Na U Hahlameloa ke Moea o Chefo oa Lefatše?
KA LA 12 September, 1990, ho ile ha e-ba le ho phatloha fekthering ea Kazakstan. Mahlaseli a kotsi a liathomo a ile a tsoela moeeng, a sokela bophelo ba baahi ba moo ba 120 000, bao bongata ba bona ba ileng ba ipelaetsa literateng khahlanong le chefo eo e bolaeang.
Empa ha ho ntse ho senoloa boitsebiso bo eketsehileng, ba ile ba fumana hore ba ne ba phetse sebakeng se nang le chefo ka lilemo tse mashome-shome. Ka lilemo tse ngata, ho ne ho ’nile ha qhalloa lithane tse 100 000 tsa litšila tse ntšang mahlaseli a kotsi a liathomo setšeng se neng se sa sireletsoa, se lepalapaleng. Le hoja ba ne ba le kotsing, ho ne ho se motho ea ileng a nka seo ka botebo. Hobane’ng?
Letsatsi le leng le le leng, bahlanka ba ’muso ba ne ba maneha lipalo tse bontšang mahlaseli a kotsi, tse neng li fana ka boikutlo ba hore ho ne ho se kotsi ea letho. Lipalo li ne li nepahetse, empa li ne li bontša feela mahlaseli a gamma. Mahlaseli a neng a sa lekanngoe a alpha le ’ona a ka bolaea ka ho tšoanang. Ke ka hona bo-’mè ba bangata ba ileng ba qala ho utloisisa hore na ke hobane’ng ha bana ba bona e ne e le likulane.
Ha re bua ka tsela ea moea, re ntse re ka hahlameloa ke chefo e silafatsang e sa bonahaleng. ’Me joaloka batho bao ba malimabe ba Kazakstan, ba bangata ha ba lemohe kotsi ena e sokelang bophelo. Bibele e tsebahatsa tšilafalo ena e le “moea oa lefatše,” oo ho seng motho e mong ea o hlohlelletsang haese Satane Diabolose. (1 Bakorinthe 2:12) Sera sa Molimo ka lonya se sebelisa moea ona—kapa boikutlo bo atileng—oa lefatše bakeng sa ho fokolisa boinehelo ba rōna ba bomolimo.
Moea oa lefatše o ka monya matla a rōna a moea joang? Ka ho tsosa takatso ea mahlo le ka ho nka monyetla ka boithati ba rōna ba tlhaho. (Baefese 2:1-3; 1 Johanne 2:16) E le ho etsa mohlala, re tla hlahloba libaka tse tharo tse fapaneng tseo ho tsona monahano oa lefatše o ka bang chefo butle-butle bomoeeng ba rōna.
Ho Batla ’Muso Pele
Jesu o ile a khothalletsa Bakreste hore ba ‘batle ’Muso pele le ho loka ha Molimo.’ (Matheu 6:33) Ka lehlakoreng le leng, moea oa lefatše o ka ’na oa etsa hore re nke lithahasello tsa rōna le bophelo bo mabothobotho e le tsa bohlokoa ka ho sa hlokahaleng. Kotsi ea pele hase ea ho lahla lithahasello tsa moea ka ho feletseng, empa ke ho li beha boemong ba bobeli. Re ka hlokomoloha kotsi eo—joalokaha ho ile ha etsa batho ba Kazakstan—ka lebaka la boikutlo bo fosahetseng ba hore re sireletsehile. Lilemo tseo re li qetileng ka botšepehi tšebeletsong le ho ananela ha rōna bara le barali babo rōna ba moea ho ka re thotofalletsa ho nahana hore le ka mohla re ke ke ra lahla tsela ea ’nete. Ho ka etsahala hore ebe le ba bangata phuthehong ea Efese ba ne ba ikutloa joalo.
