“’Mali a a Sebelise Temoho”
“Ha le re heli! ’me le bona ntho e nyonyehang e bakang lesupi . . . e eme sebakeng se halalelang, . . . joale ba leng Judea a ba qale ho balehela lithabeng.”—MATHEU 24:15, 16.
1. Temoso eo Jesu a faneng ka eona e fumanoang ho Luka 19:43, 44 e bile le phello efe?
HORE ebe re hlokomelisoa ka tlokotsi e atamelang ho ka re nolofalletsa ho e qoba. (Liproverbia 22:3) Ka hona nahana ka boemo ba Bakreste ba neng ba le Jerusalema ka mor’a tlhaselo ea Baroma ka 66 C.E. Jesu o ne a lemositse hore motse oo o tla pota-potoa ’me o timetsoe. (Luka 19:43, 44) Bajuda ba bangata ba ile ba mo hlokomoloha. Empa barutuoa ba hae ba ile ba ela hloko temoso ea hae. Ka lebaka leo, ba ile ba pholoha tlokotsi ea 70 C.E.
2, 3. Ke hobane’ng ha re lokela ho thahasella boprofeta ba Jesu bo tlalehiloeng ho Matheu 24:15-21?
2 Boprofeteng bo re amang kajeno, Jesu o ile a lokolisa pontšo e nang le likarolo tse ngata e akarelletsang lintoa, likhaello tsa lijo, litšisinyeho tsa lefatše, mafu a seoa le ho hlorisoa ha Bakreste ba bolelang ka ’Muso oa Molimo. (Matheu 24:4-14; Luka 21:10-19) Jesu o ile a boela a fana ka boitsebiso bo neng bo tla thusa barutuoa ba hae ho tseba hore bofelo bo ne bo le haufi—‘ntho e nyonyehang e bakang lesupi e emeng sebakeng se halalelang.’ (Matheu 24:15) A re boeleng re hlahlobe mantsoe ao a bohlokoa re bone kamoo a ka amang bophelo ba rōna kateng hona joale le nakong e tlang.
3 Ka mor’a ho lokolisa pontšo ena Jesu o ile a re: “Ha le re heli! ’me le bona ntho e nyonyehang e bakang lesupi, joalokaha ho builoe ka eona ka Daniele moprofeta, e eme sebakeng se halalelang, (’mali a a sebelise temoho,) joale ba leng Judea a ba qale ho balehela lithabeng. Monna ea ka holim’a ntlo a a se ke a theoha ho ntša thepa ka tlung ea hae; le monna ea tšimong a a se ke a khutlela ntlong ho ea nka seaparo sa hae sa ka ntle. Ho malimabe basali ba baimana le ba anyesang masea matsatsing ao! Le ’ne le rapele hore paleho ea lōna e se ke ea etsahala nakong ea mariha, leha e le ka letsatsi la sabatha; kaha nakong eo ho tla ba le matšoenyeho a maholo ao a kang ’ona a e-s’o be teng ho tloha tšimolohong ea lefatše.”—Matheu 24:15-21.
4. Ke eng se bontšang hore Matheu 24:15 e ile ea phethahala lekholong la pele la lilemo?
4 Tlaleho ea Mareka le Luka e fana ka makolopetso a tlatsetsang. Moo Matheu a sebelisang “e eme sebakeng se halalelang,” Mareka 13:14 e re “e eme moo e sa tšoanelang.” Luka 21:20 e tlatselletsa mantsoe a Jesu: “Ha le bona Jerusalema e lika-liketsoa ke mabotho a ntoa a liahelong, joale le tsebe hore ho etsoa lesupi ha eona ho atametse.” Sena se re thusa ho bona hore phethahatso ea pele e ne e akarelletsa ho hlasela ha Baroma Jerusalema le tempele ea eona—sebaka se halalelang ho Bajuda empa e le sebaka se seng se sa halalele ho Jehova—ho ileng ha qala ka 66 C.E. Timetso e feletseng e ile ea tla ha Baroma ba ne ba timetsa motse le tempele ka 70 C.E. “Ntho e nyonyehang” e ne e le eng morao koo? ’Me e ile ea ‘ema sebakeng se halalelang’ joang? Likarabo tsa lipotso tsena li tla thusa ho hlakisa phethahatso ea kajeno.
