Bacha—koetlisang Matla a Lōna a ho Lemoha!

“Lijo tse tiileng ke tsa batho ba hōlileng ka ho feletseng, tsa bao ka tšebeliso matla a bona a ho lemoha a koetliselitsoeng ho khetholla ka bobeli se nepahetseng le se fosahetseng.”—BAHEBERU 5:14.

1, 2. (a) Boemo ba rōna kajeno bo tšoana joang le ba Bakreste ba boholo-holo ba Efese? (b) Ke matla afe a ka u sireletsang kotsing, ’me u ka a hlaolela joang?

“LE LULE le lebetse ka tieo hore kamoo le tsamaeang kateng hase joaloka batho ba seng bohlale empa ke joaloka ba bohlale, le ithekela nako e loketseng, hobane matsatsi a khopo.” (Baefese 5:15, 16) Haesale moapostola Pauluse a ngola mantsoe ao lilemong tse likete tse peli tse fetileng, ‘batho ba khopo le baikhakanyi ba tsoetse pele ho tloha bobeng ho ea bobeng bo fetisisang.’ Re phela ‘linakong tse mahlonoko tseo ho leng thata ho sebetsana le tsona,’ kapa joalokaha phetolelo e ’ngoe e beha taba ena, linako tse “tletseng likotsi.”—2 Timothea 3:1-5, 13; Phillips.

² Leha ho le joalo, u ka qoba ho utloisoa bohloko ke likotsi tseo e ka ’nang eaba li larile tseleng ea hao, ka ho hlaolela “masene . . . tsebo le matla a ho nahana.” (Liproverbia 1:4, NW) Liproverbia 2:10-12 (NW) e re: “Ha bohlale bo kena ka pelong ea hao le tsebo e e-ba e khahlisang moeeng oa hao, matla a ho nahana a tla u lebela, temoho e tla u sireletsa, ho u lopolla tseleng e mpe, ho motho ea buang lintho tse khelohileng.” Empa u ka hlaolela matla a joalo joang? Baheberu 5:14 e re: “Lijo tse tiileng ke tsa batho ba hōlileng ka ho feletseng, tsa bao ka tšebeliso matla a bona a ho lemoha a koetliselitsoeng ho khetholla ka bobeli se nepahetseng le se fosahetseng.” Joaloka tsebo ea mofuta ofe kapa ofe, hore motho a tsebe ho sebelisa hantle matla a hae a ho lemoha, ho hlokahala hore a koetlisoe. Lentsoe la Segerike leo Pauluse a le sebelisitseng ka ho toba le bolela ‘ea koetlisitsoeng joaloka sebapali sa boikoetliso ba ’mele.’ U ka qala koetliso e joalo joang?

Ho Koetlisa Matla a Hao a ho Lemoha

 3. U ka sebelisa matla a hao a ho lemoha joang ha ho hlokahala hore u etse qeto?

³ Hlokomela hore matla a hao a ho lemoha—matla a hao a ho khetha se nepahetseng ho se fosahetseng—a koetlisoa “ka tšebeliso.” Ha u lokela ho etsa qeto, ke ka seoelo ho hakanya, ho susumetsoa ke maikutlo, kapa ho latela bongata feela ho ka fellang ka khetho e bohlale. E le hore u ka etsa liqeto tse bohlale, u lokela ho sebelisa matla a hao a ho lemoha. Joang? Taba ea pele, ka ho etsa lipatlisiso tse feletseng ka boemo le ho fumana lintlha tsohle. Botsa lipotso haeba ho hlokahala. Lekanyetsa hore na u khetha eng. Liproverbia 13:16 e re: “Motho ea masene o etsa tsohle ka tsebo.” Ebe u leka ho lekanyetsa hore na ke melao efe ea Bibele kapa melao-motheo e amehang tabeng eo. (Liproverbia 3:5) E le hore u etse sena, ho hlakile hore u lokela ho ba le tsebo ea Bibele. Ke ka lebaka leo Pauluse a re khothalletsang ho amohela “lijo tse tiileng”—ho ithuta “bophara le bolelele le bophahamo le botebo” ba ’nete.—Baefese 3:18.

