Dondo Ikyav I Tesen I̱ Yesu Ver La

“M ver ne ikav i tesen sha er ne kpaa er nen er M er ne nahan.”—YOHANE 13:15.

 1. Er nan ve í lu Yesu a ver ikyav i vough i̱ Mbakristu vea dondo?

ER I gbe tar je, ka or môm tseegh nan er isholibo ken uma u nan ga jimin cii ye. Or shon yô ka Yesu. Dugh Yesu kera yô, “or u den eren isholibo nan ngu ga.” (1 Utor 8:46; Mbaromanu 3:23) Nahan yô, Mbakristu mba mimi nenge ér ka Yesu a lu ve ikyav i vough i̱ vea dondo ye. Sha kpôô yô, Yesu iyolna kpaa, cii man ku na yô, á kaa a mbadondon nav sha iyange i Nisan 14, 33 S.W. wener, ve dondo un. Á kaa ér: “M ver ne ikav i tesen sha er ne kpaa er nen er M er ne nahan.” (Yohane 13:15) Hen tugh mbu kpernan sev av ve í wua Yesu la, á tér igbenda kposo kposo i Mbakristu vea lu er un nahan yô. Se tôv nen sha igbenda shon igen ken kwaghngeren ne.

Er i Hii Ve I Gbe u Se Hiden a Iyol Ijime La

 2, 3. Yesu ver se ikyav i vough sha u hiden a iyol ijime nena?

² Shighe u Yesu kaa a mbahenen nav ér ve dondo ikyav i tesen i un ver la yô, lu kaan a ve jighilii wener ve hiden a iyol ijime er un nahan. Á zer wan mbahenen nav kwagh ér ve hiden a ayol a ve ijime, tsô ken tugh mbu Nisan 14 la, á ôô mbaapostoli nav angahar, nahan á tese ve er un hidi a iyol ijime yô. Yesu er ve angahar been yô, á kaa wener: “Aluer Mo u M lu Ter man Ortesen, M ôô ne angahar yô, nahan ka u ne kpaa ne̱ ôô ayol a en angahar nahan keng.” (Yohane 13:14) Ka hen shighe ne maa á kaa a mbaapostoli nav ér ve̱ dondo ikyav i tesen i un ver ve la ye. Sha kpôô yô, ikyav i hiden a iyol ijime i á ver ve ne i̱ doo kpen kpen!

³ Apostoli Paulu kaa a vese ér, Yesu lu “ken mlu u Aôndo” shighe u lu a va shin tar ne ga la. Kpa, á gema iyol na hingir gbilin, gadia á hingir orumace u kaka ne. Heela tseegh ga, “A hide a iyol Na ijime, [A] hingir u ungwan kwagh zan zan ar ken ku, man lu ku u [sha kon u mtsaha] je.” (Mbafilipi 2:6–8) Nenge ase yô, dugh Aôndo sha yô, orgen môm hemba Yesu ga, kpa yange lumun ér i̱ hide a na ijime una yina sha mbatyomov mba shaav, shi i̱ mar un una lu ankyundan forototo, una vese sha ikyev i mbamaren mba lun a myen shi una ungwan ve kpaa, shi ken masejime yô i̱ wua un er ormbaiv u í hee nan nahan. (Mbakolose 1:15, 16; Mbaheberu 2:6, 7) Kwagh ne ka iyol hiden a mi ijime i kpilighyol kpen kpen! Se yô se fatyô u lun a “mhen” na ne shi ‘hiden a iyol ijime’ imba la kpa? (Mbafilipi 2:3–5) Een se fatyô, kpa taver tsô.