5, 6. (a) Ke hobane’ng ha ho ne ho tla hlokahala hore babali ba Daniele khaolo ea 9 ba be le temoho? (b) Boprofeta ba Jesu ba “ntho e nyonyehang” bo ile ba phethahala joang?
5 Jesu o ile a khothalletsa babali ho sebelisa temoho. Babali ba eng? Mohlomong ba Daniele khaolo ea 9. Khaolong eo re fumana boprofeta bo bontšang hore na Mesia o ne a tla hlaha neng le bo boletseng esale pele hore o ne a tla “tlosoa” ka mor’a lilemo tse tharo le halofo. Boprofeta bona bo re: “Holim’a lepheo la lintho tse nyonyehang ho tla ba le se bakang lesupi; ’me ho fihlela phelisong, ntho e etselitsoeng qeto e tla tšolloa hape le holim’a seo e leng lesupi.”—Daniele 9:26, 27, NW; bona le Daniele 11:31; 12:11.
6 Bajuda ba ile ba nahana hore sena se ne se sebetsa tabeng ea ha Antiochus IV a ne a silafatsa tempele lilemong tse ka bang 200 pejana. Leha ho le joalo, Jesu o ile a bontša se fapaneng, a phehella temoho hobane “ntho e nyonyehang” e ne e sa ntse e tla hlaha ’me e eme “sebakeng se halalelang.” Ho hlakile hore Jesu o ne a bua ka lebotho la ntoa la Baroma le neng le tla tla ka 66 C.E. ka lifolakha tse khethehileng. Lifolakha tse joalo, tseo e leng khale li sebelisoa, li ne li fana ka maikutlo a hore ke litšoantšo tse rapeloang ’me li ne li nyonyeha ho Bajuda.a Leha ho le joalo, le ne le tla ‘ema sebakeng se halalelang’ neng? Seo se ile sa etsahala ha lebotho la ntoa la Baroma, ka lifolakha tsa lona, le ne le hlasela Jerusalema le tempele ea eona, eo Bajuda ba neng ba nka hore ea halalela. Baroma ba bile ba qala ho cheka lerako la tempele. Ka sebele, ntho eo e leng khale e nyonyeha joale e ne e eme sebakeng se halalelang!—Esaia 52:1; Matheu 4:5; 27:53; Liketso 6:13.
“Ntho e Nyonyehang” ea Kajeno
7. Ke boprofeta bofe ba Jesu bo phethahalang mehleng ea rōna?
7 Ho tloha Ntoeng ea I ea Lefatše, re bone phethahatso e khōloanyane ea pontšo ea Jesu e tlalehiloeng ho Matheu khaolo ea 24. Empa, hopola mantsoe a hae: “Ha le re heli! ’me le bona ntho e nyonyehang e bakang lesupi . . . e eme sebakeng se halalelang, . . . joale ba leng Judea a ba qale ho balehela lithabeng.” (Matheu 24:15, 16) Karolo ena ea boprofeta le eona e lokela ho phethahala mehleng ea rōna.
8. Ka lilemo tse ngata, Lipaki tsa Jehova li ’nile tsa khetholla “ntho e nyonyehang” ea mehleng ea kajeno joang?
8 Ha o bontša kholiseho ea bahlanka ba Jehova ea hore boprofeta bona bo ne bo tla phethahala, Molula-Qhooa (oa Senyesemane) oa January 1, 1921, o ile oa lebisa tlhokomelo ho bona mabapi le liketsahalo tsa Bochabela bo Hare. Hamorao, tokollong ea oona ea December 15, 1929, leqepheng la 374, ka ho toba Molula-Qhooa o itse: “Sepheo se ka sehloohong sa Selekane sa Lichaba ke ho furallisa batho Molimo le Kreste, ka lebaka leo ke ntho e bakang lesupi, tholoana ea Satane le ntho e manyala mahlong a Molimo.” Ka hona ka 1919 “ntho e nyonyehang” e ile ea hlaha. Ha nako e ntse e feta, Selekane sena se ile sa nkeloa sebaka ke Machaba a Kopaneng. Ke khale Lipaki tsa Jehova li ile tsa pepesa mekhatlo ena ea batho ea khotso e le e nyonyehang mahlong a Molimo.
9, 10. Ke joang kutloisiso ea pejana ea matšoenyeho a maholo e ileng ea ama pono ea rōna mabapi le nako eo ka eona “ntho e nyonyehang” e neng e tla ema sebakeng se halalelang?