Hoo e ka bang ka selemo sa 96 C.E., Jesu o ile a ba eletsa ka se latelang: “Ke na le hona khahlanong le uena, hore u tlohetse lerato leo u neng u e-na le lona pele.” (Tšenolo 2:4) Bakreste bana ba neng ba sebelelitse ka nako e telele ba ’nile ba mamella mathata a mangata. (Tšenolo 2:2, 3) Ba ne ba rutiloe ke baholo ba tšepahalang, ho kopanyelletsa le moapostola Pauluse. (Liketso 20:17-21, 27) Leha ho le joalo, ha lilemo li ntse li feta, lerato leo ba neng ba rata Jehova ka lona le ile la fokotseha, ’me ba ile ba lahleheloa ke matla a bona a moea.—Tšenolo 2:5.
Kamoo ho bonahalang kateng, Baefese ba bang ba ne ba anngoe ke khoebo le katleho tsa motse oo. Ka masoabi, ho rata ha batho lintho tse bonahalang kajeno ho hohotse Bakreste ba bang ka tsela e tšoanang. Joang kapa joang, ho phehella ka tieo mokhoa o mabothobotho oa bophelo ho tla re khelosa lipakaneng tsa moea.—Bapisa le Matheu 6:24.
Ha a lemosa ka kotsi ena, Jesu o itse: “Lebone la ’mele ke leihlo. Joale, haeba leihlo la hao e le le talimang ’nģa e le ’ngoe, ’mele oohle oa hao o tla khanya; empa haeba leihlo la hao le le khopo [“le le mohono,” mongolo o botlaaseng ba leqephe ho NW], ’mele oohle oa hao o tla ba lefifi.” (Matheu 6:22, 23) Leihlo le “talimang ’nģa e le ’ngoe” ke leihlo le lebisitseng tlhokomelo linthong tsa moea, leihlo le tsepameng ’Musong oa Molimo. Ka lehlakoreng le leng, leihlo le “khopo” kapa le “mohono” ke le bonelang haufi, le khonang ho lebisa tlhokomelo feela litakatsong tsa nama tsa hona joale. Ha le khone ho bona lipakane tsa moea le moputso oa ka moso.
Temaneng e etellang eo pele, Jesu o itse: “Moo letlotlo la hao le leng teng, le pelo ea hao e tla ba hona teng.” (Matheu 6:21) Re ka tseba joang hore na lipelo tsa rōna li sekametse linthong tsa moea kapa linthong tse bonahalang? Mohlomong ntho ea bohlokoa ka ho fetisisa e ka re tataisang ke moqoqo oa rōna, kaha ‘molomo o bua ho tsoa ho se tletseng ka pelong.’ (Luka 6:45) Haeba re fumana hore nako le nako re bua ka lintho tse bonahalang kapa ka katleho ea lefatše, ho hlakile hore lipelo tsa rōna li arohane ’me pono ea rōna ea moea e fosahetse.
Carmen, morali’abo rōna oa Spain, o ile a loantšana le bothata bona.a Carmen oa hlalosa: “Ke hōletse ’neteng ’me ha ke le lilemo li 18, ke ile ka qala khoebo ea ka ea sekolo sa bana ba banyenyane. Lilemo tse tharo hamorao, ke ne ke hirile batho ba bane, khoebo e ne e atleha ’me ke ne ke fumana chelete e ngata. Leha ho le joalo, mohlomong se neng se nkhotsofatsa ka ho fetisisa e ne e le taba ea hore ke ne ke ikemetse licheleteng, ’me ke ne ke ‘atlehile.’ Ho bua ’nete, pelo ea ka e ne e le khoebong ea ka—pelo ea ka e ne e feletse ho eona.
