ITYOUGH IKYUNDU
“M Vande Nan Jighjigh Kera Je”
1. Pase er yange lu Marta ken ishima la, kua kwagh u na ve lu un ken ishima nahan yô.
BARIWEN u lu uwar, u i ii anngô u Marta shimi, i cir iwen igen sha zwa na la lu kwagh u hungur Marta ga. Marta tôô ikyav ken ishima na yuhwa nese nese er iwen la nahan. Lasaru, anngô na u doo un ishima tsung la kpe, kpa lu un er a kpe ga nahan. Ken atô u ayange anyiin, hii sha iyange i Lasaru kera lu ityough ndor ga la je, Marta mem ga sha ci u mbayaren un ku man mba zungwen a na kua mba surun un ishima.
2, 3. (a) Er Marta nenge a Yesu la, alaghga er nena? (b) Mkaanem ma injaam ma Marta ôr la tese se nyi sha kwagh naa?
2 Hen shighe ne, orgen za va hen Marta. Or ne lu ijende i Lasaru i sôngo sôngo. Er Marta nenge a Yesu la, ka keng a hemba sôôn un ken ishima cii, gadia sha tar cii, lu Yesu tseegh lu a tahav mbu yange ma war anngô na la ye. Nahan cii kpa, Marta wa zuan a ishimasurun shighe u due za kohol Yesu hen angar u Betani, u lu hen kpe uwoo la. Yesu lam a na kpishi ga, kpa er lam a na kundu kundu shi nenge er mhôônom kôr Yesu a na kpishi yô, a zua a ishimasurun shi ishima taver un. Yesu pine un mbampin mba ve wase un u hemban veren ishima sha kwagh u jighjigh na u nan, kua kwagh u mnder u shin ku u na jighjigh a mi la yô. Iliam ve la na yô, Marta ôr kwagh ugen u hemban lun a inja cii, u lu hiin je due sha zwa na la, ér: “M vande nan jighjigh kera je mer, We U ngu Kristu, Wan u Aôndo u A lu van shin tar ne” la.—Yoh. 11:27.
3 Mkaanem mara tese ér Marta lu kwase u nan jighjigh taveraa. Kwagh u Bibilo i er se sha kwagh na kpuaa la ngu a akaa a injaa kpishi, a wasen u taver jighjigh wase u nan. De se time sha ngeren u ken Bibilo u a hii ôron kwagh u Marta la tsô se nenge er una wase se yô.
“Ishima Ngi Nyian We, Akaa Nga Zan We Iyol”
4. Anngôôv mba Marta lu ana man ana, man tsombor ne lu a Yesu nena?
4 Shighe u Lasaru lu uma shi lu gbong gbong iwer i karen ken ijime kpuaa la, gba u orvannya u hemban cii, Yesu Kristu, una va ve inya. Tsombor u Lasaru man Marta man Maria cii lu imôngo, ve mba utar mban cii ve lu ngô môm, shi ve vese ijiir i môm, shi ve lu hen ya môm. Mbatimen sha akaa a ken Bibilo mbagenev kaa ér alaghga Marta lu vesen a mba uhar mbagenev mbara, sha ci u ka un yange ngohol mbavannya ye, shi yange a̱ ôron kwagh ve yô, i hii teren un. (Yoh. 11:5) Yange mô ken ve mba utar mbara nana er ivaa kpa, se fatyô u fan ga. Vea er shin vea er ga kpa, ve cii ve lu azende a Yesu a ishima ishima. Shighe u Yesu lu pasen kwagh ken Yudia, ape i hendan a na shi ayôôso lu a na kpoghuloo la, lu hen ya ve tsaan ye. Yange a doo Yesu u lun hen ya ve u bem lu shi ve wasen un her ne je ka u henen a hen ga.
5, 6. (a) Hii nan ve Marta zua a ian i teman inya shighe u Yesu va ve inya la ga? (b) Maria yange zua a ian i ungwan kwaghôron u Yesu shighe u Yesu va hen ya ve la, nahan a er nena?