 4. Ka akaa a nyi nahan a ne ior imangere, kpa er nan ve imanger i lu kwaghbo?

⁴ Iyol i hiden a mi ijime ngi zough vea imanger ga. (Anzaakaa 6:16–19) Ka imanger yange i na ve Satan hemba ato ye. (1 Timoteu 3:6) Ngi we amise ken ishima i or fese, man shighe u ka ia wa or amise ken ishima yô, í taver kpishi u dughun í kera. Ior mbá manger sha ci u tar ve, mbagenev yô ka sha ci u nongo ve shin akaa a ve lu a mi yôugh yôugh la, mbagenev di ka sha ci u ve fa takerada kpishi shin ve er igwaakaa yum, mbagenev di ka sha ci u mdoom vem shin anumbe a ve fe u eren yum la, kua akaa agenegh kpishi kpishi kpaa. Kpa ken akaa ne cii, môm kpa gba kwagh hen Yehova ga. (1 Mbakorinte 4:7) Nahan aluer se mba manger sha ci u ma kwagh u í ter sha heen ne yô, se vihi mlu wase a na. “Er TER A lu Sha, nahan kpaa, we mbahiden ayol ijime iko, kpa mbagengeseayol yô, fe ve ken ica je.”—Pasalmi 138:6; Anzaakaa 8:13.

Se Hiden Nen a Iyol Ijime Hen Anmgbianev Asev

 5. Er nan ve i gbe kpee u mbatamen vea hiden a iyol ijime?

⁵ Aluer se er akaa a suen mcivir u Yehova je kpa, mayange akaa ne a̱ de ne se iyolmoron ga; ityom i se lu a mi ken tiônnongo la kpa i̱ de ne se iyolmoron ga. (1 Kroniku 29:14; 1 Timoteu 6:17, 18) U ôron kwagh sha mimi yô, aluer se mba sha iantom i vesen yô, gba u se hemba hiden a iyol ijime cii. Apostoli Peteru ngise wa mbatamen kwagh wener ve ‘de lu er mba eren tahav sha kwagh u i we ve sha ikev la ga, kpa ve lu ikumuile ikav.’ (1 Peteru 5:3) Mba tsough mbatamen mba veren ér ve lu ashagbaior man ator ga, kpa ka í ver ve ér ve shiren mbagenev shi ve lu ve ikyav kpaa.—Luka 22:24–26; 2 Mbakorinte 1:24.

 6. Ka sha akaa a nyi nahan i gbe u Orkristu nana hiden a iyol ijime?

⁶ Ka mbatamen tseegh i gbe u vea hiden a ayol a ve ijime ga. Peteru nger kwagh sha ci u agumaior a alaghga ingya ia mough á ken ishima sha ci u nga tsev tsev shi nga gbong gbong hemba mbaganden yum la, wener: “Haa nen ityough ki taver ga iyol, hen ayol a en, gadia Aôndo hendan kwagh a mbagengeseyol, kpa ne mba ve hir ayol a ve ijime la mrumun u sha mhôôn.” (1 Peteru 5:5) Sha mimi yô, gba u se cii se hiden a iyol ijime er Kristu nahan. Aluer se mba hiden a iyol ijime ga yô, á taver se u pasen mbagenev loho u dedoo, hemban je yô aluer kwagh gba ve sha kwagh u se lu ôron ve la ga shi mba tswamen se kighir sha mi kpaa yô. Shi saa se hiden a iyol ijime ve se fatyô u lumun kwaghwan ye, shi se fatyô u panden akaa a se eren la sha er se hemba lun a ian i duen za pasen ior kwagh ye. Heela tseegh ga, gba u se hide a iyol ijime shi se lu a jighjigh u nan taveraa, ga yô se fatyô u wan ishima zum u ior ve lu lamen sha a vese shin ve we se ijir shin ve lu tôvon se a ican je kuan ipila sha mi la ga.—1 Peteru 5:6.

 7, 8. Ka sha nyi igbenda nahan se maa mhir u hiden a iyol ijime ken a vese?

⁷ Or naná er nan ve naná dugh imanger ken a nan kera naná gema á ‘hiden a iyol ijime; naná nengen ér orgen hemba’ nanaa? (Mbafilipi 2:3) Gba u naná nengen mlu u nan er Yehova kpa á nengen nan nahan. Yesu ngise pase er or naná nengen mlu u nan ve a lu vough yô, wener: “Ne kpaa, zum u nea er akaa a i kaa ne cii yô, kaa nen ner: Se mba mbashiren kpa se kuma injar ga, se er kwagh u ma se er keng la tsô.” (Luka 17:10) Umbur wer, akaa a se eren cii yina sha akaa a ngise Yesu er la ica je. Nahan kpa, Yesu hiden a iyol na ijime.

