Ho Tseba “Kelello ea Kreste”

“‘Ke mang ea tsebang kelello ea Jehova, e le hore a ka mo ruta?’ Empa re fela re e-na le kelello ea Kreste.”—1 BAKORINTHE 2:16.

1, 2. Lentsoeng la hae, Jehova o bone ho loketse hore a senole eng ka Jesu?

JESU o ne a shebahala joang? ’Mala oa moriri oa hae, oa letlalo le oa mahlo o ne o le joang? O ne a le bolelele bo bokae? O ne a le boima bo bokae? Ho theosa le makholo a lilemo, litšoantšo tsa Jesu li ’nile tsa fapana ho tloha ho tse itekanetseng ho ea ho tse hōle le ho ba tsa ’nete. Ba bang ba ’nile ba etsa litšoantšo tse mo bontšang e le senatla a bile a le sehlahlo, ha ba bang ba entse litšoantšo tse mo bontšang a fokola a bile a sohlokehile.

² Leha ho le joalo, Bibele ha e lebise tlhokomelo chebahalong ea Jesu. Ho e-na le hoo, Jehova o ile a bona ho loketse ho senola ntho e ’ngoe ea bohlokoahali: hore na Jesu e ne e le motho oa mofuta ofe. Litlaleho tsa Kosepele ha li tlalehe feela seo Jesu a ileng a se bua le seo a ileng a se etsa empa li boetse li senola botebo ba maikutlo le mokhoa oa ho nahana tse bontšoang ke mantsoe a hae le liketso tsa hae. Litlaleho tsena tse ’nè tse bululetsoeng li re nolofalletsa ho lekola seo moapostola Pauluse a ileng a re ke “kelello ea Kreste.” (1 Bakorinthe 2:16) Ke habohlokoa hore re tsebe menahano ea Jesu, maikutlo a hae le botho ba hae. Hobane’ng? Bonyane ka mabaka a mabeli.

 3. Ho tseba ha rōna kelello ea Kreste ho ka re fa temohisiso efe?

³ La pele, kelello ea Kreste e re fa leseli le itseng mabapi le kelello ea Jehova Molimo. Jesu o ne a tseba Ntate oa hae hantle hoo a neng a ka re: “Hore na Mora ke mang ha ho le ea mong ea tsebang haese Ntate; le hore na Ntate ke mang, ha ho le ea mong ea tsebang haese Mora, le eo Mora a ratang ho mo senolela eena.” (Luka 10:22) Ho joalokaha eka Jesu o ne a re, ‘Haeba u batla ho tseba hore na Jehova o joang, sheba ’na.’ (Johanne 14:9) Kahoo, ha re ithuta seo Likosepele li se senolang ka tsela eo Jesu a neng a nahana ka eona le eo a neng a ikutloa ka eona, ha e le hantle, re ithuta kamoo Jehova a nahanang kateng le kamoo a ikutloang kateng. Tsebo e joalo e re nolofalletsa ho atamela ho Molimo oa rōna.—Jakobo 4:8.

 4. E le hore re fele re etsise Kreste, re lokela ho qala ka ho ithuta eng, hona hobane’ng?

⁴ La bobeli, ho tseba ha rōna kelello ea Kreste ho re thusa ho ‘latela mehato ea hae haufi-ufi.’ (1 Petrose 2:21) Ho latela Jesu hase feela taba ea ho pheta mantsoe a hae le ho etsisa liketso tsa hae. Kaha lipuo le liketso li susumetsoa ke menahano le maikutlo, ho latela Kreste ho hloka hore re hlaolele ‘boikutlo ba kelello’ boo a neng a e-na le bona. (Bafilippi 2:5) Ka mantsoe a mang, haeba re hlile re etsisa Kreste, re lokela ho qala ka ho ithuta ho nahana le ho ikutloa joaloka eena, ke hore, ka hohle kamoo re ka khonang joaloka batho ba sa phethahalang. Joale, ka thuso ea bangoli ba Likosepele, a re lekoleng kelello ea Kreste. Re tla qala ka ho bua ka lintho tse neng li susumetsa tsela eo Jesu a neng a nahana ka eona le eo a neng a ikutloa ka eona.

Bophelo ba Hae Pele e E-ba Motho oa Nama

5, 6. (a) Metsoalle ea rōna e ka ba le tšusumetso efe ho rōna? (b) Mora oa Molimo oa letsibolo o bile le botsoalle bofe maholimong pele a e-tla lefatšeng, ’me see se bile le tšusumetso efe ho eena?