 4. Ke hobane’ng ha ho hlokahala tsebo ea melao-motheo ea Molimo?

⁴ Ho hlokahala hore re etse joalo, kaha ha rea phethahala, re na le tšekamelo ea ho etsa sebe. (Genese 8:21; Baroma 5:12) Jeremia 17:9 e re: “Pelo e mano ho fetisa tsohle, e bolile hampe.” Ha re se na melao-motheo ea bomolimo e re tataisang, re ka ithetsa ka ho nahana hore ntho e itseng e mpe e ntle—feela hobane re e lakatsa. (Bapisa le Esaia 5:20.) Mopesaleme o ile a ngola: “Mohlankana o tla hloekisa metsamao ea hae joang? Ke ha a e ela hloko ka ho e bapisa le lentsoe la hao. Ke fihlela kelello litemosong tsa hao, ke hloile litsela tsohle tsa leshano ke hona.”—Pesaleme ea 119:9, 104.

 5. (a) Ke hobane’ng ha bacha ba bang ba latela litsela tse fosahetseng? (b) Mocha e mong o ile a etsa hore ’nete e be ea hae joang?

⁵ Ke hobane’ng ha bacha ba bang ba hōliselitsoeng malapeng a Bokreste ba latetse litsela tse fosahetseng? Na ho ka etsahala hore ebe ba joalo ha ho mohla ba kileng ba ‘ipakela e le bona thato ea Molimo e molemo le e amohelehang le e phethahetseng’? (Baroma 12:2) Ba bang ba ka ’na ba e-ba teng libokeng le batsoali ba bona ’me ba khona ho pheta ka hlooho lithuto tse ling tsa motheo tsa Bibele. Empa ha ba kōptjoa hore ba fane ka bopaki ba seo ba se lumelang kapa ho hlalosa lintho tse ling tse tebileng tsa Lentsoe la Molimo, hoa nyahamisa hore ebe ho bonahala tsebo ea bona e sa teba. Bacha ba joalo ba ka khelosoa habonolo. (Baefese 4:14) Haeba u joalo, ke hobane’ng ha u sa ikemisetse ho etsa liphetoho? Morali e mong oabo rōna e mocha oa hopola: “Ke ile ka etsa lipatlisiso. Ke ile ka ipotsa, ‘Ke tseba joang hore boo ke bolumeli bo nepahetseng? Ke tseba joang hore ho na le Molimo eo lebitso la hae e leng Jehova?’”a Ho hlahloba Mangolo ka hloko ho ile ha mo kholisa hore lintho tseo a ithutileng tsona ho batsoali ba hae li ne li hlile li le joalo!—Bapisa le Liketso 17:11.

 6. U ka etsa joang hore u ‘nepisise hore na ke sefe se amohelehang ho Morena,’ Jehova?

⁶ Ha u hlomeletsoe ka tsebo ea melao-motheo ea Jehova, ho tla ba bonolo hore u ‘nepisise hore na ke sefe se amohelehang ho Morena.’ (Baefese 5:10) Empa ho thoe’ng haeba u sa tiisehe ka tsela e bohlale eo u lokelang ho e nka boemong bo itseng? Rapela Jehova hore a u tataise. (Pesaleme ea 119:144) Leka ho bua taba eo le batsoali ba hao kapa le Mokreste e mong ea hōlileng tsebong. (Liproverbia 15:22; 27:17) Tataiso e molemo e ka boela ea fumaneha ka ho etsa lipatlisiso Bibeleng le ho lingoliloeng tsa Watch Tower. (Liproverbia 2:3-5) Ha u ntse u sebelisa matla a hao a ho lemoha haholoanyane, a tla chora haholoanyane.

Ho Bontša Temoho Boikhathollong

7, 8. (a) U ka sebelisa matla a hao a ho lemoha joang ha u lekanyetsa hore na u ee pokanong e itseng kapa che? (b) Pono ea Bibele ke efe ka boikhathollo?

