Sireletsa Pelo ea Hao
“Ho feta tse ling tsohle tse lokelang ho lebeloa, u sireletse pelo ea hao, kaha mehloli ea bophelo e tsoa ho eona.”—LIPROVERBIA 4:23.
1, 2. Ke hobane’ng ha ho hlokahala hore re sireletse lipelo tsa rōna?
MONNA-MOHOLO e mong oa sehlekehlekeng sa Caribbean o ile a tsoa moo a neng a tšabetse teng ka mor’a leholiotsoana. Ha a ntse a lekola tšenyo e mo potolohileng, o ile a lemoha hore sefate sa setonanahali seo haesale se le ka pel’a heke ea hae ka mashome a lilemo ha se sa le eo. O ile a ipotsa, ‘Ebe ho tlile joang, ha e le moo lifate tse nyenyane tse haufinyane tsona li ntse li eme?’ Karabo e ne e le kutung ea sefate se oeleng. Bokahare ba sefate se neng se bonahala se ke ke sa sisinyeha bo ne bo bolile, ’me sefefo se ne se pepesitse tšenyeho eo e neng e sa bonahale.
2 Ke bomalimabe bo boholo ha morapeli oa ’nete ea bonahalang a tiile tseleng ea bophelo ea Bokreste a sekisetsa ha tumelo ea hae e lekoa. Ka nepo Bibele e bolela hore “tšekamelo ea pelo ea motho e mpe ho tloha bocheng ba hae.” (Genese 8:21) Sena se bolela hore ha re sa lule re itebetse, esita le lipelo tse molemo li ka hoheloa hore li etse bobe. Kaha pelo ea motho ea sa phethahalang e ka angoa ke bobolu, ho hlokahala hore re nke keletso ena ka botebo: “Ho feta tse ling tsohle tse lokelang ho lebeloa, u sireletse pelo ea hao.” (Liproverbia 4:23) Kahoo, re ka sireletsa lipelo tsa rōna tsa tšoantšetso joang?
Re Tlameha ho Itlhahloba Kamehla
3, 4. (a) Ho ka botsoa lipotso life ka pelo ea sebele? (b) Re tla thusoa ke eng ho hlahloba lipelo tsa rōna tsa tšoantšetso?
3 Haeba u e-ea ngakeng ho ea hlahlojoa, ho ka etsahala hore e hlahlobe pelo ea hao. Na bophelo ba hao ka kakaretso, ho kopanyelletsa le pelo ea hao, bo bontša hore u fumana limatlafatsi tse lekaneng? Khatello ea mali a hao e joang? Na ho otla ha pelo ea hao ho tsitsitse ’me ho matla? Na u koetlisa ’mele ka ho lekaneng? Na pelo ea hao e tlas’a khatello e sa hlokahaleng?
4 Haeba pelo ea sebele e hloka ho hlahlojoa kamehla, ho thoe’ng ka pelo ea hao ea tšoantšetso? Jehova oa e hlahloba. (1 Likronike 29:17) Le rōna re lokela ho e hlahloba. Joang? Ka ho botsa lipotso tse kang: Na pelo ea ka e fumana lijo tse lekaneng tsa moea ka thuto ea kamehla ea botho le ho ba teng libokeng kamehla? (Pesaleme ea 1:1, 2; Baheberu 10:24, 25) Na pelo ea ka e amehile ka botebo ka molaetsa oa Jehova hoo o kang “mollo o tukang o koaletsoeng masapong a ka,” ’me o ntšusumelletsa hore ke kopanele boboleling ba ’Muso le mosebetsing oa ho etsa barutuoa? (Jeremia 20:9; Matheu 28:19, 20; Baroma 1:15, 16) Na ke susumelletsoa hore ke ikitlaetse ka mafolofolo, ke kopanele tšobotsing e itseng ea tšebeletso ea nako e tletseng haeba ho khoneha? (Luka 13:24) Ke pepesetsa pelo ea ka ea tšoantšetso maemo a joang? Na ke batla ho ba hammoho le bao lipelo tsa bona li kopaneng borapeling ba ’nete? (Liproverbia 13:20; 1 Bakorinthe 15:33) E se eka re ka potlakela ho hlokomela bofokoli leha e le bofe ’me re nke mehato ea ho lokisa boemo hang-hang.
