Phela Bophelo bo Itekanetseng, bo Bonolo

“Iponeleng hore le tsamaee ka kelello, e seng joale ka maoatla, e mpe e be joale ka ba bohlale . . . hobane mehla e se e le mebe.”—BA-EFESE 5:15, 16.

1, 2. Phephetso ea sebele ke efe kajeno, ’me e ka bapisoa le eng?

KE PHEPHETSO ho hlophisa lintho tse tlang pele, ho phetha boikarabelo, le ho nehelana ka nako le matla ka tsela e itekanetseng litšobotsing tsa bohlokoa tsa bophelo. Hape ke phephetso ho qoba lintho tse fetelletseng le ho boloka botsitso kelellong le maikutlong.—Ba-Efese 5:17, NW; 1 Timothea 4:8; 1 Petrose 1:13.

² Phephetso ena e ka ’na ea bapisoa le eo motšoantšisi a talimaneng le eona ha a leka ho tsamaea holim’a terata e tšesaane e phahameng. Ho lahleheloa ke botsitso e ne e tla ba tlokotsi ho eena. Ka ho tšoanang, ho lahleheloa ke botsitso moeeng e ne e tla ba tlokotsi ho rōna. Ka sebele motho ea tsamaeang holim’a terata e phahameng ha a ikimetse ka lintho tse ngata. O nka feela lintho tse hlokahalang haholo. Ka hona, e le hore re ka boloka botsitso ba rōna ba moea, ho hlokahala hore re phele bophelo bo bonolo, bo se nang meroalo.—Ba-Heberu 12:1, 2.

 3. Re tlameha ho etsa eng hore re phele bophelo bo bonolo?

³ Hore re tle re phele bophelo bo bonolo, re tlameha ho tšoareha feela ka lintho tse hlokahalang bakeng sa ho boloka mokhoa o itekanetseng oa bophelo. Ho fapana le seo barutuoa ba hae ba lokelang ho se batla—’Muso oa Molimo le ho loka ha Oona—Jesu Kreste o buile ka “ntho . . . tse batloang ke bahedene.” (Mattheu 6:32, 33) Kahoo Jesu o re elelitse hore re qobe ho bokella lintho tsena ka bongata. Hobane’ng? Hobane li ka etsa hore bophelo ba rōna e be bo rarahaneng ’me tsa re khelosa. (Luka 12:16-21; 18:25) Ena ke keletso e ntle, ho sa tsotellehe hore na re ruile kapa re futsanehile, re rutehile haholo kapa ha rea ruteha.

Lebaka Leo ka Lona ho Leng Bohlokoa Haholo Hona Joale

 4. Ke hobane’ng ha ho phela bophelo bo itekanetseng, bo bonolo, e le habohlokoa hakaale hona joale?

⁴ Ho phela bophelo bo itekanetseng, bo bonolo, ke habohlokoa haholo hona joale hobane Satane le bademona ba hae ba lihetsoe lefatšeng ’me ba ikemiselitse ho re imetsa le ho faposa tlhokomelo ea rōna tšebeletsong ea Molimo. (Tšenolo 12:7-12, 17) Ka hona, ha ho mohla taelo ena ea Bibele e kileng ea e-ba e sebetsang ho feta kajeno: “Iponeleng hore le tsamaee ka kelello, e seng joale ka maoatla, e mpe e be joale ka ba bohlale. Lopollang linako, hobane mehla e se e le mebe.” (Ba-Efese 5:15, 16) E, re phela lefatšeng le khopo la Satane, eseng lefatšeng le lecha la Molimo. Kahoo, re ke ke ra ba ba sa tsotelleng.—2 Ba-Korinthe 4:4; 2 Petrose 3:7, 13.

 5. Bahlanka ba Molimo ba mehleng ea boholo-holo ba re behetse mohlala o motle joang?

⁵ Bahlanka ba Molimo ba neng ba phela lefatšeng lena le busoang ke Diabolose mehleng ea boholo-holo ba re behetse mohlala o motle. Ba “boletse phatlalatsa hore e ne e le basele le baahi ba nakoana lefatšeng.” Ka hona, ba ile ba batla “sebaka se molemonyana, ke hore, seo e leng sa leholimo.” (Ba-Heberu 11:13-16, NW) Ba ne ba tšepahala ’Musong oa leholimo oa Molimo, joalokaha le rōna re lokela ho tšepahala ho oona. Ka baka lena, moapostola Petrose o bitsitse Bakreste “bajaki le baahi ba nakoana.” (1 Petrose 2:11, NW; Ba-Filippi 3:20) Ha e le hantle, Jesu o itse balateli ba hae ba ’nete “hase ba lefatše.” Joalokaha moapostola Pauluse a boletse, sena se bolela hore Bakreste ha baa lokela ho ‘sebelisa lefatše ka botlalo.’—Johanne 17:16; 1 Ba-Korinthe 7:31, NW.

