Zenden Vea Aôndo Ken Ashighe A Ican Ne
“Enoki gba zenden vea Aôndo, kpa va kera lu ga, gadia Aôndo yem a na.” —Genese 5:24.
1. Ka akaa agen a nyi a lu eren ken ashighe ase ne ve uma a taver kpishi nahana?
ISHEMBERKWAGHÔRON i ashighe a ican ne i pase ayôôso man ipila i uumace ve lu ker, hii sha shighe u i ver Tartor u Mesiya ken inyom i 1914 je zan zan nyian ne. Hii sha shighe la je zan zan uumace mba ken “ayange a masejime.” Ambaakaa er ijen man ubombauangev man ityar-tenger man ityav mbi nôngon nahan tser uumace je kunya kôr. (2 Timoteu 3:1; Mpase 6:1–8) Mbacivir Yehova kpa akaa ne nga tseren ve. Gba u se cii se waan ishima a mbamtaver man lanshima u ashighe a se lu ker ne. Akaa agen a a ne ve uma a taver kpishi yô, ka ican i inyar man ayôôso a patii man ifer kua angev.
2. Ka mbamtaver mba nyi mbatomov mba Yehova ve tagher a mini?
2 Shi kwagh ugen yô, mba civir Yehova kpishi tagher a tôvacan u vihin tsung acin imôngo, gadia Satan ngu nôngon ityav a mbara mba ve “kor atindi a Aôndo shi [ve] eren shiada sha kwagh u Yesu kpaa” la. (Mpase 12:17) Shin er se mbagenev kpishi tôvacan u vihin tsung a lu a tser se ga nahan kpa, gba u Mbakristu mba mimi cii vea hendan a Satan Diabolo man aeren a na a a samber sha tar wuee nyian ne. (Mbaefese 2:2; 6:12) Er se tagher a aeren ne sha ajiir ase a tom man ken makeranta kua sha ajiir agen a se lun vea mba mcivir u wang a gbe ve kwagh ga la yô, gba kpee u se lu tsevaa sha er aeren ve aa hôngor se ga yô.
Zenden vea Aôndo, i De Lu Er Atôatyev a Zenden Nahan Ga
3, 4. Mbakristu mba kposo a tar sha nyi gbenda?
3 Sha derianyom u hiihii la kpa Mbakristu yange ve hendan a jijingi u taregh, sha nahan yô ve lu kposo a mba ve lu Mbakristu ga la. Paulu pase mkposo u lu hen atô ve la ér: “M ngu ôron kwagh ne ken Ter m ngu eren shiada mer, mayange de kera zenden nen er atôatyev a zenden sha mhen ve u gbilinigh la nahan ga. Mfe ve la wa ime, mba paleghaa a uma u Aôndo, sha ci u lanegh ku ku lu ken ve sha asema ve a cighir la. Asema a ve wa akpema, ve na ayol a ve sha ijimba i eren sha u keren hanma kwagh u hôngorough sha hua.”—Mbaefese 4:17–19.
4 Mkaanem ma Paulu man pase mlu u tar u sha ayange a na la, shi ma pase wanger wanger er tar wase ne u lu ken ime sha kwagh u akaa a ken jijingi man aeren a dedoo yô. Mbakristu mba ainge dondo ikyav i mba sha derianyom u hiihii la, mba ‘zenden er atôatyev a zenden’ nahan ga. Ve gema mba a ian i civirigh i zenden vea Aôndo. U ôron kwagh sha mimi yô, mbagenev vea lu henen ér uumace mba kaka mba ve yen ne nahan vea fatyô u zenden vea Yehova ga. Kpa, Bibilo tese ér vea fatyô. Heela tseegh ga, Yehova ver ishima ér ve er nahan. Sha derianyom u sha anigheni cii man Shighe u Yesu la, profeti Mika nger mkaanem ma ma dondo shin heen ne ér: ‘Tsô ka nyi TER A keren her a we, saa u eren kwagh u mimi man u soon u zungwen mhôônom, man u hiden a iyol ijime er u zenden vea Aôndo wou la gaa?’—Mika 6:8.
Se Zenden vea Aôndo Nena man Ka sha ci u Nyi?
5. Uumace mba ve yen ne vea zende vea Aôndo nena?
5 Se zenden vea Aôndo u a hembe agee cii shi i nengen a na ga la nena? Se fatyô u zenden vea na jighilii er se zenden vea uumace mbagen nahan ga. Inja i ishember i “zenden” la ken Bibilo yô, a fatyô u lun u “dondon ma gbenda u eren kwagh.”a Sha nahan yô, se fa ser u zenden vea Aôndo la inja na yô, ka u dondon gbenda u uma u Aôndo a tsough shi a lumun ér ngu shami la. Ka sea dondo gbenda la yô, se due kposo a mbawanndor a vese. Nahan kpa ka cii gbenda u injaa u i gbe u Orkristu nana dondo je la. Sha ci u nyi? Atôakaa nga kpishi.