⁸ Shi se fatyô u sônon Yehova kpaa ser a̱ wase se sha er se tôô ayol a ase a hemba er se lu la ga yô. Se er msen er orpasalmi kpa ngise er nahan, wener: “Tesem mkav u dedoo man kwaghfan, gadia m na atindi a Ou jighjigh.” (Pasalmi 119:66) Yehova una wase se se lu a mkav, se nengen mlu wase sha mnenge u vough, nahan una gema a ver se doo doo sha iyol yase i hiden a mi ijime la. (Anzaakaa 18:12) Yesu kaa ér: “Man shi hanmô u nan kenden a iyol i nan sha yô, á hire a nan ijime; man hanmô u nan hir a iyol i nan ijime yô, á kende a nan sha.”—Mateu 23:12.

Lu a Mnenge u Vough u Kwagh u Dedoo man u Bo

 9. Yesu nengen kwagh u dedoo man u bo nena?

⁹ Yesu ngise lu shin tar ne imôngo a ior mba ve yina yô, á tsa shin ú kuma anyom 33, nahan kpa, ‘isholibo tsô a er ga.’ (Mbaheberu 4:15) Orpasalmi yange tsengaôron kwagh u Mesiya wener: “Perapera doo U ishima, kpa iferkwagh yô, vihi U ishima.” (Pasalmi 45:7; Mbaheberu 1:9) Sha ingin ne kpaa, gba u Mbakristu vea dondo Yesu. Ú ngu wer, ve fa mkposo u kwagh u dedoo man u bo maa saa heela ga; ve kôr kwaghbo ihyom, kpa kwagh u dedoo yô doo ve ishima. (Amoshi 5:15) Nahan kwagh ne ngu a gema a wase ve u nôngon kwagh a mbamhen vev mba bov mba sha marami la.—Genese 8:21; Mbaromanu 7:21–25.

10. Aluer se mba “eren kwaghbo,” se gema ishima ga yô kwagh ne tese ér nyi?

¹⁰ Yesu ôr kwagh a Nikodemu, Orfarishi wener: “Hanma or u nan eren kwaghbo yô, ka iwanger je nan vende ye, man shi nan ve hen iwanger kpaa ga, sha ci u i̱ de vende aeren a nan ga yô. Kpa u nan eren mimi yô, nan ve hen iwanger sha er á pase aeren a nan er i lu ken Aôndo je man i er a ye.” (Yohane 3:20, 21) Hen ase sha kwagh ne: Yohane yange kaa wener Yesu ka “iwanger i mimi i i wanger hanma or yô.” (Yohane 1:9, 10) Yesu di gema kaa ér, aluer se mba “eren kwaghbo,” akaa a Aôndo a lumun á ga la yô, kwagh ne tese ér se venda iwanger, se kôr í ihyom. Ú nenge wer doo u or nana venda Yesu nana kôr un ihyom kua akaawan a na cica ciili? Kpa ka kwagh u mba eren asorabo, mba ve vende u geman ishima ve lu eren vough je la. Ve yô, alaghga ve tôô ér ve kôr Yesu ihyom ga, kpa Yesu ti nenge ér ve kôr un ihyom.

Er Sé Lu a Mnenge u Yesu Nengen Kwagh u Dedoo man u Bo La

11. Kanyi i gbe u se er sha er se nengen kwagh u dedoo man u bo er Yesu nahana?

¹¹ Ka a inja u se fa hanma kwagh u Yehova á nenge ér ka u dedoo la cii vighe vighe, shi hanma kwagh u á nenge ér ka u bo la kpa se fa nahan. Se gba fan fan akaa ne ga saa se hen á ken Bibilo i̱ i̱ lu Mkaanem ma Aôndo la ve se fa a ye. Er se lu henen i̱ la, doo u se eren nen msen er orpasalmi nahan ser: “TERE, nam, m̱ fa igbenda You, tesem ihange You.” (Pasalmi 25:4) Kpa umbur wer, Satan wa atseregh kpishi. (2 Mbakorinte 11:14) Una fatyô u kôron kwaghbo geman a mi, nahan Orkristu u nan ver ishima ga yô nana tôô ér kwaghbo ka kwagh u dedoo. Nahan yô, zum u se lu henen kwagh yô, doo u se gbidye kwar vighe vighe sha kwagh u se lu henen la, shi kwaghwan u “wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh” la kpa se ngohol un ave ahar. (Mateu 24:45–47) Aluer se mba henen kwagh shi eren msen shi gbidyen kwar sha akaa a se lu henen la kpaa yô, kwagh ne una wase se se vese se hingir mbaganden shi se lu mba ve “er tom sha mkav u ken ishima, [i] hoghor ve u paven kwagh u dedoo a kwagh u bo” yô. (Mbaheberu 5:14) Nahan a hemba lun se ken ishima u kôron kwaghbo ihyom geman soon kwagh u dedoo.

