Mkaanem ma Yehova Ma Uma Je

U Ôron Takerada u Mbaromanu Asav-asav

SHIGHE u Apostoli Paulu mough zende na u mishen u sha utar ken inyom i 56 la, a za ken gar u Korinte. Zende na la wase un u fan mbamhen mba Mbayuda mba ve lu Mbakristu la man mbamhen mba Atôatyev a a lu Mbakristu ve lu a mi kposo kposo la. Nahan Paulu nger ve washika sha er una wase ve ve sôr anyiman a hen atô ve la sha er vea hide a lu ken mzough môm vea Kristu imôngo yô.

Paulu pase ken washika u nger tiônnongo u ken Mbaromanu la er i ne uumace ishô man er i gbe u vea eren uma yô. Washika la wase se u seer fan Aôndo kua Mkaanem nam shi a ôr kwagh u mlumun u sha mhôôn u Aôndo var var shi a kende a ian i Kristu a lu a mi sha ci u myom wase la sha kpaa.—Heb. 4:12.

I NA VE ISHÔ NENA?

(Rom. 1:1–11:36)

Paulu nger ér: “Ior ca ca ve er isholibo nahan kera mba a iengem i Aôndo ga. Nahan mba ne ve ishô iwua sha mrumun u sha mhôôn [u Aôndo], sha mpaa u a lu ken Kristu Yesu la.” Paulu shi kaa ér: “Or yô, ka sha jighjigh u nan i ne nan ishô ye, kwagh u aeren a sha atindi ngu sha mi ga.” (Rom. 3:23, 24, 28) Er Mbakristu mba i shigh ve mkurem man “zegeikpelaior” mba ve lu “iyôngo igen” mbara ve ne jighjigh ken “ieren i perapera i Or môm” yô, i na ve ishô sha er mba i shigh ve mkurem mbara vea za lu uma sha shi vea tema tor a Kristu imôngo yô. Zegeikpelaior mba ve lu azende a Aôndo la di a yima ve sha shighe u “zegecan” la.—Rom. 5:18; Mpa. 7:9, 14; Yoh. 10:16; Yak. 2:21-24; Mat. 25:46.

Paulu pine wener: “Sé gbaa eren isholibo tsô er se kera lu sha ikyev i atindi ga, i gem i lu sha ikyev i mrumun u sha mhôôn yôô?” A na mlumun ér: “Mayange ga.” Paulu shi pase wener: ‘Ne mba ikpan, a lu i isholibo u zan ken ku, shin a lu ikyoiwan, u zan ken perapera’ kpaa. (Rom. 6:15, 16) A kaa ér: “Aluer nea wua aeren a iyolough sha Jijingi yô, né lu uma.”—Rom. 8:13.

Mbamlumun sha Mbampin mba sha Akaa a ken Ruamabera:

1:24-32—Lu Mbayuda ve eren aeren a jimbagh a i ter heen ne shin lu Atôatyeve? Er kwaghôron ne bende a Mbayuda man Atôatyev nahan kpa, lu Mbaiserael mba vendan mimi mba sha ashighe a tsuaa mbara jighilii Paulu lu ôron kwagh ve ye. Shin er ve fa atindi a Aôndo a perapera la nahan kpa “kera doo ve u rumun Aôndo ga.” Sha ityôkyaa ne yô ve lu a ishô ga.

3:24, 25—“Mpaa u a lu ken Kristu Yesu la” cir “asorabo a i vande eren tsuaa” la, je er i lu a na iwom shon ga la nena? Kwaghôron u profeti u i hii ôron sha kwagh u Mesiya, u i nger ken Genese 3:15 la yange kure ken inyom i 33 shighe u i wua Yesu sha kon u mtsaha la. (Gen. 3:15; Gal. 3:13, 16) Hii shighe u Yehova ôr kwaghôron u profeti ne je lu vough er i na iwom shon kera nahan, sha ci u kwagh môm kpa lu u yangen awashima u Aôndo ne u kuren ga. Sha nahan yô, ônov mba Adam mba ve ne nagh ku Yesu Kristu ku Aôndo tôndozwa a mi la jighjigh mbara cii Yehova una de ve asorabo ve. Nagh ku ipaa kura shi na yô a fatyô u nderen mba ve kpe cii man shighe u Mbakristu la.—Aer. 24:15.