⁵ Metsoalle ea rōna e haufi e ka re susumetsa ka tsela e itseng, ea susumetsa menahano ea rōna, maikutlo a rōna le liketso hamolemo kapa hampe.a (Liproverbia 13:20) Nahana ka metsoalle eo Jesu a neng a e-na le eona leholimong pele a e-tla lefatšeng. Kosepele ea Johanne e lebisa tlhokomelo bophelong ba Jesu pele e e-ba motho oa nama e le “Lentsoe” kapa ’Muelli oa Molimo. Johanne o re: “Tšimolohong Lentsoe o ne a le teng, ’me Lentsoe o ne a e-na le Molimo, ’me Lentsoe e ne e le molimo. Enoa o ne a e-na le Molimo tšimolohong.” (Johanne 1:1, 2) Kaha Jehova ha a na qalo, taba ea hore Lentsoe o ne a e-na le Molimo ho tloha “tšimolohong” e tlameha ebe e bolela qalong ea mesebetsi ea Molimo ea pōpo. (Pesaleme ea 90:2) Jesu ke “letsibolo la pōpo eohle.” Kahoo, o bile teng pele ho libōpuoa tse ling tsa moea le pele bokahohle bo bonahalang bo bōptjoa.—Bakolose 1:15; Tšenolo 3:14.

⁶ Ho latela litekanyetso tse itseng tsa saense, bonyane bokahohle bo bonahalang bo bile teng ka lilemo tse ka bang limilione tse likete tse 12. Haeba litekanyetso tseo li batla li le haufi le ’nete, Mora oa Molimo oa letsibolo o ile a thabela botsoalle bo haufi le Ntate oa hae ka nako e telele haholo pele Adama a bōptjoa. (Bapisa le Mikea 5:2.) Kahoo, tlamahano e mofuthu le e tebileng e ile ea hōla pakeng tsa bona. Joaloka bohlale bo mothofalitsoeng, ho bontšoa hore Mora enoa oa letsibolo bophelong ba hae ba pele e e-ba motho oa nama o ile a re: “Ke ile . . . ka ba eo [Jehova] a neng a mo rata ka ho khethehileng letsatsi le letsatsi, ’na ke ntse ke nyakaletse ka pel’a hae ka nako eohle.” (Liproverbia 8:30, NW) Ka sebele hore ebe o qetile nako e ngata haholo e le motsoalle ea haufi oa Mohloli oa lerato ho bile le tšusumetso e matla ho Mora oa Molimo! (1 Johanne 4:8) Mora enoa o ile a tseba a ba a bonahatsa menahano, maikutlo le litsela tsa Ntate oa hae ka tsela eo ho seng e mong ea neng a ka etsa joalo ka eona.—Matheu 11:27.

Bophelo le Litšusumetso Tsa Lefatšeng

 7. Lebaka le leng leo ka lona ho neng ho hlokahala hore Mora oa Molimo oa letsibolo a tle lefatšeng ke lefe?

⁷ Ho ne ho e-na le lintho tse eketsehileng tseo Mora oa Molimo a neng a lokela ho ithuta tsona, hobane morero oa Jehova e ne e le ho lokisetsa Mora oa hae ho ba Moprista ea Phahameng ea nang le qenehelo, ea khonang ho “utloela mefokolo ea rōna bohloko.” (Baheberu 4:15) Le leng la mabaka ao Mora a neng a tlile ka ’ona lefatšeng e le motho oa nama e ne e le ho finyella litlhokahalo tsa karolo ena. Ha a le mona, e le motho oa nama le mali, Jesu o ile a pepesehela maemo le litšusumetso tseo pele a neng a li bona a le leholimong feela. Joale o ne a khona ho ikutloa kamoo batho ba nama ba ikutloang kateng. Ka linako tse ling o ne a ikutloa a khathetse, a nyoriloe a bile a lapile. (Matheu 4:2; Johanne 4:6, 7) Ho feta moo, o ile a mamella mathata le mahlomola a mefuta eohle. Ka lebaka leo o ile a “ithuta ho mamela” ’me a tšoaneleha ka ho feletseng bakeng sa karolo ea hae e le Moprista ea Phahameng.—Baheberu 5:8-10.