9 Sehlooho se etellang sena pele se ile sa akaretsa pono e hlakileng ea karolo e khōlō ea Matheu khaolo ea 24 le 25. Na tlhakiso e itseng e loketse mabapi le ‘ntho e nyonyehang e emeng sebakeng se halalelang’? Ho bonahala ho le joalo. Boprofeta ba Jesu bo amahanya ho ‘ema sebakeng se halalelang’ le ho qhoma ha “matšoenyeho” a boletsoeng esale pele. Kahoo, le hoja “ntho e nyonyehang” e bile teng ka nako e telele, kamano pakeng tsa ho ‘ema sebakeng se halalelang’ ha eona le matšoenyeho a maholo e lokela ho ama monahano oa rōna. Ka tsela efe?
10 Batho ba Molimo ba kile ba utloisisa hore karolo ea pele ea matšoenyeho a maholo e ile ea qala ka 1914 le hore karolo ea ho qetela e ne e tla tla ntoeng ea Armagedone. (Tšenolo 16:14, 16; bapisa le Molula-Qhooa [oa Senyesemane] oa April 1, 1939, leqepheng la 110.) Kahoo, re ka utloisisa hore na ke hobane’ng ha ho kile ha nahanoa hore “ntho e nyonyehang” ea kajeno e tlameha ebe e ile ea ema sebakeng se halalelang kapele ka mor’a Ntoa ea I ea Lefatše.
11, 12. Ka 1969, ho ile ha fanoa ka pono efe e fetotsoeng hape ka matšoenyeho a maholo?
11 Leha ho le joalo, lilemong tsa morao tjena re se re bona lintho ka tsela e fapaneng. Ka Labone, la la 10 July, 1969, Kopanong ea Machaba ea “Khotso Lefatšeng” e neng e tšoaretsoe New York City, F. W. Franz, eo ka nako eo e neng e le motlatsi oa mopresidente oa Watch Tower Bible and Tract Society, o ile a fana ka puo e hlasimollang haholo. Ha a hlahloba kutloisiso ea pele ea boprofeta ba Jesu, Mor’abo rōna Franz o ile a re: “Ho ile ha fanoa ka tlhaloso ea hore ‘matšoenyeho a maholo’ a ile a qala ka 1914 C.E. le hore a ne a sa lumelloa ho tsoela pele ho fihlela qetellong ka nako eo, empa Molimo o ile a etsa hore Ntoa ea I ea Lefatše e khaotse ka November, 1918. Ho tloha ka nako eo ho ea pele Molimo o ile a lumella khefu bakeng sa mosebetsi oa masala a hae a batlotsuoa a Bakreste ba khethiloeng pele a lumella karolo ea ho qetela ea ‘matšoenyeho a maholo’ hore e qalise ntoeng ea Armagedone.”
12 Joale ho ile ha fanoa ka tlhaloso e fetotsoeng haholo: “Hore e lumellane le liketsahalo tsa lekholong la pele la lilemo, . . . ‘matšoenyeho a maholo’ a tšoantšetsoang ha aa ka a qala ka 1914 C.E. Ho e-na le hoo, se ileng sa etsahalla ntho ea kajeno e tšoantšetsoang ke Jerusalema ea boholo-holo ka 1914-1918 e ne e le ‘tšimoloho ea bohloko bo hlabang ba mahlomola’ feela . . . ‘Matšoenyeho a maholo’ ao ho ke keng ha hlola ho e-ba le a kang ’ona a sa ntse a larile ka pele, hobane a bolela ho timetsoa ha ’muso oa lefatše oa bolumeli ba bohata (ho akarelletsa le Bokreste-’mōtoana) ho lateloe ke ‘ntoa ea letsatsi le leholo la Molimo ea Matla ’Ohle’ Armagedone.” Sena se ile sa bolela hore matšoenyeho a maholo kaofela a sa ntse a larile ka pele.
13. Ke hobane’ng ha e le ho utloahalang ho bolela hore nakong e tlang “ntho e nyonyehang” e tla ‘ema sebakeng se halalelang’?