12. Ka kwaghwan u Bibilo u nyi una wase se se palegh u eren akaabo?

¹² Aluer se kôr kwaghbo ihyom yô, mayange se de ser asaren a bo a wa amise ken asema a ase ga. Apostoli Yohane nger kwagh shighe u Yesu kpe anyom kar imôngo la wener: “Tar u̱ de kera doon ne ishima ga shin akaa a lu shin tar tsô kpaa ga. Aluer anti or tar ua doo nan yô, dooshima u Ter ngu ken a nan ga. Gadia akaa a a lu shin tar cii, isharen i iyolough, man isharen i ashee man ihagh i uma ne, ka a Ter ga, ka a taregh tsô.”—1 Yohane 2:15, 16.

13, 14. (a) Er nan ve i lu kwaghbo kpishi u Mbakristu soon akaa a taregha? (b) Se er nan man akaa a taregh aa doo se ishima ga?

¹³ Alaghga mbagenev vea kaa ér ka hanma kwagh ken tar a lu u bo ga. Lun yô kape i lu mimi je la, kpa tar kua iengem i ú cii ua fatyô u urugh se se de u civir Yehova fese je. Bee kera yô, tar ngu a kwagh môm tsô u wasen se ér se kporom ikyua a Aôndo ga. Nahan, aluer se soo akaa a taregh yô, se mba zan sha gbenda u bo, aluer akaa shon aa se soo la ka a bo keng ga kpa ka kwagh shon môm tsô. (1 Timoteu 6:9, 10) Shi kwagh ugen yô, akaa a ken tar kpishi ka a bo je ka u tunan ga man aa fatyô u hôngor se kpaa. Aluer se mba nengen icer i vidio shin se mba nengen akaa sha televishen a a tese ipila i eren shin uyôughyôughmbaakaav mba keren shin idya i eren yô, akaa ne cii aa kera bee se kwagh ga, tsô a gba lun se pe eren á. Shi aluer se kôr ijende a ior mba ve eren kwagh ugen môm môm ga saa u keren igbenda i vea nôngo i̱ kpe ve iyol shin igbenda i vea za hemen ken kasua yô, se kpa akaa ne aa ya tor ken a vese.—Mateu 6:24; 1 Mbakorinte 15:33.

¹⁴ Kpa aluer Mkaanem ma Yehova doo se ishima yô, “isharen i iyolough, man isharen i ashee man ihagh i uma ne” ia kera lu se kwagh ga. Man aluer se ya ikyar a mba ve ver akaa a Tartor u Aôndo hiihii ken uma ve la yô, se kpa se lu er ve nahan, se soo akaa a ve kpa ve soo la, shi se palegh akaa a ve kpa ve palegh la.—Pasalmi 15:4; Anzaakaa 13:20.

15. Aluer se soo perapera se gema se kôr tindi u peren ihyom yô, kwagh ne una taver se er Yesu nahan nena?

¹⁵ Mker u Yesu kôr tindi u peren ihyom gema soo perapera la wase un u veren ishima sha “iember i i ver Un sha ishi” la. (Mbaheberu 12:2) Se kpa se fatyô u eren kwagh nahan. Se fa ser, “tar yô, ngu karen kera kua isharen i u kpaa.” Iemberyolough i tar ne cii ka hira tsô. Kpa “u nan eren ishima i Aôndo yô, nan ngu lun gbem sha won.” (1 Yohane 2:17) M-er u Yesu eren ishima i Aôndo la gema na uumace ian i zuan a uma u tsôron. (1 Yohane 5:13) Yô, se cii se dondo nen un sha er uma na u jighjigh la una lu se a iwasen yô.