5. Liteko tsa tumelo li ka phetha morero ofe oa bohlokoa?
5 Hangata re hlaheloa ke lintho tse lekang tumelo ea rōna. Lintho tsena li re fa menyetla ea hore re hlokomele boemo ba lipelo tsa rōna. Ho Baiseraele ba neng ba le haufi le ho kena Naheng e Tšepisitsoeng, Moshe o ile a re: ‘Jehova Molimo oa hao o u tsamaisitse ka lilemo tsena tse mashome a mane lefeelleng, hore a u kokobetse, a u leke e le hore a tsebe se ka pelong ea hao, hore na u tla boloka litaelo tsa hae kapa che.’ (Deuteronoma 8:2) Na hangata ha re tobana le boemo bo sa lebelloang kapa liteko, ha re makalle maikutlo, litakatso kapa tsela eo re arabelang ka eona? Ka sebele liteko tseo Jehova a lumellang hore li etsahale li ka etsa hore re elelloe mefokolo ea rōna ’me li re fa monyetla oa hore re ntlafatse. (Jakobo 1:2-4) E se eka le ka mohla re ke ke ra hlōleha ho nahanisisa ka thapelo ka tsela eo re arabelang ka eona litekong tsena!
Mantsoe a Rōna a Senola Eng?
6. Seo re ratang ho bua ka sona se ka senola eng ka lipelo tsa rōna?
6 Re ka lemoha joang seo re se bokelletseng ka lipelong tsa rōna? Jesu o ile a re: “Motho ea molemo o hlahisa se molemo letlotlong le molemo la pelo ea hae, empa motho ea khopo o hlahisa se khopo letlotlong la hae le khopo; etsoe molomo oa hae o bua se tletseng ka pelong.” (Luka 6:45) Seo re atisang ho bua ka sona ke pontšo e ntle ea seo lipelo tsa rōna li ikemiselitseng ho se etsa. Na hangata re bua ka lintho tse bonahalang le seo re se finyelletseng lefatšeng? Kapa na khafetsa re qoqa ka lintho tsa moea le lipakane tse amang puso ea Molimo? Ho e-na le ho pepesa liphoso tsa ba bang, na ka lerato re sekametse ho li koaheleng? (Liproverbia 10:11, 12) Na re tloaetse ho bua haholo ka batho le se etsahalang bophelong ba bona empa re sa bue hakaalo ka lintho tsa moea le tsa boitšoaro? Na see e ka ba pontšo ea hore re itšunya litabeng tsa batho ba bang tsa botho?—1 Petrose 4:15.
7. Tlalehong ea bara babo Josefa ba leshome re ka ithuta thuto efe mabapi le ho sireletsa lipelo tsa rōna?
7 Nahana ka se ileng sa etsahalla lelapa le leng le leholo. Bara ba Jakobo ba baholo ba leshome “ba ne ba sa khone ho bua ka khotso” le moen’abo bona, Josefa. Hobane’ng? Hobane ba ne ba le lefufa ka lebaka la hore e ne e le thatohatsi ea ntat’a bona. Hamorao ha Josefa a hlohonolofatsoa ka litoro tse tsoang ho Molimo, tse pakang hore Jehova oa mo amohela, ba ile ba fumana “lebaka le eketsehileng la ho mo hloea.” (Genese 37:4, 5, 11) Ba ile ba rekisa mor’abo bona bokhobeng ka sehlōhō. Joale, ha ba leka ho koahela phoso ea bona, ba ile ba thetsa ntat’a bona hore a nahane hore Josefa o bolailoe ke phoofolo e hlaha. Bara babo Josefa ba leshome ba ile ba hlōleha ho sireletsa lipelo tsa bona ketsahalong eo. Haeba re potlakela ho tšoaea ba bang liphoso, na mohlomong seo ke bopaki ba hore lipelo tsa rōna li na le mohono kapa lefufa? Ho hlokahala hore re be seli hore re hlahlobe se tsoang melomong ea rōna ’me re potlakele ho ntša ka metso litšekamelo tse sa lokang.