“Ke ne ke nahana hore nka ’na ka tsoela pele ke le Paki le hoja ke ne ke nehela boholo ba nako ea ka lithahasellong tsa khoebo. Ka lehlakoreng le leng, ke ne ke boetse ke e-na le boikutlo bo hoaea-hoaeang ba hore nka etsa ho eketsehileng ho sebeletseng Jehova. Qetellong, se ileng sa ntšusumetsa hore ke behe lithahasello tsa ’Muso pele ke mohlala oa metsoalle ea ka e ’meli eo e neng e le bo-pula-maliboho. E mong oa eona, Juliana, o ne a le phuthehong e le ’ngoe le ’na. Ha aa ka a nqobella hore ke be pula-maliboho, empa moqoqo oa hae le thabo eo ka ho hlakileng a neng a e fumana tšebeletsong ea hae li ile tsa nthusa hore ke boele ke nahane ka lintho tsa bohlokoa ho ’na tsa moea.
“Ka nako e ’ngoe ha ke ne ke le nakong ea phomolo United States, ke ile ka lula le Gloria, morali’eso oa pula-maliboho. O ne a sa tsoa shoeloa ke monna, ’me o ne a hlokomela morali oa hae ea lilemo li hlano le ’mè oa hae ea neng a tšoeroe ke kankere. Leha ho le joalo, o ne a bula maliboho. Mohlala oa hae le kananelo ea hae e neng e tloha pelong li ile tsa nkama. Matsatsi ao a fokolang a mane ao ke a qetileng lapeng la hae a ile a etsa hore ke ikemisetse ho neha Jehova se molemohali seo ke nang le sona. Pele, ke ile ka ba pula-maliboho oa kamehla, ’me lilemo tse ’maloa hamorao, ’na le monna oa ka re ile ra memeloa ho sebeletsa Bethele. Ke ile ka tela khoebo ea ka—eo e neng e le tšitiso ho hateleng pele ha ka moeeng—’me hona joale kea utloa hore bophelo ba ka bo atlehile mahlong a Jehova, e leng eona ntho eo e leng ea bohlokoa.”—Luka 14:33.
Ho ithuta ho “nepisisa lintho tsa bohlokoa haholoanyane,” joalokaha Carmen a entse, ho tla re thusa ho etsa liqeto tse bohlale mabapi le mosebetsi oa rōna, thuto, bolulo le mokhoa oa bophelo. (Bafilippi 1:10) Empa na re boetse re nepisisa lintho tsa bohlokoa haholoanyane tabeng ea boikhathollo? Sena ke sebaka se seng seo moea oa lefatše o fanang ka tšusumetso e khōlō ho sona.
Boloka Boikhathollo Sebakeng sa Bona se Loketseng
Ka tsela e bohlale, moea oa lefatše o sebelisa hampe takatso ea batho ea tlhaho ea ho phomola le ho khatholoha. Kaha batho ba bangata ha ba na tšepo ea sebele ka bokamoso, ke ho utloahalang hore ebe ba batla ho tlatsa bophelo ba joale ka boithabiso le boikhathollo. (Bapisa le Esaia 22:13; 1 Bakorinthe 15:32.) Na re iphumana re nka boikhathollo e le ba bohlokoa ka ho eketsehileng? Eo e ka ba pontšo ea hore monahano oa lefatše o fetola pono ea rōna.
Bibele ea lemosa: “Ea hlanyetsang menyaka [“boithabiso,” Lamsa] e tla ba mohloki.” (Liproverbia 21:17) Ho ithabisa hase phoso, empa ho ba le lerato la hona, kapa ho ho beha ka pele ho lintho tsohle, ho tla lebisa bohloking ba moea. Ka ho hlakileng, takatso ea rōna ea lintho tsa moea e tla thethefala, ’me re tla ba le nako e fokolang bakeng sa ho bolela litaba tse molemo.
Ka lebaka lena, Lentsoe la Molimo le re eletsa hore re “be ba kelello li itokisitseng bakeng sa ketso, ba nang le boitšoaro ka ho phethahetseng.” (1 Petrose 1:13, The New English Bible) Boitšoaro boa hlokahala bakeng sa hore re lekanyetse nako ea rōna ea boikhathollo hantle. Ho itokisetsa ketso ho bolela ho ba ea loketseng mosebetsi oa moea, ebang ke thuto, liboka kapa tšebeletso ea tšimo.