13 Sena se amana ka ho toba le ho lemoha ha “ntho e nyonyehang” e eme sebakeng se halalelang. Hopola se ileng sa etsahala lekholong la pele la lilemo. Baroma ba ile ba hlasela Jerusalema ka 66 C.E., empa ba ile ba checha ka tšohanyetso, e leng se ileng sa lumella “nama” eo e leng Bakreste ho pholoha. (Matheu 24:22) Ka ho loketseng, re lebeletse hore matšoenyeho a maholo a qale haufinyane, empa a tla khutsufatsoa ka lebaka le bakhethoa ba Molimo. Hlokomela ntlha ena e ka sehloohong: Mohlaleng oa boholo-holo, ‘ntho e nyonyehang e emeng sebakeng se halalelang’ e ne e amahanngoa le tlhaselo ea Baroma tlas’a Molaoli oa Mabotho Gallus ka 66 C.E. Tlhaselo ea kajeno e tšoanang le eo—ho qhoma ha matšoenyeho a maholo—e sa ntse e larile ka pele. Ka hona “ntho e nyonyehang e bakang lesupi,” e bileng teng ho tloha ka 1919, ho bonahala e sa ntse e le hona e tla ema sebakeng se halalelang.b See se tla etsahala joang? ’Me re ka ameha joang?
Tlhaselo ea Nakong e Tlang
14, 15. Tšenolo khaolo ea 17 e re thusa joang ho utloisisa liketsahalo tse lebisang ho Armagedone?
14 Buka ea Tšenolo e hlalosa ho hlaseloa ha bolumeli ba bohata ho timetsang nakong e tlang. Khaolo ea 17 e bontša kahlolo ea Molimo khahlanong le “Babylona e Moholo, ’mè oa liotsoa”—’muso oa lefatše oa bolumeli ba bohata. Bokreste-’mōtoana bo phetha karolo e ka sehloohong ’me bo bolela hore bo na le kamano ea selekane le Molimo. (Bapisa le Jeremia 7:4.) Malumeli a bohata, ho akarelletsa le Bokreste-’mōtoana, ke khale a e-na le tšebelisano e sa lokelang le “marena a lefatše,” empa e tla fela ha malumeli ao a etsoa lesupi. (Tšenolo 17:2, 5) A etsuoa joalo ke mang?
15 Tšenolo e hlalosa “sebata se ’mala o sekareleta” se bang teng ka nako e itseng, se nyamele, ebe sea khutla. (Tšenolo 17:3, 8) Sebata sena se tšehetsoa ke babusi ba lefatše. Makolopetso a fanoeng boprofeteng bona a re thusa ho khetholla sebata sena sa tšoantšetso e le mokhatlo oa khotso o bileng teng ka 1919 e le Selekane sa Lichaba (“ntho e nyonyehang”) le hore hona joale ke Machaba a Kopaneng. Tšenolo 17:16, 17 e bontša hore Molimo o sa ntse a tla kenya ka lipelong tsa babusi ba itseng ba batho ba hlaheletseng ho “sebata” sena hore ba etse ’muso oa lefatše oa bolumeli ba bohata lesupi. Tlhaselo eo e tšoaea ho qhoma ha matšoenyeho a maholo.
16. Ke liketsahalo life tse hlokomelehang tse etsahalang tse amang bolumeli?
16 Kaha ho qaleha ha matšoenyeho a maholo ho sa ntse ho e-tla, na ho ‘ema sebakeng se halalelang’ ho sa ntse ho larile ka pele ho rōna? Ho bonahala joalo. Le hoja “ntho e nyonyehang” e ile ea hlaha mathoasong a lekholo lena la lilemo, kahoo e bile teng ka lilemo tse mashome, e tla ema ka tsela e khethehileng “sebakeng se halalelang” nakong e tlang e haufi. Joalokaha e tlameha ebe balateli ba Kreste ba lekholong la pele la lilemo ba ile ba lebella ka cheseho hore ba bone kamoo ho ‘ema sebakeng se halalelang’ ho neng ho tla etsahala kateng, ho joalo le ka Bakreste ba kajeno. Rea lumela hore re tla tlameha ho letela phethahatso ea sebele hore re tsebe makolopetso ’ohle. Empa, hoa hlokomeleha hore linaheng tse ling ho se ho ntse ho e-na le ho hloea bolumeli ho hlokomelehang le ho hōlang. Mekha e meng ea lipolotiki, e nang le selekane le bao pele e neng e le Bakreste, ba khelohileng tumelong ea ’nete, e khothalletsa lehloeo khahlanong le bolumeli ka kakaretso, haholo-holo Bakreste ba ’nete. (Pesaleme ea 94:20, 21; 1 Timothea 6:20, 21) Ka lebaka leo, esita le hona joale mebuso ea lipolotiki e “loana le Konyana,” ’me joalokaha Tšenolo 17:14 e bontša, ntoa ena e tla ipha matla. Le hoja ba ke ke ba isa Konyana ea Molimo letsoho ka tsela ea sebele—Jesu Kreste a le boemong ba hae bo phahameng bo khanyang—ba tla tsoela pele ho hanyetsa barapeli ba ’nete ba Molimo, haholo-holo “bahalaleli” ba hae. (Daniele 7:25; bapisa le Baroma 8:27; Bakolose 1:2; Tšenolo 12:17.) Molimo o re tiisetsa hore Konyana le ba nang le eona ba tla hlōla.—Tšenolo 19:11-21.