6. (a) Ho hlokahala hore re hopole eng, hona boemo ba rōna bo ka bapisoa le eng? (b) Ke mohlala ofe o fanang ka temoso oo kaofela re lokelang ho o ela hloko?

⁶ Kahoo ho hlokahala hore ka mehla re hopole hore lefatše lena la Satane ke sebaka seo ho leng kotsi ho phela ho sona. Ho hata ka thōko ho ka bolela tlokotsi. (1 Johanne 5:19; 1 Petrose 5:8) Boemo ba rōna bo ka ’na ba bapisoa le ba motho ea tsamaeang tšimong eo ho patiloeng liqhomane ho eona. Ha a bua ka mohlala o lemosang Bakreste, moapostola Pauluse o ile a bua ka Baiseraele ba neng ba le makhatheng a ho kena Lefatšeng la Pallo. Ba bangata ho bona ba ile ba lahleheloa ke botsitso ba bona ba moea, ba kenella boitšoarong bo bobe, ’me ba bolaoa ke Molimo. Pauluse o ngotse: “Ka baka leo, ea lekanyang hore o sa eme, a ke a iponele hore a se ke a [lahleheloa ke botsitso ba hae ba moea ’me a] oa.”—1 Ba-Korinthe 10:12.

Lebaka Leo ka Lona e Leng Tšireletso

 7. Re lokela ho etsa boitlhahlobo bofe ka bohlale?

⁷ Ho phela bophelo bo itekanetseng, bo bonolo, ho tla u sireletsa hobane ho tla etsa hore u be le nako le matla a eketsehileng bakeng sa lintho tsa moea. Kahoo ka bohlale ipotse: Na ke nolofatsa bophelo ba ka, kapa ke etsa hore bo rarahane? Ke lintho life tse hlileng li tlang pele bophelong ba ka? Ba bang ba bolela hore ba na le nako e fokolang ea ho ithuta Bibele kapa ho kopanela tšebeletsong ea tšimo. Empa lebaka ke lefe? Mohlomong ke ho hlōleha ha bona ho phela bophelo bo itekanetseng, bo bonolo. Ke hobane’ng ha u sa bapise nako eo u e qetang boikhathollong, bo kang ho shebella thelevishene, le nako eo u e qetang u sebeletsa Jehova likarolong tse fapaneng tsa mosebetsi oa Bokreste? Na tsela eo u sebelisang nako ka eona ke e itekanetseng? Ho nolofatsa bophelo ba hao ho tla etsa hore u be le nako bakeng sa lintho tsa bohlokoa haholoanyane, tse akarelletsang ho kopanela ka tekanyo e khōlō kotulong ea moea eo e leng ea bohlokoa ho feta tsohle.—Ba-Filippi 1:9, 10; Mattheu 9:37.

 8. Ke joang motho a ka utloang keletso ea Jesu ea ho batla ’Muso pele, ’me ke eng e tšoantšetsang bohlokoa ba ho nka mohato oa ho ea pele?

⁸ Ha e le hantle, mosebetsi oa moea oo u o etsang ke tekanyo ea hore na u phela bophelo bo itekanetseng, bo bonolo kapa che. Bakreste ba utloang keletso ea Jesu ea ho batla ’Muso oa Molimo pele ba hatela pele ka potlako thutong ea ka mehla ea Bibele, ho tla libokeng, le tšebeletsong ea tšimo. Khatelo-pele e joalo ke tšireletso ea sebele khahlanong le ho oa. E ka ’na ea bapisoa le ho palama baesekele. Ba kileng ba leka ho tsitsisa baesekele e neng e tsamaea butle hoo e neng e se e hlile e eme ’nģa e le ’ngoe ba ananela bohlokoa ba ho nka mohato oa ho ea pele. Ka ho tšoanang, hafeela u ntse u hatela pele ka potlako tseleng e tloaelehileng ea mosebetsi oa moea, u sireletsehile khahlanong le ho lahleheloa ke botsitso ba hao le ho oa.—Ba-Filippi 3:16, NW.