⁷ Joale a re boneng kamoo u ka sebelisang matla a hao a ho lemoha kateng maemong a tobileng. Ka mohlala, inahane u memetsoe pokanong e itseng. E ka ’na eaba ebile u amohetse lengolo le potolohang le u tsebisang ka pokano ena. U bolelloa hore bacha ba bangata ba Lipaki ba tla ba teng. Empa u tla ntša ho hong ho lefella litšenyehelo. Na u lokela ho ea?

⁸ Sebelisa matla a hao a ho lemoha. Taba ea pele, fumana lintlha tse amehang. Pokano ee e tla ba khōlō hakae? Ke bo-mang ba tla ba teng? E tla qala neng? E tla fela neng? Ho lokiselitsoe liketsahalo life? E tla laoloa joang? Ebe u etsa lipatlisiso, u batle “Social Gatherings” le “Entertainment” ho Watch Tower Publications Index.b Lipatlisiso tsa hao li ka ’na tsa senola eng? Ka mohlala, hore Jehova ha a nyatse lipokano tsa boithabiso. Ha e le hantle, Moeklesia 8:15 e re hammoho le ho sebetsa ka thata, “ha ho se ka bang molemo ho motho tlas’a letsatsi, ha e se ho ja le ho noa le ho itumela.” Ka sebele, Jesu Kreste ka boeena o ile a ba teng lijong tse khethehileng le bonyane lechatong le le leng. (Luka 5:27-29; Johanne 2:1-10) Ha ho lekanyetsoa, ho thabela botsoalle ho ka ba molemo.

9, 10. (a) Lipokano tse ling li ka ba le likotsi life? (b) Ke lipotso life tseo u ka ipotsang tsona pele u etsa qeto ea hore na u ea pokanong e itseng kapa che?

⁹ Leha ho le joalo, lipokano tse sa hlophisoang hantle li ka ’na tsa fella ka khathatso. Ho 1 Bakorinthe 10:7, 8, re bala ka tsela eo ka eona litloaelano tse mpe li ileng tsa lebisa bohloleng le ho bolaoeng ha “[Baiseraele ba sa tšepahaleng] ba likete tse mashome a mabeli a metso e meraro . . . ka letsatsi le le leng.” Temoso e ’ngoe e tebileng e fumanoa ho Baroma 13:13: “Joaloka nakong ea motšehare a re tsamaeeng ka mokhoa o hlomphehang, eseng meketeng e lerata le linakong tsa ho ikemisetsa ho noa ka ho feteletseng, eseng likamanong tsa botona le botšehali tse haneloang le boitšoarong bo hlephileng, eseng ho qabaneng le poulelong.” (Bapisa le 1 Petrose 4:3.) Ke ’nete hore ha ho na palo e behiloeng ea ba lokelang ho ba teng pokanong e itseng. Empa phihlelo e bontša hore ha pokano e le khōloanyane, ho thata haholoanyane ho e laola. Lipokano tse nyenyane, tse laolehileng hantle ha ho bonolo hore e be “liphathi tse tsoileng taolong.”—Bagalata 5:21, Byington.

¹⁰ Ha ho pelaelo hore lipatlisiso tsa hao li tla tsosa lipotso tse eketsehileng, tse kang: Na batho ba bang ba baholo bao e leng Bakreste ba hōlileng tsebong ba tla ba teng pokanong eo? Ha e le hantle, ke mang ea e lefellang? Na sepheo sa pokano eo ke ho khothalletsa botsoalle bo hahang kapa ke ho etsetsa motho e mong phaello? Na ho na le lithibelo tse itseng mabapi le hore na ke bo-mang ba ka bang teng? Haeba pokano ena e le mafelong a beke, na e tla fela esale nako e le hore ba bang teng ba ka kopanela tšebeletsong ea Bokreste letsatsing le latelang? Haeba ’mino le tantši li tla ba teng, na li tla ba tumellanong le litekanyetso tsa Bokreste? (2 Bakorinthe 6:3) Ho botsa lipotso tse kang tseo ho ka ’na ha se be bonolo. Empa Liproverbia 22:3 ea lemosa: “Motho ea pelo-keletsi o bonela kotsi pele, ’me oa itšireletsa; empa ea leebelo eena o ea pele, ’me o oela tsietsing.” E, u ka qoba maemo a kotsi ka ho sebelisa matla a hao a ho lemoha.

