Ngeren mba Timen sha Mi ken Antakerada u Mkombo u Uma Wase man Tom Wase — IJIIR I Watchtower a KOSON ITYAKERADA SHA INTANET YÔ

Ngeren mba Timen sha Mi ken Antakerada u Mkombo u Uma Wase man Tom Wase

JULAI 1-7

“Dugh Tseor la Kera Gema Haa Orhe Iyol”

(Mbakolose 3:5-9) Nahan yô, wua nen alegh a en a shin tar la kera, ka idya man hôngor man ityoronshima man isharen i bo man hua u eren, ka akombo a civir je la. ⁶ Ka sha akaa ne man iyugh i Aôndo i lu van ye. ⁷ Ka ken a man ne kpaa ngise ne zenden ye, zum u ne lu uma ken a la. ⁸ Kpa hegen yô, dugh nen akaa ne kera; iyugh man [ishima] i nyoon man ifer man ityuhwanev man kwaghôron u dang ken zwa wen. ⁹ De eren nen aie hen ayol a en ga gadia ne dugh tseor kua aeren a na la kera,

(Mbakolose 3:10-14) ne haa orhe iyol u ka i sôr un hegh sha u una lu a kwaghfan u sha inja i ibeen i Un u A gbe un la. ¹¹ Heela yô, or u Grika man or u Yuda kera ngu ga, shin icôngo man ipusu kpaa ga, ortyôtyev shin Sekuti shin kpan man wan kpaa ga, kpa Kristu gema hoghom cii ken ior cii. ¹² Nahan yô, haa nen mhôônom ma kôron tsung iyol, man shi ieren i dedoo man iyol i gengese ga, man ishima i legh legh man ishima i wan er uicuwan mba Aôndo mba ve lu uicighanmbaiorov mba doon ishima nahan. ¹³ Waan nen ishima a ayol a en, deen nen ayol a en kwaghbo aluer kwagh á nzughul orgen a orgen yô, er Ter A de ne akaabo nahan, ne kpaa kape eren nen la. ¹⁴ Kwagh u a hembe cii yô, haa nen dooshima iyol, ka kwagh u maghen mlu u vough je la.

Ker Akaainjaa a ken Bibilo

(Mbakolose 1:13, 14) A yima se A due a vese ken tahav mbu imev kera A nyôr a vese ken tartor u Wan Na u doon ishima. ¹⁴ Ka ken a Na man se lu a mpaa ye, ka mde u asorabo je la.

it-2-E 169 ¶3-5

Tartor u Aôndo

“Tartor u Wan Na u Doon Ishima.” Yesu yange yemen sha, ayange pue nga kar yô, mbahenen nav nenge a ikyav i tesen ér “i kende Un sha A lu ken uwegh ku yanegh ku Aôndo,” shighe u Yesu haa icighan jijingi sha a ve, sha Pentekosti u inyom i 33 la. (Aer 1:8, 9; 2:1-4, 29-33) Sha nahan yô, “ikyuryan i he” la hii u eren tom sha a ve, nahan ve hingir vegher u vesen u “icighanikurior” i he la, ka Iserael u ken jijingi je la.—Heb 12:22-24; 1Pe 2:9, 10; Ga 6:16.

Hen shighe ne Kristu tema ken uwegh ku yanegh ku Ter na shi lu Ityough sha tiônnongo ne. (Ef 5:23; Heb 1:3; Fil 2:9-11) Ruamabera tese ér hii sha Pentekosti u inyom i 33 yem ken hemen la je, i ver tartor u ken jijingi ne lu hemen mbahenen nav. Shighe u Paulu lu ngeren washika hen Mbakristu mba ken Kolose mba sha ayange a mbaapostoli la, a ôr kwagh u Yesu Kristu ér vande ngun a tartor, ér: “[Aôndo] yima se A due a vese ken tahav mbu imev kera A nyôr a vese ken tartor u Wan Na u doon ishima.”—Kol 1:13; nenge Aer 17:6, 7.

Hii sha Pentekosti u inyom i 33 la yem ken hemen je, tartor u Kristu u ken jijingi la ngu hemen Iserael u ken jijingi, u a lu Mbakristu mba i mar ve sha jijingi u Aôndo, ve hingir ônov mba Aôndo mba ken jijingi la. (Yoh 3:3, 5, 6) Mbakristu mba i mar ve sha jijingi la ka vea zuan a injar ve Sha yô, ve kera lu sha ikyev i Tartor u Kristu u ken jijingi u shin tar ne la ga, kpa ka ve hingir utor vea Kristu Sha.—Mp 5:9, 10.

(Mbakolose 2:8) Ver nen ishima, or nana̱ de ker ne yemen a ven sha kwaghfan shin sha atseregh a gbilinigh ga. Akaa ne ka sha inja i ukaaer mba ior la, shi ka sha inja i ujijingi mba taregh mba hiihii, kera ka sha inja i Kristu a lu ga.

Bibilo i Ôron

(Mbakolose 1:1-20) Paulu apostoli u Kristu Yesu u sha ishima i Aôndo man Timoteu anmgbian 2 mba sughun anmgbianev mba ken Kristu mba ken Kolose mba ve lu uicighanmbaiorov shi ve lu mbananjighjigh kpaa la. Mrumun u sha mhôôn a̱ lu sha a ven kua bem kpaa, mba ve dugh her Aôndo Ter wase. 3 Se mba sughun Aôndo Ter u Ter wase Yesu Kristu sha ci wen gbem zum u ka sea eren msen sha ci wen yô; 4 gadia se ungwa kwagh u jighjigh wen u nan u ken Kristu Yesu la man shi dooshima u uicighanmbaiorov cii ve doo ne asema 5 sha ci u ishimaverenkeghen i i koso Sha sha ci wen la. Ne vande ungwan kwagh u i sha kwaghôron u mimi u Loho u Dedoo la. 6 U nyôr ken ven di er u nyer sha won cii nahan, ngu umen atam, ngu vesen di er ken ven nahan, hii sha iyange i ne ungwa man ne va fa mrumun u sha mhôôn u Aôndo sha mimi la. 7 Kape i tese ne sha ikev i Epafera or u eren tom a vese imôngo u doon ishima la. Un ka ortom u jighjigh u Kristu sha ci wen. 8 Shi ka un kpaa a pase se dooshima wen u ken Jijingi la ye. 9 Sha ci u nahan yô, hii sha iyange i se ungwa kwagh la je se kera mem u eren msen man shi u zamber sha ci wen ga, ser, ma i iv ne a mfe u fan ishima Na sha kwaghfan cii man mkav u ken jijingi kpaa, 10 sha u ne̱ zende zende u u kom Ter, ne̱ doon Un ken akaa cii, ne̱ umen atam ken hanma tom u dedoo, shi ne̱ vesen ken kwaghfan u Aôndo, 11 i̱ taver ne sha agee cii sha inja i agee a iengem Na la sha u taver ishima man shi u wan ishima saan saan kpaa, 12 ne̱ sugh Ter u A na ne ne kuma u lun a kwar ken dyako u uicighanmbaiorov ken iwanger. 13 A yima se A due a vese ken tahav mbu imev kera A nyôr a vese ken tartor u Wan Na u doon ishima. 14 Ka ken a Na man se lu a mpaa ye, ka mde u asorabo je la. 15 Un ka ibeen i Aôndo u i nengen a Na ga la, ka Waniunda ken akaa a i gbe a cii, 16 gadia ka ken a Na man i gbe akaa cii ye, a a lu Sha, man a a lu shin tar kpaa, a i nengen a mi la kua a i nengen a mi ga la kpaa, shin a lu mkônom ma torom, shin a lu tor u yan shin a lu mbatarev, shin a lu tahav. Akaa ne cii ka sha a Na i gbe a ye shi ka sha ci Na kpaa. 17 Un vande a akaa cii man ka ken Na a lu zan hemen her ye. 18 Ka Un kpaa A lu ityough ki iyolough ye, ka nongo u Kristu je la. Ka Un A lu mhii ye, ka Waniunda u ken mbakpenev, sha er Un Una lu hiihii ken akaa cii yô. 19 Gadia doo m-iv u Aôndo cii u teman ken a Na je. 20 Man er A va a bem sha awambe a sha terankon Na la yô, lu sha a Na je man Aôndo hime akaa cii a iyol Na ye, akaa a a lu shin tar man akaa a a lu Sha kpaa.

JULAI 8-14

“Taver Nen Ayol a En Asema, Wasen Nen Ayol a En”

(1 Mbatesalonika 5:11-13) Nahan yô, taver nen ayol a en asema, wasen nen ayol a en er ne lu eren nahan je. ¹² Se mba zamber a ven, anmgbianev ser, rumun nen mbara mba ve eren tom her a ven sha gbashima mba ve hemen ne ken Ter shi ve we ne kwagh kpaa la. ¹³ Waan nen ve iko kpishi je sha dooshima sha ci u tom ve la. Lu nen bem bem ayol a en.

(1 Mbatesalonika 5:14) Anmgbianev, se mba taver ne asema ser, wa nen mba ve eren nzughul nzughul mbara kwagh, taver nen mba ve yen ishima la asema, wasen nen mba ve taver ga yô, waan nen ishima a ior cii.

Ker Akaainjaa a ken Bibilo

(1 Mbatesalonika 4:3-6) Gadia ishima i Aôndo yô, ka i ne, ka mtsegh wen; nyagh nen idya. ⁴ Hanma or ker a ven nana̱ fa er nana er kwase u nan iyol i nan sha icighanmlu man iko i wan kpaa. ⁵ I̱ de luun sha ishima i kenden i isharen i bo er atôatyev a a fe Aôndo ga la nahan ze. ⁶ Ma or môm nana̱ de kera tsughun anmgbian u nan sha kwagh ne, nana̱ eren nan kwagh u vihin ga, gadia Ter ka u oron iyev sha akaa ne cii er se vande kaan ne shi se pase ne nahan kpaa.

it-1-E 863-864

Idya

Idya ka kwaghbo u ka a na i fatyô u zendan or shin dughun nan ken tiônnongo u Kristu kera yô. (1Kor 5:9-13; Heb 12:15, 16) Apostoli la pase ér Orkristu u nan eren idya yô, ka iyol i nan je nan eren i kwaghbo ye, sha ci u nan ngu eren tom a alegh a iyolough a nan a tseren tsombor la sha gbenda u injaa ga. Kwagh ne ka a bende a mlu u nan u ken jijingi la sha gbenda u vihin tsung, shi nan hôngor tiônnongo u Aôndo shi ka nan fatyô u tôôn iangev mbi bov mbi i zough a mi sha u yaven a or la. (1Kor 6:18, 19) Ka nan nzughul a ian i anmgbianev mba nan mba ken Kristu la (1Tes 4:3-7) sha u (1) van a hôngor man ilyahan kua itivihin ken tiônnongo (Heb 12:15, 16), shi (2) yangen or u nan er idya a nan la u lun a ieren i wang, man aluer imbaor la nan ngu kwav yô, nan hingir u nyôron ken ivese a icôghor iyol, shi (3) vihin yiase i tsombor u nan sha kwagh u ieren i wang, shi (4) nan mbamaren shin nom gayô ishiôr i or u nan er idya a nan la ishimavihin. Ka atindi a orumace a alaghga aa yange idya shin aa yange ga la nan vende a ga, kpa ka atindi a Aôndo u una tsaha nan sha isholibo i nan la, nan vende ye.—1Tes 4:8.

(1 Mbatesalonika 4:15-17) Gadia kwagh ne yô, se mba kaan ne un ka sha imo i Ter je ser: se mba se lu uma, se lu her zan zan m-ande u Ter yô, sé vande a mba ve kpe kera la je ga. ¹⁶ Gadia Ter iyol Na Una sen Sha sha ikenge i kaan, sha imo i ortyom u tamen, sha mkaa u ikpamkor i Aôndo, tsô mba ve kpe ken Kristu la vea vande nderen. ¹⁷ Ken masejime, se mba se lu uma, se lu her la, á feese se a ve imôngo sha abeen, sé za kohol Ter sha kwavaôndo. Kape sé za lu a Ter gbem je la.

Bibilo i Ôron

(1 Mbatesalonika 3:1-13) Ka nahan man er se kan wan ishima shio yô, se nenge hemba doon u á undu se ken Atene, se tseegh, 2 man se tindi a Timoteu, anmgbian wase u eren Aôndo tom sha Loho u Dedoo u Kristu, sha u a̱ taver ne asema man shi a̱ nyôôso jighjigh wen u nan kpaa, 3 sha u ma or môm nana̱ de lu pee pee sha mtev u sha atsan ne ga. Gadia ne ayol a en kpaa ne fa ka sha kwagh ne je i ver se ye. 4 Gadia er se lu a ven la je se tsengaôron ne er i lu u sé ya ican keng yô, man kape i ve lu kpaa la, er ne fe nahan. 5 Ka nahan man mo kpaa er m kan wan ishima shio yô, m tindi sha u me fa jighjigh wen u nan shin alaghga ormeen vande meen ne kera man tom wase u hingir gbilin tsôou? 6 Kpa er Timoteu sember hiden ken ven yô, a wuese jighjigh wen u nan man dooshima wen man a pase er ne mba umbur se doo doo gbem je man i hange ne pe zuan ishigh a vese er se di kpaa a ven nahan. 7 Sha ci u nahan yô, anmgbianev, ken hanma zayol wase man mtev u i lu tôvon se a atsan la asema sur se sha kwagh wen sha jighjigh wen u nan la. 8 Gadia hegen yô, se mba uma aluer ne tile ken Ter dông yô. 9 Gadia ka nyi ishughun je sé sugh Aôndo min sha ci wen sha hanma iember cii i se ember sha ci wen sha ishigh ki Aôndo wase? 10 Se mba eren msen ngegh tugh man tetan kpaa sha u ma se zough ishigh a ven shi ma se iv kwagh u a yen sha jighjigh wen u nan la. 11 Hegen yô, Aôndo Ter wase iyol Na man Ter wase Yesu ma ve bugh se gbende a zan her a ven. 12 Kpa ne yô, Ter A̱ na dooshima wen a̱ seer a seer, a̱ ngee her ayol a en man a ior cii kpaa, vough er se a ven nahan, 13 sha u Una taver asema a en, a̱ de lu a acôghor a wan iyol ga ken icighanmlu sha ishigh ki Aôndo Ter wase sha m-ande u Ter wase Yesu kua uicighan Nav cii kpaa.