8. Re tla thusoa ke eng ho hlahloba lipelo tsa rōna haeba re sekisetsa ’me re bua leshano?
8 Le hoja ‘ho ke ke ha khoneha hore Molimo a bue leshano,’ batho ba sa phethahalang ba rata ho bua leshano. (Baheberu 6:18) Mopesaleme o ile a tletleba: “Motho e mong le e mong o leshano.” (Pesaleme ea 116:11) Esita le moapostola Petrose ka bohata o ile a latola Jesu hararo. (Matheu 26:69-75) Ho hlakile hore re lokela ho ba hlokolosi hore re qobe mashano, kaha Jehova o hloile “leleme la bohata.” (Liproverbia 6:16-19) Haeba ho ka etsahala hore re sekisetse ’me re bue leshano, ho tla ba molemo ho hlahloba lebaka la sena. Na e ne e le ka lebaka la ho tšaba batho? Na e ne e le ka lebaka la ho tšaba kotlo? Na mohlomong motso oa bothata e bile ho leka ho boloka seriti kapa ho ba le boithati ka ho feletseng? Ho sa tsotellehe hore na lebaka ke lefe, ho loketse hakaakang hore re nahane ka taba ee, re lumele phoso ea rōna ka boikokobetso ’me re kōpe tšoarelo ea Jehova, re batle thuso ea hae ho hlōla bofokoli boo! “Banna ba baholo ba phutheho” e ka ba bona ba molemo ka ho fetisisa ba tla fana ka thuso ena.—Jakobo 5:14.
9. Lithapelo tsa rōna li ka senola eng ka lipelo tsa rōna?
9 Ha Jehova a arabela kōpo ea Morena Solomone e monyenyane ha a ne a kōpa bohlale le tsebo, o ile a re: “Ka lebaka la hore sena e ile ea e-ba takatso ea pelo ea hao ’me ha ua kōpa moeno, maruo le tlhompho . . . , u fuoa bohlale le tsebo; hape ke tla u fa moeno le maruo le tlhompho.” (2 Likronike 1:11, 12) Motheong oa seo Solomone a ileng a se kōpa le seo a sa kang a se kōpa, Jehova o ile a tseba se ratoang ke Solomone. Lithapelo tsa rōna ho Molimo li senola eng ka lipelo tsa rōna? Na lithapelo tsa rōna li senola lenyora la rōna bakeng sa tsebo, bohlale le temoho? (Liproverbia 2:1-6; Matheu 5:3) Na lipelo tsa rōna li rata lithahasello tsa ’Muso? (Matheu 6:9, 10) Haeba lithapelo tsa rōna li etsoa ho latela tloaelo feela e bile re li otla mabalankoe feela, sena e ka ba sesupo sa hore ho hlokahala hore re iphe nako ea ho thuisa ka liketso tsa Jehova. (Pesaleme ea 103:2) Ho hlokahala hore Bakreste bohle ba falimehele ho lemoha seo lithapelo tsa bona li se senolang.
Liketso Tsa Rōna li Re’ng?
10, 11. (a) Bohlola le bofebe li simoloha hokae? (b) Re tla thusoa ke eng hore re se ke ra ‘etsa bohlola ka pelong’?
