ITYOUGH 3
Yehova Pase Awashima Na
1, 2. Yehova pase akaa a a we ishima u eren sha ci u uumace la nena?
MBAMAREN mba ve we mbayev vev ikyo, ka vea lamen sha akaa a tsombor yô, ve soo ér mbayev kpa ve wa zwa sha mi. Nahan kpa, mba er ve hanma kwagh ga. Ka i lu akaa a ve nenge ér mbayev mbara vea kav la tseegh, ve ôr ve a ye.
2 Kape Yehova kpa a lu pasen akaa a a we ishima u eren sha ci u uumace je la. Nahan kpa, pasen akaa ne shighe u a nenge ér kuma u una er nahan la tseegh. De se tôv nen kpuaa, se nenge nen er Yehova a lu pasen mimi sha kwagh u Tartor na, hii sha ayange a tsuaa la je yô.
Lu Nyi I Na Ve Gba u A Ver Tartoro?
3, 4. Yehova lu a awashima ér uumace ve va hendan a tahav nav ken hemene? Ta iwanger.
3 Yehova yange lu a awashima u veren Tartor u Mesiya sha hiihii la ga. Se ôr nahan sha ci u nyi? Ityôkyaa yô, Yehova lu a awashima ér uumace ve va hendan a tahav nav ken hemen ga. Yange gba uumace na ve ian i tsuan kwagh u ve soo yô. Nahan a pase Adam man Ifa awashima na sha ci u uumace cii ér: “Mar nen kpishi, seer nen ngeen, iv nen tar, gema nen u, u̱ lu sha ikyev yen.” (Gen. 1:28) Yehova shi soo ér ve wa ikyo u eren kwagh u dedoo u un tese ve la, kpa ve palegh kwagh u un kaa a ve ér ka kwaghbo yô. (Gen. 2:16, 17) Adam man Ifa yange vea soo yô, ma ve ungwa imo i Yehova. Yange vea er nahan yô, ityôkyaa ma i lu i a ver Tartor, u Kristu una tema tor sha mi sha u kuren awashima u Aôndo la ga. Hegen nahan tar cii ma u iv a uumace mba lun vough, ve cii ma ve lu civir Yehova.
4 Ihyembeato i Satan man Adam man Ifa la na Yehova bunde awashima na u tar u iv a uumace mba lun vough la ga. Kpa Yehova due a gbenda ugen u una kure awashima na ne yô. Awashima na ne ngu er igirgidogo i ka i za sha gbenda u i keng ve i nyôr ape i lu zan la nahan ga. Shi ashighe agen ior ka ve na igirgidogo i za gba. Kpa Yehova yô, ka una ôr kwagh u a soo u eren yô, tar a yôhôr a cir inya kpa, awashima na la a bunde ga. (Ôr Yesaia 55:11.) Gbenda u Yehova a soo u kuren awashima na ka ua va vihi kpa, a kar sha gbenda ugen.a (Eks. 3:14, 15) Ka a va kuma sha shighe yô, Yehova a pase mba ve civir un sha mimi la gbenda u he, u una kar ve una kure awashima na la yô.
5. Yehova yange er nyi sha ihyembeato i ken Eden laa?
5 Lu ihyembeato i ken Eden la na ve Yehova wa kwagh u Tartor la ken awashima na ye. (Mat. 25:34) Lu hen shighe u lu inja er uumace mba a ishimaverenkeghen ga kuaa la je, Yehova hii u pasen ve gbenda u una hide a ve sha mlu u vough, shi una kar a ican i ve lu yan sha ikyev i Satan, u a senge ér un kôr tahav ken uwe la kera ye. (Gen. 3:14-19) Nahan cii kpa, Yehova pase kwagh u Tartor la vindi vindi hen icin i môm ga.