 9. (a) Ke khopotso efe e ntle ho rōna kaofela? (b) Ha re nahana ka morero o itseng, re ka ’na ra ipotsa lipotso life?

⁹ Empa, ho hlokahala hore re falimehe, re hopole hore ho ikimolla meroalo ho ka etsa hore re be le nako e eketsehileng bakeng sa ho ithuta, ho lokisetsa liboka, le ho thusa ba bang. Rakhoebo e mong oa Mokreste o itse: “Neng le neng ha ke lekoa hore ke reke ntho e ’ngoe eo ke sa e hlokeng, kapa hore ke nke mosebetsi oo ke sa o hlokeng, ke ithiba ka khopotso ea ho boloka bophelo bo le bonolo. Ka linako tse ling ke tlameha ho itima lintho tseo ke li lakatsang.” Na eo hase khopotso e ntle ho rōna kaofela? Ha u nahana ka morero o itseng, mohlomong ho atolosa ntlo ea hao kapa ntho e ’ngoe, ke hobane’ng ha u sa ipotse: Na see se tla tlatsetsa tsoelo-peleng ea moea ea ka le ea lelapa la ka kapa se tla e sitisa? Na kannete ke hloka lintho tsohle tseo batho ba lefatše ba li lelekisang ka cheseho, kapa nka phela ke se na tsona?

10. Lipono tsa “motho oa nama” li fapana le tsa “motho oa moea” joang?

¹⁰ Leha ho le joalo, motho e mong a ka ’na a hanyetsa: ‘Na kannete ho iketsa sehlabelo ho joalo hoa hlokahala? Na re hlokoa hore re phele bophelo bo itekanetseng, bo bonolo?’ Koana, Pauluse o buile ka “lintho tsa motho” le “lintho tsa Molimo” ’me a re: “Motho oa nama ha a amohele lintho tsa moea oa Molimo, hobane ke booatla ho eena; ’me a ke ke a khona ho li tseba, hobane li hlahlojoa ka moea. Leha ho le joalo, ka sebele motho oa moea o hlahloba lintho tsohle.” (1 Ba-Korinthe 2:11, 14, 15, NW) U ka fetoha “motho oa nama” habobebe ka ho batla le ho fumana lintho tse bonahalang tse sa hlokahaleng. Ntlheng e joalo, ho iketsa sehlabelo ho bonahala e le ho fetelletseng, e bile e le ho se nang kelello. Empa eo ke pono ea “motho oa nama,” eseng pono ea “motho oa moea.”

11. Tsela e sa itekanelang e ne e tla ba efe bakeng sa Noe, ’me ke joang re phelang bophelo bo itekanetseng kajeno?

¹¹ Motho oa moea ke ea bonang litaba ka mahlo a tumelo. O bona lintho ka pono ea litaba ea Molimo. Nahana ka Noe. Na e ka be e bile motho ea itekanetseng hoja, ka mor’a ho ithuta ka morero oa Molimo oa ho timetsa lefatše ka moroallo, o ile a qeta nako ea hae a haha ntlo e kholoanyane le e molemonyana ’me a fumana maruo a bonahalang? Le hanyenyane! Areka e ne e le tšireletso ea hae ea ’nete. Ho Noe, ho phela bophelo bo itekanetseng, bo bonolo, ho ne ho akarelletsa ho nehelana ka tlhokomelo e felletseng kahong ea areka le ho ba “’moleli oa ho loka,” ho sa tsotellehe ho soma ha ‘batho ba nama’ ba hlokang tumelo. (2 Petrose 2:5; Mattheu 24:37-39) Ka ho tšoanang, kaha re behiloe leseling mabapi le ho atamela ha bofelo ba lefatše, tsela feela e itekanetseng ea bophelo bakeng sa rōna ke hore re shebane le ho etsa thato ea Molimo ’me re bolele litaba tse molemo esita le hoja hoo ho ka ’na ha akarelletsa seo ba bangata ba se talimang e le ho tela seo ho thoeng ke tsela e tloaelehileng ea bophelo.—1 Johanne 2:17.

Jesu o re Rutile Kamoo re ka ho Etsang

12. (a) Jesu o ile a re re lokela ho khaotsa ho etsa joang, ’me ho fapana le hoo re lokela ho etsa eng? (b) Ke hobane’ng ha ho fetola morero tjee ho hlokahala?