JULAI 15-21

“Á Pase Un u A Vende Atindi la ken Igbar”

(2 Mbatesalonika 2:6-8) Ne fa kwagh u a lu yangen hegen, sha u á va pase un sha shighe na yô. ⁷ Gadia kera je kpaa kwaghmyer u mvende u vendan atindi la ngu eren tom, zan zan un u a lu yangen hegen la á va kar a na sha, ⁸ ka zum la man á pase un u a vende atindi la ken igbar ye. Ter Yesu Una wua un sha iôôn i sha zwa Na man Una tim un kera sha mve Na man m-ande Na.

it-1-E 972-973

U Civir Aôndo

Kwaghmyer ugen ngu heen u a lu kposo a “kwaghmyer” u Yehova la yô. Ka “kwaghmyer u mvende u vendan atindi la.” Kwagh ne lu kwaghmyer hen Mbakristu mba mimi la sha ci u sha ayange a apostoli Paulu la, mlu u “or u vendan atindi” la lu a due ken igbar man sha inja i a kav nongo na jighilii ga. Aluer i va hingir u fan “or” la je kpa, mlu u nan la una za hemen u lun kwaghmyer hen ior kpishi sha ci u nana za hemen u yeren iferkwagh i nan la shi eren i ken iti i Aôndo. Jighilii yô, nana lu or u vendan mimi u nan kera lu ken mcivir u Aôndo ga yô. Paulu kaa ér “kwaghmyer u mvende u vendan atindi la,” lu vanden eren tom sha ayange a na la, sha ci u ieren i vendan atindi la lu samber ken tiônnongo u Mbakristu la, man lu u shighe a karen yô, annongo u vendan mimi ne una due ken igbar. Ken masejime yô, Yesu Kristu una tim or u vendan atindi la kera, sha mve na la. “Or” u vendan mimi u Satan una lu eren tom a na la, una kende a iyolna sha, ér “un hemba hanma kwagh u i yer un ér Aôndo man hanma kwagh u i civir un la kpaa” (ken zwa Grika yô, ka seʹba·sma). Sha nahan yô, orhendan a Aôndo u vesen, u una lu ikyar ki tomough ki Satan ne, una wa aie kpoghuloo shi una va a mtim sha ior mba vea lu dondon aeren a na la. “Or u vendan atindi” la una za ikyura a ieren na ne sha ci u una lu yeren iferkwagh na la sha u civir Aôndo sha ikparashe.—2Tes 2:3-12; nenge Mt 7:15, 21-23.

(2 Mbatesalonika 2:9-12) Ka un u mve na a lu sha injatom i Satan sha uivande man akaa a kpilighyol a aiegh, ¹⁰ man sha hanma inja i icugh i sha ifer ken mba vea tim yô, gadia ve ngohol dooshima u sha kwagh u mimi u ma ve war sha mi la ga. ¹¹ Ka nahan man Aôndo Una tindi ve a icugh i taver i ia er vea na aie la jighjigh ye, ¹² sha er á ôr ior cii ijir mba ve ne kwagh u mimi jighjigh ga man ifer i gem i maa ve iyol la.

it-2-E 245 ¶7

Aie

Yehova Aôndo ka a de ér “i tsume” a ior mba aie a hembe doon ve la “sha ityesen i aiegh sha u ve̱ na aie jighjigh,” i de lu loho u dedoo u sha kwagh u Yesu Kristu la ga. (2Tes 2:9-12) Ikyav i i tese kwagh ne yô, ka kwagh u yange er Ahaba, Tor u Iserael, anyom a kar hegen uderi imôngo ne. Yange uprofeti mba aiev na Ahaba ibumun ér una hemba Ramoti-gileadi ityav, kpa Mikaia u lu profeti u Yehova la yô, tsengaôron ér ityav mbia hemba un. Er i pase Mikaia ken mpase u sha mnenge nahan, Yehova tindi jijingi ugen za hingir “jijingi u aiegh” ken zwa u uprofeti mba Ahaba. Inja na yô, jijingi ne tese tahav nav sha a ve, nahan ve ôr kwagh u aiegh, lu u mimi ga, kpa lu kwagh u ve ayolave ve soo u ôron shi Ahaba soo u ungwan hen a ve yô. Er i vande tan Ahaba icin nahan kpa, hemba soon ér ve tsugh un sha mbaaie vev mbara, nahan kwagh ne va un a ku.—1Ut 22:1-38; 2Kr 18.

Ker Akaainjaa a ken Bibilo

(2 Mbatesalonika 1:7, 8) Man ne mba i eren ne ican yô, Una na ne mmem a vese imôngo sha mpase u á va pase Ter Yesu Sha, a mbatyomov Nav mba ageev imôngo ⁸ ken igyamusu; Una tsaha mba ve fe Aôndo ga man shi mba ve we Loho u Dedoo u Ter wase Yesu iko ga la kpaa.

it-1-E 834 ¶5

Igyamusu

Peteru yange nger ér, ‘usha mba ve lu hegen ne kua tar cii, mba kuran ve sha ci u usu.’ Kwagh u i lu ôron van ve i va ter mkaanem man la, kua kwagh u avur a Bibilo agen a er la tese wang ér, kwagh ne ka usu u kpôô kpôô ga, kpa ka mtim u tsôron. Er Mngerem ma Deemee ma sha ayange a Noa la tim usha man tar kpôô kpôô ga, kpa lu ior mba ve venda Aôndo la nahan, kape mpase u a va pase Yesu Kristu a mbatyomov nav mba ageev ken igyamusu la kpa, una va a mtim u tsôron sha ior mba ve vende Aôndo mba ve lu vegher u botar ne la tseegh je la.—2Pe 3:5-7, 10-13; 2Tes 1:6-10; nenge Yes 66:15, 16, 22, 24.

(2 Mbatesalonika 2:2, NW) aluer ior mba kaan ér iyange i Yehova zurum kpa, de hingir nen tenge tenge ga. Aluer mba kaan ér loho la due hen Aôndo, shin ve ôr ken ma washika u ve kaa ér ka se se nger je kpa, ishima i̱ de te ne kwe ga.

it-1-E 1206 ¶4

Loho la Due hen Aôndo

‘Ilyoho i I Dugh hen Aôndo’ man i I Dugh hen a Na Ga La. Ken ngeren mbagen mba apostoli la, i er tom a ishember i ken zwa Grika i pneuʹma i i til sha ityough ki jijingi la sha gbenda u doon tsung. Ikyav i tesen yô, ken 2 Mbatesalonika 2:2, NW la, apostoli Paulu taver anmgbianev mba ken Tesalonika mbara ishima ér, “aluer ior mba kaan ér iyange i Yehova zurum kpa,” ve de hingir tenge tenge ga, shi ér, “aluer mba kaan ér loho la due hen Aôndo [ka ‘jijingi’ je la], shin ve ôr ken ma washika u ve kaa ér ka se se nger je kpa,” ishima i̱ de te ve kwe ga. Kwagh ne tese wang ér Paulu er tom a ishember i pneuʹma (jijingi) la u ôron kwagh u igbenda i lamen, er kwagh u ‘ior ve ôr’ shin “washika” u ve nger nahan. Sha ityôkyaa ne yô, orgen u i yer un ér Lange yô, ôr kwagh u ivur ne ken takerada na u pasen akaa a ken Bibilo, u u lu a itinekwagh ér Commentary on the Holy Scriptures la sha peeji 126 ér: “Paulu ngu ôron kwagh u loho u u lu inja er u due hen Aôndo shin kwagh u i tsenge ôron, kpa a lu u mimi ga shin kwagh u ma profeti nan er yô.” (Ka P. Schaff yange gema takerada ne shi kengese u ken inyom i 1976 la ye) Takerada ugen u pasen asember a ken ikyuryan i he, u orgen u i yer un ér Vincent la a nger yô, kaa ér: “Ka sha jijingi, shin ka sha akaaôron a profeti a ior ve ôr ken mbamkohol mba Mbakristu, a ve senge ér ka Aôndo a na ve tahav mbu ôron mbampase mba sha mnenge yô.” (Inyom i 1957, Tihi u sha 4, peeji 63) Sha nahan yô, er mbamgem mbagen ve gem ishember i pneuʹma ne sha imba gbenda ne shin sha igbenda igen ér “jijingi” nahan kpa, mbamgem mbagen yô, gema i ér, “loho u jijingi” (The Bible—An American Translation) shin “tsenganôron” (The Jerusalem Bible), shin “mpase u sha mnenge” (D’Ostervald; Segond [French]), gayô “loho la due hen Aôndo” (NW).

Bibilo i Ôron

(2 Mbatesalonika 1:1-12) Paulu man Siluanu man Timoteu mba sughun nongo u Kristu u Mbatesalonika u ken Aôndo Ter wase man Ter Yesu Kristu. 2 Mrumun u sha mhôôn man bem mba ve dugh her Aôndo Ter man Ter Yesu Kristu, ve̱ lu sha a ven. 3 Ka u sé sugh Aôndo ayange ayange sha ci wen, anmgbianev, er i doo u eren yô, gadia jighjigh wen u nan ngu seer je zua iyol ga, man dooshima u hanmô wen hen ayol a en kpaa ngu ngeen je, 4 zan zan se ayol a ase kpaa se mba tan ihagh ven ken iniongo i Kristu i Aôndo sha ishima yen i wan man jighjigh wen u nan ken mbamtev mba i lu tôvon ne a atsan man atsan a ne lu taver ishima sha mi la cii. 5 Ka ikav i ijirôron i mimi i Aôndo i tesen er ne kuma tartor u Aôndo u ne lu yan ican sha ci u u la. 6 Gadia ka Aôndo kwagh u vough u oron mba ve lu tôvon ne a ican la iyev eren ve ican. 7 Man ne mba i eren ne ican yô, Una na ne mmem a vese imôngo sha mpase u á va pase Ter Yesu Sha, a mbatyomov Nav mba ageev imôngo 8 ken igyamusu; Una tsaha mba ve fe Aôndo ga man shi mba ve we Loho u Dedoo u Ter wase Yesu iko ga la kpaa. 9 Vea ya mtsaha u mtim u tsôron, vea lu ica a ishigh ki Ter man iengem i agee a Na, 10 zum u Una va sha iyange la sha u á civir Un ken uicighan Nav man á kpiligh ior iyol a Na ken mba ve ne jighjigh la cii; gadia ne na mpase wase la jighjigh. 11 Ka nahan man se lu eren msen sha ci wen gbem ye, sha er Aôndo A̱ nenge ne er ne kuma myer u i yila ne la man A̱ gema hanma isharen i sha kwagh u dedoo man hanma tom u sha jighjigh u nan sha agee, ve̱ lu vough, 12 sha u á civir iti i Ter wase Yesu Kristu ken a ven, ne di kpaa i̱ civir ne ken a Na, sha injamlu i mrumun u sha mhôôn u Aôndo wase man Ter Yesu Kristu.

JULAI 22-28

“Keren u Eren Tom u Dedoo”

(1 Timoteu 3:1) Kwaghôron ne yô, ka u jighjigh, aluer or ngu keren u lun orkuran yô, ka tom u dedoo u sar nan ye.

(1 Timoteu 3:13) Mba ve eren tom u diakon dedoo yô, vea zua a iti i dedoo man shi vangertiôr kpishi sha jighjigh u nan u ken Kristu Yesu.

km-E 9/78 4 ¶7

Mba Ve Lu ‘Zuan a Iti i Dedoo’ Yô

⁷ Nahan ka ican ga u fan er i hii ve Paulu a kaa ér ambaaior la nga ‘zuan a iti i dedoo’ yô. Kpa kwagh ne ngu ôron kwagh u lun sha ian i tagher tagher ken côôci, er mbagenev ve hen la ga. Nahan kpa, i na udiakon ‘mba ve eren tom u dedoo’ la vangertiôr ér, vea zua a iveren hen Yehova man Yesu, shi tiônnongo cii una na ve icivir shi una sue ve. Ka ve “zua a iti i dedoo man shi vangertiôr kpishi sha jighjigh u nan u ken Kristu Yesu” la, man ka sha inja je. Er ve eren tom ve sha mimi yô, ka i wuese ve sha tom ve u dedoo la, shi mba a jighjigh u nan taveraa shi ka ve pase jighjigh ve a mciem shio shi kwagh gbe ve sha iti i ior vea vihi ve la ga.