Yehova Hii u Pasen Akaa a Mimi A sha Kwagh u Tartor La
6. Yehova yange tôndo zwa ér nyi, kpa gema de nyi lu myer here?
6 Yehova yange er ityendezwa ken kwaghôron u profeti na u hiihii la je, ér, “vor” ugen ua cagh iyô ityough. (Ôr Genese 3:15.) Nahan kpa, gema pase mba vea lu vor shon kua mba vea lu vor u iyô la hen shighe la ga. Yange de kwagh ne lu myer zan zan kuma er anyom 2,000 nahan.b
7. Er nan ve Yehova tsua Aberahama, man kwagh la tese se nyi i vesene?
7 Ken masejime yô, Yehova tsua Aberaham ér ka ken tsombor na, vor la ua due ye. Yehova tsua Aberaham sha ci u Aberaham “wa imo na ikyo.” (Gen. 22:18) Kwagh la tese se kwagh u vesen kpishi; Yehova pasen awashima na hen mba ve cie un sha mimi la tseegh.—Ôr Pasalmi 25:14.
8, 9. Ka akaa nyi nahan, Yehova yange pase Aberaham man Yakob sha kwagh u vor u ityendezwa laa?
8 Shighe u Yehova lu lamen a huror na Aberaham sha zwa u ortyom na la, a hii pasen un mimi u hange hange ne sha kwagh u vor la, ér: Vor u ityendezwa la ua lu wan na. (Gen. 22:15-17; Yak. 2:23) Kpa wan u Aberaham la nana cagh iyô ityough nena? Iyô la di lu ana? Lu u ken hemen tsô, mbampase mbagenev vea ta iwanger sha kwagh ne.
9 Yehova yange kaa ér vor u ityendezwa la ua va ken Yakob, wan u wan u Aberaham u na Aôndo jighjigh kpoghuloo la. (Gen. 28:13-22) Yehova shi va pase sha ikyev i Yakob ér Vor la ua due ken tsombor u wan na Yuda. Yakob yange tsengaôron ér a na wan u Yuda ne “tôgh,” ka gbough ku tesen tahav mbu torough je la, shi “akuraior aa ungwan imo Na.” (Gen. 49:1, 10) Yehova tese ken kwaghôron u profeti la ér Wan u Ityendezwa la una lu tor.
10, 11. Er nan ve Yehova pase Davidi man Daniel awashima naa?
10 Yuda yange kpen shighe karen er anyom 650 nahan yô, Yehova seer pasen Tor Davidi, u due ken tsombor u Yuda la awashima na la. Yehova yila Davidi ér ka “or Na u sha ishima Na vough.” (1 Sam. 13:14; 17:12; Aer. 13:22) Er Davidi cian Aôndo sha mimi yô, Yehova ya ikyur a na, ér wan na una tema tor gbem sha won.—2 Sam. 7:8, 12-16.
11 Anyom nga karen er 500 nahan yô, Yehova pase inyom i Un shon u i Shigh un Mkurem shin Mesiya la, una va shin tar la jighilii sha zwa u profeti Daniel. (Dan. 9:25) Yehova yange nenge Daniel ér ka or u a “doo ior ishima kpishi” yô. Sha ci u nyi? Lu sha ci u Daniel naan Yehova icivir kpishi, shi eren un tom hanma shighe cii.—Dan. 6:16; 9:22, 23.
12. Ka nyi yange i kaa a Daniel ér a ere, man lu sha ci u nyi?
12 Er Yehova mgbegha uprofeti mbajighjigh, er profeti Daniel nahan, u ngeren akaa kpishi sha kwagh u Mesiya, u lu vor u yange tôndo zwa ér ua va la nahan kpa, lu a kuma shighe u Yehova una pase mbacivir un mban er vea kav kwagh u mgbegha ve u ngeren la vindi vindi ga. U tesen ikyav yô, yange mba tesen Daniel mpase u sha mnenge er i ver Tartor u Aôndo la sha yô, i kaa a na ér a ver ikyav sha akaaôron la, zan zan shighe u a va kuma Yehova la. Hen shighe la, mfe u mimi una “seer.”—Dan. 12:4.
Yesu Pase Awashima u Aôndo
13. (a) Vor u ityendezwa la lu ana? (b) Yesu yange ta iwanger sha kwaghôron u profeti u ken Genese 3:15 la nena?