5 Marta lu a tom kpishi u nengen sha mkpeyol u ior mba hen ya na shi eren a mbavannya doo doo. A lu kwase u nôngon kwagh kpoghuloo, u luun a kwagheren ave hanma shighe yô. Shighe u Yesu za ve inya la kpa, kape Marta shir a shir ave ga je la. Fese nahan, a wa iyol i yôron yôugh yôugh sha ci u orvannya na u icivirigh ne, kua mbagenev mba alaghga ve lu a na imôngo la. Sha ayange la, u nengen sha vannya lu kwagh u vesen kpishi. Yange or a va inya yô, i ngohol nan i suse nan zwa, shi i tsua nan akôv shin angahar, i ôô nan angahar, shi i haa nan mkurem ma human doon sha ityou. (Ôr Luka 7:44-47.) Yange i gba u a na nan ijiir i tsan i injaa shi a yôr nan iwer tsembelee.
6 Marta man Maria ve lu wan agoyol sha mve u Yesu ne. Er ior kpishi ve ne jighjigh ér kwaghhenen hemba doon Maria a anngô na Marta nahan kpa, cii man mve u Yesu yô, lu wasen Marta, u eren akaa. Kpa Yesu va nyer yô, kera lu nahan ga. Yesu nenge ér ka shighe u i doo u una tese mba hen ya la kwagh je la, shi yange tese ve kpaa! Yesu lu er mbahemenev mba ukwaghaôndo mba sha shighe na la nahan ga, lu or u nan kasev icivir shi keghen iyol u tesen ve kwagh u Tartor u Aôndo, u u lu itinekwagh i kwaghpasen na la. Maria soo ér ian ne i karen un ga cii, nahan a tema hen angahar a Yesu, ishima na cii lu sha akaa a Yesu lu ôron la.
7, 8. Ka nyi yange i na ve ishima hii u nyian Marta, man yange wa ishima wa shio nena?
7 Nenge ase er hen shighe ne nahan, ishima yange ia hii u nyian Marta yô. Iwer i yange gba u una yôr kua akaa agen a gba u una er sha ci u mbavannya nav la cii na yô, ishima nyian un shi akaa za un iyol kpishi. Er Marta lu zenden sha hulugh hulugh eren akaa la, nenge anngô na u kwase tema a tema, lu eren kwagh môm môm ga, nahan a kenger un ishe i bo, shin a kura icur sha, a sondo ijuu? Yange una er nahan kpa, i de kpiligh se iyol ga. Lu kwagh u una fatyô u eren zegetom u yôron iorvannya la tswen ga!
8 Marta wa ishima wa shio. Tsô a tôndo Yesu iliam sha zwa, a kende gagher a kaa ér: “Tere, anngôm undum, m ngu gilim sha tswen, nahan kpaa U shi U wa ikyo je gaa? Yô, kaa un a̱ va wasem!” (Luka 10:40) Mkaanem man tese ér yange vanger var un ker kpishi. Nahan a kaa a Yesu ér a wa Maria kwagh, a ôr un a za er kwagh u ashen a lu eren la.
9, 10. (a) Yesu yange ôr a Marta ér nyi? (b) Er nan se fe ser, Yesu lu kaan a Marta ér a er tom u yôron la za kar ikyaa inya ga?
9 Kwagh u Yesu ôr a Marta la yange una kpiligh un iyol, vough er zan zan nyian kpa ior kpishi ka vea ôr ivur la ve i kpiligh ve iyol nahan. A kende teghelee, a kaa a na ér: “Marta, Marta, ishima ngi nyian we, akaa nga zan we iyol kposo kposo. Kpa kwagh u kwagh a gbe sha mi yô, ngu môm tseegh; Maria yô, tsuwa ci u dedoo u mayange á kera tsuwe un her a na kera ga yô.” (Luka 10:41, 42) Yesu ôr nahan ver ishigh ér nyi? Lu kaan ér Marta hemba veren ishima sha akaa a iyolough a akaa a Aôndo shinii? Lu kôôm un ér a er tom u yôron la za kar ikyaa inyaa?