¹² Thutong ea hae ea Thabeng, Jesu o fane ka keletso e ntle ea ho phela bophelo bo itekanetseng, bo bonolo. O itse: “Khaotsang ho ipokellela matlotlo holim’a lefatše, moo tšoèlè le mafome li jang, le moo masholu a thuhang le ho utsoa.” Jesu o sebelisitse lentsoe “khaotsang” hobane hangata batho ba lula ba ntse ba “ipokellela” lintho tse bonahalang. Empa motho ea fetohang morutuoa oa Jesu a ke ke a tsoela pele ho etsa sena. Bophelo ba hae bo tlameha hore bo be le morero o fapaneng, joalokaha taelo ea Jesu e latelang e bontšitse: “Ho e-na le hoo, ipokelleleng matlotlo leholimong, moo tšoèlè leha e le mafome li sa jeng, le moo masholu a sa thuheng le ho utsoa.” Ha a fana ka lebaka leo ka lona ho hlokahalang ho fetola morero tjena, Jesu o itse: “Hobane moo letlotlo la hao le leng teng, pelo ea hao le eona e tla ba moo.”—Mattheu 6:19-21, NW.

13. Hore u tle u bokelle matlotlo leholimong, u tlameha hore u be u kholisehile ka eng?

¹³ Letlotlo la hao ke seo ruri u se nkang e le sa bohlokoa. Na letlotlo la hao ke maruo a bonahalang? Kapa ke ho halaletsoa ha lebitso la Jehova Molimo le moputso oo a o tšepisitseng? Hore u tle u sebelise bophelo ba hao ho bokella matlotlo leholimong ho fapana le lefatšeng, u tlameha hore u be u kholisehile ka ho felletseng hore ’Muso ke ntho ea sebele. Lefatše le lecha e tlameha e be la sebele ho uena hoo u ka le bonang ka leihlo la hao la kelello ’me u ipone u le moo u sebeletsa ho phethahatsoa ha merero ea Jehova bakeng sa lefatše. Joaloka Moshe, u tlameha ho ‘bona Ea sa bonoeng’ ’me u kholisehe ka tieo hore ‘ke moputsi oa ba mo batlang.’—Ba-Heberu 11:6, 27.

14. Liphello e tla ba life haeba lipelo tsa rōna li tsepame linthong tse bonahalang?

¹⁴ Empa ho thoe’ng haeba pelo ea hao, ho akarelletsa lintho tseo u li lakatsang le tseo u li ratang, e tsepame matlotlong a bonahalang? Bibele e re: “Lerato la leruo ke motso oa libe tsohle; ba bang ka ho le lakatsa ba khelohile tumelo, ’me ba itlhabile ka mahlomola a mangata.” Ho lelekisa lintho tse bonahalang tseo chelete e ka li rekang ho hang ha ho fane ka khotsofalo ea ’nete le ea nako e telele. (1 Timothea 6:10; Moeklesia 5:10) Empa ho bohloko ka ho fetisisa, lerato la chelete le lintho tse bonahalang le ka senya kamano ea hao le Molimo, o lebelletseng hore re o sebeletse “ka pelo eohle.”—1 Likronike 28:9.

15. (a) Jesu o fane ka setšoantšo sefe se amang leihlo? (b) Ka kutloisiso ea nama le ea moea, motho o boloka leihlo le lokileng joang? (c) Haeba mahlo a rōna a lokile, pono ea rōna ea moea e tla tšoana le ea baapostola ba Jesu ba bararo joang?