Temoho ha U Lokisetsa Thuto ea Hao ea Sekolo

11. Bacha ba ka sebelisa matla a bona a ho lemoha joang ha ba lokisetsa bokamoso ba bona?

¹¹ Bibele e bolela hore ho bohlale ho lokisetsa bokamoso ba hao. (Liproverbia 21:5) Na uena le batsoali ba hao le kile la buisana ka bokamoso ba hao? Mohlomong u lokisetsa ho kenela tšebeletso ea nako e tletseng u le pula-maliboho. Ka sebele, ha ho mosebetsi oo u neng u ka u khetha o neng o ka tlisa khotsofalo e fetang ea oona. Haeba u hlaolela mekhoa e metle ea ho ithuta ’me u ntšetsa pele tsebo ea hao tšebeletsong, u lokisetsa mosebetsi ona o thabisang. Na u kile ua nahana ka mokhoa oa ho iphelisa ha u le tšebeletsong? Haeba nakong e tlang, u khetha ho ba le bana, na u tla khona ho hlokomela boikarabelo boo bo eketsehileng? Ho etsa liqeto tse bontšang botsitso, tsa sebele bophelong mabapi le lintho tse joalo ho hloka tšebeliso ea matla a ho lemoha.

12. (a) Malapa a mang a khethile ho ikamahanya le boemo ba moruo bo fetohang joang? (b) Na ho fumana thuto e itseng e tlatsetsang ho hlile ho khahlanong le ho ba le pakane ea ho bula maliboho? Hlalosa.

¹² Libakeng tse ling ho ntse ho ka khoneha hore u koetlisetsoe mosebetsing e le hore u ka ba le tsebo ea mosebetsi o itseng. Ho na le bacha ba ithutelang khoebong eo lelapa le e etsang kapa ba fumanang koetliso ho metsoalle ea batho ba baholo ba nang le likhoebo. Ba bang ba khetha lithuto tsa sekolo tseo ba tla li sebelisa bakeng sa ho iphelisa hamorao. Moo menyetla e joalo e sa fumaneheng, ka mor’a ho nahana ka hloko batsoali ba ka ’na ba lokisetsa hore bana ba bona ba fumane thuto e itseng e tlatsetsang ha ba qeta sekolong se phahameng. Ho lokisetsa esale pele ka tsela ena e le hore motho a ka hlokomela litlhoko tsa ha a se a le moholo, ha ho khahlanong le ho etelletsa ’Muso oa Molimo pele, ’me ho joalo ka ho khetheha e le hore a ka khona ho kopanela tšebeletsong ea bopula-maliboho ka nako e telele. (Matheu 6:33) ’Me thuto e tlatsetsang ha e qhelele bopula-maliboho ka thōko. Ka mohlala, ka nako e telele Paki e ’ngoe e nyenyane e ne e ’nile ea rata ho bula maliboho. Ka mor’a hore a qete sekolong se phahameng, batsoali ba hae—bao e leng bo-pula-maliboho ba kamehla—ba ile ba lokisetsa hore a fumane thuto e tlatsetsang. O ile a khona ho bula maliboho a ntse a kena sekolo, ’me hona joale o na le tsebo eo a e sebelisang bakeng sa ho iphelisa ha a ntse a tsoela pele ho bula maliboho.