 8. Re tseba eng ka bophelo ba Jesu ba bonyenyaneng lefatšeng?

⁸ Ho thoe’ng ka liphihlelo tsa Jesu tsa bonyenyaneng lefatšeng? Tlaleho ea nako ea hae ea bongoaneng e khutšoanyane haholo. Ha e le hantle, ke Matheu le Luka feela ba phetileng liketsahalo tse potolohileng tsoalo ea hae. Bangoli ba Likosepele ba ne ba tseba hore Jesu o ne a ile a phela leholimong pele a e-tla lefatšeng. Bophelo boo ba pele e e-ba motho oa nama ke bona bo hlalositseng ho feta leha e le eng e ’ngoe hore na e ile ea e-ba motho oa mofuta ofe. Leha ho le joalo, Jesu e ne e le motho oa nama ka ho feletseng. Le hoja a ne a phethahetse, o ile a tlameha ho hōla ho tloha boseeng ho ea bongoaneng le bocheng ho fihlela e e-ba motho e moholo, ’me nakong ena eohle a ntse a ithuta. (Luka 2:51, 52) Bibele e senola lintho tse itseng ka bophelo ba Jesu ba bonyenyaneng tseo ntle ho pelaelo li ileng tsa mo ama.

 9. (a) Ke’ng se bontšang hore Jesu o hlahetse lelapeng le futsanehileng? (b) Ho ka etsahala hore ebe Jesu o hōletse maemong a mofuta ofe?

⁹ Ho hlakile hore Jesu o hlahetse lelapeng le futsanehileng. Sena se bontšoa ke nyehelo eo Josefa le Maria ba ileng ba e tlisa tempeleng matsatsi a ka bang 40 ka mor’a hore a hlahe. Ho e-na le ho tlisa pheleu e nyenyane e le nyehelo e chesitsoeng le leeba le lenyenyane kapa leebana-khoroana e le nyehelo ea sebe, ba ile ba tlisa “maebana-khoroana a mabeli kapa maeba a mabeli a manyenyane.” (Luka 2:24) Ho latela Molao oa Moshe, nyehelo ena e ne e le tokisetso ea mafutsana. (Levitike 12:6-8) Ha nako e ntse e feta, lelapa lena le futsanehileng le ile la hōla. Josefa le Maria ba ile ba e-ba le bonyane bana ba bang ba tšeletseng ka mokhoa oa tlhaho ka mor’a tsoalo ea Jesu ea mohlolo. (Matheu 13:55, 56) Ka hona, Jesu o ile a hōlela lelapeng le leholo, mohlomong e le la boemo bo tlaase.

10. Ke’ng e bontšang hore Maria le Josefa e ne e le batho ba tšabang Molimo?

¹⁰ Jesu o ile a hōlisoa ke batsoali ba tšabang Molimo ba neng ba mo hlokomela. ’Mè oa hae, Maria, e ne e le mosali ea ikhethang. Hopola hore ha lengeloi Gabriele le ne le mo lumelisa, le ile la re: “Lumela, uena ea hauhetsoeng haholo, Jehova o na le uena.” (Luka 1:28) Josefa le eena e ne e le monna ea chesehang. Selemo le selemo, ka botšepehi o ne a nka leeto la lik’hilomithara tse 150 ho ea Pasekeng Jerusalema. Maria le eena o ne a e-ba teng le hoja e ne e le banna feela ba neng ba tlameha ho ba teng. (Exoda 23:17; Luka 2:41) Ketsahalong e ’ngoe e joalo, Josefa le Maria, ka mor’a ho batla ka khothalo, ba ile ba fumana Jesu ea lilemo li 12 tempeleng har’a mesuoe. Jesu o ile a re ho batsoali ba hae ba tšoenyehileng: “Na le ne le sa tsebe hore ke lokela ho ba ka tlung ea Ntate?” (Luka 2:49) E lokela ebe lentsoe lena “Ntate” le ne le e-na le moelelo o bontšang mofuthu le boikutlo bo nepahetseng ho Jesu e monyenyane. Etsoe ka ho hlakileng o ne a boleletsoe hore Jehova ke Ntate oa hae oa sebele. Ho ekelletsa moo, e tlameha ebe Josefa e ne e bile ntate oa mohōlisi ea molemo ho Jesu. Ka sebele Jehova o ne a ke ke a khetha monna ea se nang kutloelo-bohloko kapa ea sehlōhō hore a hōlise Mora oa Hae ea ratoang!