10 Ei. Yesu yange fa wang er awashima u Marta lu u dedoo shi lu tesen dooshima yô. Shi Yesu nenge ér u eren kwaghyan mgbeghaa sha ci u iorvannya la je kpa ka kwaghbo ga. Yange vande zan “zegeiniongo” i Mateu er un ayange a karen ken ijime la a ishima i gbar gbar. (Luka 5:29) Zayol lu sha iwer i Marta lu eren la ga, kpa lu kwagh u yange hemba gban un ishima la zayol lu sha mi ye. Yange ver ishima sha iwer i a wa ave u yôron yôugh yôugh la je kwagh u hemba lun u hange hange la hungur un. Lu nyi i hemba lun hange hangee?
Yesu yange wuese erdoo u Marta la, shi fa er awashima na lu u dedoo shi lu tesen dooshima yô
11, 12. Yesu yange kôôm Maria sha imo i legh legh nena?
11 Yesu, Wan u Yehova Aôndo u ishima ishima la za hen ya u Marta sha u za tesen ior mimi. Kwagh ne hemba lun hange hange a akaa agen cii, kua iwer i Marta i doo un tsung man akaa agen a yange lu gilim sha eren la cii. Er Marta yem eren akaa agen man ian i vesen i teman ungwan kwagh u una taver jighjigh na u nan la lu karen un yô, ka keng yange a doo Yesu ga, kpa a de ér Marta a er kwagh u a nenge i doo un la.a Marta di kpa yange ma fa ér gba u una kighir Maria ér a de ian i henen kwagh hen Yesu la i kar un ga.
12 Nahan Yesu kôôm Marta sha imo i legh legh, a yila un a shi a kimbir sha u a gba shimi yô, maa a pase un er ityôkyaa i lu i ‘ishima a nyian un shi akaa a za un iyol kposo kposo’ ga yô. Yange una er kwaghyan akuma akuma, una lu ikyagh i môm shin mkam mhar kpa ma yina ga, hemban je yô hen shighe u Yesu lu tesen ve kwagh u Yehova ne. Sha nahan yô, ityôkyaa lu i Yesu una kôôm Maria sha ci u a “tsuwa ci u dedoo,” sha u keghen ato a na yum ga!
13. Ka nyi se hen sha kwagh u Yesu ôr a Marta laa?
13 Se fatyô u henen akaa kpishi ken kwagh ne. Mayange je se de nen ser, ma kwagh ugen a ya se ishima, se hungur er se lu “mbaibanave ken jijingi” ga. (Mat. 5:3) Doo u se naan ior kwagh mgbeghaa, shi se eren kwagh sha gbashima er Marta nahan, kpa mayange doo u ‘ishima a nyian se shi akaa a za se iyol kposo kposo’ sha ci u mbaavannya je se undu kwagh u a hembe lun hange hange la ga. Ityôkyaa i vesen i se kohol vea mba ve civir Yehova a vese imôngo la yô, ka sha u yôron ve iwer yôugh yôugh, shin ve yôron se yôugh yôugh ga, kpa ka sha u taver ayol a ase asema shi nan ayol ase uyua mba sha mrumun u sha mhôôn. (Ôr Mbaromanu 1:11, 12.) Shighe u se tem imôngo yô, sea na ior kwaghyan una lu yôugh yôugh ga kpa, mtem la una taver se ishima.
