. O ile a lumela: “Ka ba ka re pelong ea ka: Tloo hle, ke tle ke u leke ka thabo, u latsoe boiketlo; empa bonang hoo le hona ke lefeela. Ka ba ka bolela litšeho, ka re: [Ke bohlanya, NW]; ka bolela le thabo, ka re: E thusa’ng?” (Moeklesia 2:1, 2) Joaloka monna ea nang le temoho, Solomone o ile a fumana hore menyaka le ho tšeha feela ha li khotsofatse, hobane ha li tlise thabo ea sebele e tšoarellang. Ho tšeha ho ka ’na ha re thusa hore re lebale mathata a rōna ka nakoana, empa ka mor’a moo a ka ’na a hlahella a se a le boima le ho feta. Ke ka nepo Solomone a neng a ka bua ka ho tšeha e le “bohlanya.” Hobane’ng? Hobane ho tšeha ho se nang kelello ho fifatsa kahlolo e molemo. Ho ka ’na ha etsa hore re nke lintho tse tebileng habobebe. Mofuta oa thabo e tlisoang ke lipolelo le liketso tsa sesoasoi seo mosebetsi oa sona e leng ho qabola marena o ke ke oa boleloa e le o hlahisang ntho e molemo. Ho lemoha bohlokoa ba seo Solomone a ileng a se leka ka ho tšeha le thabo ho re thusa ho qoba ho ba “ba ratang menyaka ho e-na le ba ratang Molimo.”—2 Timothea 3:1, 4.
14. Motho ea nang le temoho o tsamaea “ka ho sasamala” joang?
14 Motho ea nang le temoho o tsamaea “ka ho sasamala” joang? Temoho ea moea le ho sebelisa melao-motheo ea bomolimo li etsa hore batho ba tsamaee tseleng e lokileng, e otlolohileng. Phetolelo ea Byington ka mokhoa o tobileng e re: “Bothoto ke thabo e fetisisang ho motho ea se nang kelello, empa motho ea bohlale o tla tsamaea ka kotloloho.” “Motho ea temoho” o tsamaisa maoto a hae litseleng tsa ho loka ’me o khona ho khetholla pakeng tsa se nepahetseng le se fosahetseng ka lebaka la ho sebelisa Lentsoe la Molimo bophelong.—Baheberu 5:14; 12:12, 13.
Tšepela ho Jehova Kamehla Bakeng sa Temoho
15. Re ithuta eng ho Liproverbia 2:6-9?
15 Hore re latele tsela e lokileng bophelong, kaofela ha rōna ho hlokahala hore re lumele hore ha rea phethahala ’me re tšepele ho Jehova bakeng sa temoho ea moea. Liproverbia 2:6-9 e re: “Jehova ke eena ea fanang ka bohlale; tsebo le kutloisiso li tsoa molomong oa hae. O bolokela ba lokileng poloko, ke thebe ho ba tsamaeang ka ho loka. O lebela ’mila oa ho loka, o lisa tsela ea bakhethoa ba hae. Joale, u tla tseba ho loka le tšoanelo le bokhabane le mekhoa eohle e molemo.”—Bapisa le Jakobo 4:6.
16. Ke hobane’ng ha ho se bohlale, temoho kapa keletso tse khahlanong le Jehova?
16 E le ho lumela hore re itšetlehile ka Jehova, ka boikokobetso a re batleng ho lemoha thato ea hae ka ho fuputsa ka ho teba Lentsoeng la hae. O bohlale ka kutloisiso e feletseng, ’me keletso ea hae e molemo kamehla. (Esaia 40:13; Baroma 11:34) Ha e le hantle, keletso efe kapa efe e leng khahlanong le eena ke ea lefeela. Liproverbia 21:30 e re: “Ha ho bohlale, ha ho [temoho, NW], ha ho le morero o ka loantšang Jehova.” (Bapisa le Liproverbia 19:21.) Ke temoho ea moea feela, e ntlafatsoang ka ho ithuta Lentsoe la Molimo ka thuso ea lingoliloeng tse lokisetsoang ke “lekhoba le tšepahalang le le masene,” e tla re thusa ho phehella tsela e loketseng bophelong. (Matheu 24:45-47) Ka lebaka leo, a re pheleng tumellanong le keletso ea Jehova, re tseba hore ho sa tsotellehe hore na keletso e khahlanong le ea hae e bonahala e kholisa hakae, e ke ke ea tšoana le Lentsoe la hae.
17. Phello e ka ba efe haeba ho fanoa ka keletso e fosahetseng?
17 Bakreste ba nang le temoho ba fanang ka keletso ba elelloa hore e lokela ho thehoa ka ho tiileng Lentsoeng la Molimo le hore thuto ea Bibele le ho thuisa lia hlokahala pele ho arajoa potso leha e le efe. (Liproverbia 15:28) Haeba lipotso tse mabapi le litaba tse tebileng li arajoa ka tsela e fosahetseng, ho ka fella ka kotsi e khōlō. Kahoo, ho hlokahala hore baholo ba Bakreste ba be le temoho ea moea ’me ba lokela ho rapella tataiso ea Jehova ha ba leka ka matla ho thusa balumeli-’moho le bona moeeng.