10 Ho ’nile ha thoe liketso li bua ho feta lipolelo. Ka sebele liketso tsa rōna li pepesa boholo ba seo re leng sona ka hare. Ka mohlala, litabeng tse amang boitšoaro, ho sireletsa pelo ha ho kopanyelletse feela ho qoba bohlola kapa bofebe. Thutong ea hae ea Thabeng, Jesu o ile a re: “E mong le e mong ea ntseng a tsoela pele ho sheba mosali e le hore a be le takatso e matla bakeng sa hae o se a febile le eena ka pelong ea hae.” (Matheu 5:28) Re ka qoba joang ho etsa bohlola esita le ka lipelong tsa rōna?
11 Jobo, mopatriareka ea tšepahalang, o ile a beha mohlala bakeng sa banna le basali ba Bakreste ba lenyalong. Ntle ho pelaelo Jobo o ne a sebelisana ka tsela e tloaelehileng le basali ba bacha esita le ho ba thusa ka mosa haeba ba hloka thuso. Empa ho hang monna enoa ea tšepahalang ha aa ka a nahana ho ratana le bona. Hobane’ng? Hobane o ne a ikemiselitse ka tieo hore a ke ke a sheba basali e le hore a be le takatso e matla bakeng sa bona. O ile a re: “Ke hlabile selekane le mahlo a ka. Kahoo nka ela moroetsana hloko joang?” (Jobo 31:1) E se eka re ka etsa selekane se tšoanang le mahlo a rōna ’me ra sireletsa lipelo tsa rōna.
12. U ka sebelisa Luka 16:10 joang mabapi le ho sireletsa pelo ea hao?
12 Mora oa Molimo o ile a re: “Motho ea tšepahalang ho se senyenyane o tšepahala le ho se seholo, ’me motho ea sa lokang ho se senyenyane ha aa loka le ho se seholo.” (Luka 16:10) E, ho hlokahala hore re hlahlobe boitšoaro ba rōna linthong tse bonahalang li sa re letho bophelong ba letsatsi le letsatsi, esita le linthong tseo re li etsang ha re sa bonoe ke motho malapeng a rōna. (Pesaleme ea 101:2) Ha re lutse malapeng, re shebile thelevishene, kapa re butse Internet, na re tiisa hore re lumellana le keletso ee ea Mangolo: “Bohlola le ho se hloeke ha mofuta o mong le o mong kapa meharo le ho boleloa li se ke tsa boleloa har’a lōna, feela joalokaha ho tšoanela batho ba halalelang; leha e le boitšoaro bo hlabisang lihlong kapa puo ea booatla kapa mesoaso e nyonyehang, lintho tse sa tšoanelang”? (Baefese 5:3, 4) Ho thoe’ng ka pefo e ka ’nang ea e-ba teng thelevisheneng kapa lipapaling tsa video? Mopesaleme o ile a re: “Jehova o hlahloba ea lokileng hammoho le ea khopo, ka sebele moea oa Hae o hloile mang kapa mang ea ratang pefo.”—Pesaleme ea 11:5.
13. Ke tlhokomeliso efe e utloahalang ha re nahana ka se tsoang ka lipelong tsa rōna?
13 Jeremia o ile a lemosa: “Pelo e bolotsana ho feta ntho leha e le efe ’me e tsitlella seo e se batlang.” (Jeremia 17:9) Bolotsana bona ba pelo bo ka iponahatsa ha re emela liphoso tsa rōna, re bebofatsa mefokolo, re sireletsa bofokoli bo tebileng kapa re fetelletsa seo re se finyelletseng. Pelo e tsitlellang seo e se batlang e boetse e etsa hore motho a be le lipelo tse peli—ka leleme le monate a bue sena, empa liketso li bontše ho fapaneng. (Pesaleme ea 12:2; Liproverbia 23:7) Ke habohlokoa hakaakang hore re tšepahale ha re hlahloba se tsoang ka pelong!