Anngô Na u Doon Un Ishima Saa Ku, Kpa I Nder Un
14. Ka nyi i tese ér Marta ver ikyav i dedoo sha u lumun kwaghwana?
14 Marta yange lumun kwaghwan u Yesu wa un sha imo i legh legh la shi hen kwagh sha mi kpa? Yange lumun yum. Apostoli Yohane ôr kwagh u anngô u Marta u nomso la sha gbenda u sagher iyol. A hii kwaghôron na la nahan ér: “Marta man anngô na u kwase kua Lasaru ve doo Yesu ishima.” (Yoh. 11:5) Yesu yange za ken angar u Betani, er se pase sha heen nahan, iwer kar imôngo hen shighe ne. Kwagh ne tese wang ér Marta yange de iliam a Yesu ga; yange wa kwagh ishima a Yesu sha kwagh u wasen un, u Yesu ôr a na kundu kundu la ga. Yange lumun mkôôm la. Sha ikyaa ne kpa, a ver se ikyav i doon tsung sha kwagh u jighjigh u nan, gadia hanmô wase cii ashighe agen ka i gba u a wa kôôm nan daalaa.
15, 16. (a) Marta yange er nena shighe u anngô na gba angev laa? (b) Mhen u Marta man Maria lu a mi la saa ve dang sha ci u nyi?
15 Shighe u anngô u Marta lu dedoo ga la, Marta yange una nenge sha a na sha gbashima je ka u henen a hen ga. Nahan kpa, kwaghnyoon u Lasaru lu hemban gban a gba kera. Ken ayange a Lasaru lu dedoo ga la cii, anngôr a na lu nengen sha a na sue sue. Nenge ase er Marta yange una lu kenger anngô na u kungu ashe ikyôr la sha ishi ngegh ngegh, umbur ayange a ve luun imôngo saan saan la kua mbamzeyol mba ve tagher a mi la kpaa yô!
16 Ashe nga veren ikyôr sha inja i kwaghnyoon la una hemba Lasaru yô, Marta man Maria tindi ér i za kaa Yesu. Yesu lu pasen kwagh hen ijiir igen, man ijiir la gba ica a ya ve je kuma zende u ayange ahar nahan. Loho ve lu tiônôô, ér: “Tere, un u a doo U ishima la gba angev.” (Yoh. 11:1, 3) Yange ve fa er anngô ve doo Yesu ishima yô, nahan ve na jighjigh ér una er hanma kwagh u a fetyô cii sha u waren ijende na ne. Ve lu henen ér Yesu una va nyôr a kohol Lasaru umaa? Yange vea lu henen nahan yô, saa ve dang. Lasaru kpe.
17. Ka nyi yange i kpiligh Marta iyoloo, man yange er nena shighe u ungwa ér Yesu mgbôghom a gar laa?
17 Marta man Maria zungwe ku u anngô ve imôngo, ve lu wan ago a iin Lasaru shi ngohol mba van ku kpishi mba hen gar u Betani kua ikyasen la cii. Je kpa ve lu a ungwa anshuu sha kwagh u Yesu ga. Er Yesu lu van ga yô, alaghga yange a hemba kpiligh Marta iyol cii. Lasaru kpe ka tse ayange anyiin yô, Marta va mase ungwan ér Yesu mgbôghom a gar. Er Marta lu kwase u moughon sha kwagh fefa yô, hen shighe u mzungu ve ne je kpa, a mough a kar a kar, a u ôron Maria shio, a za ayem a za kohol Yesu.—Ôr Yohane 11:18-20.
18, 19. Marta yange ôr kwagh u ishimaverenkeghen i nyi, man jighjigh na u nan la kpiligh iyol sha ci u nyi?
18 Marta nengen a Ter na yô, a ôr un kwagh u ishima lu zan un iyol sha mi vea Maria ayange imôngo yô, ér: “Tere, Wea lu heen yô, anngôm ma a kpe ga.” Kpa Marta lu a jighjigh u nan her kua ishimaverenkeghen ér Yesu una er kwagh sha kwagh la. Tsô a kaa ér: “Kpa m fa hegen kpaa nyityô kwagh i U sôn Aôndo yô, Aôndo Una na U je.” Her ave ave je maa Yesu ôr un kwagh u seer taver jighjigh na u nan la, ér: “Anngôu una nder.”—Yoh. 11:21-23.