Ker Akaainjaa a ken Bibilo

(1 Timoteu 1:4) shi ve de̱ veren ishima sha ukwaghhir man icombor i ôron i lun a mkur ga la ze. Akaa ne ka a na anyiman a gbilinigh tsô, i kera lu ityesen i Aôndo i sha jighjigh u nan la ga.

it-1-E 914-915

Icombor i Ôron

Ityôkyaa yange kera lu i henen shi lamen sha ambaakaa la ga, shi hemba lun u a palegh u eren nahan cii sha shighe u Paulu nger washika ne hen Timoteu la. Yange kera lu hange hange u a za hemen u veren ngeren mba icombor i ôron her sha u or nana fa tsombor u nan dugh her la ga, sha ci u shighe ne Aôndo kera nenge a mkposo môm hen atô u Oryuda vea Ortyôtyev ken tiônnongo ga. (Ga 3:28) Shi ngeren mba icombor i ôron kpa vande pasen ér Kristu una due ken tsombor u Davidi. Heela tseegh ga, Paulu yange ngeren washika ne ica i gbe ga yô, lu u a tim Yerusalem kua ngeren mba Mbayuda mbara cii kera. Aôndo war ngeren mbara ga. Sha nahan yô, Paulu soo ér Timoteu man atôônanongo la a de gem shighe ve naan sha u tôvon shi gban anyiman sha akaa a tsombor, a aa fatyô u wasen Orkristu u taver jighjigh u nan mayange ga la ze. Icombor i ôron i i nger ken Bibilo la tseegh kpa kuma u tesen ér Kristu ngu Mesiya, man ka imba icombor i ôron ne i hembe lun Mbakristu kwagh u vesen ye. Icombor i ôron igen i i nger ken Bibilo la ka shiada i tesen ér kwagh u i nger ken Ruamabera la ka u vough, u tesen wang ér yiase i i nger ker la ka i mimi.

(1 Timoteu 1:17) Icivir man iengem i̱ lu i Tor u tsôron u A lu u kpen ga, u i nengen a Na kpaa ga, u A lu Aôndo, Un tswen, gbem sha won. Amen.

Bibilo i Ôron

(1 Timoteu 2:1-15) Nahan hiihii yô, m ngu wan kwagh mer, i̱ zamber, i̱ eren mbamsen, i̱ sônon sha ci u ior, man i̱ sughun Aôndo sha ci u ior ci ca cii, 2 sha ci u utor man ve mba i ver ve sha aan a icivirigh la cii sha u se̱ tema bem bem, ayôôso a̱ de lu ga, ken mciviraôndo kua mlu u sha inja sha inja sha hanma gbenda cii. 3 Ka kwagh u doon man shi kwagh u á rumun un sha ishigh ki Aôndo Oryiman wase. 4 Sar Un u ior cii ve̱ war ve̱ ar sha mfe u fan mimi la. 5 Gadia Aôndo ngu môm tsô, Orhimen u her atô u Aôndo a ior kpaa ngu môm, ka or, ka Kristu Yesu 6 u A ne iyol Na hingir ipaa sha ci u ior cii. I er shiada sha kwagh ne er shighe va kuma vough yô. 7 Ka sha kwagh ne man i verem or u yôôn man apostoli kpaa ye, ka mimi m er ye, ka aie m eren ga, i verem ortesen u atôatyev u sha jighjigh u nan man mimi. 8 Nahan yô, sarem pe nomso ve̱ eren msen sha hanma ijiir, ve̱ kenden ave a wang sha, i̱ de lu sha ishima i vihin ga, ayôôso kpaa ga. 9 Shi sarem pe kasev di kpaa ve̱ wuhan ayol a ve daalaa, i̱ lu sha kwaghfan man akuma akuma kpaa, i̱ de lu sha gbatyo u gban, shin sha zenaria shin sha utagbede shin sha akondo a taver ishe kpaa ga, 10 kpa i̱ lu sha aeren a dedoo er i kom u kasev mba ve kaa er ve mba cian Aôndo mimi vea er yô. 11 Kwase nana̱ lu ving, nana̱ rumun i̱ tese nan, nana̱ ungwan kwagh doo doo. 12 Kpa u tesen yô, m rumun mer, kwase nana̱ tese ga, shin u eren tahav sha nom u nan kpaa ga, kpa nana̱ lu ving. 13 Gadia ka Adam i vande gban un man i mase Ifa ye. 14 Adam yô, i tsugh un ga, kpa ka kwase man i tsugh un a hingir u peren tindi ye 15 Kpa una war sha ônov mba maren aluer una tile ken jighjigh u nan man dooshima man mtsegh man u eren kwagh sha kwaghfan yô.

Bibilo i Ôron

JULAI 29–AGUSUTU 4

“U Civir Aôndo man Inyaregh ki Keren”

(1 Timoteu 6:6-8) U civir Aôndo man kwagh a kuman we yô, mtsera ngu sha mi vese. ⁷ Gadia se nyôr ken tar ne a ma kwagh môm ga, u duen yemen a kwagh kpaa se fatyô ga. ⁸ Kpa aluer sea lu a kwaghyan man akondo yô, i̱ kuma se.

w03-E 6/1 9 ¶1-2

Er Se Hen Se Fa Kwaghmyer u Kwagh Kuman Se la Yô

Kwagh u vesen u yange wase Paulu zua a msaanyol man mkom yô, ka er hen u kwagh kuman un la. Kpa inja i u kwagh kuman or la ér nyi? Jighilii yô, ka u zum u se lu a akaa a hange hange yô, i kuma se. Paulu yange ngur lamen a Timoteu u lu ikyartom na i pasen kwagh la sha ikyaa ne yô, kaa ér: “U civir Aôndo man kwagh a kuman we yô, mtsera ngu sha mi vese. Gadia se nyôr ken tar ne a ma kwagh môm ga, u duen yemen a kwagh kpaa se fatyô ga. Kpa aluer sea lu a kwaghyan man akondo yô, i̱ kuma se.”—1 Timoteu 6:6-8.

Fa wer, Paulu yange tôô u kwagh kuman or la zua sha mciviraôndo. Yange fa ér saa or nana civir Aôndo ve nana zua a msaanyol u mimi ye, inja na yô, ka u veren mciviraôndo wase hiihii, ka uyôughyôughmbaakaav shin inyaregh ga. Paulu nenge “kwaghyan man akondo” ér ka akaa a wasen un u zan hemen u civir Aôndo di tsô. Nahan hen Paulu yô, kwaghmyer u kwagh kuman or la ka u suur sha Yehova ken hanma mlu u alaghga u nyer ker cii.

(1 Timoteu 6:9) Kpa mba i sar ve pe lun mbanyarev yô, ka ve gba ken imeen man ken to u hônon man ken asaren kposo kposo a gbilinigh man a vihin. Ka a mire a ior ken mtim man ken msaaishe.

g-E 6/07 6 ¶2

Er Kwagh u Kangen Ishima u Lun Ornyar la Una Fatyô u Benden a We Yô

Ka mimi, ior kpishi mba kpe sha ci u keren ér vea lu mbainyarev ga. Nahan kpa, uma ve una fatyô u karen kera fese, sha ci u ve uve ityough ken inyaregh ki keren. Shi alaghga vea ya ican ken uma aluer tom ve ngu nan ve mmem ga, shin ishimanyian i sha kwagh u inyar la ka i na i hingir ve hang shin ve faantyô u yaven ga shin ityough ki nanden ve kpoghuloo shin ve gba avav a shin uya, man iangev mbin ka mbi na or kera tsa ku ga. Man aluer or va mase kaven ér gba u nana hemba veren ishima sha akaa a a lu a hange hange la je kpa, alaghga shighe una kar. Alaghga nom shin kwase u nan una kera na nan jighjigh ga, shi alaghga mbayev mba nan vea ure shi adooga nana gba angev. Alaghga nana fatyô u sôron akaa agen, kpa a gba u nana er tom kpoghuloo. Sha mimi yô, ambaaior la “kuma ayol a ve sha atsan atô kposo kposo.”—1 Timoteu 6:10.

(1 Timoteu 6:10) Gadia mishe u hanma inja i kwaghbo cii yô, ka inyaregh ki saren. Mbagenev yô, ki hange ve nahan ve tsume ve undu jighjigh u nan, ve kuma ayol a ve sha atsan atô kposo kposo.

g-E 11/08 6 ¶4-6

Akaa a Ataratar a Aa Na Or Nana Za Ikyura ken Uma Yô

Er se vande nengen ken ngeren u hiihii u ken mgber ne nahan, mba ve keren inyaregh sha usu ér ka kwagh u vesen u una na vea za ikyura ken uma la, jighilii yô, mba zendan gbilinkwagh. Dugh u ve van ahenge la kera kpa, ka ve ya atsan kpishi. Ikyav i tesen yô, ior ka vea keren inyaregh sha usu yô, ashighe kpishi ka ve kera lu kôôsôô a tsombor ve man azende a ve ga. Mbagenev yô, mba kera yaven ga sha ci u tom shin ishimanyian shin mzeyol. Orpasenkwagh 5:12 kaa ér: “Mnyam ma ortom ka ma dedoo, shin nana ya kwagh ciôôn, shin kpishi kpaa, kpa m-ide u ornyar yô, una lumun nan nana̱ yav ga.”

Inyaregh ka orvesen u vihin tu tseegh tsô ga, ka u a we icugh kpaa yô. Yesu Kristu yange ôr kwagh u tahav mbu “icugh i inyar.” (Marku 4:19) Inja na yô, inyaregh ka ki kaa ér kia na se msaanyol, kpa ki ne se msaanyol shon ga. Ka ki na i hemban saren se u lun a inyaregh cii. Orpasenkwagh 5:10 kaa ér: “Or u azurfa a doo nan yô, azurfa una kuma nan ga.”

U tan a ta aningir ga yô, inyaregh ki saren ka ki hungwa a vese shi ki na se va ahenge shin se nyôr ken ishimanyian gayô se er iferkwagh je kpaa. (Anzaakaa 28:20) Kpa gema akaa a nga a hemba nan se msaanyol shi a na se za ikyura yô, ka u nan kwagh wuee man ieren i den or a kwaghbo man ieren i wang man dooshima kua u yan ikyar kôôsôô a Aôndo.

Ker Akaainjaa a ken Bibilo

(1 Timoteu 4:2) Ka sha imanger i mbaaiev mba i ver ve ikyav ken imo i ken asema a ve er ka sha iyôgh ki acivin nahan.

(1 Timoteu 4:13, NW) Za hemen u veren ishima ôron ior takeda shi wan ior kwagh shi tesen ve kpoghuloo, zan zan me kar van.

it-2-E 714 ¶1-2

Ôron Ior Takeda

Ken Tiônnongo u Kristu. Sha ayange a mbaapostoli la, lu ior kpuaa tseegh lu a ukôpi mba Ihyurenruamabera mba ve lu kpishi la ye, nahan i gba hange hange u vea ôron ér ior ve ungwa. Apostoli Paulu yange kaa ér i ôron ior uwashika nav ken mbamkombo mba iniongo i Kristu, shi na wada ér aluer ma nongo u Kristu ôr washika na bee yô, u gema u na nongo ugen, sha er u kpa ua fatyô u ôron washika shon yô. (Kol 4:16; 1Tes 5:27) Paulu wa gumor Timoteu u lu orkuran ken tiônnongo u Kristu la kwagh ér a ver ishima u “ôron ior takeda shi wan ior kwagh shi tesen ve.”—1Ti 4:13, NW.

Gba u a ôron ior takerada luenee ér ve ungwa. (Hab 2:2) Er u ôron ior takerada i lu u tesen mbagenev yô, gba kpee u or u ôron ior takerada la nana fa kwagh u nan lu ôron la tsembelee shi nana kav awashima u orngeren la wang, nahan nana wa ikyo sha er nana ôr loho u i nger la jighilii, a lu kwaghgen ér ior ve ungwa ga yô. Sha kwagh u Mpase 1:3 a kaa yô, mba ve ôron akaaôron a profeti, kua mba ve ongo mkaanem ma keregh shi ve eren sha mi la, a saan ve iyol.

Bibilo i Ôron

(1 Timoteu 4:1-16) Kpa Jijingi ngu kaan wanger wanger er: Sha ayange a masejime yô, mbagenev vea undu jighjigh u nan, vea ver ishima sha ujijingi mba tsughun ior man sha ityesen i ujijingi mba bov. 2 Ka sha imanger i mbaaiev mba i ver ve ikav ken imo i ken asema a ve er ka sha iyôgh ki acivin nahan. 3 Mba yange kwase u eren, mba tsweren akaayan a Aôndo A gbe a sha u mba ve ne jighjigh shi ve fe mimi la, ve̱ ngohol a sha ishughun la. 4 Hanma kwagh u Aôndo A gbe cii ka u doon, ma kwagh u vendan ngu ga, aluer á ngohol un sha ishughun yô, 5 gadia hingir icighankwagh sha kwaghôron u Aôndo man sha msen u eren. 6 Aluer u tesen anmgbianev akaa ne yô, ú lu ortom u dedoo u Kristu Yesu u i koso u sha akaaôron a sha jighjigh u nan man sha ityesen i dedoo i u dondo sha mi la. 7 Kpa ukwaghhir mba dang dang mba ungômbakasev la yô, venda kera. Kar iyol you sha u ú taver sha u civir Aôndo yô. 8 Gadia u karen iyol, i̱ taver la tseegh yô, wa ngun a inja kpeghee, kpa u civir Aôndo yô, ngu a inja sha akaa cii gadia ngu a ityendezwa sha uma u hegen ne kua uma u a lu van la kpaa. 9 Kwaghôron ne ka u jighjigh, a kuma u rumun un a ishima i môm. 10 Ka sha kwagh ne se lu eren tom tsung se lu nôngon sha ican kpaa ye: ka er se ver asema ase se lu keghen Aôndo u uma u A lu Oryiman u ior cii la, jim yô, ka u mbananjighjigh. 11 Wa kwagh sha akaa ne shi tesen a kpaa. 12 Ma or nana̱ de lahan we er u ngu wanye ga, kpa hingir mbananjighjigh ikav sha kwaghôron man sha zende man sha dooshima man sha jighjigh u nan man mlu u wang kpaa. 13 Ver ishima u ôron ior Bibilo man u wan kwagh man shi u tesen zan zan me kar van. 14 De hundu ishima sha iwua i sha mrumun u sha mhôôn i i lu ken we i i ne u sha kwaghôron u profeti man sha ave a pendan a mbatamen la ga. 15 Nôngo sha akaa ne, penda ishima sha mi sha u ior cii vea nenge mzehemen wou yô. 16 Ver ishima sha iyol you man ityesen you kpaa, taver ishima sha mi. Aluer ú er nahan yô, ú yima iyol you kua shi mba ve lu ungwan we la kpaa.