13 Yehova yange pase wang ér Yesu ka wan u Davidi, u a lu vor u un tende zwa ér ua tema Tor la. (Luka 1:30-33; 3:21, 22) Shighe u Yesu hii tom na u pasen kwagh shin tar la, lu inja er iyange hii u duen tan iwanger sha mfe u uumace lu a mi sha kwagh u awashima u Aôndo la nahan. (Mat. 4:13-17) U tesen ikyav yô, Yesu pase kwagh u vor u “iyô” u i ter ken Genese 3:14, 15 la wang je lu kwagh u tunan ga, a yila Diabolo ér “orwuanor” shi kaa ér ngu “ter u aie” kpaa. (Yoh. 8:44) Ken mpase u sha mnenge u Yesu tese Yohane la, a pase kwagh u “tseiyô” la ér, ka un “i yer un er Diabolo man Satan” ye.c (Ôr Mpase 1:1; 12:9.) Ken mpase u sha mnenge shon môm, Yesu tese er wan u yange i tôndo zwa sha kwagh na, u i lu un Yesu iyol na la, una va mase kuren kwaghôron u profeti u ken Eden la shi una cagh Satan sha u timen un yô.—Mpa. 20:7-10.
14-16. Mbahenen mba sha ayange a mbaapostoli la yange ve kav hanma kwagh u Yesu pasen ve cii vindi vindii? Ta iwanger.
14 Er se hen ken Ityough ki sha 1 kira nahan, Yesu yange hemban ôron kwagh u Tartor la. Nahan kpa, lu hanma shighe pasen mbahenen nav akaa a ve soo u fan la cii vindi vindi ga. Yange una pase ve akaa agen je kpa, ve kav her ave ave ga, ashighe agen anyom yange a kar i kuma uderi imôngo je ve, mbadondon Kristu ve va hii u kaven inja i akaa a mimi a Ortesen ve pase la wang ye. Nenge ase akav kpuaa a á tese mimi u kwagh ne yô.
15 Ken inyom i 33 la, Yesu pase wang ér mba vea lu hemen imôngo vea Tor u Tartor u Aôndo la, vea lu uumace mba shin tar mba a yem a ve sha a za na ve uma u ken jijingi yô. Nahan kpa, mbahenen nav kav kwagh u lu ôron la her ave ave ga. (Dan. 7:18; Yoh. 14:2-5) Ken inyom shon i môm, Yesu pase ken injakwagh igen ér a ver Tartor la ga zan zan saa shighe u una hide a yem sha shighe a kar gôgônan yô. (Mat. 25:14, 19; Luka 19:11, 12) Mbahenen nav kav kwagh u injaa ne ga, nahan shighe kar yô, ve pine Yesu shighe u i nder un shin ku la ér: “Ka hen shighe ne man Ú hide Mbaiserael a tahav mbu veren tor ve ayol a ve yee?” Nahan kpa, Yesu kera seer pasen ve ma kwagh sha ikyaa la hen shighe la ga. (Aer. 1:6, 7) Yesu shi tese ér “iyôngo igen” kpa ia lu, nahan kpa iyôngo ne ia lu ken “anikyumuile u kpeghee,” u mba vea lu hemen vea na imôngo la ga. (Yoh. 10:16; Luka 12:32) Mbadondon Kristu kav kwagh u iniongo i ihiar ne tsembelee ga, zan zan i ver Tartor sha ken inyom i 1914 shighe kar naghelaa cii ve, ve mase kaven ye.
16 Yesu yange ma ôr mbahenen nav akaa kpishi shighe u lu a ve imôngo shin tar la, kpa fa je ér vea kôrcio u kaven a ga. (Yoh. 16:12) Ikyav tese wang ér, mough sha shighe u i pase ve akaa kpishi sha kwagh u Tartor la va sha shighe wase ne hemba anyom 2,000. Nahan kpa, lu a kuma shighe u mfe la una seer ve ga.
Mfe u Mimi la Seer sha “Shighe u Mkur” Ne
17. Ka nyi i gbe u se er ve se fa kwagh u Tartor la wang-na, shi ka nyi igen kpa i gbe u se ere?
17 Yehova yange tôndo zwa a Daniel ér sha “shighe u mkur” la, ior kpishi vea “zende wue wue man mfe” u mimi u sha kwagh u awashima u Aôndo kpa una seer. (Dan. 12:4) Gba u mba ve soo u zuan a mfe la yô, vea nôngo kwagh kpoghuloo ve vea zua a mi ye. Takerada ugen pase ishember i ken zwa Heberu, i í gem ér “zende wue wue” la ér, ngi ôron kwagh u or u nan lu timen ken takerada vighe vighe yô. Nahan kpa, aluer se kpe iyol se time ken Bibilo vighe vighe nan nan je kpa, se fatyô u kaven akaa a mimi a sha kwagh u Tartor la ga, saa Yehova una wase se ve se kav a ye.—Ôr Mateu 13:11.