Ho thoe’ng ka phomolo eo re e hlokang? Na re lokela ho ikutloa re le molato ha re nka nako e itseng bakeng sa phomolo? Le hanyenyane. Phomolo ke ea bohlokoa, haholo-holo lefatšeng lena la kajeno le bakang khatello kelellong. Leha ho le joalo, joaloka Bakreste ba inehetseng, re ke ke ra lumella bophelo ba rōna hore bo likolohe boikhathollong. Boikhathollo bo bongata ho tlōla bo ka re koeetsa hore re etse ho fokolang haholoanyane mosebetsing oa bohlokoa. Bo ka felisa boikutlo ba rōna ba ho potlaka, ’me bo ka ba ba re khothalletsa ho ikhotsofatsa. Kahoo, ke joang re ka bang le pono e leka-lekaneng mabapi le phomolo?
Bibele e khothalletsa ho ba le phomolo e seng kae ho e-na le ho ikhehlemanya ka mosebetsi—haholo-holo haeba mosebetsi oa boipheliso o sa hlokahale. (Moeklesia 4:6) Le hoja phomolo e thusa ’mele ea rōna hore e boele e fumane matla, mohloli oa matla a moea ke matla a sebetsang a Molimo. (Esaia 40:29-31) Re fumana moea ona o halalelang mabapi le mosebetsi oa rōna oa Bokreste. Thuto ea botho e fepa lipelo tsa rōna ’me e hōlisa litakatso tse nepahetseng. Ho ba teng libokeng ho matlafatsa kananelo ea rōna ka ’Mōpi oa rōna. Ho nka karolo tšebeletsong ea Bokreste ho re hlohlelletsa ho nahanela ba bang. (1 Bakorinthe 9:22, 23) Joalokaha Pauluse a ile a hlalosa ka botšepehi, “ka sebele motho oa ka ntle oa tsofala le ho harasoana, empa motho oa ka hare o fumana matla a macha letsatsi le leng le le leng.”—2 Bakorinthe 4:16, Phillips.
Ileana, eo e leng ’mè oa bana ba tšeletseng le mosali oa monna ea sa lumelang, o phela bophelo bo maphathaphathe haholo. O na le boikarabelo ba ho hlokomela lelapa la hae le beng ka eena ba seng bakae, ho bolelang hore o lula a tšoarehile ka linako tsohle. Leha ho le joalo, o boetse o beha mohlala o hlokomelehang ka ho bolela le ho lokisetsa liboka. O khona joang ho phetha mosebetsi o mongata tjee?
Ileana oa hlalosa: “Ka sebele, liboka le tšebeletso ea tšimo li nthusa hore ke sebetsane ka katleho le lintho tse ling tseo e leng boikarabelo ba ka. Ka mohlala, ka mor’a boboleli, ke na le ho hongata hoo nka nahanang ka hona ha ke ntse ke etsa mosebetsi oa lelapa. Hangata ke o etsa ke ntse ke bina. Ka lehlakoreng le leng, haeba ke fetiloe ke seboka kapa ke sebelitse hanyenyane tšebeletsong ea tšimo, ka sebele mesebetsi ea lelapa e ba boima.”
Ke phapang e kaakang ha ho bapisoa le ho nka boikhathollo e le ba bohlokoa ka ho feteletseng!