JULAI 2019

10 Yô, ver nen ase ato her a mo, ne ior mba kaven kwagh; Aôndo Una er iferkwagh mayange ga, Uhembanagee kpaa Una er kpe ga.

19 Se fa se due ken Aôndo, kpa tar cii ngu sha ikev i Orbo.

9 Yô, eren nen msen nahan, ner: Ter wase u Sha, i̱ tsegha iti You, 10 tartor Wou u̱ va, i̱ er ishima You shin tar kpaa vough er i eren i Sha nahan;

1:1 Paulu apostoli u Kristu Yesu u sha ishima i Aôndo man Timoteu anmgbian 2 mba sughun anmgbianev mba ken Kristu mba ken Kolose mba ve lu uicighanmbaiorov shi ve lu mbananjighjigh kpaa la. Mrumun u sha mhôôn a̱ lu sha a ven kua bem kpaa, mba ve dugh her Aôndo Ter wase. 3 Se mba sughun Aôndo Ter u Ter wase Yesu Kristu sha ci wen gbem zum u ka sea eren msen sha ci wen yô; 4 gadia se ungwa kwagh u jighjigh wen u nan u ken Kristu Yesu la man shi dooshima u uicighanmbaiorov cii ve doo ne asema 5 sha ci u ishimaverenkeghen i i koso Sha sha ci wen la. Ne vande ungwan kwagh u i sha kwaghôron u mimi u Loho u Dedoo la. 6 U nyôr ken ven di er u nyer sha won cii nahan, ngu umen atam, ngu vesen di er ken ven nahan, hii sha iyange i ne ungwa man ne va fa mrumun u sha mhôôn u Aôndo sha mimi la. 7 Kape i tese ne sha ikev i Epafera or u eren tom a vese imôngo u doon ishima la. Un ka ortom u jighjigh u Kristu sha ci wen. 8 Shi ka un kpaa a pase se dooshima wen u ken Jijingi la ye. 9 Sha ci u nahan yô, hii sha iyange i se ungwa kwagh la je se kera mem u eren msen man shi u zamber sha ci wen ga, ser, ma i iv ne a mfe u fan ishima Na sha kwaghfan cii man mkav u ken jijingi kpaa, 10 sha u ne̱ zende zende u u kom Ter, ne̱ doon Un ken akaa cii, ne̱ umen atam ken hanma tom u dedoo, shi ne̱ vesen ken kwaghfan u Aôndo, 11 i̱ taver ne sha agee cii sha inja i agee a iengem Na la sha u taver ishima man shi u wan ishima saan saan kpaa, 12 ne̱ sugh Ter u A na ne ne kuma u lun a kwar ken dyako u uicighanmbaiorov ken iwanger. 13 A yima se A due a vese ken tahav mbu imev kera A nyôr a vese ken tartor u Wan Na u doon ishima. 14 Ka ken a Na man se lu a mpaa ye, ka mde u asorabo je la. 15 Un ka ibeen i Aôndo u i nengen a Na ga la, ka Waniunda ken akaa a i gbe a cii, 16 gadia ka ken a Na man i gbe akaa cii ye, a a lu Sha, man a a lu shin tar kpaa, a i nengen a mi la kua a i nengen a mi ga la kpaa, shin a lu mkônom ma torom, shin a lu tor u yan shin a lu mbatarev, shin a lu tahav. Akaa ne cii ka sha a Na i gbe a ye shi ka sha ci Na kpaa. 17 Un vande a akaa cii man ka ken Na a lu zan hemen her ye. 18 Ka Un kpaa A lu ityough ki iyolough ye, ka nongo u Kristu je la. Ka Un A lu mhii ye, ka Waniunda u ken mbakpenev, sha er Un Una lu hiihii ken akaa cii yô. 19 Gadia doo m-iv u Aôndo cii u teman ken a Na je. 20 Man er A va a bem sha awambe a sha terankon Na la yô, lu sha a Na je man Aôndo hime akaa cii a iyol Na ye, akaa a a lu shin tar man akaa a a lu Sha kpaa. 21 Man ne mba ngise ne lu paleghaa, ne lu mbaihomov ken mhen wen sha aeren a bo la, ne kpaa 22 A hime ne sha iyol Na i inyam la sha ku, sha u Una ver ne sha ishigh Nagh, né lu icighan man wang man a acôghor iyol ga. 23 Saa né tile sha jighjigh u nan dông, né tenger ga, man á mgbeghan ne sha ishimaverenkeghen i Loho u Dedoo u ne ungwa la kera kpaa ga, u i yôô u hen akaa a i gbe a sha won cii, man mo, Paulu, m hingir ortom u u. 24 Hegen yô, m ngu ken atsan a m lu yan sha ci wen man m ngu ivin kwagh u a shi sha atsan a Kristu la ken iyol yam, ka sha ci u iyol Na, ka nongo Na je la. 25 M hingir ortom u u sha tom u Aôndo A nem sha u ivin kwaghôron u Aôndo ken a ven. 26 Ka kwaghmyer u a lu myer hii sha shighe u shighe lu a lu ga man ikov i ior kpaa lu a lu ga la, kpa hegen yô, i pase uicighan Nav kwagh la. 27 Ka ve mba i sar Aôndo pe ve̱ fa er iengem i ngeen yum i kwaghmyer ne i lu ken atôatyev yô. Inja na yô, ka Kristu ken a ven je la, ka ishimaveren keghen iengem la. 28 Ka Un se lu yôôn kwagh Na, se lu wan ior cii kwagh, se lu tesen ior cii sha hanma kwaghfan ye, sha u veren hanma or nana̱ lu vough ken Kristu yô. 29 Ka sha kwagh ne je m lu eren tom, m lu nôngon ngegh sha ieren Na i A eren ken mo sha agee la.

2:1 Gadia sarem pe ma ne fe mnenge u m lu nôngon tsung sha ci wen kua mba ken Laodishia man mba ve lu a nenge ishigh yagh ki ken iyol ne ga la cii, 2 sha u ma i taver ve asema ma i zough ve ken dooshima ma ve fe kwaghmyer u Aôndo, ka Kristu je la. 3 Ka ken a Na man i yer akaa a injaa cii a sha kwaghfan man mkav kpaa ye. 4 M ngu ôron nahan sha u ma or nana̱ de kera tsughun ne sha kwaghôron u sha msendegh ga. 5 Gadia aluer ken iyol m ngu ga kpaa ken jijingi yô, m ngu a ven, m ngu ember m ngu nengen a mlu wen u tsembelee man mtil u jighjigh wen u nan a til ken Kristu taveraa la. 6 Nahan er ne rumun Kristu Yesu ner ka Ter yô, shi zenden nen ken a Na nahan vough, 7 er ne we amishe ken a Na shi i maa ne ken a Na kpaa, man i taver jighjigh wen u nan er i tese ne nahan vough, shi lu nen a iwuese wuee. 8 Ver nen ishima, or nana̱ de ker ne yemen a ven sha kwaghfan shin sha atseregh a gbilinigh ga. Akaa ne ka sha inja i ukaaer mba ior la, shi ka sha inja i ujijingi mba taregh mba hiihii, kera ka sha inja i Kristu a lu ga. 9 Gadia ka ken a Na man m-iv u Aôndo cii a tem ken iyol je ye. 10 Man ne mba a m-iv la ken a Na, Un u A lu ityough sha mbatarev man tahav cii la. 11 Ka ken a Na man i tsôngo ne ye. Ka sha icôngo i sha ave la ga, kpa ka u eren iyol i inyam ne kera ken icôngo i Kristu la, 12 gadia i ii ne a Na imôngo ken batisema. Ka sha mi kpaa man i nder ne a Na imôngo sha ci u ne ne agee a Aôndo u A nder Un shin ku la jighjigh yô. 13 Man ne mba ne lu kpenegh ken aferakaa man ken ipusu i iyolough yen yô, A na ne uma a Na imôngo, A de se atindi a se per la cii. 14 Mnger u anzô ase a atindi a na, u a lu nan se ibo la yô, A ese un kera, A bunde un A gema A mande un sha terankon. 15 A ngohol mbatarev man mbautahav mba sha kwavaôndo la ikav mbi utyav kera, A due a ve ken igbar hingir ikav i tesen, A hemba ve gbulugh gbulugh sha terankon. 16 Nahan yô, ma or nana̱ de kera ôron ne ijir sha kwagh u kwaghyan man kwaghman shin sha kwagh u iniongo shin uwer u he shin iyange i memen kpaa ga. 17 Akaa angan yô, ka di mure u akaa a a lu van la tsô, kpa kwagh jim jim yô, ka u Kristu. 18 Ma or nana de̱ bundu ne injar ga, ka injaor i i doo nan u hiden a iyol i nan ijime man shi u civir mbatyomov mba Shaav, man u ôron akaa a i pase nan sha mpase u sha mnenge la vighe vighe, man u gban gengese iyol i nan sha kwaghfan u iyolough gbilin tsô, 19 kpa nan kera kôr sha Ityough ga. Ka sha ki man iyol cii i lu vesen sha mseer u Aôndo, sha msuur man mzough u igbira man uijuan mba i ye. 20 Aluer ne kpe a Kristu imôngo sha kwagh u ujijingi mba taregh mba hiihii yô, ka nyi man shi ne rumun ner, i̱ wa ne atindi bee er shi ne mba uma ken tar nahana? 21 er: de ker ave ga, de benden sha nombor ga, de benden ave ga, 22 ka akaa a i eren kwagh a mi kpa a saan ishe la, nga sha inja i atindi man ityesen i ior tsô. 23 Akaa ne bee a bee kwaghfan tsô, ka adini u i dugh sha mfe u or la, man u hiden a iyol ijime man u eren iyol ican, kpa nga a ma inja sha u yangen hua u iyolough ga.

3:1 Nahan yô, aluer i nder ne a Kristu imôngo yô, ker nen akaa a Sha henpe Kristu A lu A tem ken uwegh ku yanegh ku Aôndo la. 2 Ver nen ishima sha akaa a Sha, i̱ de lu akaa a shin tar ga. 3 Gadia ne kpe, uma wen yô i yer un a Kristu imôngo ken Aôndo. 4 Zum u Kristu u A lu uma wase la Una va ande yô, ne kpaa á ande a ven a Na imôngo ken iengem. 5 Nahan yô, wua nen alegh a en a shin tar la kera, ka idya man hôngor man ityoronshima man isharen i bo man hua u eren, ka akombo a civir je la. 6 Ka sha akaa ne man iyugh i Aôndo i lu van ye. 7 Ka ken a man ne kpaa ngise ne zenden ye, zum u ne lu uma ken a la. 8 Kpa hegen yô, dugh nen akaa ne kera; iyugh man [ishima] i nyoon man ifer man ityuhwanev man kwaghôron u dang ken zwa wen. 9 De eren nen aie hen ayol a en ga gadia ne dugh tseor kua aeren a na la kera, 10 ne haa orhe iyol u ka i sôr un hegh sha u una lu a kwaghfan u sha inja i ibeen i Un u A gbe un la. 11 Heera yô, or u Grika man or u Yuda kera ngu ga, shin icôngo man ipusu kpaa ga, ortyôtyev shin Sekuti shin kpan man wan kpaa ga, kpa Kristu gema hoghom cii ken ior cii. 12 Nahan yô, haa nen mhôônom ma kôron tsung iyol, man shi ieren i dedoo man iyol i gengese ga, man ishima i legh legh man ishima i wan er uicuwan mba Aôndo mba ve lu uicighanmbaiorov mba doon ishima nahan. 13 Waan nen ishima a ayol a en, deen nen ayol a en kwaghbo aluer kwagh á nzughul orgen a orgen yô, er Ter A de ne akaabo nahan, ne kpaa kape eren nen la. 14 Kwagh u a hembe cii yô, haa nen dooshima iyol, ka kwagh u maghen mlu u vough je la. 15 Man bem u Kristu a̱ lu orhemen ken asema a en gadia ka sha ci u kwagh ne man i yila ne ken iyol i môm ye. Shi lu nen a ishughun. 16 Kwaghôron u Kristu a̱ tema ken a ven gbing, tesen nen ayol a en kwagh shi waan nen ayol a en kwagh sha kwaghfan cii, shi waan nen upasalmi man atsam man gberen nen amo a ken jijingi, sughun nen Aôndo ken asema a en. 17 Man hanma kwagh u ne eren cii shin a lu kwagh u ôron a ôr shin kwagh u eren a er, eren nen hanma kwagh ken iti i Ter Yesu man sughun nen Aôndo Ter sha a Na. 18 Ne kasev, ungwan nen imo i noov enev er i doo ken Ter yô. 19 Ne noov kpaa, kasev enev ve̱ doo ne asema, de yuwen nen ve ga. 20 Ne ônov kpaa ungwan nen imo i mbamaren enev ken akaa cii, gadia ka kwagh u doon Ter je ne. 21 Ne uter, de kumbur nen a ônov enev ga sha er asema a̱ de yen ve ga yô. 22 Ne mbashirentom kpaa, ugwan nen imo i uter enev mba ken iyol ken akaa cii, i̱ de luun tom u sha ashe a ior er mbadoon ityough a ior nahan ga, kpa i̱ lu sha ishima i môm man sha u cian Ter. 23 Hanma kwagh u ne eren cii yô, eren nen un, i̱ lu sha ishima i môm er ka sha ci u Ter nahan, i̱ de kera lu sha ci u ior ga, 24 gadia ne fa ka hen Ter man né va zua a injar i sha dyako ye. Ka Ter Kristu ne eren Un tom ye. 25 Gadia or u nan eren ifer yô, nana ngohol di injar i ifer, msange u sha dooshima ngu je ga.