17. Re sa tsitlelle maikutlong a itseng, re ka re’ng mabapi le kamoo “ntho e nyonyehang” e tla ema sebakeng se halalelang?
17 Rea tseba hore bolumeli ba bohata bo letetse ho etsoa lesupi. Babylona e Moholo o “tahiloe ke mali a bahalaleli” ’me o ikentse mofumahali, empa ka sebele o tla timetsoa. Tšusumetso e sa hloekang eo a e sebelisang ho marena a lefatše e tla fetoha ka potlako ha kamano eo e fetoha lehloeo le mabifi ka lehlakoreng la ‘linaka tse leshome le sebata.’ (Tšenolo 17:6, 16; 18:7, 8) Ha “sebata se ’mala o sekareleta” se hlasela seotsoa sa bolumeli, “ntho e nyonyehang” e tla be e eme ka tsela e sokelang sebakeng sa Bokreste-’mōtoana seo ho thoeng sea halalela.c Ka hona Bokreste-’mōtoana bo sa tšepahaleng, bo iponahatsang eka boa halalela, ke bona ba pele bo tla etsoa lesupi.
‘Ho Baleha’—Joang?
18, 19. Ho fanoa ka mabaka afe ho bontša hore “ho balehela lithabeng” ho ke ke ha bolela ho tloha bolumeling bo bong ho ea ho bo bong?
18 Ka mor’a ho bolela esale pele ka ‘ho ema ha ntho e nyonyehang sebakeng se halalelang,’ Jesu o ile a lemosa ba nang le temoho hore ba nke bohato. Na o ne a bolela hore ha nako e se e ile hakaalo—ha “ntho e nyonyehang” e “eme sebakeng se halalelang”—batho ba bangata ba tla baleha bolumeling ba bohata ’me ba amohele bolumeli ba ’nete? Le hanyenyane. Nahana ka phethahatso ea pele. Jesu o itse: “Ba leng Judea a ba qale ho balehela lithabeng. Monna ea ka holim’a ntlo a a se ke a theoha, leha e le ho kena ka hare ho ntša ntho leha e le efe ka tlung ea hae; le monna ea tšimong a a se ke a khutlela linthong tse ka morao ho ea nka seaparo sa hae sa ka ntle. Ho malimabe basali ba baimana le ba anyesang masea matsatsing ao! Le ’ne le rapele hore ho se ke ha etsahala nakong ea mariha.”—Mareka 13:14-18.
19 Jesu ha aa ka a re ke ba Jerusalema feela bao ho neng ho hlokahala hore ba balehe, joalokaha eka taba ea bohlokoa e ne e le hore ho ne ho hlokahala hore ba tsoe setsing sa bolumeli ba Bajuda; leha e le hore temoso ea hae e ile ea bua ka ho tloha bolumeling bo bong ho ea ho bo bong—ho baleha ho ba bohata le ho amohela ba ’nete. Ka sebele ho ne ho sa hlokahale hore barutuoa ba Jesu ba lemosoe mabapi le ho baleha bolumeling bo bong ho ea ho bo bong; e ne e se e ntse e le Bakreste ba ’nete. ’Me tlhaselo ea 66 C.E. ha ea ka ea susumetsa litho tsa Tsamaiso ea Bolumeli ea Sejuda tse Jerusalema le ho pholletsa le Judea ho furalla bolumeli boo le ho amohela Bokreste. Moprofesa Heinrich Graetz o re ba neng ba lelekisa Baroma ba balehang ba ile ba khutlela motseng: “Ba Chesehang ka ho Feteletseng, ba neng ba tlerola lipina tsa ntoa tsa tlhōlo, ba ile ba khutlela Jerusalema (ka la 8 October), ba e-na le tšepo e thabisang ea tokoloho le boipuso. . . . Na Molimo o ne a sa ka a ba thusa ka mohau joalokaha A ne a ile a thusa baholo-holo ba bona? Ba Chesehang ka ho Feteletseng ba ne ba sa tšoha hore na ho tla etsahala’ng nakong e tlang.”