13. Malapa a lokela ho lekanyetsa melemo le likotsi tsa thuto e tlatsetsang joang?

¹³ Tabeng ea thuto e tlatsetsang, lelapa ka leng le na le tokelo le boikarabelo ba ho iketsetsa qeto. Ha thuto e joalo e khethiloe hantle, e ka ba molemo. Leha ho le joalo, e ka ba leraba. Haeba u nahana ka thuto e joalo, pakane ea hao ke efe? Na ke ho itokisetsa ho jara ka bokhabane boikarabelo ba ha u se u le motho e moholo? Kapa na u “ipatlela boholo”? (Jeremia 45:5; 2 Bathesalonika 3:10; 1 Timothea 5:8; 6:9) Ho thoe’ng ka ho hahamalla thuto e tlatsetsang u le hōle le hae, mohlomong u lula sekolong? Na seo e ne e tla ba bohlale ha ho talingoa temoso ea Pauluse ea hore “litloaelano tse mpe li senya mekhoa e nang le thuso”? (1 Bakorinthe 15:33; 2 Timothea 2:22) Hape, hopola hore “nako e setseng e fokotsehile.” (1 Bakorinthe 7:29) U tla sebelisa nako e kae thutong e joalo? Na e tla ja boholo ba nako ea bocha ba hao? Haeba ho joalo, u tla sebelisa khothatso ea Bibele ea hore u “hopole ’Mopi oa hao matsatsing a bocha ba hao” joang? (Moeklesia 12:1) Ho feta moo, na lithuto tsa sekolo tseo u li khethang li tla u fa nako ea mesebetsi ea bohlokoa ea Bokreste e kang ho kopanela libokeng, tšebeletsong ea tšimo le ea thuto ea botho? (Matheu 24:14; Baheberu 10:24, 25) Haeba u e-na le matla a ho lemoha a maholo, u ke ke ua lahleheloa ke pono ea lipakane tsa moea ha uena le batsoali ba hao le ntse le lokisetsa bokamoso ba hao.

Ho Boloka Lefereho le Hlompheha

14. (a) Ke melao-motheo efe e lokelang ho tataisa baratani ha ba bontšana kameho e lerato? (b) Ke joang baratani ba bang ba sa kang ba sebelisa temoho tabeng ee?

¹⁴ Boemo bo bong boo ho bona matla a ho lemoha a hlokahalang ke ba lefereho. Ke ha tlhaho ho batla ho ameha ka motho e mong eo u mo tsotellang. Baratani ba hloekileng ba Sefela sa Lifela ho hlakile hore ba ne ba bontšana kameho e itseng e lerato pele ho lenyalo. (Sefela sa Lifela 1:2; 2:6; 8:5) Kajeno, baratani ba bang ka ho tšoanang ba ka ’na ba ba le boikutlo ba hore ho tšoarana ka matsoho, ho akana le ho kopana ka matsoho ho loketse, haholo-holo ha ho bonahala eka ba haufi le ho nyalana. Empa hopola: “Ea itšepelang pelo ea hae ke lehlanya.” (Liproverbia 28:26) Se utloisang bohloko ke hore baratani ba ’maloa ha baa ka ba sebelisa temoho ka ho ipeha maemong a ba behang tekong. Lipontšo tsa kameho e lerato li bile matla ’me tsa se ke tsa laoleha; ho felletse ka liketso tse litšila tse bileng tsa fetela boitšoarong bo bobe ba botona le botšehali.

15, 16. Ke litemoso life tse utloahalang tseo baratani ba ka li elang hloko ho tiisa hore lefereho la bona le lula le hlompheha?

¹⁵ Haeba u intša le mohlankana kapa moroetsana, u bohlale haeba u qoba hore le be bang maemong a sa lokelang le eo e tla ba molekane oa hao oa lenyalo. Ka hona, ho ka ’na ha e-ba molemohali ho thabela botsoalle ba lōna ka har’a sehlopha sa batho kapa libakeng tsa sechaba. Baratani ba bang ba lokisetsa ho ba le molebeli. Hape, nahana ka mantsoe a Hosea 4:11 (NW): “Veine le veine e monate ke tse tlosang tšusumetso e ntle.” Tahi e ka hlokisa motho kahlolo e molemo ’me ea lebisa baratani boitšoarong boo ba tla ikoahlaela bona hamorao.

¹⁶ Liproverbia 13:10 (NW) e re: “Ka ho iketelletsa pele motho o baka ntoa feela, empa ho ba rerisanang hammoho ho na le bohlale.” E, “rerisanang hammoho” ’me le buisane ka hore na le tla itšoara joang. Behang meeli tabeng ea lipontšo tsa kameho e lerato, e mong a hlomphe maikutlo a e mong le letsoalo la hae. (1 Bakorinthe 13:5; 1 Bathesalonika 4:3-7; 1 Petrose 3:16) Ho buisana ka taba ena e boima ho ka ’na ha e-ba thata qalong, empa ho ka thibela hore ho hlahe mathata a tebileng hamorao.