4:1 Ne uter, eren nen a mbashiren ne tom sha jighjigh man sha mimi gadia ne fa, ne kpaa ne mba a Ter Sha. 2 Taver nen asema sha msen u eren, lu nen per sha mi sha ishughun. 3 Eren nen msen sha ci wase kpaa ner, Aôndo A̱ bugh hunda sha kwaghôron wase sha u sé ôr kwaghmyer u Kristu u i wuhem sha mi la 4 sha u me pase un er i doo u me ôr yô. 5 Zenden nen sha kwaghfan hen mba ve lu ken won la, man wa nen ian yen iko. 6 Kwaghôron wen a̱ luun u doon gbem, u i we bar sha mi yô, sha u fa nen er i doo u nea ôr kwagh a hanma or yô. 7 Tikiku una pase ne kwagh wam cii. Un ka anmgbian u doon ishima man shi ortom u jighjigh kpaa, ngu ortom a mo imôngo ken Ter. 8 M tindi un ken a ven, ka sha kwagh ne jim je, ka sha u ne̱ fa kwagh wase man shi sha u una taver ne asema yô. 9 Onesimu kpaa ngu vea na, ka anmgbian u jighjigh man u doon ishima. Wen ka or u ken a ven. Akaa a keen ne cii vea pase ne. 10 Aristareku u i wuhe un a mo imôngo ngu sughun ne man shi Marku anmgbian u Barnaba la kpaa (wen yô, i vande wan ne kwagh sha kwagh na. Aluer una nyôr ken ven yô, rumun nen un). 11 Man shi Yesu kpaa u i yer un er Yusetu. Ken mba ve lu eren tom u tartor u Aôndo a mo imôngo yô, ka ve tseegh ve lu mba ken icôngo ye. Ve surum ishima kpishi je. 12 Epafera, kpan u Kristu Yesu u a lu or u ken a ven la ngu sughun ne. Ngu eren msen sha gbashima sha ci wen gbem sha u né tile né lu vough né kera tenger ga sha u eren ishima i Aôndo cii. 13 Gadia m ngu eren shiada sha kwagh na mer, a nôngo tsung sha ci wen kua mba ve lu ken Laodishia man Hierapoli. 14 Luka ortwer u doon ishima ngu sughun ne kua Dema kpaa. 15 Sugh nen anmgbianev mba ken Laodishia man Numfa kua nongo u Kristu u ken ya na cii nam nen. 16 Man zum u né ôr washika ne, né bee yô, na nen i̱ ôr un ken nongo u Kristu u Laodishia kpaa. Ne kpaa, ôr nen washika u hen Laodishia la. 17 Kaa nen Arekipu ner: Ver ishima sha tom u u ngohol hen Ter la sha u eren u sha mi vough. 18 Ishughun i mo Paulu sha uwegh agh. Umbur nen ikangenev yav. Mrumun u sha mhôôn a̱ lu sha a ven.

11 Man shi Yesu kpaa u i yer un er Yusetu. Ken mba ve lu eren tom u tartor u Aôndo a mo imôngo yô, ka ve tseegh ve lu mba ken icôngo ye. Ve surum ishima kpishi je.

5 Nahan yô, wua nen alegh a en a shin tar la kera, ka idya man hôngor man ityoronshima man isharen i bo man hua u eren, ka akombo a civir je la. 6 Ka sha akaa ne man iyugh i Aôndo i lu van ye. 7 Ka ken a man ne kpaa ngise ne zenden ye, zum u ne lu uma ken a la. 8 Kpa hegen yô, dugh nen akaa ne kera; iyugh man [ishima] i nyoon man ifer man ityuhwanev man kwaghôron u dang ken zwa wen. 9 De eren nen aie hen ayol a en ga gadia ne dugh tseor kua aeren a na la kera, 10 ne haa orhe iyol u ka i sôr un hegh sha u una lu a kwaghfan u sha inja i ibeen i Un u A gbe un la. 11 Heera yô, or u Grika man or u Yuda kera ngu ga, shin icôngo man ipusu kpaa ga, ortyôtyev shin Sekuti shin kpan man wan kpaa ga, kpa Kristu gema hoghom cii ken ior cii. 12 Nahan yô, haa nen mhôônom ma kôron tsung iyol, man shi ieren i dedoo man iyol i gengese ga, man ishima i legh legh man ishima i wan er uicuwan mba Aôndo mba ve lu uicighanmbaiorov mba doon ishima nahan. 13 Waan nen ishima a ayol a en, deen nen ayol a en kwaghbo aluer kwagh á nzughul orgen a orgen yô, er Ter A de ne akaabo nahan, ne kpaa kape eren nen la. 14 Kwagh u a hembe cii yô, haa nen dooshima iyol, ka kwagh u maghen mlu u vough je la.

11 Kaa a ve wer: Er M lu u uma ne, Ter AÔNDO ngu kaan nahan er: Ku u iferor doom ga; sarem pe iferor nana̱ gema, nana̱ undu gbenda u nan, nana̱ lu uma; gema nen, gema nen, undu nen igbenda yen i bo la; gadia ka sha ci u nyi né gba kpen nahana, we ya u Iseraele?

1:1 Paulu man Siluanu man Timoteu mba sughun nongo u Kristu u Mbatesalonika u ken Aôndo Ter man Ter Yesu Kristu. Mrumun u sha mhôôn man bem ve̱ lu sha a ven. 2 Se mba sughun Aôndo gbem sha ci wen cii, umbur ne ken mbamsen asev. 3 Ka sha ishigh ki Aôndo Ter wase man se lu umbur tom wen u sha jighjigh u nan gbem ye, man gbashima wen u sha tom u dooshima man ishimawan yen i sha ishimaveren keghen Ter wase Yesu Kristu la. 4 Gayô, se fa mtsough wen, ne anmgbianev mba ne doo Aôndo ishima. 5 Gadia ivangeli yase va her a ven, lu sha kwaghôron tseegh ga kpa lu sha agee man sha Icighan Jijingi man gbar gbar kpishi je. Ne fa anzaior a se lu her atô wen sha ci wen yô. 6 Ne hingir mbakaven se man shi Ter kpaa, gadia lu sha ican kpishi man ne rumun kwaghôron u Aôndo sha iember i Icighan Jijingi ye. 7 Nahan ne hingir ikav hen mbananjighjigh ken Masedonia man Akaya cii. 8 Gadia ka her a ven man kwaghôron u Ter hura nyôr ken Masedonia man Akaia tseegh ga, kpa kwagh u jighjigh wen u nan u ne ne Aôndo la, samber ken hanma ijiir cii, je kera gba u se ôr ma kwagh ga. 9 Gadia ve ayol a ve je kpaa mba ôron kwagh wase sha injamnyer i se nyôr her a ven, man er ne gema her Aôndo, ne undu akombo, sha u né eren Aôndo u uma man u mimi la tom, 10 man né keghen mhir u Wan Na Sha, u A nder Un shin mbakpenev, ka Yesu u A yem se sha iyugh i i lu van la.

2:1 Gadia, anmgbianev, ne ayol a en kpaa ne fa mnyer wase her a ven la lu gbilin ga. 2 Shin er se vande yan ican, i gba eren a vese ken Filipi dang er ne fe nahan, kpa se lu vangertiôr ken Aôndo wase, se ôr ne Loho u Dedoo u Aôndo, lu sha ahendan kpishi je. 3 Gadia ityesen yase ka i sha mtsum, shin i hôngorough kpaa ga, shin sha atseregh kpaa ga. 4 Kpa er Aôndo nenge se kuma u á ver Loho u Dedoo sha ikev yase yô, kape se lu ôron je la. Ka sha u i̱ doo ior a vese ga, kpa i̱ doo Aôndo u A karen asema ase yô. 5 Gadia mayange se lu ôron kwagh sha zwanyohon ga er ne kpaa ne fe nahan, shin sha hua u a lu myer kpaa ga, Aôndo je, 6 shin u keren icivir hen ior, shin her a ven, shin hen mbagenev kpaa ga; ma se fetyô u zan ne iyol kpaa, er se lu mbaapostoli mba Kristu yô. 7 Kpa se lu eren sha uee her atô wen er ngô ka a uve sha ônov nav nahan. 8 Kape se kpaa, er ne sar se yum yô, kera doo se u nan ne Loho u Dedoo u Aôndo tseegh ga, kpa zan zan kua uma wase je kpaa, gadia ne hingir mbadoon se ishima kpishi. 9 Gadia, anmgbianev, ne umbur tom wase u sha ican man u sha gbashima, gadia se ôr Loho u Dedoo u Aôndo kpa se lu eren tom tugh man tetan sha u sé kera za mô wen iyol zum u se lu pasen ne Loho u Dedoo u Aondo la, ga yô. 10 Ka ne je ne lu mbashiada kua Aôndo kpaa ye, er mlu wase her a ven, ne mba ne ne jighjigh la, lu wang man perapera man a acôghor a wan iyol ga. 11 Gadia ne fa er se lu wan ne kwagh er ter ka a eren a ônov nav nahan, se lu taver hanmô wen ishima, se lu pasen ne ser, 12 zende wen u̱ kuma Aôndo u A yer ne u zan ken tartor Na man iengem Na. 13 Sha ci u kwagh ne nahan yô, se mba sughun Aôndo gbem gadia zum u ne ngohol kwaghôron u Aôndo u ne ungwa hen vese la yô, ne rumun un er ka kwaghôron u ior ga, kpa er ka kwaghôron u Aôndo man kape i lu kpaa je la, u a eren tom ken a ven, ne mba ne ne jighjigh la. 14 Gadia ne yô, anmgbianev, ne hingir mbakaven iniongo i Aôndo i ken Kristu Yesu i i lu ken Yudia la, gadia ne kpaa, ka sha ikev i ityô yen man ne ya injacan i ve ve ya sha ikev i Mbayuda, 15 mba ve wua Ter Yesu kua uprofeti la ye, se kpaa ve tôv se a ican, kwagh ve doo Aôndo ga man shi mba ihom a ior cii kpaa. 16 Mba yangen se er se̱ de ôron kwagh a atôatyev sha er a̱ war ga, kape ve lu ivin asorabo a ve gbem je la, kpa ken masejime yô, iyugh va sha a ve. 17 Kpa se yô, anmgbianev, i pav se a ven sha wanshighe kpeghee, kpa ka sha iyol tsô, ka ken ishima ga, nahan se nôngon tsung sha isharen i vesen u shi zuan ishigh a ven. 18 Nahan i lu se ka van her a ven, mo Paulu je yô, lum acin imôngo je, kpa Satan yange se. 19 Gayô, ka nyi i lu ishimaverenkeghen yase, shin iember yase shin tsar wase u ihagh u sha ityou laa? Kera ka ne je sha ishigh ki Ter wase Yesu sha m-ande Na gaa? 20 Gadia ka ne je, ne lu icivir yase man iember yase kpaa ye.

3:1 Ka nahan man er se kan wan ishima shio yô, se nenge hemba doon u á undu se ken Atene, se tseegh, 2 man se tindi a Timoteu, anmgbian wase u eren Aôndo tom sha Loho u Dedoo u Kristu, sha u a̱ taver ne asema man shi a̱ nyôôso jighjigh wen u nan kpaa, 3 sha u ma or môm nana̱ de lu pee pee sha mtev u sha atsan ne ga. Gadia ne ayol a en kpaa ne fa ka sha kwagh ne je i ver se ye. 4 Gadia er se lu a ven la je se tsengaôron ne er i lu u sé ya ican keng yô, man kape i ve lu kpaa la, er ne fe nahan. 5 Ka nahan man mo kpaa er m kan wan ishima shio yô, m tindi sha u me fa jighjigh wen u nan shin alaghga ormeen vande meen ne kera man tom wase u hingir gbilin tsôou? 6 Kpa er Timoteu sember hiden ken ven yô, a wuese jighjigh wen u nan man dooshima wen man a pase er ne mba umbur se doo doo gbem je man i hange ne pe zuan ishigh a vese er se di kpaa a ven nahan. 7 Sha ci u nahan yô, anmgbianev, ken hanma zayol wase man mtev u i lu tôvon se a atsan la asema sur se sha kwagh wen sha jighjigh wen u nan la. 8 Gadia hegen yô, se mba uma aluer ne tile ken Ter dông yô. 9 Gadia ka nyi ishughun je sé sugh Aôndo min sha ci wen sha hanma iember cii i se ember sha ci wen sha ishigh ki Aôndo wase? 10 Se mba eren msen ngegh tugh man tetan kpaa sha u ma se zough ishigh a ven shi ma se iv kwagh u a yen sha jighjigh wen u nan la. 11 Hegen yô, Aôndo Ter wase iyol Na man Ter wase Yesu ma ve bugh se gbende a zan her a ven. 12 Kpa ne yô, Ter A̱ na dooshima wen a̱ seer a seer, a̱ ngee her ayol a en man a ior cii kpaa, vough er se a ven nahan, 13 sha u Una taver asema a en, a̱ de lu a acôghor a wan iyol ga ken icighanmlu sha ishigh ki Aôndo Ter wase sha m-ande u Ter wase Yesu kua uicighan Nav cii kpaa.