11. Jesu o ile a ithutela mosebetsi ofe, ’me linakong tsa Bibele ho sebetsa mosebetsi oo ho ne ho akarelletsa eng?

¹¹ Lilemong tseo ka tsona a neng a le Nazaretha, Jesu o ile a ithuta mosebetsi oa ho betla mapolanka, mohlomong a ithuta oona ho ntate oa hae oa mohōlisi, Josefa. Jesu o ne a tseba mosebetsi ona hantle hoo le eena a neng a bitsoa “’metli oa mapolanka.” (Mareka 6:3) Mehleng ea Bibele, babetli ba mapolanka ba ne ba hireloa ho haha matlo, ho etsa thepa ea ka tlung (ho akarelletsa litafole, litulo le libenche), le ho etsa lintho tse sebelisoang bakeng sa ho lema. Justin Martyr oa lekholong la bobeli la lilemo C.E., o ile a ngola tjena ka Jesu ho Dialogue With Trypho: “O ne a tloaetse ho etsa mosebetsi oa ho betla mapolanka ha a le har’a batho, a etsa mehoma le lijoko.” Mosebetsi o joalo o ne o se bonolo, hobane mohlomong ’metli oa boholo-holo o ne a ke ke a ithekela lehong. Ho ka etsahala hore o ne a tsamaea a il’o khetha sefate, a se rema ka selepe sa hae, ’me a isa lehong leo hae. Ka hona, e ka ’na eaba Jesu o tsebile mathata a ho iphelisa, a ho sebelisana le bareki le a ho phelisa lelapa.

12. Ke bopaki bofe bo bontšang hore Josefa o shoele pele ho Jesu, ’me see se ne se tla bolela’ng bakeng sa Jesu?

¹² Kaha e ne e le mora oa letsibolo, mohlomong Jesu o ile a thusa ho hlokomela lelapa, haholo-holo kaha ho bonahala hore Josefa o shoele pele ho Jesu.b Zion’s Watch Tower ea January 1, 1900, e itse: “Neano e bolela hore Josefa o shoele Jesu a sa ntse a le monyenyane, le hore Jesu o ile a etsa mosebetsi oa ho betla mapolanka ’me a phelisa lelapa. Sena se tšehetsoa ke bopaki ba Mangolo moo ho thoeng Jesu ka boeena ke ’metli oa mapolanka, ’me ho buuoa ka ’mè oa hae le barab’abo, empa ho sa buuoe ka Josefa. (Mareka 6:3) . . . Joale, ho ka etsahala hore Morena oa rōna o ile a qeta nako e telele ea lilemo tse robeli tsa bophelo ba hae, ho tloha nakong ea ketsahalo [e tlalehiloeng ho Luka 2:41-49] ho fihlela nakong ea kolobetso ea hae, a etsa mesebetsi ena e tloaelehileng ea bophelo.” Mohlomong Maria le bana ba hae, ho akarelletsa le Jesu, ba ne ba tseba bohloko bo bakoang ke ha monna le ntate ea ratoang a e-shoa.

13. Ha Jesu a qalisa tšebeletso ea hae, ke hobane’ng ha a ne a e-na le tsebo, temohisiso le maikutlo a tebileng tseo ho neng ho se motho ea neng a ka ba le tsona?

¹³ Ho hlakile hore Jesu ha aa ka a hlahela mabothobothong. Ho e-na le hoo, o phetse bophelo ba batho feela ba tloaelehileng. Joale, ka 29 C.E., ho ile ha fihla nako ea hore Jesu a phethe kabelo ea bomolimo e mo letetseng. Hoetla selemong seo, o ile a kolobetsoa metsing ’me a tsoaloa e le Mora oa Molimo oa moea. ‘Maholimo a ile a mo bulehela,’ e leng seo ka ho totobetseng se bontšang hore joale o ne a khona ho hopola bophelo ba hae ba leholimong pele e e-ba motho oa nama, ho akarelletsa le menahano le maikutlo tseo a neng a e-na le tsona pele. (Luka 3:21, 22) Ka hona, ha Jesu a ne a qalisa tšebeletso ea hae, e ne e le ka tsebo, temohisiso le maikutlo a tebileng tseo ho seng motho e mong ea neng a ka ba le tsona. Ke ka lebaka le letle bangoli ba Kosepele ba buileng ka liketsahalo tsa tšebeletso ea Jesu karolong e khōlō ea lingoliloeng tsa bona. Ho ntse ho le joalo, ba ne ba ke ke ba tlaleha ntho e ’ngoe le e ’ngoe eo a e buileng le eo a e entseng. (Johanne 21:25) Empa seo ba neng ba bululetsoe ho se ngola se re nolofalletsa ho lekola kelello ea motho e moholo ka ho fetisisa ea kileng a phela.