20. Barutuoa ba pele ba ile ba arabela joang temosong ea Jesu ea ho balehela lithabeng?
20 Joale, bakhethoa bao ha ho bapisoa palo ea bona e fokolang morao koo ba ile ba nka bohato bofe ka keletso ea Jesu? Ka ho tloha Judea ’me ba balehela lithabeng tse ka mose ho Jordane, ba ile ba bontša hore e ne e se karolo ea tsamaiso ea Sejuda, ea lipolotiki kapa ea bolumeli. Ba ile ba siea masimo le mahae, ba bile ba sa phuthe le thepa ea bona ka matlung a bona. Ba kholisehile hore Jehova o tla ba sireletsa le ho ba tšehetsa, ba ile ba etelletsa borapeli ba hae ka pele ho lintho tsohle tseo ho ka bonahalang e le tsa bohlokoa.—Mareka 10:29, 30; Luka 9:57-62.
21. Ha ho hlokahale hore re lebelle eng ha “ntho e nyonyehang” e hlasela?
21 Joale, nahana ka phethahatso e khōloanyane. Ka lilemo tse mashome-shome re ’nile ra khothalletsa batho ho tsoa bolumeling ba bohata le ho amohela bolumeli ba ’nete. (Tšenolo 18:4, 5) Ba limilione ba entse joalo. Boprofeta ba Jesu ha bo bontše hore hang ha matšoenyeho a maholo a qhoma, matšoele a tla retelehela borapeling bo hloekileng; ka sebele, ha hoa ka ha sokoloha Bajuda ba bangata ka 66 C.E. Empa, Bakreste ba ’nete ba tla susumelletseha ka matla ho sebetsa tumellanong le temoso ea Jesu ’me ba balehe.
22. Ho sebelisa ha rōna keletso ea Jesu mabapi le ho balehela lithabeng ho ka ’na ha akarelletsa eng?
22 Hona joale re ke ke ra ba le makolopetso a feletseng mabapi le matšoenyeho a maholo, empa ka ho utloahalang re ka etsa qeto ea hore ho rōna, paleho eo Jesu a buileng ka eona e ke ke ea e-ba ea ho tloha sebakeng se seng ho ea ho se seng. Batho ba Molimo ba se ba ntse ba le lefatšeng lohle, hoo e ka bang sekhutlong se seng le se seng. Leha ho le joalo, re ka tiiseha hore ha ho hlokahala hore ho balehoe, Bakreste ba tla tlameha ho tsoela pele ba bontša ka ho hlakileng hore ba fapane le mekhatlo ea bolumeli ba bohata. Hape ho totobetse hore Jesu o ile a lemosa ka hore motho a se khutlele ntlong ea hae ho ea nka liaparo kapa thepa e ’ngoe. (Matheu 24:17, 18) Ka hona, ho ka ’na ha e-ba le liteko tse larileng ka pele mabapi le kamoo re talimang lintho tse bonahalang kateng; na ke tsona lintho tsa bohlokoahali, kapa na pholoho e tla tlela bohle ba ka lehlakoreng la Molimo ke ea bohlokoa haholoanyane? E, ho baleha ha rōna ho ka ’na ha akarelletsa mathata a itseng le ho amohuoa lintho tse itseng. Re tla tlameha ho itokisetsa ho etsa eng kapa eng e hlokahalang, joalokaha batho ba lekholong la pele la lilemo ba neng ba le boemong bo tšoanang le ba rōna ba ileng ba baleha Judea ba ea Perea, ka mose ho Jordane ba ile ba ho etsa.
23, 24. (a) Ke hokae feela moo re tla fumana tšireletso? (b) Temoso ea Jesu mabapi le ‘ntho e nyonyehang e emeng sebakeng se halalelang’ e lokela ho ba le phello efe ho rōna?
