Ho Nyarela ka Litabeng
Pontšo e Lemosang
Selemong se fetileng ka Tšitoe tšisinyeho ea lefatše e bileng 6,9 sekaleng sa Richter e ile ea thefula Soviet Armenia ka ho tšosang. E hlalositsoe e le “e ’ngoe ea tse mpe ka ho fetisisa historing ea Soviet,” tšisinyeho [ena] e bolaile batho ba ka bang 25 000 ’me ea siea ba ka bang 500 000 ba se na matlo. E sentse likarolo tse peli ho tse tharo tsa Leninakan, motse oa bobeli ho e meholohali oa Armenia, o nang le baahi ba 290 000, ’me ea ripitla ka ho felletseng Spitak, toropo e nang le baahi ba ka bang 30 000. Metsana e mengata le eona e ile ea ripitloa ke tšisinyeho ea lefatše hoo ho sa kang ha sala letho. Bonyane baphonyohi ba 5 400, ba ile ba ntšuoa har’a masupi ke basebetsi ba baithaopi ba machaba, ’me ho ea ka bahlanka ba ’muso ba Soviet, palo ea ba tsoileng likotsi e fihlile ho 13 000.
Le hoja bo-ramahlale ba e-na le leselinyana la motheo la lisosa tsa litšisinyeho tse ngata tsa lefatše, baa hlōleha ho lekanyetsa ka nepo hore na sena se tla etsahala neng. Leha ho le joalo, litšisinyeho tsa lefatše tse senyang tse etsahalang khafetsa lekholong lena la lilemo ha li makatse liithuti tsa Bibele tse rutiloeng tse tloaelaneng le boprofeta ba Jesu Kreste ba “pontšo” e profetiloeng e tšoaeang “ho ba teng” ha hae ho sa bonahaleng le “ho fela ha tsamaiso ea lintho.” Ke hobane’ng ha ho le joalo? Hobane esita le hoja Jesu a sa hlalosa sesosa sa liketsahalo tsena tsa tšisinyeho ea lefatše, o ile a hlokomelisa hore e le karolo e kopaneng ea “pontšo,” ho tla ba le “litšisinyeho tsa lefatše sebakeng se seng ka mor’a se seng.”—Mattheu 24:3, 7, NW.
“’Muso oa Lefatše”
Tsela e le ’ngoe feela ea ho loantša liphello tsa mocheso o mongata o bakoang ke bongata ba carbon-dioxide le likotsi tse ling tse hlahellang tikolohong ke ’muso oa lefatše, ho bolela Ngaka Kenneth Hare, setsebi se tummeng sa lefatše le bophelo bo ho lona le phetoho ea boemo ba leholimo. Hare o hlokomelisitse hore batho ba bolaea tlhaho ka ho eketsehang. Lefatše ha le tšosoe ke feela tšokelo ea nuclear “empa ho sebelisoa hampe ha kamano ea lintho tse phelang le tikoloho,” ho tlaleha koranta ea Canada Calgary Herald. Hare o bolela hore litone tse likete tse limillione tse tharo tsa carbon li qhalloa sebakeng selemo le selemo ke lintša mosi tsa likoloi le tsa sebakeng sa mosebetsi. Lipatlisiso tsa computer li bontšitse hore esita le ka khōlo e itekanetseng ea moruo, litekanyo tsa carbon-dioxide li tla imena habeli ka selemo sa 2075. “Re bakile bothata ba lefatše lohle,” ’me Hare o boletse hore ntle ho taolo ea tikoloho lefatšeng lohle, “re tla ba kotsing.”
Ha e le hantle seo Ngaka Hare a se buellang se na le kelello. Ho sa le joalo, na motho a ka ba le tšepo ea ho hloma ’muso oa lefatše kaofela o tla etsa lintho tse kang ho laola khōlo ea moruo, ho hōlisa mehloli ea matla a sa bakeng tšilafalo, le ho kholisa batho ho simolla lenaneo la lefatše lohle la ho hlokomela tikoloho?
Le hanyenyane! Ka ho hlakileng Lentsoe la Molimo le re: “Oho! Jehova, kea tseba hobane tsela ea motho ha e matleng a hae, ’me motho ea tsamaeang a ke ke a lokisa lika tsa hae.” (Jeremia 10:23) Leha ho le joalo, sena se matsohong a Molimo. Mora oa hae, “Morena oa Khotso,” Jesu Kreste, o tla tsamaisa ’muso oa lefatše o tla busa ka toka le ho loka. Tlas’a puso ea hae ea leholimo, batho ba ke ke ba silafatsa tikoloho.—Esaia 9:6, 7; 11:9; Daniele 2:44.
Keletso e Mpe
Na ke ntho e mpe ha ngoana a sa mamele batsoali ba hae? Che ha ho joalo, ho bolela Leon Kuczynski, moprofesa oa khōlo ea kelello Univesithing ea Guelph e Ontario, Canada. Ha e le hantle, The Toronto Star e tlaleha hore ka mor’a ho etsa lipatlisiso ka bo-’mè ba 70 le bana ba bona, Kuczynski o lumela hore “mekhoa eo ngoana a e sebelisang hose mamele batsoali ba hae ke ea bohlokoa tsoelo-peleng ea hae sechabeng.” Ho ea ka sehlooho seo, haeba bana ba hlōleha ho etsa seo ba se bolelloang, batsoali ba se lahleheloe ke tšepo. Lebaka? Kuczynski o bolela hore boitšoaro bo joalo ke bo tloaelehileng. Moprofesa o boetse o ikutloa hore “ho hana ha ngoana ho mamela batsoali ba hae e ka ba pontšo ea boipuso le ho hōla.”
Ho hlōleha ha bana ho mamela batsoali ba bona hase pontšo ea ho hōla. Ho fapana le moo, Morena Salomone ea bohlale o itse: “Bohlanya bo tlameletsoe pelong ea ngoana, empa thupa ea taeo e tla bo falatsa ho eona.” (Liproverbia 22:15) Le hoja ba bang ba ka fihlela qeto ea hore hose mamele ha ngoana ho hlahisa liphello tse ntle, Lentsoe la Molimo lona ha le lumele. Makholong a lilemo a fetileng Pauluse o ngotse: “Bana, utloang batsoali ba lōna nthong tsohle; hobane ke taba e khahlisang Morena.” (Ba-Kolosse 3:20) Batsoali ba bohlale ba tla talima ho Jehova Molimo e le eena mohloli oa ho ruta ngoana.—Liproverbia 19:18; 29:15.