U Wan Ishima a Tôvacan

16. Er nan ve Yesu yange wa mbadondon nav kwagh ér ve doo ayol a ve?

¹⁶ Yesu shi pase kwagh ugen u mbahenen nav vea dondo un sha mi yô; á kaa wener: “Ka tindi Wam u M we ne ne, doo nen ayol a en, er ne doom ishima nahan.” (Yohane 15:12, 13, 17) Atôakaa nga kpishi a i hii ve Mbakristu ve doo ayol a ve yô. Sha shighe shon u Yesu wa Mbakristu tindi ér ve doo ayol a ve la, lu kwagh u ihyom i tar ua kôr ve la lu ôron ye. Á kaa wener: “Aluer tar ua kôr ne ihom yô, fa nen u vande kôron Mo ihom je er u lu a kôr ne ihom ga yô. . . . Wanakiriki hembe ter na icivir ga; lu vea tôvom a ican yô, ne kpaa vea tôv ne a ican je.” (Yohane 15:18, 20) Mba tôvon Mbakristu a ican di er Yesu kpa ngise i tôv un a ican nahan. Gba u vea soo ayol a ve kpoghuloo je, vea lu kangenaa sha er kwagh ne una wase ve vea wa ishima a ihyom i i ker ve la yô.

17. Er nan ve tar u ker Mbakristu mba mimi ihyomo?

¹⁷ Kpa er nan ve tar u ker Mbakristu ihyomo? Ú kôr ve ihyom sha ci u “mba ior i tar ne ga,” er Kristu kpa lu or u tar ne ga nahan. (Yohane 17:14, 16) Mba we ave sha akaa a patii shin a uitya kpaa ga, shi mba eren sha akaa a Bibilo i we ve ér uma ka icighan kwagh shi ior ve eren aeren a wang kpaa la. (Aerenakaa 15:28, 29; 1 Mbakorinte 6:9–11) Ishima ngi ve sha akaa a ken jijingi, ka sha akaa a iyolough ga. Mbá ken tar ne, kpa er Paulu yange ôr nahan, mba er “kwagh zua ve a u ga nahan.” (1 Mbakorinte 7:31) Sha mimi yô, aeren a dedoo a Mbashiada mba Yehova la na yô kwagh ve doo mbagenev ishima kpishi. Kpa Mbashiada mba Yehova mba gem mba eren akaa sha asema a ior ér ior ve soo ve shin ve lumun ve ga. Sha nahan yô, kwagh ve lan ior kpishi ishima, nahan ior kpishi kôr ve ihyom.

18, 19. Mbakristu ka vea tagher a ahendan man tôvacan nahan ve er kwagh er Yesu kpa ngise er la nena?

¹⁸ Mbaapostoli mba Yesu yange ve nenge a ihyom i tar kôr Yesu kpoghuloo la zum u í kôr un í wua la, shi ve nenge kwagh u Yesu er yô. Shighe u Yesu lu ken sule u Gesemane la, mbakwaghaôndo mba ve hendan kwagh a na la va u va kôron un. Tsô Peteru tsua sanker na ken vaa gba nôngon kwagh sha ci u Yesu, kpa Yesu gema kaa a na ér: “Wa sanker wou ken vaa, gadia mba ve tee sanker cii á wua di ve sha sanker.” (Mateu 26:52; Luka 22:50, 51) Ngise ngise la, Mbaiserael nôngon ityav a mbaihyomov vev sha sanker. Kpa kwagh gema hen shighe la. Tartor u Aôndo lu “u shin tar ne ga,” shi ú lu a akighir kpaa ga. (Yohane 18:36) Lu u ica a gba ga tsô Peteru una hingir or u ken ikyurior i ken jijingi i ia yem ia za lu sha la. (Mbagalatia 6:16; Mbafilipi 3:20, 21) Nahan hii hen shighe la je, lu u mbadondon mba Yesu vea tôô ihyom i í ker ve, kua mtev u sha ican vough er Yesu kpa er nahan—vea cia or môm ga, kpa vea gema a lu bem bem a ior. Vea undu Yehova a hanma kwagh shi vea suur sha na ér a̱ na ve agee a vea wa ishima yô.—Luka 22:42.