6:3-5—Inja i u eren batisema ken Kristu Yesu man u eren batisema ken ku na la ér nyi? Shighe u Yehova shighe mbadondon Kristu mkurem sha icighan jijingi la, ve hingir u lun ken mzough a Yesu shi ve hingir alegh a tiônnongo u Mbakristu mba i shigh ve mkurem, u Kristu a lu Ityough la. (1 Kor. 12:12, 13, 27; Kol. 1:18) Ka gbenda u ve er batisema ken Kristu Yesu je ne. Shi i er Mbakristu mba i shigh ve mkurem mbara ‘batisema ken ku u Kristu’ sha ci u ve gema uuma vev ve na nagh a mi nahan ve ta ishimaveren i lun uma gbem sha won shin tar la kera. Sha nahan yô, ku ve la ka nagh vough er ku u Yesu la nahan, kpa ku ve la ua paa se ga. Batisema u ve er ken ku u Kristu la kure shighe u ve kpe shi í nder ve í ne ve uma sha la.

7:8-11—‘Isholibo zua a ian sha tindi’ nena? Tindi yange a wase ior ve fa akaa a or a er ve a lu isholibo yô, nahan a wase ve ve fa er ve lu mbaasorabo yô. Sha nahan yô, ve fa asorabo kpishi a ve er yô, shi i pase mbaasorabo kpishi. Sha ityôkyaa ne yô, afatyô u kaan ér isholibo zua a ian sha Tindi.

Ityesen hen Avese:

1:14, 15. Se mba a atôakyaa kpishi a pasen ior loho u dedoo sha gbashima. Ityôkyaa i môm yô, se mba a injô hen mba Yesu a paa ve sha awambe a na la, nahan gba u se wase ve vea ya ikyar i dedoo vea Aôndo.

1:18-20. Ior mba ve fe Aôndo ga shi ve lu mbaperapera kpaa ga la mba a “ityôkwagh i ishôôgh ga,” gadia mba nengen a aeren a Aôndo a i nengen a mi sha ashe ga la ken akaa a a gbe la.

2:28; 3:1, 2; 7:6, 7. Paulu yange er kwagh u alaghga vihi Mbayuda ishima la been yô, a shi a ôr kwagh u kundun ve ishima. Doo u se dondo ikyav na ne sha u sôron mzeyol u taver sha kwaghfan.

3:4. Shighe u mkaanem ma ior ma hendan a kwagh u Aôndo a er ken Mkaanem nam yô, ka se de ser “Aôndo A̱ lu u mimi” sha u suur sha kwagh u Bibilo i er yô shi eren sha ishima i Aôndo kpaa. Aluer se mba eren tom u pasen kwagh u Tartor shi geman ior hingir mbahenen sha gbashima yô, se wase ior kpishi vea fa er Aôndo a lu u mimi yô.

4:9-12. Yange i nenge jighjigh u nan u Aberaham la ér ka perapera na la ica i gba cii ve i va mase tsôngon un shighe u lu anyom 99 la ye. (Gen. 12:4; 15:6; 16:3; 17:1, 9, 10) Er Aôndo nenge jighjigh u nan u Aberaham la ér ka perapera yô, kwagh la tese kwagh u a ne or lun perapera sha ishigh ki Aôndo yô.

4:18. Ishimaverenkeghen ka vegher u injaa u jighjigh u nan gadia jighjigh u nan wase cii har sha ishimaverenkeghen yase la.—Heb. 11:1.

5:18, 19. Paulu yar tom a asember kpuaa sha gbenda u taver ga, pase er Yesu a lu kwagh môm vea Adam yô. Maa a pase er or môm a ‘ne uma na a hingir ipaan sha ci u ior kpishi yô.’ (Mat. 20:28) Doo u se kpa se dondo gbenda u Paulu yaren tom a asember kpuaa sha u pasen ior kwagh sha alô sha alô la.—1 Kor. 4:17.

7:23. Doo u se eren kwagh a alegh a yolough a ase er ave man angahar man nombor wase nahan sha kwaghfan, gadia aa fatyô u ‘yemen a vese uikyangen sha ikyev i tindi u isholibo.’

8:26, 27. Shighe u kwagh a tser se je se kera fe kwagh u se sôn ga yô, ‘Jijingi iyol Na ngu a er msen sha ci wase.’ Nahan ka sea ôr mbamsen mba i nger ken Mkaanem ma Aôndo la yô, Yehova u a “ongo msen” la a nenge ér ka se je se lu eren msen hen a na ye.—Ps. 65:2.

8:38, 39. Akaatseren shin ujijingi mba bov shin ugomoti mba uumace cii vea fatyô u nan ér Yehova a de u soon se ga; shi se kpa se lumun ser ve na se de u soon Yehova ga.