Seo Jesu a Neng a le Sona e le Motho

14. Likosepele li bontša joang hore Jesu ke motho ea mofuthu le ea bonolo le ea nang le maikutlo a tebileng?

¹⁴ Likosepele li bontša hore Jesu e ne e le motho ea mofuthu le ea bonolo le ea nang le maikutlo a tebileng. O ile a bonahatsa maikutlo a sa tšoaneng ha a arabela maemong: khauho ho molepera (Mareka 1:40, 41); mesarelo ho batho ba sa arabeleng (Luka 19:41, 42); khalefo e lokileng ho ba ananyang chelete ka meharo (Johanne 2:13-17). Kaha Jesu e ne e le motho ea nang le kutloelo-bohloko, o ne a ka susumelletseha ho lla, ’me o ne a sa pate maikutlo a hae. Nakong eo ka eona Lazaro, motsoalle oa hae ea ratoang a neng a shoele, ha Jesu a bona Maria, khaitseli ea Lazaro a lla, sena se ile sa mo ama ka ho teba hoo a ileng a lla, a llela moo ba bang ba mo bonang.—Johanne 11:32-36.

15. Maikutlo a bonolo a Jesu a ne a totobala joang tseleng eo a neng a talima ba bang ka eona le eo a neng a ba tšoara ka eona?

¹⁵ Maikutlo a Jesu a bonolo a ne a totobetse ka ho khethehileng tseleng eo a neng a talima ba bang ka eona le eo a neng a ba tšoara ka eona. O ne a ithaopela ho ea ho mafutsana le ba hateletsoeng, a ba thusa ho ‘fumanela lisoule tsa bona khatholoho.’ (Matheu 11:4, 5, 28-30) O ne a sa tšoareha haholo hoo a neng a ke ke a arabela litlhokong tsa ba mahlomoleng, ebang ke mosali ea nang le phallo ea mali eo ka lenyele a ileng a ama seaparo sa hae kapa mokōpakōpa ea foufetseng ea neng a hana ho khutsa. (Matheu 9:20-22; Mareka 10:46-52) Jesu o ne a batla se setle ho ba bang ’me a ba babatsa; empa, o ne a boetse a ikemiselitse ho khalemela ha ho hlokahala. (Matheu 16:23; Johanne 1:47; 8:44) Nakong eo ka eona basali ba neng ba thabela litokelo tse seng kae, Jesu o ile a ba tšoara ka seriti le tlhompho tse bontšang ho leka-lekana. (Johanne 4:9, 27) Hoa utloahala hore sehlopha sa basali se ne se mo sebeletsa ka ho rata ka lintho tsa bona.—Luka 8:3.

16. Ke’ng e bontšang hore Jesu o ne a e-na le pono e leka-lekaneng ka bophelo le ka lintho tse bonahalang?

¹⁶ Jesu o ne a e-na le pono e leka-lekaneng ka bophelo. Lintho tse bonahalang e ne e se tsa bohlokoahali. Ho bonahala hore o ne a e-na le lintho tse bonahalang tse fokolang haholo. O ile a re “ha a na moo a ka behang hlooho ea hae teng.” (Matheu 8:20) Ka nako e tšoanang, Jesu o ne a tlatsetsa thabong ea ba bang. Ha a ne a le moketeng oa lenyalo—ketsahalo eo ho eona ho tloaelehileng hore ho be le ’mino, ho binoe ’me ho thajoe—ho hlakile hore o ne a se moo bakeng sa ho sulafatsa ketsahalo eo. Ha e le hantle, Jesu o ile a etsa mohlolo oa hae oa pele moo. Ha veine e fela, o ile a fetola metsi veine e ntle, e leng seno se “thabisang pelo ea motho.” (Pesaleme ea 104:15; Johanne 2:1-11) Ka tsela eo mokete o ne o ka tsoela pele, ’me ha ho pelaelo hore monyaluoa le monyali ha baa ka ba hlajoa ke lihlong. Ho leka-lekana ha hae ho bontšoa ka ho tsoelang pele ke hore ho na le liketsahalo tse ngata haholo tse boletsoeng tseo ho tsona Jesu a neng a sebetsa nako e telele tšebeletsong a bile a sebetsa ka thata.—Johanne 4:34.