4:1 Nahan hegen yô, anmgbianev, se mba zamber a ven shi se mba taver ne asema ken Ter Yesu, er ne ungwa hen vese er i doo u né zende man á doo Aôndo yô, kape ne lu zenden kpaa la shi yemen nen hemen sha mi kpaa. 2 Gadia ne fa akaa a se wa ne sha imo i Ter Yesu. 3 Gadia ishima i Aôndo yô, ka i ne, ka mtsegh wen; nyagh nen idya. 4 Hanma or ker a ven nana̱ fa er nana er kwase u nan iyol i nan sha icighanmlu man iko i wan kpaa. 5 I̱ de luun sha ishima i kenden i isharen i bo er atôatyev a a fe Aôndo ga la nahan ze. 6 Ma or môm nana̱ de kera tsughun anmgbian u nan sha kwagh ne, nana̱ eren nan kwagh u vihin ga, gadia Ter ka u oron iyev sha akaa ne cii er se vande kaan ne shi se pase ne nahan kpaa. 7 Gadia Aôndo yila se ka sha ci u hwanger ga kpa ka sha icighanmlu je. 8 Nahan yô, or u nan vende kwagh ne yô, kera ka or nan vende ga, kpa ka Aôndo je u A ne ne Icighan Jijingi Na yô. 9 Sha kwagh u dooshima a anmgbianev yô, kera gba u á nger ne ga, gadia ne ayol a en kpaa, Aôndo tese ne u doon ayol a en. 10 Man kape ne lu eren a anmgbianev mba ve lu ken Masedonia cii kpaa la, kpa se mba taver ne asema, anmgbianev, shi yemen nen hemen sha mi. 11 Nôngo nen ngegh je sha u teman ving, lu nen sha kwagh wen ayol a en, eren nen tom sha ave a en er lu se wa ne kwagh nahan, 12 sha u né zende vough hen mba ve lu ken inya la, man shi ma kwagh môm a̱ de banen ne ga yô. 13 Kpa, anmgbianev, sar se ka ma ne lan kwagh u mba ve kpe kera la ga, sha u ne̱ de kera zungwen er mbagenev mba ve lu a ishimaverenkeghen ga la nahan ga. 14 Aluer se na jighjigh ser, Yesu kpe, shi hide nder yô, kape mba ve kpe ken Yesu la kpaa, Aôndo Una va a ve a Na imôngo. 15 Gadia kwagh ne yô, se mba kaan ne un ka sha imo i Ter je ser: se mba se lu uma, se lu her zan zan m-ande u Ter yô, sé vande a mba ve kpe kera la je ga. 16 Gadia Ter iyol Na Una sen Sha sha ikenge i kaan, sha imo i ortyom u tamen, sha mkaa u ikpamkor i Aôndo, tsô mba ve kpe ken Kristu la vea vande nderen. 17 Ken masejime, se mba se lu uma, se lu her la, á feese se a ve imôngo sha abeen, sé za kohol Ter sha kwavaôndo. Kape sé za lu a Ter gbem je la. 18 Nahan yô, sur nen ayol a en asema sha akaaôron ne.

5:1 Kpa sha kwagh u ashighe man aan yô, anmgbianev, gba u á nger ne ma kwagh ga. 2 Gadia ne ayol a en ne fa doo doo, iyange i Ter ngi van er ormbaiv ka nan va tugh nahan. 3 Zum u vea kaan er: Bem, man mkpeyol yô, ka zum la je mtim una ande sha a ve ibuv er martoghor ka a kôr kwase uya nahan ye, mayange vea kera war ga. 4 Kpa ne yô, anmgbianev, ne mba ken ime ga, nahan iyange la ia kera va tser ne er ormbaiv nahan ga. 5 Gadia ne cii ne mba ônov mba iwangerev, man shi ônov mba atetan, se kera mba mbautuuv shin mbaimev kpaa ga. 6 Nahan yô, se kera hungur nen mnyam er mbagenev nahan ga, se lu nen per geng ge geng. 7 Gadia mba ve hungur mnyam yô, ka tugh je ve hungur ma ye, mbahundenmsôrom kpaa, ka tugh ve hundu ye. 8 Kpa se mba se lu mbaatetan yô, se lu nen geng ge geng se har nen perutya u jighjigh u nan man dooshima; man agunduutya yô, ka ishimaveren keghen myom je la. 9 Gadia Aôndo ver se, lu sha ci u iyugh ga, kpa lu sha ci u zuan a myom ken Ter wase Yesu Kristu. 10 A kpe sha ci wase sha er shin sea lu per, shin sea hungur mnyam kpaa, sé lu uma a Na imôngo. 11 Nahan yô, taver nen ayol a en asema, wasen nen ayol a en er ne lu eren nahan je. 12 Se mba zamber a ven, anmgbianev ser, rumun nen mbara mba ve eren tom her a ven sha gbashima mba ve hemen ne ken Ter shi ve we ne kwagh kpaa la. 13 Waan nen ve iko kpishi je sha dooshima sha ci u tom ve la. Lu nen bem bem ayol a en. 14 Anmgbianev, se mba taver ne asema ser, wa nen mba ve eren nzughul nzughul mbara kwagh, taver nen mba ve yen ishima la asema, wasen nen mba ve taver ga yô, waan nen ishima a ior cii. 15 Nenge nen sha er ma or nana̱ de oron iyev i̱ ifer sha ifer ga. Nôngon nen sha kwagh u doon gbem je hen a ven ayol a en man shi a mbagenev cii kpaa. 16 Luun nen saan saan hanma shighe. 17 Eren nen msen gbem. 18 Ken hanma kwagh cii, naan nen ishughun, gadia ka ishima i Aôndo sha a ven ken Kristu je ne. 19 De pirin nen Jijingi ga. 20 De lahan akaaôron a uprofeti ga. 21 Kpa karen nen akaa cii, kôr nen u dedoo la gbang je. 22 Nyagh nen hanma inja i kwaghbo cii. 23 Aôndo u bem iyol Na, A̱ tsegha ne wang jimin cii, ma i kor jijingi wen, man uma wen u ken ishima man iyol yen cii purututu, ve̱ de lu a ma acôghor a wan iyol je ga sha m-ande u Ter wase Yesu Kristu. 24 Wen u A yer ne yô, ka u jighjigh je Una er sha mi kpaa. 25 Anmgbianev, eren nen msen sha ci wase. 26 Sugh nen anmgbianev cii sha icighanzwa u susen. 27 M ngu kaan ne sha ishigh ki Ter je mer i̱ ôr washika ne hen anmgbianev cii. 28 Mrumun u sha mhôôn u Ter wase Yesu Kristu a̱ lu sha a ven.

11 Nahan yô, taver nen ayol a en asema, wasen nen ayol a en er ne lu eren nahan je. 12 Se mba zamber a ven, anmgbianev ser, rumun nen mbara mba ve eren tom her a ven sha gbashima mba ve hemen ne ken Ter shi ve we ne kwagh kpaa la. 13 Waan nen ve iko kpishi je sha dooshima sha ci u tom ve la. Lu nen bem bem ayol a en. 14 Anmgbianev, se mba taver ne asema ser, wa nen mba ve eren nzughul nzughul mbara kwagh, taver nen mba ve yen ishima la asema, wasen nen mba ve taver ga yô, waan nen ishima a ior cii.

2 Shin er se vande yan ican, i gba eren a vese ken Filipi dang er ne fe nahan, kpa se lu vangertiôr ken Aôndo wase, se ôr ne Loho u Dedoo u Aôndo, lu sha ahendan kpishi je.

1:1 Paulu man Siluanu man Timoteu mba sughun nongo u Kristu u Mbatesalonika u ken Aôndo Ter wase man Ter Yesu Kristu. 2 Mrumun u sha mhôôn man bem mba ve dugh her Aôndo Ter man Ter Yesu Kristu, ve̱ lu sha a ven. 3 Ka u sé sugh Aôndo ayange ayange sha ci wen, anmgbianev, er i doo u eren yô, gadia jighjigh wen u nan ngu seer je zua iyol ga, man dooshima u hanmô wen hen ayol a en kpaa ngu ngeen je, 4 zan zan se ayol a ase kpaa se mba tan ihagh ven ken iniongo i Kristu i Aôndo sha ishima yen i wan man jighjigh wen u nan ken mbamtev mba i lu tôvon ne a atsan man atsan a ne lu taver ishima sha mi la cii. 5 Ka ikav i ijirôron i mimi i Aôndo i tesen er ne kuma tartor u Aôndo u ne lu yan ican sha ci u u la. 6 Gadia ka Aôndo kwagh u vough u oron mba ve lu tôvon ne a ican la iyev eren ve ican. 7 Man ne mba i eren ne ican yô, Una na ne mmem a vese imôngo sha mpase u á va pase Ter Yesu Sha, a mbatyomov Nav mba ageev imôngo 8 ken igyamusu; Una tsaha mba ve fe Aôndo ga man shi mba ve we Loho u Dedoo u Ter wase Yesu iko ga la kpaa. 9 Vea ya mtsaha u mtim u tsôron, vea lu ica a ishigh ki Ter man iengem i agee a Na, 10 zum u Una va sha iyange la sha u á civir Un ken uicighan Nav man á kpiligh ior iyol a Na ken mba ve ne jighjigh la cii; gadia ne na mpase wase la jighjigh. 11 Ka nahan man se lu eren msen sha ci wen gbem ye, sha er Aôndo A̱ nenge ne er ne kuma myer u i yila ne la man A̱ gema hanma isharen i sha kwagh u dedoo man hanma tom u sha jighjigh u nan sha agee, ve̱ lu vough, 12 sha u á civir iti i Ter wase Yesu Kristu ken a ven, ne di kpaa i̱ civir ne ken a Na, sha injamlu i mrumun u sha mhôôn u Aôndo wase man Ter Yesu Kristu.

2:1 Se mba zamber a ven, anmgbianev, sha kwagh u m-ande u Ter wase Yesu Kristu man mkohol wase u sé va kohol a Na imôngo la, 2 i̱ de kenden ne asema gagh ga, asema a̱ de nyian ne kpaa ga, shin a lu sha jijingi, shin a lu sha kwaghôron, shin a lu sha washika inja er ka se se nger, er iyange i Ter i kuma ve ga. 3 Ne yô, ma or môm nana̱ de tsughun ne sha nyityôkwagh kpaa ga, gadia saa m-undu u hiden ijime la una vande van ve, man saa á pase or u vendan atindi, ka wan u mtim je la. 4 Ka orhendan u kenden a iyol na sha er un hemba hanma kwagh u i yer un er Aôndo man hanma kwagh u i civir un la kpaa zan zan una tema ken tempel u Aôndo, una yôô er ka un je un lu Aôndo ye. 5 Ne kera umbur er m lu ôron ne akaa ne zum u m lu a ven la gaa? 6 Ne fa kwagh u a lu yangen hegen, sha u á va pase un sha shighe na yô. 7 Gadia kera je kpaa kwaghmyer u mvende u vendan atindi la ngu eren tom, zan zan un u a lu yangen hegen la á va kar a na sha, 8 ka zum la man á pase un u a vende atindi la ken igbar ye. Ter Yesu Una wua un sha iôôn i sha zwa Na man Una tim un kera sha mve Na man m-ande Na. 9 Ka un u mve na a lu sha injatom i Satan sha uivande man akaa a kpilighyol a aiegh, 10 man sha hanma inja i icugh i sha ifer ken mba vea tim yô, gadia ve ngohol dooshima u sha kwagh u mimi u ma ve war sha mi la ga. 11 Ka nahan man Aôndo Una tindi ve a icugh i taver i ia er vea na aie la jighjigh ye, 12 sha er á ôr ior cii ijir mba ve ne kwagh u mimi jighjigh ga man ifer i gem i maa ve iyol la. 13 Kpa se yô, ka u sé sugh Aôndo sha ci wen gbem, ne anmgbianev mba ne doo Ter ishima gadia Aôndo tsuwa ne sha hiihii je u zan ken myom sha mtsegh u sha Jijingi man sha u nan kwagh u mimi la jighjigh. 14 Ka nahan je man A yila ne sha ivangeli yase sha u zuan a iengem i Ter wase Yesu Kristu la ye. 15 Nahan yô, anmgbianev, tile nen dông, kôr nen akaa a i tese ne la gbang, shin a lu sha kwaghôron, shin a lu sha washika wase kpaa. 16 Ter wase Yesu Kristu iyol Na man Ter wase Aôndo u se doo Un ishima man A ne se msurshima u tsôron man shi ishimaverenkeghen i dedoo sha mrumun u sha mhôôn la, 17 A̱ sur ne asema, A̱ taver a sha hanma tom u dedoo kua kwaghôron u dedoo kpaa.