19 Marta hen ér Yesu ngu ôron kwagh u mnder u shin ku u ken hemen, nahan a kaa a Yesu ér: “M fa, una nder sha mnder u sha iyange i masetyô la.” (Yoh. 11:24) Jighjigh u Marta lu a mi sha kwagh u mnder u shin ku la kpiligh iyol kpishi. Mbayuda mba hemen kwaghaôndo, mba i yilan ve ér Mbasadushi la venda ér mnder u shin ku ngu ga, shin er Ruamabera u Aôndo tese wang ér kwagh ngu nahan je kpaa. (Dan. 12:13; Mar. 12:18) Nahan kpa, Marta fa ér Yesu tese kwagh u mnder u a va nder ior shin ku la, je shi a nder ior mbagenev shin ku kpaa, kpa ior mba nder ve la kpe ayange kar er Lasaru nahan cii man i nder ve ga. Yange fa kwagh u Yesu una er ga.
20. Pase inja i mkaanem ma Yesu ma hungur a mi mayange ga, ma i nger ken Yohane 11:25-27 la, man shi inja i kwagh u Marta ôr la kpaa.
20 Yesu maa ôr kwagh u mayange a hungur a mi ga yô, ér: “Mo M ngu mnder man uma kpaa.” Sha mimi yô, Yehova Aôndo na Wan na tahav mbu nderen uumace mba ve kpe la cii shin ku. Yesu hide pine Marta ér: “U na kwagh ne jighjigh kpa?” Maa a na mlumun u se vande ôron kwagh sha mi ken mhii u ityough kin la. Yange na jighjigh ér Yesu ka Kristu, shin Mesiya, shi ka Wan u Yehova Aôndo, shi a na jighjigh ér ka un uprofeti vande ôron kwagh na ér ngu van shin tar ye.—Yoh. 5:28, 29; ôr Yohane 11:25-27.
21, 22. (a) Yesu yange nenge ior lu zungwen nahan tese er ishima lu un ker nena? (b) Pase er yange i nder Lasaru shin ku yô.
21 Imba jighjigh u nan u Marta la gba Yehova Aôndo kua Wan na Yesu Kristu kwagh je he? Kwagh u Yesu er sha ashe a Marta la na mlumun u a hembe wanger cii yô. A hile ayem a za yila anngô na u kwase la. Hidi yô, a nenge mhôônom kôr Yesu kpishi, er lu lamen a Maria kua ior kpishi mba ve lu zungwen a na imôngo la. A nenge Yesu haa mliam ashe, gadia ishimavihin i ku ka u va or a mi la na yô ure kpishi sha ishigh ki iorov cii. A ungwa Yesu kaa ér, i tôô iwen i sha zwa u uwar u anngô na kera.—Yoh. 11:28-39.
22 Er Marta lu kwase u ôron kwagh sha mimi hanma shighe yô, a venda ér anngô na kpe ayange kar anyiin hegen, nahan una hii u human. Tsô Yesu umbur un ér: “M vande kaan we Mer: Aluer wea na jighjigh yô, ú nenge icivir i Aôndo gaa?” Marta na jighjigh, nahan a nenge a icivir i Yehova Aôndo. Her ave ave je maa Yehova Aôndo na Wan na tahav, a nder Lasaru hide lu uma! A̱ shi nan kpa, Marta umbur akaa ne ken ishima gbem ku na: myer u Yesu yila genger genger ér: “Lasaru, due ken won!” la; kua iov i ve lu ungwan hiin hiin er Lasaru mough shin uwar a tsar u orkpen u i kange un iyol kpene kpene, va a mi nahan kure kure va due hen zwa u bariwen la; man mne u Yesu na zwa ér: “Sagh nen un, a̱ yem” la; shi ka keng yange una za hemen u umbur er un man Maria yange ve ember kpishi, ve yevese ve za ta sha anngô ve, ve kuve un yô. (Ôr Yohane 11:40-44.) Marta zua a mmem sha ican i tôô ken ishima sha ci u ku u anngô na la!