Botle ba Moea bo Khahlisa Jehova
Re phela lefatšeng la batho ba ntseng ba tsoela pele ho ameha haholo ka ponahalo ea ’mele. Batho ba sebelisa chelete e ngata liphekolong tse reretsoeng ho ntlafatsa ponahalo ea bona le ho fokotsa liphello tsa botsofali. Tsena li akarelletsa ho rokella moriri oa maiketsetso letlalong la hlooho kapa ho fetola ’mala oa oona, ho hōlisa le ho emisa matsoele hantle, le ho ntlafatsa sefahleho ka tšebetso ea bongaka. Batho ba limilione ba tsamaea litsi tsa ho theola boima ba ’mele, libaka tsa ho jima le litlelase tse ling tsa boikoetliso ’meleng, kapa ba reka livideo tsa boikoetliso le libuka tse buang ka ho theola boima ba ’mele. Lefatše le ka re etsa hore re lumele hore senotlolo sa thabo ke ponahalo ea rōna ea ’mele, hore “ponahalo” ea rōna ke sohle seo re se hlokang.
United States, phuputso e ileng ea qotsoa ke makasine ea Newsweek e ile ea fumana hore karolo ea 90 lekholong ea bacha ba ka tlaase ho lilemo tse 20 ba basoeu ba Maamerika, e ne e “sa khotsofalla ponahalo ea eona ea ’mele.” Ho batla ho ba le ’mele o motle ka mahlo a matšo ho ka ama bomoea ba rōna. Dora e ne e le mocha oa Paki ea Jehova ea neng a soabisoa ke ponahalo ea hae ea ’mele hobane a ne a batla a le motenya. Oa hlalosa: “Ha ke ne ke e-ea mabenkeleng, ho ne ho le thata ho fumana liaparo tse ntle tse ntekanang. Ho ne ho bonahala eka liaparo tse ntle li etselitsoe bacha ba basesaane feela. Ho hobe ka ho fetisisa, batho ba ne ba bua lipuo tse seng monate ka botenya ba ka, e leng hona ho neng ho nkutloisa bohloko haholo, haholo-holo ha li ne li buuoa ke bara le barali beso ba moea.
“Ka lebaka leo, ke ile ka tsoela pele ho ameha haholo ka ponahalo ea ka hoo lintho tsa bohlokoa tsa moea li ileng tsa nka sebaka sa bobeli bophelong ba ka. E ne e se eka thabo ea ka e itšetlehile ka ho ba le letheka le lesesaane. Ho se ho fetile lilemo tse ’maloa ’me kaha joale ke mosali ea hōlileng oa Mokreste, ke talima lintho ka tsela e fapaneng. Le hoja ke hlokomela ponahalo ea ka, kea lemoha hore botle ba moea ke bona boo e leng ba bohlokoahali, ’me seo ke sona se nkhotsofatsang ka ho fetisisa. Ka mor’a hore ke utloisise seo, ke ile ka khona ho beha lithahasello tsa ’Muso sebakeng sa tsona se loketseng.”
Sara e ne e le mosali ea tšepahalang oa boholo-holo ea neng a e-na le pono ena e leka-lekaneng. Le hoja Bibele e bua ka botle ba hae ba ’mele ha a ne a le lilemo tse ka holimo ho 60, e lebisa tlhokomelo e khōlō litšoanelehong tse ntle tsa hae—motho ea ka sephiring oa pelo. (Genese 12:11; 1 Petrose 3:4-6) O ne a bontša moea o mosa, o bonolo, ’me o ne a mamela monna oa hae ka boikokobetso. Sara o ne a sa ameha ho tlōla ka hore na ba bang ba mo talima joang. Le hoja a ne a hōletse boruing, o ile a ikemisetsa ho lula litenteng ka lilemo tse fetang 60. O ile a tšehetsa monna oa hae ka bonolo le ka ho hloka boithati; e ne e le mosali oa tumelo. Ke sona se ileng sa fela sa mo etsa mosali e motle.—Liproverbia 31:30; Baheberu 11:11.
Joaloka Bakreste, re amehile ka ho ntlafatsa botle ba rōna ba moea, botle boo haeba bo hlaoleloa kamehla, bo tla hōla le ho tšoarella nako e telele. (Bakolose 1:9, 10) Re ka hlokomela sebōpeho sa rōna sa moea ka litsela tse peli tsa sehlooho.