17. Ke hobane’ng ha ho sa makatse hore ebe Jesu e ne e le Mosuoe ea Hloahloa, ’me lithuto tsa hae li ne li bontša eng?

¹⁷ Jesu e ne e le Mosuoe ea Hloahloa. Boholo ba thuto ea hae bo ne bo bontša linnete tsa bophelo ba letsatsi le letsatsi, tseo a neng a li tseba hantle. (Matheu 13:33; Luka 15:8) Tsela ea hae ea ho ruta e ne e ke ke ea lekanngoa le ea mang kapa mang—e ne e le e hlakileng kamehla, e le e bonolo le e sebetsang. Habohlokoa haholoanyane ke seo a neng a se ruta. Lithuto tsa hae li ne li bontša takatso ea hae e tlohang pelong ea ho etsa hore bamameli ba hae ba tsebe menahano, maikutlo le litsela tsa Jehova.—Johanne 17:6-8.

18, 19. (a) Jesu o ile a hlalosa Ntate oa hae ka litšoantšo life tse hlakileng mantsoeng a hae? (b) Ho tla tšohloa eng sehloohong se latelang?

¹⁸ Hangata a sebelisa lipapiso, Jesu o ile a senola Ntate oa hae ka litšoantšo tse hlakileng tse neng li ke ke tsa lebaleha habonolo. Ho bua ka tsela e akaretsang ka mohau oa Molimo ke ntho e ’ngoe. Empa ke ntho e ’ngoe hape ho tšoantša Jehova le ntate ea tšoarelang, ea amehang ka ho teba ha a bona mora oa hae ea khutlang hoo a ‘mathang, a itihelang molaleng oa hae ’me a mo aka ka bonolo.’ (Luka 15:11-24) Ha a nyatsa tloaelo e sa tenyetseheng eo ho eona baeta-pele ba bolumeli ba neng ba shebela batho feela ba tloaelehileng tlaase, Jesu o ile a hlalosa hore Ntate oa hae ke Molimo ea atamelehang ea ileng a khetha ho utloa thapeli ea ’mokelli oa lekhetho ea ikokobelitseng ho e-na le thapelo ea Mofarisi ea ithorisang e etsoang ka sepheo sa ho bonoa ke batho. (Luka 18:9-14) Jesu o ile a bontša hore Jehova ke Molimo ea tsotellang ea tsebang ha serobele se senyenyane se oela fatše. Jesu o ile a kholisa barutuoa ba hae a re: “Le se ke la ba le tšabo: le ba bohlokoa haholoanyane ho feta lirobele tse ngata.” (Matheu 10:29, 31) Hoa utloahala hore batho ba ne ba makaletse “tsela ea [Jesu] ea ho ruta” ’me ba huleloa ho eena. (Matheu 7:28, 29) Ka sebele, lekhetlong le leng “bongata bo boholo” bo ile ba hlola le eena matsatsi a mararo, bo bile bo sa je!—Mareka 8:1, 2.

¹⁹ Re ka leboha hore ebe Jehova o senotse kelello ea Kreste Lentsoeng la hae! Leha ho le joalo, re ka hlaolela kelello ea Kreste le ho e bonahatsa litšebelisanong tsa rōna le ba bang joang? Taba ena e tla tšohloa sehloohong se latelang.

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

Na U sa Hopola?

• Ke hobane’ng ha e le habohlokoa hore re tsebe “kelello ea Kreste”?

• Jesu o bile le botsoalle ba mofuta ofe bophelong ba hae ba pele e e-ba motho oa nama?

• Bophelong ba hae ba lefatšeng, Jesu ka boeena o ile a thulana le maemo le litšusumetso life?

• Likosepele li senola eng ka botho ba Jesu?

[Setšoantšo se leqepheng la 10]

Jesu o hōletse lelapeng le leholo, mohlomong maemong a itekanetseng

[Litšoantšo tse leqepheng la 12]

Mesuoe e ne e makaletse kutloisiso le likarabo tsa Jesu ea lilemo li 12