3:1 Ken masetyô yô, anmgbianev, eren nen msen sha ci wase, kwaghôron u Ter a̱ samber fefa, a̱ zua a icivir er i lu ken ven nahan, 2 i̱ yima se sha ikev i ior mba vihin kwagh man mbaaferev, gadia ka ior cii ve lu a jighjigh u nan ga. 3 Kpa Ter ka u jighjigh je, Una taver ne agee, Una shi Á kura ne sha ikev i Orbo kpaa. 4 Se mba veren asema sha a ven ken Ter ser: Akaa a se we ne kwagh sha mi la, ne mba eren a shi nea er a kpaa. 5 Ter A̱ kôôm asema a en u zan ken dooshima u Aôndo man ishima i wan i Kristu. 6 Anmgbianev, se mba wan ne kwagh ken iti i Ter Yesu Kristu ser, kem nen ayol sha hanma anmgbian u nan zenden nzughul nzughul, i kera lu sha ityesen i ne ngohol hen vese la ga yô. 7 Gadia ne ayol a en ne fa er i doo u né kav se yô, gadia se zende ken a ven nzughul nzughul ga. 8 Mayange se ya kwaghyan hen ma or gbilin kpaa ga, saa sha tom u sha ican man u sha gbashima tugh man tetan sha u se̱ de kera zan mô wen iyol ga yô. 9 Lu sha ci u se lu a tahav ga ze, kpa lu sha u se̱ na ayol a ase a̱ hingir ne ikav i nengen sha mi er né kav se yô. 10 Gadia er se lu a ven imôngo la je, se wa ne kwagh ser: Aluer tom u shiren doo or ga yô, kwaghyan kpaa nana̱ de ye ga. 11 Gadia se ungwa mbagenev ken ven mba zenden nzughul nzughul, mba kera eren tom ga, kpa mba amber sha akaa. 12 Ambaior la yô, se mba wan ve kwagh se mba taver ve asema ken Ter Yesu Kristu ser: Ve̱ kundu ishima, ve̱ eren tom, ve̱ ya kwaghyan ve ayol a ve. 13 Kpa ne yô, anmgbianev, uwer u̱ de gbe ne u eren akaa a dedoo ga. 14 Aluer hanma or nana ver ato sha kwaghôron wase u ken takerada ne ga yô, ver nen nan ikav, de kera zough nen a nan ga, i̱ va nan ahenge. 15 Kpa de nengen nen nan er ka orihom ga, kpa wa nen a wa nan kwagh er ka anmgbian nahan. 16 Ter u bem iyol Na, A̱ na ne bem gbem sha hanma gbenda cii. Ter A̱ lu a ven cii. 17 Ishughun i mo, Paulu sha uwegh agh ne, ku ku lu ikav ken hanma washika yô, kape m ngeren ne. 18 Mrumun u sha mhôôn u Ter wase Yesu Kristu a̱ lu sha a ven cii.

6 Ne fa kwagh u a lu yangen hegen, sha u á va pase un sha shighe na yô. 7 Gadia kera je kpaa kwaghmyer u mvende u vendan atindi la ngu eren tom, zan zan un u a lu yangen hegen la á va kar a na sha, 8 ka zum la man á pase un u a vende atindi la ken igbar ye. Ter Yesu Una wua un sha iôôn i sha zwa Na man Una tim un kera sha mve Na man m-ande Na. 9 Ka un u mve na a lu sha injatom i Satan sha uivande man akaa a kpilighyol a aiegh, 10 man sha hanma inja i icugh i sha ifer ken mba vea tim yô, gadia ve ngohol dooshima u sha kwagh u mimi u ma ve war sha mi la ga. 11 Ka nahan man Aôndo Una tindi ve a icugh i taver i ia er vea na aie la jighjigh ye, 12 sha er á ôr ior cii ijir mba ve ne kwagh u mimi jighjigh ga man ifer i gem i maa ve iyol la.

6 Ne fa kwagh u a lu yangen hegen, sha u á va pase un sha shighe na yô.

7 Gadia kera je kpaa kwaghmyer u mvende u vendan atindi la ngu eren tom, zan zan un u a lu yangen hegen la á va kar a na sha,

8 ka zum la man á pase un u a vende atindi la ken igbar ye. Ter Yesu Una wua un sha iôôn i sha zwa Na man Una tim un kera sha mve Na man m-ande Na.

1:1 Paulu, apostoli u Kristu Yesu sha imo i Aôndo Oryiman wase man shi Kristu Yesu, ishimaverenkeghen yase, 2 ngu sughun Timoteu, ka wan wam mimi sha jighjigh u nan. Mrumun u sha mhôôn man mhôônom ma zungwen man bem mba ve dugh her Aôndo Ter man Kristu Yesu Ter wase ve̱ lu sha a we. 3 Lu ken Efese her, er m wa u kwagh zum u m moughon u yemen Masedonia la, sha u ú ta ior mbagenev icin er ve de̱ tesen ityesen igen kposo ga, 4 shi ve de̱ veren ishima sha ukwaghhir man icombor i ôron i lun a mkur ga la ze. Akaa ne ka a na anyiman a gbilinigh tsô, i kera lu ityesen i Aôndo i sha jighjigh u nan la ga. 5 Kpa ishimaveren i ityesen ne yô, ka dooshima u a dugh ken ishima i wang, man imo i dedoo i ken ishima man shi jighjigh u lun a imanger ga la. 6 Mbagenev undu akaa ne, mba masen ôron akaa a gbilinigh tsô. 7 Sar ve pe ma ve lu mbatesenatindi kpa ve fa akaa a ve lu ôron la ga man shi kwagh u ve lu pasen sha gbashima la kpaa ve fa un ga. 8 Se fa, atindi doo tsô, aluer or nana er tom a mi sha tindi yô. 9 I fa kwagh ne nahan er, i ver tindi ka sha ci u or u nan lu u perapera la ga, kpa ka sha ci u mbavendanatindi kua mbahembanato, man shi mba ve vende Aôndo kua mbaasorabo man shi mbalun wang ga kua udangmbaiorov man shi mbawuanuter kua mbawuanungô kua mbawuanior, 10 man mbaerenidya man mbayaven a nomso man mbaiin ior yemen a mi, man mbaerenaie, man mbabumun sha aie, man shi mbaeren hanma kwagh ugen cii u a lu sha ityesen i dedoo la ga yô. 11 Ka sha inja i Loho u Dedoo u iengem i Aôndo u i wuese Un la u i nem u sha ikev la. 12 M ngu wuese Un u A nem agee la, ka Kristu Yesu Ter wase, gadia A nenge er m ngu jighjigh, A verem sha tom, 13 shin er yan m lu or u ityuhwan, man or u tôvon mbagenev a ican man shi iperaor nahan kpaa. Kpa i zungwem mhôônom gadia m lu eren sha lan man sha jighjigh u nan ga kpaa. 14 Kpa mrumun u sha mhôôn u Ter wase ngee gande man jighjigh u nan kua dooshima mba ve lu ken Kristu Yesu la. 15 Kwaghôron ne ka u jighjigh, a kuma u rumun un a ishima i môm er Kristu Yesu va shin tar sha u yiman mbaasorabo, man ken ve yô, ka mo m hembe ye. 16 Ka nahan man i zungwem mhôônom ye, ka sha u Yesu Una tese ishimawan Na cii ken mo u m hembe ne, i̱ hingir mbagenev ikav mba vea mase va nan Un jighjigh sha u zuan a uma u tsôron yô. 17 Icivir man iengem i̱ lu i Tor u tsôron u A lu u kpen ga, u i nengen a Na kpaa ga, u A lu Aôndo, Un tswen, gbem sha won. Amen. 18 Wan wam Timoteu, m ngu wan we kwaghwan ne, m ngu nan we sha ikev, ka kwagh môm a akaa a i tsengaôron sha a we sha kwaghôron u profeti la, nahan i̱ lu sha akaa ne man ú nôngo ityav mbi dedoo, 19 ú lu a jighjigh u nan man imo i dedoo i ken ishima ye. Mbagenev ta i kera, nahan sha kwagh u jighjigh u nan yô, tso ur ve. 20 Himeneu man Alekesander kpaa mba ken ve. Ve yô m na ve sha ikev i Satan sha u i̱ tese ve, ve̱ de ityuhwanev.

2:1 Nahan hiihii yô, m ngu wan kwagh mer, i̱ zamber, i̱ eren mbamsen, i̱ sônon sha ci u ior, man i̱ sughun Aôndo sha ci u ior ci ca cii, 2 sha ci u utor man ve mba i ver ve sha aan a icivirigh la cii sha u se̱ tema bem bem, ayôôso a̱ de lu ga, ken mciviraôndo kua mlu u sha inja sha inja sha hanma gbenda cii. 3 Ka kwagh u doon man shi kwagh u á rumun un sha ishigh ki Aôndo Oryiman wase. 4 Sar Un u ior cii ve̱ war ve̱ ar sha mfe u fan mimi la. 5 Gadia Aôndo ngu môm tsô, Orhimen u her atô u Aôndo a ior kpaa ngu môm, ka or, ka Kristu Yesu 6 u A ne iyol Na hingir ipaa sha ci u ior cii. I er shiada sha kwagh ne er shighe va kuma vough yô. 7 Ka sha kwagh ne man i verem or u yôôn man apostoli kpaa ye, ka mimi m er ye, ka aie m eren ga, i verem ortesen u atôatyev u sha jighjigh u nan man mimi. 8 Nahan yô, sarem pe nomso ve̱ eren msen sha hanma ijiir, ve̱ kenden ave a wang sha, i̱ de lu sha ishima i vihin ga, ayôôso kpaa ga. 9 Shi sarem pe kasev di kpaa ve̱ wuhan ayol a ve daalaa, i̱ lu sha kwaghfan man akuma akuma kpaa, i̱ de lu sha gbatyo u gban, shin sha zenaria shin sha utagbede shin sha akondo a taver ishe kpaa ga, 10 kpa i̱ lu sha aeren a dedoo er i kom u kasev mba ve kaa er ve mba cian Aôndo mimi vea er yô. 11 Kwase nana̱ lu ving, nana̱ rumun i̱ tese nan, nana̱ ungwan kwagh doo doo. 12 Kpa u tesen yô, m rumun mer, kwase nana̱ tese ga, shin u eren tahav sha nom u nan kpaa ga, kpa nana̱ lu ving. 13 Gadia ka Adam i vande gban un man i mase Ifa ye. 14 Adam yô, i tsugh un ga, kpa ka kwase man i tsugh un a hingir u peren tindi ye 15 Kpa una war sha ônov mba maren aluer una tile ken jighjigh u nan man dooshima man mtsegh man u eren kwagh sha kwaghfan yô.

3:1 Kwaghôron ne yô, ka u jighjigh, aluer or ngu keren u lun orkuran yô, ka tom u dedoo u sar nan ye. 2 Orkuran yô, ka u nana̱ lu a acôghol a wan iyol ga keng je, nana̱ lu or u kwase môm, man or u kundun ishima, man or u tsev tsev, man or u eren kwagh sha inja man or u eren dedoo a mbavannya, man or u fan ityesen kpaa. 3 Nana̱ de lu or u cihin msôrom ga, nana̱ de lu or u cihin num kpaa ga, kpa nana̱ lu or u lun inja legh legh, nana̱ de lu or u hiin iyongo ga, shin or u eren hua sha inyar kpaa ga. 4 I̱ lu or u nengen sha ya u nan dedoo, nana̱ nengen sha ônov mba nan ve̱ tema sha inja sha inja, ve̱ lu mbaungwan kwagh. 5 (Gadia aluer or nana fa u nengen sha ya u nan ga yô, á er nan man nana kura nongo u Kristu u Aôndo?) 6 I̱ de lu or u nan sember geman ishima ga, sha u nana̱ de moron iyol nana̱ gbe ken ibo i yan i diabolo la ga yô. 7 Ka u nana̱ lu a shiada u dedoo hen mba ken inya keng sha u nana̱ de gbe ken iheen nana̱ gba ken to u diabolo ga yô. 8 Kape udiakon kpaa ve̱ lu la, ve̱ lu ior mba mimi, ve̱ de lu mba ijô ihiar ga, ve̱ de lu mbacihin wain ga, ve̱ de lu mbaeren hua sha mtsera u keren kpaa ga, 9 ve̱ luun a kwaghmyer u jighjigh u nan ken imo i nan ibo ga i ken ishima. 10 Kpa mban yô, á vande karen ve, aluer vea lu a acôghor iyol ga yô, ve̱ er tom u diakon. 11 Kape kasev kpaa, ve̱ lu mbamimi je la, ve̱ de lu mbaangerev ga, ve̱ lu mbakundunasema, ve̱ lu jighjigh ken akaa cii. 12 Udiakon ve̱ lu ior mba lun a kwase môm môm, ve̱ nengen sha ônov vev dedoo kua sha uya vev kpaa. 13 Mba ve eren tom u diakon dedoo yô, vea zua a iti i dedoo man shi vangertiôr kpishi sha jighjigh u nan u ken Kristu Yesu. 14 M ver ishima u van hen we fefa, kpa m ngu ngeren we akaa ne 15 sha u aluer me timbir kpaa, ú fa er i doo u eren ken ya u Aôndo, ka nongo u Kristu u Aôndo u uma je la, ka ityôgh man imagh ki mimi a suur sha mi yô. 16 Mimi je, kwaghmyer u a lu sha mcivir u se civir Aôndo la, vese tsô. I Pase un ken iyol i or ken igbar, i na Un ishô ken Jijingi, mbatyomov mba shaav nenge a Na, i pase kwagh Na ken atôatyev, i na Un jighjigh sha won, i yem a Na sha ken iengem.

3:1 Kwaghôron ne yô, ka u jighjigh, aluer or ngu keren u lun orkuran yô, ka tom u dedoo u sar nan ye.

13 Mba ve eren tom u diakon dedoo yô, vea zua a iti i dedoo man shi vangertiôr kpishi sha jighjigh u nan u ken Kristu Yesu.