Na Mahlo a Rōna a Talimile Nģa e le ’Ngoe?
14, 15. (a) Leihlo ‘le talimileng nģa e le ’ngoe’ le joang? (b) Ho boloka leihlo le talimile nģa e le ’ngoe ho re thusa joang hore re sireletse pelo?
14 Jesu o ile a re: “Lebone la ’mele ke leihlo.” O ile a phaella: “Joale, haeba leihlo la hao le talima nģa e le ’ngoe, ’mele oohle oa hao o tla khanya.” (Matheu 6:22) Leihlo le talimileng nģa e le ’ngoe le tsepame pakaneng e le ’ngoe, kapa morerong o le mong, ha le khelosoe kapa ho faposoa ho oona. Ka sebele, mahlo a rōna a lokela ho tsepama ‘ho batleng ’muso pele le ho loka ha Molimo.’ (Matheu 6:33) Ke eng se ka etsahallang lipelo tsa rōna tsa tšoantšetso haeba mahlo a rōna a sa bolokoe a talimile nģa e le ’ngoe?
15 Nahana ka taba ea boipheliso. Ho fa lelapa la rōna lintho tse hlokahalang ke tlhokahalo ea Bokreste. (1 Timothea 5:8) Empa ho thoe’ng haeba tabeng ea lijo, liaparo, bolulo le lintho tse ling re lekoa ke takatso ea ho ba le lintho tsa morao-rao, tse ntle ka ho fetisisa le tse batloang ka ho fetisisa? Na ka sebele seo se ke ke sa kenya pelo le kelello bokhobeng, sa etsa hore re be le lipelo tse peli borapeling ba rōna? (Pesaleme ea 119:113; Baroma 16:18) Ke hobane’ng ha re ka ameha haholo ka ho hlokomela litlhoko tsa nama hoo bophelo ba rōna bo likolohang feela lapeng, khoebong le linthong tse bonahalang? Hopola keletso e bululetsoeng: “Ikeleng hloko hore le ka mohla lipelo tsa lōna li se ke tsa imeloa ke ho ja ho tlōla le ho noa haholo le matšoenyeho a bophelo, ’me ka tšohanyetso letsatsi leo la e-ba holim’a lōna hang-hang joaloka leraba. Etsoe le tla tla holim’a bohle ba lulang holim’a lefatše lohle.”—Luka 21:34, 35.
16. Jesu o ile a fana ka keletso efe ka leihlo, hona hobane’ng?
16 Leihlo ke mocha oa bohlokoa oa ho buisana le kelello le pelo. Seo le tsepamang ho sona se ka susumetsa mehopolo ea rōna, maikutlo a rōna le liketso tsa rōna ka matla. Ha Jesu a sebelisa puo ea tšoantšetso, o ile a bua ka matla a ho lekoa ke seo motho a se bonang ’me a re: “Joale, haeba leihlo leo la hao le letona le etsa hore u khoptjoe, u le honye ’me u le lahlele hōle le uena. Etsoe ho molemo haholo ho uena hore u lahleheloe ke se seng sa litho tsa hao ho e-na le hore ’mele oohle oa hao o lahleloe Gehena.” (Matheu 5:29) Leihlo le lokela ho thibeloa hore le se ke la tsepama linthong tse sa lokang. Ka mohlala, ha lea lokela ho lumelloa hore le lule nthong e reretsoeng ho susumetsa kapa ho tsosa litabatabelo le litakatso tse sa lokang.
17. Ho sebelisa Bakolose 3:5 ho re thusa joang hore re sireletse pelo?
17 Ho hlakile hore mocha oa kutlo oa ho bona hase oona feela oo re sebelisanang le lintho tse ling ka oona. Mecha e meng ea kutlo, e kang ho ama le ho utloa, e phetha karolo e itseng, ’me ho hlokahala hore re sireletse litho tsa ’mele tse sebelisoang ke mecha ena ea kutlo. Moapostola Pauluse o ile a lemosa: “Ka hona, le bolaee litho tsa ’mele ea lōna tse lefatšeng mabapi le bohlola, ho se hloeke, takatso ea botona kapa ea botšehali, takatso e kotsi, le ho chacheha ka mohono, e leng borapeli ba litšoantšo.”—Bakolose 3:5.