9:22-28; 11:1, 5, 17-26. Akaaôron a profeti kpishi a i er sha kwagh u mhidi u Mbaiserael ken tar ve la kure sha tiônnongo u Mbakristu mba i shigh ve mkurem, mba i ‘yer ve, i lu ken Mbayuda tseegh ga, kpa i lu ken atôatyev kpaa’ la.

10:10, 13, 14. Mdoo u Aôndo a doo se ishima man ahuraior a ase kua jighjigh u se ne Yehova kua uityendezwa nav taveraa la una fatyô u mgbeghan se u eren tom wase u pasen kwagh ne sha gbashima.

11:16-24, 33. “Mhôônom ma zungwen man shi ipira i Aôndo” la ngi a inja tsung. Sha kpôô yô, Aôndo “ka vande, tom Na ngu vough; gadia igbenda Na cii, ngi jighilii.”—Dut. 32:4.

DOO U SE EREN KWAGH VOUGH SHA ISHÔ I I NE SE LA

(Rom. 12:1–16:27)

Paulu kaa ér: “Anmgbianev av, m ngu zamber a ven sha mhôônom ma kôron ma Aôndo mer, gema nen ayol a en na nen nagh ku uma a mi, icighannagh ku doon Aôndo.” (Rom. 12:1) Er i ne Mbakristu ishô sha ci u jighjigh u nan ve yô, doo u kwagh u Paulu a ze hemen u ôron la una bende a mlu ve ayol a ve man mbagenev man ugomoti kpaa.

Paulu nger ér: “M ngu kaan hanmô wen . . . mer, nana̱ de nengen sha mlu u nan i̱ hemban er ma nan nenge la ga.” Shi a za hemen ér: ‘Dooshima wen a̱ de lu sha imanger ga.’ (Rom. 12:3, 9) Shi a kaa ér: “Hanma or u uma nana̱ ungwan imo i tahav mbu nan lu mbu sha ikev la.” (Rom. 13:1) Paulu shi wa se Mbakristu kwagh ér se de ‘kera naan ayol ase ibo’ sha akaa a or a tsua a ishima i nan la ga.—Rom. 14:13.

Mbamlumun sha Mbampin mba sha Akaa a ken Ruamabera:

12:20—Ka se ‘haa akausu a kpenger kpenger’ sha ityou ki orihyom wase nena? Sha ashighe a i ngeren Bibilo la, i wa zenaria ken mbaateiwa. Yange í wa iyôugh ken atse a iwaagh, í haa ki akaausu iyol cica cii. Akaausu ne yange a tsee kpishi, nahan iyôugh ki taver iyol kira ki sough ki pav a atsaase awen. Nahan se kpa aluer se mba eren a orihyom wase dedoo yô, alaghga ieren yase la ia sough ishima i nan i i we akpema la, nahan aeren a nan a dedoo la aa due ken igbar.

12:21—Se “hemba kwaghbo sha kwagh u dedoo” nena? Gbenda môm u ka se hemba kwaghbo sha kwagh u dedoo yô ka u eren tom u Aôndo a ne se u pasen loho u dedoo u Tartor la a mciem iyol shio zan zan sha shighe u Yehova a soo la.—Mar. 13:10.

13:1—‘Aôndo ver’ ugomoti, mba ve lu hegen ne sha nyi gbenda? ‘Aôndo ver’ ugomoti mba ve lu hegen ne sha ci u ka un a ne ve ian i hemen ye, shi ashighe agen Aôndo ka a tsenganengen kwagh u una due ken hemen ve yô. Se fa kwagh ne sha ci u Bibilo tsengaôron kwagh u hemen u ugomoti mbagenev.

Ityesen hen Avese:

12:17, 19. Aluer se mba oron iyev i ifer sha ifer yô se mba eren kwagh u ma i lu Yehova ma a er yô. Nenge er a lu kwagh u imangeregh kpishi u “oron iyev ifer sha ifer” sha wono!

14:14, 15. Doo u se na anmgbian wase gbev mbu nôngon sha kwaghyan shin sha kwaghman u se ne nan la ga.

14:17. Ka kwaghyan shin kwaghman u or nan ye shin nan tswer la una na nana ya ikyar i dedoo vea Aôndo ga. Kpa ka perapera man bem man msaanyol vea na or nana ya ikyar i dedoo vea Aôndo ye.

15:7. Doo u se sangen a sange u ngohol mba mimi a doo ve ishima la ken tiônnongo ga shi se pasen hanma or u se zough a nan cii loho u dedoo u Tartor.

[Pictures on page 31]

Nagh ku ipaa ku a fatyô u cirin asorabo a i vande eren tsuaa la, je er i lu a na iwom ga la nena?