¹⁵ Ho re thusa ho qoba leraba la lerato la lintho tse bonahalang, Jesu o fane ka litšoantšo tse peli. Pele, o itse: “Lebone la ’mele ke leihlo; ka baka leo, ha leihlo la hao le lokile, ’mele oohle oa hao o tla ba le leseli. Empa ekare ha leihlo la hao le le lebe, ’mele oohle oa hao o tla ba lefifing.” (Mattheu 6:22, 23) Ka kutloisiso ea nama, leihlo le ‘lokileng’ ke le bonang hantle, le hlahisetsang kelello litšoantšo tse hlakileng. Leihlo le sa boneng hantle le hlahisa litšoantšo tse ferekaneng le tse lerootho. Ka ho tšoanang, leihlo la moea le ‘lokileng,’ kapa le bonang hantle, le hlahisa setšoantšo se hlakileng sa ’Muso oa Molimo, eseng setšoantšo se lerootho, se sa bonahaleng hantle se etsang hore lefatše le lecha le bonahale eka ke pale e iqapetsoeng kapa tšōmo. Haeba leihlo la hao la moea le bona hantle, lefatše le lecha le tšepisitsoeng la Molimo e tla ba la sebele ho uena joalokaha ’Muso e ne e le oa sebele ho baapostola ba bararo ba ileng ba fuoa tokelo ea ho o bona esale pele ponong ea mohlolo nakong ea ponahalo ea Jesu e khanyang.—Mattheu 16:28–17:9; Johanne 1:14; 2 Petrose 1:16-19.

16. Setšoantšong sa bobeli, Jesu o bontšitse joang hore ho hlokahala ho shebana le morero o le mong?

¹⁶ Jesu o ile a fana ka setšoantšo sa bobeli. O itse: “Ha ho motho ea ka sebeletsang marena a mabeli, hobane o tla hloea e mong, a rate e mong; kapa o tla khomarela e mong, a nyelise e mong.” Ha a tebisa ntlha eo likelellong tsa bona, o ile a boela a hatisa tlhokahalo ea ho bontša ho shebana le morero o le mong, a re: “Le ke ke la sebeletsa Molimo le Leruo.” (Mattheu 6:24, TLP) Ho hang hono ho ke ke ha sebetsa. Kahoo Jesu o ile a tsoela pele: “Ke moo ke reng ho lōna: Le se ke la belaela ka tsa ho phela ha lōna, ka seo le tla se ja, le ka seo le tla se noa; leha e le ka sa ’mele ea lōna, ka seo le tla se apara. . . . Hobane ntho tseo tsohle ke tse batloang ke bahedene; empa Ntat’a lōna ea maholimong o tseba hoba le hloka lintho tseo tsohle.”—Mattheu 6:25-32.

17. (a) Jesu o ne a bontša ntlha efe ka litaelo tsa hae tse mabapi le lintho tse bonahalang? (b) Jesu o ne a hatisa eng mona, ’me ho phela bophelo bo itekanetseng, bo bonolo, ho akarelletsa eng?

¹⁷ Jesu o ne a sa bolele hore balateli ba hae ba lokela ho tlohella hore ho fumana litlhoko tse bonahalang ho etsahale ka mohlolo kapa hore ba lokela ho ba botsoa ’me ba hane ho sebetsa e le hore ba ka itlhokomela hammoho le malapa a bona. (1 Timothea 5:8) Che, empa ntlha ke hore lintho tsena tse bonahalang tse lelekisoang ka cheseho ke lichaba ha lia lokela ho ba ka pele-pele. Ho e-na le hoo, Jesu o elelitse: “Le mpe le batle ’muso oa Molimo le ho loka ha oona pele; ’me lintho tseo tsohle le tla li ekeletsoa.” (Mattheu 6:33) Kahoo mona Jesu o ne a bua ka lipakane bophelong ’me o ne a hatisa kamoo ho lelekisa lintho tse bonahalang ho se nang thuso kateng. Ho phela bophelo bo itekanetseng, bo bonolo, ho akarelletsa ho etsa hore mahlo a rōna a bone feela lithahasello tsa ’Muso, ho etsa hore ntho leha e le efe e ’ngoe e be sebakeng sa bobeli.

Mohlala oa Jesu le ba Bang

18. Jesu o re behetse mohlala o nepahetseng joang?

¹⁸ Ha a phehella Bakreste hore ba ‘lahle hohle ho ba imelang le sebe [sa ho haelloa kapa ho lahleheloa ke tumelo] se tšoasang feela,’ Pauluse o ile a phehella: “Re ke re titime ka sebete peisong eo re e beetsoeng, re ntse re talimile Jesu, moqali le mophethi oa tumelo.” (Ba-Heberu 12:1, 2) Jesu o ne a inehetse ka ho khethehileng lithahasellong tsa ’Muso hoo boemo ba hae bo ileng ba hlalosoa tjena: “Liphokojoe li na le mesima, le linonyana tsa leholimo li na le matlo; empa Mor’a motho ha a na moo a ka samelang hloho ea hae teng.” (Mattheu 8:20) Ka nako e tšoanang, Jesu e ne e se motho ea sa itlhokomeleng. Mangolo a bontša hore o ne a thabela lijo le liaparo tse ntle, empa leha ho le joalo pakane ea hae ea sehlooho e ne e le ho phethahatsa tšebeletso ea hae. Ka hona Jesu o ne a phela bophelo bo itekanetseng, bo bonolo.—Luka 5:29; Johanne 19:23, 24.