10 Kpa mban yô, á vande karen ve, aluer vea lu a acôghor iyol ga yô, ve̱ er tom u diakon.

4:1 Kpa Jijingi ngu kaan wanger wanger er: Sha ayange a masejime yô, mbagenev vea undu jighjigh u nan, vea ver ishima sha ujijingi mba tsughun ior man sha ityesen i ujijingi mba bov. 2 Ka sha imanger i mbaaiev mba i ver ve ikav ken imo i ken asema a ve er ka sha iyôgh ki acivin nahan. 3 Mba yange kwase u eren, mba tsweren akaayan a Aôndo A gbe a sha u mba ve ne jighjigh shi ve fe mimi la, ve̱ ngohol a sha ishughun la. 4 Hanma kwagh u Aôndo A gbe cii ka u doon, ma kwagh u vendan ngu ga, aluer á ngohol un sha ishughun yô, 5 gadia hingir icighankwagh sha kwaghôron u Aôndo man sha msen u eren. 6 Aluer u tesen anmgbianev akaa ne yô, ú lu ortom u dedoo u Kristu Yesu u i koso u sha akaaôron a sha jighjigh u nan man sha ityesen i dedoo i u dondo sha mi la. 7 Kpa ukwaghhir mba dang dang mba ungômbakasev la yô, venda kera. Kar iyol you sha u ú taver sha u civir Aôndo yô. 8 Gadia u karen iyol, i̱ taver la tseegh yô, wa ngun a inja kpeghee, kpa u civir Aôndo yô, ngu a inja sha akaa cii gadia ngu a ityendezwa sha uma u hegen ne kua uma u a lu van la kpaa. 9 Kwaghôron ne ka u jighjigh, a kuma u rumun un a ishima i môm. 10 Ka sha kwagh ne se lu eren tom tsung se lu nôngon sha ican kpaa ye: ka er se ver asema ase se lu keghen Aôndo u uma u A lu Oryiman u ior cii la, jim yô, ka u mbananjighjigh. 11 Wa kwagh sha akaa ne shi tesen a kpaa. 12 Ma or nana̱ de lahan we er u ngu wanye ga, kpa hingir mbananjighjigh ikav sha kwaghôron man sha zende man sha dooshima man sha jighjigh u nan man mlu u wang kpaa. 13 Ver ishima u ôron ior Bibilo man u wan kwagh man shi u tesen zan zan me kar van. 14 De hundu ishima sha iwua i sha mrumun u sha mhôôn i i lu ken we i i ne u sha kwaghôron u profeti man sha ave a pendan a mbatamen la ga. 15 Nôngo sha akaa ne, penda ishima sha mi sha u ior cii vea nenge mzehemen wou yô. 16 Ver ishima sha iyol you man ityesen you kpaa, taver ishima sha mi. Aluer ú er nahan yô, ú yima iyol you kua shi mba ve lu ungwan we la kpaa.

5:1 De zehe a organden ga kpa wa a wa nan kwagh er ka ter nahan; er a mbayevikaior kpaa er ka anmgbianev nahan, 2 kasev mba ganden kpaa er ka ungô nahan; mbayevkasev kpaa er ka anmgbianev mba kasev nahan sha mlu u wang cii. 3 Wa kasev mba côgholov iko mba ve lu kasev mba côgholov mimi yô. 4 Kpa aluer ma kwasecôghol nana lu a ônov shin ônov mba ônov mba nan yô, ve̱ vande henen u eren a ya ve sha mcivir u i civir Aôndo la, ve̱ gema ve̱ wasen mba ve mar ve la, gadia kwagh ne ka kwagh u doon sha ishigh ki Aôndo je. 5 U nan lu kwasecôghol mimi nan kera lu a or ga yô, nan ver ishima sha Aôndo, nan taver ishima sha mzamber man msen u eren tugh man atetan. 6 Kpa u nan lu kera ke kera yô, nan ngu kpenegh er nan lu uma ne je. 7 Wa kwagh sha akaa ne kpaa sha er vea lu a acôghor a wan iyol ga yô. 8 Aluer or nana kera nenge sha ior mba nan ga man jim je yô, ka mba ken ya u nan la, nan nyiman jighjigh u nan ve, nan hemba gban kera a or u nan ne jighjigh ga yô. 9 I̱ de ngeren ma kwasecôghol u nan yen anyom akunduatar ga; man i̱ lu kwase u nan er nom môm yô, 10 u i er nan shiada sha aeren a dedoo, er nan lu yesen ônov mba nan man nan lu eren a mbavannya dedoo man nan lu ôôn uicighanmbaiorov angahar, man nan lu wasen mbaatsanev man nan lu pendan ishima sha hanma ieren i dedoo cii. 11 Kpa kasev mba côgholov mba ve lu a mhem iyol yô, venda, gadia zum u asaren a ve la aa urugh ve sha u ve̱ de kwagh u Kristu yô, á sar ve u eren nom, 12 nahan ve kpela ibo sha ayol a ve gadia ve undu jighjigh ve u nan u hiihii la. 13 Man shi kwagh ugen kpaa, ka ve hen u lun gbilin yô, man u gbaan zenden sha uya uya tsô, man ve kera lu gbilin tseegh ga, ve eren angereke shi ve amber sha akaa, ve lamen ve teren akaa a a doo ga yô. 14 Nahan yô, sarem pe kasev mba côgholov mba ve lu a mhem iyol yô, ve̱ er noov, ve̱ mar ônov, ve̱ nengen sha uya vev, ve̱ de ne orihom ian i lamen dang ga. 15 Gadia kera je kpaa mbagenev tsume ve gema ve dondo Satan. 16 Aluer kwase u nan jighjigh nan ngu a kasev mba côgholov sha ikev yô, nana̱ wasen ve, i̱ de ze nongo u Kristu iyol ga, nahan nongo u Kristu ua wase mba ve lu kasev mba côgholov mimi yô. 17 Mbatamen mba ve nengen sha ior dedoo yô, i̱ wa ve iko kwa har je, jim yô, ka mba ve lu pasen kwaghaôndo shi ve lu tesen kpaa la. 18 Gadia icighanruamabera kaa er: Bua u shoghor iyiagh yô, i̱ de we un kper sha zwa ga, man shi orshirentom nan kuma injar i nan. 19 Sha kwagh u ortamen yô, de gbe rumun ma ibo i i ne nan ga saa sha zwa u ushiada uhar shin utar. 20 Mba ve eren isholibo yô, yange ve sha ishigh ki ior cii man mbagenev kpaa vea cia ye. 21 M ngu wan we kwagh sha ishigh ki Aôndo man Kristu Yesu kua uicuwanmbatyomov mba Shaav mer, kura atindi angan, de gbe kuren kwagh sha mhange u i hange u la tsô ga, de eren ma kwagh sha msange u sha dooshima kpaa ga. 22 De pende or ave sha ityou gagh ga, de nyer nongo a orgen sha isholibo i nan ga, kura iyol you wang. 23 De kera me mngerem tseegh ga, maan wain côhin côhin kpaa sha ci u iyav ou kua ukorkor mba ve kenden we ken iyol sha ashighe ashighe la. 24 Ior mbagenev yô, asorabo a ve nga ken igbar je nga hemen ve u zan ken ijir, kpa mbagenev di yô, asorabo a ve gema dondo ve ijime. 25 Kape aeren a dedoo kpaa ka a lu ken igbar je la, a a lu nahan ga la kpaa, u yeren a yô, á fatyô ga.

6:1 Mba ve lu ikpan, i te ve igbur cii yô, ve̱ nengen uter vev er ve kom hanma ikoiwan cii, sha u i̱ de teren iti i Aôndo man ityesen Na sha dang ga yô. 2 Mba ve lu a uter mba nan jighjigh yô, ve̱ de lahan ve er ve mba anmgbianev vev hegen ga, kpa ve̱ hemba a hemba eren ve tom, gadia ve mba ve zough a iwasen sha mi la yô, ka mbananjighjigh man mbadoonshima. Tesen akaa ne, shi waan kwagh sha mi kpaa. 3 Aluer or ngu tesen ityesen igen kposo nan kera rumun akaaôron a Ter wase Yesu Kristu a dedoo la shin ityesen i civir Aôndo kpaa ga yô, 4 nan ngu moron iyol, kpa nan fa kwagh môm ga; anyimanaikaa doo nan man shi u sendegh kwaghôron sha asemberakaa a ôron kpaa. Iwuhe ka i due ker kua ayôôso man ityuhwanev man u henen akaa a vihin sha or, 5 man iyongo i kuren ga hen ior mba i vihi mhen ve, man mimi ve la a saa yô. Mba henen er, u civir Aôndo yô, ka gbenda u zuan a mtsera. 6 U civir Aôndo man kwagh a kuman we yô, mtsera ngu sha mi vese. 7 Gadia se nyôr ken tar ne a ma kwagh môm ga, u duen yemen a kwagh kpaa se fatyô ga. 8 Kpa aluer sea lu a kwaghyan man akondo yô, i̱ kuma se. 9 Kpa mba i sar ve pe lun mbanyarev yô, ka ve gba ken imeen man ken to u hônon man ken asaren kposo kposo a gbilinigh man a vihin. Ka a mire a ior ken mtim man ken msaaishe. 10 Gadia mishe u hanma inja i kwaghbo cii yô, ka inyaregh ki saren. Mbagenev yô, ki hange ve nahan ve tsume ve undu jighjigh u nan, ve kuma ayol a ve sha atsan atô kposo kposo. 11 Kpa we, or u Aôndo yô, yevese akaa ne, gema dondo perapera ityô kua u civir Aôndo man jighjigh u nan man dooshima man ishima i wan man ishima i legh legh kpaa. 12 Nôngo ityav mbi dedoo mbi jighjigh u nan la, naregh kôr uma u tsôron u i yila u sha mi la gbang, u u pase mpase u dedoo sha mi sha ishigh ki mbashiada kpishi la. 13 M ngu wan we kwagh sha ishigh ki Aôndo u A ne akaa cii uma la man shi Kristu Yesu u A er shiada sha ishigh ki Pontiu Pilatu sha mpase u dedoo la mer, 14 kura tindi ne tsembelee, acôghor a̱ de lu ga zan zan m-ande u Ter wase Yesu Kristu. 15 Kwagh ne yô, ka Un u ageegh tswen u i wuese Un la, Tor u utor man Ter u uter kpaa, Una va pase un er shighe á va kuma vough yô. 16 Ka Un tseegh A lu u kpen ga ye, A tema ken iwanger i i gande u mgbôghom her yô. Ma or ngu a nenge a Na ga, á fatyô u nengen a Na kpaa ga, icivir i̱ lu i Na kua tahav kpaa gbem sha won. Amen. 17 Mba ve lu mbanyarev ken tar u ainge ne yô, wa ve kwagh wer, ve̱ de gengese ayol a ve ga, ve de veren ishima sha inyaregh ki i fe kwagh sha min ken hemen ga la ze, kpa ve̱ ver ishima sha Aôndo u A ne se akaa cii wuee sha u se̱ er kwagh a mi yô. 18 Ve̱ eren akaa a dedoo ve̱ lu mbanyarev sha aeren a dedoo, ve̱ naan iwua, ve̱ panden kwagh ve̱ naan mbagenev kpaa, 19 nahan man vea wa imagh ki dedoo sha ci ve ayol a ve ken hemen ye, sha u vea kôr ave sha uma u a lu uma jim la. 20 We, Timoteu, kuran kwagh u i we u sha ikev la. Palegh ayôôso a dang a gbilinigh la man anyimanakaa a i eren aie sha mi er ka kwaghfan la. 21 Mbagenev rumun akaa ne ve pase a je nahan ve tsume gbenda sha kwagh u jighjigh u nan. Mrumun u sha mhôôn a̱ lu sha a ven.

6 U civir Aôndo man kwagh a kuman we yô, mtsera ngu sha mi vese. 7 Gadia se nyôr ken tar ne a ma kwagh môm ga, u duen yemen a kwagh kpaa se fatyô ga. 8 Kpa aluer sea lu a kwaghyan man akondo yô, i̱ kuma se. 9 Kpa mba i sar ve pe lun mbanyarev yô, ka ve gba ken imeen man ken to u hônon man ken asaren kposo kposo a gbilinigh man a vihin. Ka a mire a ior ken mtim man ken msaaishe. 10 Gadia mishe u hanma inja i kwaghbo cii yô, ka inyaregh ki saren. Mbagenev yô, ki hange ve nahan ve tsume ve undu jighjigh u nan, ve kuma ayol a ve sha atsan atô kposo kposo.

10 Or u azurfa a doo nan yô, azurfa una kuma nan ga; u nan keren inyaregh ki ngeen kpaa, mtsera una kuma nan ga; kwagh ne kpaa ka gbilinkwagh tsô.

12 Mnyam ma ortom ka ma dedoo, shin nana ya kwagh ciôôn, shin kpishi kpaa, kpa m-ide u ornyar yô, una rumun nan nana̱ yav ga.

3 Saan mba ve lu mbaibanave ken jijingi la iyol, gadia tartor u Sha ka u ve je.

35 Ken akaa cii m tese ne ikav mer, ka sha u eren tom nahan man i doo u né wase mba ve taver ga la ye. Man shi umbur nen akaaôron a Ter Yesu A lu ôr iyol Na yô, er: U nan a na kwagh hembe saan iyol a u ngohol a ngohol kwagh.

24 Or môm môm ngu u nana fatyô u eren uter uhar tom ga; gadia nana kôr ugen ihom, ugen á doo nan ishima, shin nana var ken ugen, nana laha ugen. Ne fatyô u eren Aôndo tom kua inyaregh kpaa ga.

8 Gadia u karen iyol, i̱ taver la tseegh yô, wa ngun a inja kpeghee, kpa u civir Aôndo yô, ngu a inja sha akaa cii gadia ngu a ityendezwa sha uma u hegen ne kua uma u a lu van la kpaa.

5 TER ngu karen orperapera kua iferor kpaa; or u ipira i doo nan la yô, A kôr nan ihom.

3 De eren nen kwagh sha u wan ayol a en iko tseegh shin sha u keren icivir i gbilinigh kpaa ga, kpa hide nen ayol a en ijime; hanma or nana̱ nengen er orgen hemba nan yô.

18 Ken ijime i iyolgengese yô, ka mtim, ken ijime i iceen ka mgbe.

10 sha er né kar né fa akaa a a hembe lun a inja yô, nahan né lu wang né lu a acôghol a wan [iyol] ga sha iyange i Kristu,