Ha re kopanela tšebeletsong ea rōna e bolokang bophelo, re ba batle haholoanyane mahlong a Jehova. (Esaia 52:7; 2 Bakorinthe 3:18–4:2) Ho feta moo, botle ba rōna bo eketseha le ho feta ha re ithuta ho bonahatsa litšobotsi tsa Bokreste. Menyetla ea ho ntlafatsa botle ba rōna ba moea e mengata haholo: “E-bang le boikutlo bo bonolo e mong bakeng sa e mong. Ho bontšeng tlhompho e mong ho e mong etellang pele. . . . Chesehang ke moea. . . . Latelang mokhoa oa kamohelo e mofuthu ea baeti. . . . Thabang le batho ba thabang; llang le batho ba llang. . . . Le se ke la busetsa bobe ka bobe ho mang kapa mang. . . . Le be le khotso le batho bohle.” (Baroma 12:10-18) Ho hlaolela maikutlo a joalo ho tla re etsa ba ratehang ho Molimo le ho batho, ’me ho tla fokotsa bobe ba litloaelo tsa boetsalibe tseo re li futsitseng.—Bagalata 5:22, 23; 2 Petrose 1:5-8.
Re ka Loantša Moea oa Lefatše!
Moea oa lefatše o chefo o ka fokolisa botšepehi ba rōna ka litsela tse ngata tse poteletseng. O ka etsa hore re se khotsofalle seo re nang le sona ’me re tšoenyehe ka ho beha litlhoko le litakatso tsa rōna ka pele ho tsa Molimo. Kapa o ka ’na oa etsa hore re nahane mehopolo ea batho ho e-na le ho nahana ea Molimo, ra nka boikhathollo kapa ponahalo ea ’mele e le tsa bohlokoa ka ho sa hlokahaleng.—Bapisa le Matheu 16:21-23.
Satane o ikemiselitse ho senya bomoea ba rōna, ’me moea oa lefatše ke se seng sa lihlomo tsa hae tse ka sehloohong. Hopola hore Diabolose a ka khona ho fetola maqiti a hae ho tloha ho iketseng tau e purumang ho ea ho iketseng noha e masene. (Genese 3:1; 1 Petrose 5:8) Ka linako tse ling, lefatše le hlōla Mokreste ka mahloriso a sehlōhō, empa hangata le ba chefo ho eena butle-butle. Pauluse o ne a amehile haholo ka kotsi ena ea morao: “Ke tšaba hore ka tsela e itseng, joalokaha noha e ile ea eka Eva ka mano a eona, likelello tsa lōna li ka bolisoa hore li tlohe botšepehing le tlhoekong tse lokelang Kreste.”—2 Bakorinthe 11:3.
E le ho itšireletsa maqhekeng a noha, re lokela ho khetholla likhopolo tse ‘simolohang lefatšeng’ ’me re li hane ka tieo. (1 Johanne 2:16) Ha rea lokela ho qhekelloa ho lumela hore mokhoa oo lefatše le nahanang ka oona ha o na kotsi. Moea o senyang oa tsamaiso ea Satane o finyeletse maemong a tšosang.—Baefese 2:2.
Hang ha re hlokomela moea oa lefatše, re ka o loantša ka ho tlatsa likelello le lipelo tsa rōna ka thuto e hloekileng ea Jehova. Joaloka Morena Davida, a re reng: “Jehova, mpontše litsela tsa hao, u nthute mekhoa ea hao. U ntsamaise ’neteng ea hao, u nthute, hobane ke uena Molimo oa poloko ea ka.”—Pesaleme ea 25:4, 5.
[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]
a Ho sebelisitsoe mabitso ao e seng a sebele.
[Setšoantšo se leqepheng la 26]
Ho phehella mokhoa o mabothobotho oa bophelo ho ka re khelosa lipakaneng tsa moea