18. Mba ve cie Yehova la yange ve tese jighjigh man iyol i hiden a mi ijime nena?
18 Er Yehova yange pase akaa a mimi a sha kwagh u Tartor la cii man inyom i 1914 nahan, kape sha shighe u mkur ne kpa, a lu pasen je la. Ken anyom 100 a á kar ne, ior mba Aôndo nyôôso mkav ve sha aaven kposo kposo, er se va nenge ken Ityough ki sha 4 man ki sha 5 ken takerada ne nahan. Kwagh la tese ér Yehova ngu a ve ga shinii? Mayange ga cii! Yehova ngu wasen ve. Er nan se fe? Se fa nahan sha ci u mba ve cie Yehova yô, mba a aeren ahar a a doo un ishima yô, ka jighjigh u nan man iyol hiden a mi ijime. (Heb. 11:6; Yak. 4:6) Mbacivir Yehova na jighjigh ér uityendezwa nav mba ve lu ken Mkaanem ma Aôndo la cii vea kure sha mi vough. Ka ve tese iyol i hiden a mi ijime sha u pasen er yange ve kav ma gbenda u i gbe u kwaghôron u ken Bibilo una kure sha mi la tsembelee ga yô. U tesen ikyav yô, ken Iyoukura i Maaci 1, 1925 la, ve pase ér: “Se fa nahan ser, Ter ka orpasen kwagh na iyol na, una va pase ior nav Mkaanem nam sha gbenda u ú hembe doon un la man sha shighe u i kom un cii.”
“Ter . . . una va pase ior nav Mkaanem nam sha gbenda u ú hembe doon un la man sha shighe u i kom un cii”
19. Ka nyi Yehova a de ér se kav hegene, man ka sha ci u nyi?
19 Shighe u i ver Tartor sha ken inyom i 1914 la, ior mba Aôndo kav er akaaôron a profeti a sha kwagh u Tartor shon aa kure sha mi la wang ga. (1 Kor. 13:9, 10, 12) Er i sar se tsung u nengen er uityendezwa mba Aôndo mbara vea kure sha mi yô, ashighe agen ka se kure ikyaa sha kwagh u uityendezwa mbara sha lan. Ken anyom a karen ne, se nenge a kwaghfan ken mkaanem magen ken Iyoukura i se vande teren ken ikyumhiange i sha 18 la wang. Ma kaa ér: “Ka inja er hemba doon u dondon gbenda ne nahan; se fatyô u kaven kwaghôron u profeti tsembelee ga zan zan saa kwagh shon una kar kuren sha mi, shin hen shighe u kwagh shon a lu eren zan a mi ave la.” Hegen u se lu ken shighe u mkur cou cou ne, akaaôron a profeti a sha kwagh u Tartor la kpishi kure sha mi shi agen nga kuren sha mi hegen. Er ior mba Aôndo ve hiden a ayol a ve ijime, shi ka a kôôm ve kpa ve nômbo ikyôr ga yô, Yehova wase se u kaven awashima na hegen wang hemba ave a tse. Mfe u mimi la seer hegen!
Mkav u Ka Se Nyôôso la Ngu a Kar Jighjigh u Nan u Ior Mba Aôndo
20, 21. Yange i nyôôso mkav u Mbakristu mba sha ayange a mbaapostoli mbara nahan, ve er nena?