Ateloa ke Temoho ea Moea
18. Haeba ho ka hlaha bothata ka phuthehong, temoho e ka re thusa joang ho lula re leka-lekane moeeng?
18 Ho hlokahala hore re be le “temoho linthong tsohle” e le hore re thabise Jehova. (2 Timothea 2:7) Thuto ea Bibele e bontšang cheseho le ho iphaphatha ka tataiso ea moea oa Molimo le mokhatlo oa hae o hlophisitsoeng li tla re thusa ho lemoha seo re lokelang ho se etsa ha re talimana le maemo a neng a ka re lebisa tseleng e fosahetseng. Ka mohlala, nka hore ntho e itseng ka phuthehong ha e sebetsoe ka tsela eo re nahanang hore e lokela ho sebetsoa ka eona. Temoho ea moea e tla re thusa ho bona hore lena hase lebaka la ho khaotsa ho kopanela le batho ba Jehova le ho tlohela ho sebeletsa Molimo. Nahana ka tokelo ea rōna ea ho sebeletsa Jehova, bolokolohi ba moea boo re bo thabelang, thabo eo re ka e fumanang tšebeletsong ea rōna re le baboleli ba ’Muso. Temoho ea moea e re nolofalletsa ho ba le pono e nepahetseng le ho elelloa hore re inehetse ho Molimo ’me re lokela ho nka kamano ea rōna le eena e le ea bohlokoa, ho sa tsotellehe hore na ba bang ba etsa eng. Haeba ho se letho leo re ka le etsang ka tataiso ea Molimo ho sebetsa bothata bo itseng, ho hlokahala hore re letele Jehova ka mamello hore a lokise boemo boo. Ho e-na le ho tlohela kapa ho inehela ho nyahameng, a re ‘leteleng Molimo.’—Pesaleme ea 42:5, 11, NW.
19. (a) Ntlha ea bohlokoa ea thapelo ea Pauluse bakeng sa Bafilippi e ne e le efe? (b) Temoho e ka re thusa joang haeba re sa utloisise ntho e itseng ka botlalo?
19 Temoho ea moea e re thusa ho lula re tšepahala ka ho sa sekisetseng ho Molimo le ho batho ba hae. Pauluse o ile a bolella Bakreste ba Filippi: “Sena ke seo ke tsoelang pele ho se rapella, hore lerato la lōna le ka ata ka ho eketsehileng haholoanyane ka tsebo e nepahetseng le temoho e feletseng; e le hore le ka nepisisa lintho tsa bohlokoa haholoanyane, e le hore le ka ba ba se nang sekoli le hore le se ke la ba ba khopisang ba bang ho fihlela letsatsing la Kreste.” (Bafilippi 1:9, 10) E le hore re ka beha mabaka ka nepo, re hloka “tsebo e nepahetseng le temoho e feletseng.” Lentsoe la Segerike le fetoletsoeng mona e le “temoho” le bolela “pono e chatsi boitšoarong.” Ha re ithuta ntho e itseng, re batla ho utloisisa kamano ea eona le Molimo le Kreste le ho thuisa kamoo e hōlisang botho ba Jehova le litokisetso tsa hae kateng. Sena se ntlafatsa temoho ea rōna le kananelo ea rōna bakeng sa seo Jehova Molimo le Jesu Kreste ba re etselitseng sona. Haeba re sa utloisise ntho e itseng ka ho feletseng, temoho e tla re thusa ho elelloa hore ha rea tšoanela ho lahla tumelo ea rōna linthong tsohle tsa bohlokoa tseo re ithutileng tsona ka Molimo, Kreste le morero oa bomolimo.
20. Re ka ateloa ke temoho ea moea joang?
20 Temoho ea rōna ea moea e tla eketseha haeba kamehla re lumellanya menahano le liketso tsa rōna le Lentsoe la Molimo. (2 Bakorinthe 13:5) Ho etsa sena ka tsela e hahang ho re thusa hore re ikokobetse, re se ke ra ba manganga le ho tšoaea ba bang liphoso. Temoho e tla re thusa ho fumana molemo khalemelong le hore re tiisehe ka hore na lintho tsa bohlokoa haholoanyane ke life. (Liproverbia 3:7) Joale, re e-na le takatso ea ho thabisa Jehova, a re batleng ho tlatsoa ka tsebo e nepahetseng ea Lentsoe la hae. Sena se tla re nolofalletsa ho khetholla se nepahetseng ho se fosahetseng, ho hlokomela seo ka sebele e leng sa bohlokoa, ’me ka botšepehi bo sa sekisetseng re khomarele kamano ea rōna ea bohlokoa le Jehova. Sena sohle se ka khoneha haeba re sekamisetsa lipelo tsa rōna temohong. Empa, ho na le se seng hape se hlokahalang. Re tlameha ho lumella temoho e re sireletse.
U ne U Tla Arabela Joang?
◻ Ke hobane’ng ha re lokela ho sekamisetsa lipelo tsa rōna temohong?
◻ Temoho e ka ama puo ea rōna le boitšoaro ba rōna joang?
◻ Temoho e ka ba le phello efe maikutlong a rōna?
◻ Ke hobane’ng ha re lokela ho talima ho Jehova kamehla bakeng sa temoho?
[Setšoantšo se leqepheng la 13]
Temoho e re thusa ho laola maikutlo a rōna
[Setšoantšo se leqepheng la 15]
Morena Solomone ea nang le temoho o ile a elelloa hore ho inehella masaoana ha ho hlile ha ho khotsofatse