23. Ka nyi Yehova man Yesu ve soo u eren sha ci wouwe, man ka nyi i gbe u ú ere?
23 Kwagh ne tese ér mnder u shin ku la ka kwagh u se tômon a tôm ser i va lu nahan ga; ka kwagh u sagher iyol u Bibilo i tese jim jim, u yange er sha ayange a tsuaa la mimi yô. (Yobu 14:14, 15) Doo Yehova man Wan na u nan mba ve ne jighjigh la injar, er yange ve er a Marta man Maria kua Lasaru nahan. We kpa ve ver u injar, aluer u na jighjigh taveraa yô, u zua a mi.
“Marta Lu Duen a Kwaghyan”
24. Bibilo mase ôron kwagh u Marta ér nyi?
24 Bibilo shi ôr kwagh ter Marta ijiir igen kpaa. Lu ken mhii u kasua u Yesu mase lun uma shin tar ne la. Er Yesu fa atsan a una tagher a mi ken kasua la yô, a shi a za hen ya u ijende na ken wangar u Betani. Lu u una moughon her yô, una zende ukilomita 3 una va ken Yerusalem. Yesu lu yan kwaghyan vea Lasaru imôngo hen ya u Shimon, orimande, man ka hen ijiir ne kpa se zough a kwagh u Bibilo i mase ôron sha kwagh u Marta ne ye, ér: “Marta lu duen a kwaghyan.”—Yoh. 12:2.
25. Kasev mba lun er Marta nahan mba ve lu ken atôônanongo kposo kposo nyian la, nga atôônanongo ne a inja kpishi sha ci u nyi?
25 Nenge er Marta lu kwase u nôngon kwagh kpoghuloo sha wono! Hen ape Bibilo i hii teren un la je, ngu eren tom; shi hen ape Bibilo i mase ôron kwagh ne kpa ngu eren tom, nôngon sha afatyô na cii ér una nenge sha ugbayol mba iorvannya nav. Nyian kpa, atôônanongo a mbadondon Kristu nga a ambaukase er Marta nahan, ka kasev mba ve taver ishima kpoghuloo shi ve ne ior kwagh mgbeghaa, mba ve tesen hanma shighe ér ve na Yehova jighjigh sha u eren un tom sha gbashima shi wasen mbagenev yô. Marta yange za hemen u tesen jighjigh na u nan nahan vough kpa? Ikyav tese nahan. Sha nahan yô, yange una va tagher a mbamtaver ken hemen je kpa, jighjigh na la una wase un u wan ishima.
26. Jighjigh u nan u Marta la yange wase un u eren nyi?
26 Ayange nga kar kpeghee yô, gba u Marta una zungwe ku swendegh, u i wua Yesu, Ortesen un u doon un ishima la. Shi mbaatsereghev mbawuan ior, mba ve wua Yesu la shi bum ér saa vea wua Lasaru keng, sha ci u i nder un shin ku yô, ior kpishi hingir u nan Yesu jighjigh. (Ôr Yohane 12:9-11.) Se fa keng ser, ku yange ua va pav Marta a anngôôv nav ken masejime. Kpa se fa shighe, shin gbenda u yange ku pav un a ve ga, kpa se fa tsô ser: er Marta lu a jighjigh u nan u mimi yô, kwagh la wase un u taver ishima zan zan mkur. Ka nahan ve, i doo u Mbakristu mba sha ayange ne vea kav Marta sha jighjigh u nan u lu a mi la ye.
a Sha ayange a mbaapostoli la, Mbayuda faan nan kasev ian i henen makeranta ga. I hemban tesen kasev ityom i hen ya. Nahan alaghga kwagh u Maria tema ortesen hen angahar lu henen kwagh la, lan Marta ishima kpishi.