Ho Rutoa ‘ho Tloha Bocheng ho ea Pele’

17. Ke joang Davida a ileng a etsa Jehova ‘tšepo ea hae ho tloha bocheng ba hae ho ea pele,’ ’me see se fuparetse bacha ba kajeno thuto efe?

¹⁷ Ho qoba maraba a Satane ho tla hloka hore u falimehe u sa khaotse—’me ka linako tse ling, ho tla hloka sebete se sengata. Ka sebele, ka linako tse ling u ka ’na ua iphumana u hanyetsana le lefatše lohle, eseng le lithaka tsa hao feela. Mopesaleme Davida o ile a rapela: “U tšepo ea ka, Uena ’Musi Morena Jehova, u kholiseho ea ka ho tloha bocheng ba ka. Molimo, u nthutile ho tloha bocheng ba ka ho ea pele, ’me ho fihlela joale ke ntse ke bolela mesebetsi ea hao e hlollang.” (Pesaleme ea 71:5, 17, NW)c Davida o tsebahala ka ho ba sebete. Empa o ile a se hlaolela neng? E sa le mocha! Esita le pele ho ntoa ea hae e tummeng le Goliathe, Davida o ile a bontša sebete se sa tloaelehang ha a ne a sireletsa mohlape oa ntat’ae—a bolaea tau le bere. (1 Samuele 17:34-37) Leha ho le joalo, Davida o ile a lebisa thoriso eohle ho Jehova bakeng sa sebete sefe kapa sefe seo a se bontšitseng, a mo bitsa ‘tšepo ea hae ho tloha bocheng ba hae ho ea pele.’ Ho tšepa Jehova ha Davida ho ile ha etsa hore a be le matla a ho sebetsana ka katleho le teko leha e le efe eo a neng a talimana le eona. Le uena u tla fumana hore haeba u tšepa Jehova, o tla u fa sebete le matla a ho ‘hlōla lefatše.’—1 Johanne 5:4.

18. Bacha ba kajeno ba tšabang Molimo ba fuoa khothatso efe?

¹⁸ Bacha ba likete ba kang uena ba nkile boemo bo bontšang sebete ’me hona joale ba sebeletsa e le bahoeletsi ba kolobelitsoeng ba litaba tse molemo. Re leboha Molimo ka tumelo le sebete tsa lōna bacha! Lulang le ikemiselitse ho balehela tšenyeho ea lefatše. (2 Petrose 1:4) Tsoelang pele ho sebelisa matla a lōna a ho lemoha a koetlisitsoeng ke Bibele. Ho etsa joalo ho tla le sireletsa tlokotsing ea hona joale ’me qetellong ho tla etsa hore e be ho tiileng hore le tla bolokeha. Ka sebele, joalokaha sehlooho sa rōna se qetellang se tla bontša, le tla atlehisa bophelo ba lōna.

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

Lipotso Tsa Tlhahlobo

◻ Mocha o koetlisa matla a hae a ho lemoha joang?

◻ Mocha a ka sebelisa matla a hae a ho lemoha joang tabeng ea ho ba teng lipokanong tsa Bakreste?

◻ Ke lintlha life tseo motho a ka nahanang ka tsona ha a lokisetsa thuto ea hae ea sekolo?

◻ Baratani ba ka qoba joang leraba la boitšoaro bo bobe ba botona le botšehali?

[Setšoantšo se leqepheng la 15]

Ho ithuta ho etsa lipatlisiso ho tla u thusa hore u koetlise matla a hao a ho lemoha

[Setšoantšo se leqepheng la 16]

Ho bonolo ho laola lipokano tse nyenyane ’me ha ho bonolo hore li fetohe meketjana e lerata e sa laoleheng

[Setšoantšo se leqepheng la 16]

Batsoali ba lokela ho thusa bana ba bona ho lokisetsa thuto ea bona ea sekolo

[Setšoantšo se leqepheng la 17]

Ho laetsana ka har’a sehlopha sa batho ke tšireletso