23 Re lokela ho tiiseha hore Jehova le mokhatlo oa hae o hlophisitsoeng o kang thaba o tsoela pele ho ba setšabelo sa rōna. (2 Samuele 22:2, 3; Pesaleme ea 18:2; Daniele 2:35, 44) Ke hona moo re tla fumana tšireletso! Re ke ke ra etsisa bongata ba moloko oa batho bo tla balehela “mahaheng” ’me bo ipate “mafikeng a lithaba”—mekhatlo ea batho le litsamaiso tse ka ’nang tsa e-ba teng ka nako e khutšoanyane haholo ka mor’a hore Babylona e Moholo e etsoe lesupi. (Tšenolo 6:15; 18:9-11) Ka sebele, mehla e ka ’na ea e-ba thata haholoanyane—joalokaha e ne e tla ba thata haholoanyane ka 66 C.E. bakeng sa basali ba baimana ba ileng ba baleha Judea kapa bakeng sa mang kapa mang ea neng a lokela ho tsamaea serameng le puleng. Empa re ka tiiseha hore Molimo o tla re nolofalletsa ho pholoha. Esita le hona joale, a re matlafatseng tšepo ea rōna ho Jehova le ho Mora oa hae, eo hona joale a busang e le Morena oa ’Muso.
24 Ha ho na lebaka la hore re tšabe se tla etsahala. Jesu o ne a sa batle hore barutuoa ba hae morao koo ba tšabe, ’me ha a batle hore re tšabe leha e le hona joale kapa nakong e tlang. O ile a re hlokomelisa e le hore re ka lokisa lipelo tsa rōna le likelello. Etsoe, Bakreste ba mamelang ba ke ke ba otloa ha timetso e tlela bolumeli ba bohata le tsamaiso ena eohle e khopo. Ba tla lemoha le ho ela hloko temoso e mabapi le ‘ntho e nyonyehang e emeng sebakeng se halalelang.’ ’Me ba tla nka bohato bo tiileng ka tumelo ea bona e sa sisinyeheng. E se eka le ka mohla re ke ke ra lebala seo Jesu a se tšepisitseng: “Ea mameletseng ho isa bofelong ke eena ea tla pholoha.”—Mareka 13:13.
[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]
a “Lifolakha tsa Baroma li ne li sireletsoa ka ho hlomphuoa ka tsela ea borapeli litempeleng tsa Roma; ’me ho hlompha ha batho bana lifolakha tsa bona ho ne ho e-na le kamano le taba ea hore ba phahametse lichaba tse ling . . . Mohlomong [ho masole] e ne e le ntho e halalelang ka ho fetisisa eo lefatše le neng le e-na le eona. Lesole la Moroma le ne le ikana ka folakha ea lona.”—The Encyclopædia Britannica, Khatiso ea bo11.
b Ho lokela hore ho hlokomeloe hore le hoja phethahatso ea mantsoe a Jesu ka 66-70 C.E. e ka re thusa ho utloisisa kamoo a tla phethahala kateng matšoenyehong a maholo, liphethahatso tseo tse peli li ke ke tsa tšoana hantle hobane li etsahala maemong a sa tšoaneng.
c Bona Molula-Qhooa oa May 1, 1976, leqepheng la 195-8.
Na U sa Hopola?
◻ “Ntho e nyonyehang e bakang lesupi” e ile ea iponahatsa joang lekholong la pele la lilemo?
◻ Ke hobane’ng ha e le ho utloahalang ho nahana hore “ntho e nyonyehang” ea kajeno e tla ema sebakeng se halalelang nakong e tlang?
◻ Ke tlhaselo efe e etsoang ke “ntho e nyonyehang” e boletsoeng esale pele ho Tšenolo?
◻ Ke ho “baleha” ha mofuta ofe ho sa ntseng ho ka hlokahala ka lehlakoreng la rōna?
[Setšoantšo se leqepheng la 16]
Babylona e Moholo e bitsoa “’mè oa liotsoa”
[Setšoantšo se leqepheng la 17]
Sebata se ’mala o sekareleta sa Tšenolo khaolo ea 17 ke “ntho e nyonyehang” eo Jesu a ileng a bua ka eona
[Setšoantšo se leqepheng la 18]
Sebata se ’mala o sekareleta se tla etella pele tlhaselong e etsang bolumeli lesupi