¹⁹ Yange anyom nga va kar yô, Peteru nger wener: “Kristu kpaa ya ican sha ci wen, A ver ne ikav je sha u né dondo Un ijime yô. . . . Zum u i laha Un kpaa mayange A or iyev sha mlaha la ga, er A ya ican kpaa A ta hwa ga, kpa A gema A wa sha ikev i Un u A er ijir sha mimi la.” (1 Peteru 2:21–23) Er Yesu tsengaôron nahan, í tôv Mbakristu a ican kpoghuloo shighe vese hegen. Sha ayange ne kpa Mbakristu mba dondon ikyav i Yesu ver la vough er sha derianyom u hiihii la kpa ve dondo ikyav na nahan. Í fa ve doo doo sha ishimawan ve i̱ mimi, i̱ ve ndera wan i lu kwagh u nyian a mi ga la, nahan kwagh ne gema tese er ve til sha mimi, ve eren ior ayôôso ga yô. (Mpase 2:9, 10) Zum u se tagher a tôvacan yô, hanmô wase nana̱ tile sha mimi aa ayôôso a eren shio.—2 Tim. 3:12.

“Haa Nen Ter Yesu Kristu Iyol”

20–22. Mbakristu mba ‘hee Ter Yesu Kristu iyol’ nena?

²⁰ Paulu yange nger kwagh hen tiônnongo u ken gar u Roma la, kaa ér: “Haa nen Ter Yesu Kristu iyol, de veren nen iyol ian sha u i̱ kende asaren a i la ga.” (Mbaromanu 13:14) Mbakristu mba hee Yesu iyol er ikyondo nahan. Ka ve nôngo tsung ve dondo aeren a Yesu, ve ar sha iaven i uumace mba ve yen vea fatyô u dondon un za kighir la, nahan ve hingir ibeen i Ter ve Yesu.—1 Mbatesalonika 1:6.

²¹ Aluer se fa kwagh u uma u Yesu doo doo shi se mba nôngon u eren kwagh er un nahan yô, kwagh ne una wase se se “haa . . . Ter Yesu Kristu iyol.” Se dondo nen ieren na i hiden a iyol ijime la, shi se soo perapera se gema se kôr kwaghbo ihyom er un nahan. Shi anmgbianev asev ve̱ doo se ishima er un kpa anmgbianev nav doo un ishima nahan, shi se lu nen ior i tar ne ga shi se waan nen ishima a tôvacan er un nahan. Se mba ‘veren iyol ian sha u i̱ kende asaren a i ga’—inja na yô, mzende u zendan akaa a taregh ityô shin nôngon ser se kure asaren ase a iyolough la hemba ngun se kwagh u vesen ga. Kpa shighe u ka sea tsuan ma kwagh u se er shin sea sôron ma mzeyol la, ka se pine ayol a ase ser: ‘Luun er ka Yesu una tagher a imba mzeyol ne nahan ma a er nena? Man aluer ngu heen a mo nahan ma a soo ér m er nena?’

²² Shi ka sea “ôron Loho u Dedoo” kpoghuloo, sea gbaan uwer ga yô, ka Yesu je se lu dondon ye. (Mateu 4:23; 1 Mbakorinte 15:58) Sha ingin kpaa, Mbakristu mba dondon ikyav i tesen i̱ Yesu ver la. Kwaghngeren u a dondo ne una pase se er ve lu dondon ikyav na sha kwagh ne la.

Ú Fatyô u Pasen Kpa?

• Er nan ve i gbe kpee u Orkristu nana hiden a iyol ijime?

• Se er nan man se nengen kwagh u dedoo man u bo sha gbenda u voughloo?

• Mbakristu ka vea tagher a ahendan kua tôvacan nahan ve er kwagh er Yesu nena?

• Se “haa Ter Yesu Kristu iyol” nena?

[Picture on page 19]

Yesu ver ikyav i vough i mhidi u hiden a iyol ijime

[Picture on page 20]

Gba u Orkristu nana hiden a iyol ijime sha hanma kwagh u nan eren cii, kua shighe u nan lu pasen ior kwagh kpaa

[Picture on page 21]

Satan una fatyô u kôron iemberyolough i bo geman a mi, nahan Orkristu nana hen ér í doo

[Picture on page 22]

Aluer anmgbianev asev doo se ishima yô, kwagh ne una na se agee a wan ishima a ahendan