20 Yehova ka una nyôôso gbenda u se kav mimi u Mkaanem Nam yô, kwagh la a kar mlu u ishima yase. Jighjigh u nan kua iyol i hiden a mi ijime ia mgbegha se u lumun a mkav u se seer zuan a mi sha ma kwagh la kpa? Sha ayange a mbaapostoli la kpa, i kar jighjigh u nan u Mbakristu ken inyom i 50 la, zum u i nyôôso mkav ve yô. U tesen ikyav yô, tôô ase wer yange u lu hen shighe ne, u lu Orkristu, ityô you gema lu Mbayuda. U numben sha kwagh u Tindi u Mose ga, shi lu ú kwagh u tan ave vanger er u lu marnya u ikyurior i Iserael yô. Kpa u va zua a washika u icighan jijingi mgbegha apostoli Paulu nger pase er Tindi a kera lu kwagh u hange hange ga, shi Yehova a vende ikyurior i Iserael i sha marami la, a hidi a lu kohol Iserael u ken jijingi, u a lu Mbayuda kua Atôatyev yô. (Rom. 10:12; 11:17-24; Gal. 6:15, 16; Kol. 2:13, 14) Yange ma u er nena?
21 Mbakristu mba hiden a ayol a ve ijime yange ve lumun a kwagh u Aôndo na Paulu pase ken washika la, nahan Yehova ver ve doo doo. (Aer. 13:48) Mbagenev puu mkav u he ne, ve lumun u gbihin mkav ve u tse la ga. (Gal. 5:7-12) Lu u vea lumun u geman mnenge ve la ga yô, ian icivirigh i ve lu a mi i za teman tor a Kristu imôngo la ia kar ve.—2 Pet. 2:1.
22. U nenge mkav wase u i nyôôso sha kwagh u awashima u Aôndo la nena?
22 Ken anyom a a kar ken ijime kpishi ne, Yehova hide nyôôso mkav wase sha kwagh u Tartor la. U tesen ikyav yô, a wase se u seer kaven shighe u a pav mba Tartor shon ua lu hemen ve la a ver kposo a mba ve vende loho u Tartor la, di er ka i pav iyôngo a ivo nahan. Shi a wase se u fan shighe u iyenge i mba 144,000 ia iv la, man u kaven inja i anzaakaa a Yesu ôr sha kwagh u Tartor la kpaa, kua shighe u a yem a or u masetyô ken mba 144,000 mbara sha la.d U nenge kwagh u Yehova a pase se akaa ne wang la nena? Kwagh ne seer taver jighjigh wou u nan kpa? Kwagh ne ngu u ikyav i tesen ér Yehova ngu tesen ior nav yemen hemen hemen kpa? Akaa a i tim sha mi ken mtom ma ma dondo sha kin la ma a seer taver jighjigh u ú ne wer Yehova ngu pasen washima na kure kure hen mba ve cie un la.
a Iti i Aôndo ka ishemberti i ken zwa Heberu, man inja i iti shon ér, “ne kwagh lu.” Iti i Yehova la ngi tesen ér, ngu Aôndo u a Kuren uityendezwa nav yô. Nenge ngeren u kiriki u sha peeji 43, u a lu a itinekwagh ér “Inja i Iti i Aôndo” la.
b Sha ayange ase ne, alaghga se nenge ser shighe ne lihe, kpa doo u se umbur ser ngise la ior ve tsa sha won i hemba nahan ica je; hii sha shighe u Adam la zan zan nyôr sha shighe u Aberaham la, lu di ikyov inyiin tseegh. Adam lu uma shighe u i mar Lameki, ter u Noa la. Lameki di lu uma ar sha shighe u Noa mar Shem la. Shem di lu uma shighe u i mar Aberaham la.—Gen. 5:5, 31; 9:29; 11:10, 11; 25:7.
c I ter iti i “Satan” la ken Ruamabera u ken zwa Heberu kwa 18. Nahan kpa, Rumabera u Mbakristu u ken zwa Grika la yô, i ter iti i “Satan” la ker hemba kwa 30. Kwagh ne lu sha inja je, gadia Ruamabera u ken zwa Heberu hemba lun sha kwagh u Mesiya, nahan i kera ôr kwagh u Satan ker yum ga. Mesiya za ve yô, a pon aeren a Satan cica cii, er i nger ken Rumabera u Mbakristu u ken zwa Grika la nahan.
d Wea soo u ôron ngeren mba ve tim sha akaa a se nyôôso mkav wase sha mi la yô, nenge ken Iyoukura mban: Oktoba 15, 1995, peeji 23-28; man Janawari 15, 2008, peeji 20-24; man Julai 15, 2008, peeji 17-21; man Julai 15, 2013, peeji 9-14.