18. Re lokela ho nka mehato efe ka menahano e sa lokang?
18 Takatso e sa lokang e ka simoloha sephiring sa likelello tsa rōna. Ho tšoareha linthong tse joalo hangata ho matlafatsa takatso e fosahetseng ’me ho susumetsa pelo. “Joale takatso, ha e emere, e tsoala sebe.” (Jakobo 1:14, 15) Ba bangata ba lumela hore ena ke tsela eo hangata ho ipholla litho tsa botona kapa botšehali ho ikhotsofatsa, ho etsahalang ka eona. Ke habohlokoa hakaakang hore re ’ne re tlatse likelello tsa rōna ka litaba tsa moea! (Bafilipi 4:8) Haeba khopolo e sa lokang e hlaha kelellong, re lokela ho loanela ho e tlosa.
‘Sebeletsa Jehova ka Pelo e Feletseng’
19, 20. Re ka atleha joang ho sebeletseng Jehova ka pelo e feletseng?
19 Botsofaling ba hae, Morena Davida o ile a bolella mora oa hae: “Mora oa ka Solomone, tseba Molimo oa ntat’ao ’me u mo sebeletse ka pelo e feletseng le ka moea o thabileng; etsoe Jehova o phenya lipelo tsohle, ’me o lemoha tšekamelo e ’ngoe le e ’ngoe ea menahano.” (1 Likronike 28:9) Solomone le eena o ile a rapella hore a fuoe “pelo e mamelang.” (1 Marena 3:9) Leha ho le joalo, o ile a tobana le phephetso ea ho boloka pelo e joalo bophelong bohle ba hae.
20 E le hore re atlehe ntlheng ena, ho hlokahala hore re be le pelo e ratoang ke Jehova hape re e sireletse. E le hore re finyelle sena, re lokela ho boloka likhopotso tsa Lentsoe la Molimo haufi le lipelo tsa rōna—‘ka har’a tsona.’ (Liproverbia 4:20-22) Hape re lokela ho tloaela ho hlahloba lipelo tsa rōna, ka thapelo re nahane hore na ebe lipolelo tsa rōna le liketso tsa rōna li senola eng. Na ho nahana joalo ka thapelo ho ka re tsoela molemo ntle leha re batla thuso ea Jehova hore re hlōle mefokolo leha e le efe eo re e lemohang? Ke habohlokoa hakaakang hore re lebele seo re se amohelang ka mecha ea rōna ea kutlo! Ka ho etsa sena, re kholisehile hore “khotso ea Molimo e fetang monahano oohle e tla lebela lipelo tsa [rōna] le matla a [rōna] a kelello ka Kreste Jesu.” (Bafilipi 4:6, 7) E, e se eka re ka ikemisetsa ho sireletsa lipelo tsa rōna ho feta lintho tse ling tsohle tse lokelang ho lebeloa ’me re sebeletse Jehova ka pelo e feletseng.
Na U sa Hopola?
•Ke hobane’ng ha ho le bohlokoa hore re sireletse pelo?
•Ho hlahloba seo re se buang ho re thusa joang hore re sireletse lipelo tsa rōna?
•Ke hobane’ng ha re lokela ho boloka mahlo a rōna ‘a talimile nģa e le ’ngoe’?
[Litšoantšo tse leqepheng la 23]
Re atisa ho bua ka eng tšebeletsong ea tšimo, libokeng le malapeng?
[Litšoantšo tse leqepheng la 25]
Leihlo le talimileng nģa e le ’ngoe ha le faposoe