19, 20. (a) Pauluse o behile mohlala ofe mabapi le lintho tse bonahalang? (b) Ba bangata ba ithutile thuto efe kajeno, ’me ba ikutloa joang ka tsela eo ba e nkileng bophelong?

¹⁹ Moapostola Pauluse le eena o ne a hlophisa hantle lintho tse tlang pele bophelong ba hae. O hlalositse: “Bophelo ba ka ha ke bo hlokomele, ke re, ke mpe ke qete leeto la ka ka thabo, le tšebetso eo ke e laetsoeng ke Morena Jesu, e leng ho tiisa Evangeli.” (Liketso 20:24) E, hore a phethe tšebeletso ea bohlokoa ka ho fetisisa, Pauluse o ne a khotsofetse ka litlhoko tsa motheo empa o ne a thabela ho fumana lintho ka bongata ka linako tse ling. O ngotse: “Kahohle le nthong tsohle, ke ithutile ho khora le ho lapa, ho ba naleng le ho ba bofumeng.”—Ba-Filippi 4:12.

²⁰ Ha e le hantle batho ba mashome a likete ba ithutile thuto e tšoanang kajeno. Ba bangata ho bona ke basebeletsi ba nako e tletseng ba Lipaki tsa Jehova, ho akarelletsa baromuoa, bo-pula-maliboho, balebeli ba tsamaeang, le ba sebeletsang ntlo-khōlō ea machaba ea mokhatlo o hlophisitsoeng le liofising tsa makala. Ka mor’a ho qeta lilemo tšebeletsong ea nako e tletseng, boholo ba re: “Haeba ke ne ke lokela ho qala hape, ke ne nke ke ka etsa letho le fapaneng le hona.”

Mahlohonolo ao u ka a Thabelang

21, 22. (a) Ke meputso efe e thabeloang esita le hona joale ha re phela bophelo bo itekanetseng, bo bonolo? (b) Ke mahlohonolo afe a ka moso ao u ka a thabelang?

²¹ Le hoja ho phela bophelo bo itekanetseng, bo bonolo ho akarelletsa sehlabelo, mahlohonolo le thabo ke tse ke keng tsa lekanngoa. Ka ho etsa joalo u tla ba le nako e eketsehileng ea ho ntšetsa pele lithahasello tsa ’Muso le monyetla o moholoanyane oa ho fumana batho ba thahasellang le ho ba ruta merero ea Molimo. U ka iphumanela khotsofalo ea ’nete le boiketlo, ho akarelletsa khotso ea kelello le tiisetso ea hore u khahlisa Jehova Molimo. Oo ke moputso oo u ka o thabelang esita le hona joale.—Ba-Filippi 4:6, 7.

²² Empa mahlohonolo a ka moso a tla ba maholo ho feta moo hōle, a tla etsa hore boitelo leha e le bofe boo u ka bo etsang hona joale e be lefeela ha bo bapisoa le ’ona. Mahlohonolo a Jehova a akarelletsa “bophelo ka ho sa feleng.” E, u ka fumana lehlohonolo leo—bophelo bo sa feleng thabong lefatšeng le lecha le lokileng la Jehova. Phela bophelo bo itekanetseng, bo bonolo, ’me u se lumelle lintho tsa lefatše lena ho u hlokisa botsitso. Hopola hore Molimo o tla u neha se batloang ke pelo ea hao.—Pesaleme ea 21:3, 4; 37:4; 133:3.

Lipotso Tsa Tlhahlobo

◻ U hlokometse mehlala le litšoantšo life tse ka u thusang ho phela bophelo bo itekanetseng, bo bonolo?

◻ Ho phela bophelo bo itekanetseng, bo bonolo, ho tla re sireletsa joang?

◻ Haeba mahlo a rōna a moea a lokile, see se tla bolela eng ho rōna?

◻ Jesu o re rutile hore re phele bophelo bo bonolo joang?

◻ Mahlohonolo a ho phela bophelo bo itekanetseng, bo bonolo, ke afe?