6, 7. Hii nan ve u zenden vea Aôndo i lu kwagh u hemban ciilii?
6 Hiihii yô, Yehova ka Orgban wase, ka un a ne se uma shi a ne se akaa a a wase se u lun uma cii ye. (Mpase 4:11) Nahan ka un tswen a lu a ian i tesen se er se zenden ye. Shi u zenden vea Aôndo la ka kwagh u injaa u hemban cii. Yehova sôr gbenda ver u den mba ve zenden vea na la asorabo ve, shi a na ve ishimaverenkeghen i va zuan a uma u tsôron, man ka ishimaverenkeghen i ia bunde ga yô. Shi Ter wase u sha u a hembe dooshima cii ne, ne mba ve zenden vea na la akaawan a injaa a aa wase ve vea za ikyura ken uma hegen shin er ve yen shi ve lu shin tar u u lu sha ikyev i Satan la nahan. (Yohane 3:16; 2 Timoteu 3:15, 16; 1 Yohane 1:8; 2:25; 5:19) Ityôkyaa igen yô, aluer se mba zenden vea Aôndo yô, kwagh la una na tiônnongo cii una lu ken bem shi una lu ken mzough kpaa.—Mbakolose 3:15, 16.
7 Ityôkyaa i masetyô man i hemban cii i i ne ve se zenden vea Aôndo yô, ka sha u se tese or u se te ikyaa a nan sha kwagh u ikyaa i vesen i mtemtor i yange i hii ken sule u Eden la. (Genese 3:1–6) Ka se tese sha ieren yase ser se tile ken vegher u Yehova dông, shi se mba pasen ior a mciem shio ser ka un tswen a kom u lun Tor sha won cii ye. (Pasalmi 83:18) Aluer se mba eren nahan yô, kwagh ne tese ér se mba eren sha msen u se sen ser i tsegha iti i Aôndo shi i er ishima na la. (Mateu 6:9, 10) Mba ve tsough u zenden vea Aôndo er kwagh sha kwaghfan kpen kpen! Nahan ve lu a vangertiôr ér, ve tsua gbenda u vough, gadia ka Yehova a lu a “kwaghfan Un tswen” ye. Mayange eren kwagh ka ze kpe ga.—Mbaromanu 16:27.
8. Ayange a Enoki man a Noa la zua sha ayange ase ne nena?
8 Kpa se er nan ve se kura mlu wase u Mbakristu la ken ashighe a ican, a kwagh a gbe ior kpishi u civir Yehova ga nee? Se zua a mlumun sha mpin ne aluer se time sha akav a mbajighjigh mba tsuaa mba ve tile sha mimi sha ashighe a ican la yô. Ken mbajighjigh mban yô, lu Enoki man Noa. Ve mba uhar mban cii lu uma sha ashighe a a wa been ashighe ase ne yô. Ifer yange i samber wuee. Ipila man ijimba kpaa dumbur sha ayange a Noa la. Nahan kpa, Enoki man Noa dondo aeren a ior eren sha ashighe ve la ga, ve gema ve zenden vea Yehova. Ve er kwagh ne nena? Se time sha ikyav i Enoki ken kwaghhenen ne sha er se zua a mlumun sha mpin ne yô. Ikyav i Noa di se time shami ken kwaghhenen u a dondo la.
Enoki Zenden vea Aôndo sha Ashighe a Ican
9. Kanyi se fe sha kwagh u Enoki?
9 Ka Enoki i hii ôron kwagh na ken Ruamabera ér yange zende vea Aôndo ye. Bibilo kaa ér: “Mar Metusela kera yô, Enoki gba zenden vea Aôndo.” (Genese 5:22) I ôr anyom a Enoki tsa sha won cii, mba been yô, ngeren la za hemen ér: “Enoki gba zenden vea Aôndo, kpa va kera lu ga, gadia Aôndo yem a na.” Luun er ka sha ayange ase ne yô, anyom a Enoki tsa sha won la ngee tsung je, kpa sha ayange la yô lu di anyom kpuaa tsô. (Genese 5:24) A shi nan kpa Yehova yange tôô Enoki yem a na ér a za yav shin ku sha er mbaahendanev vea bula un ga yô. (Mbaheberu 11:5, 13) Dugh avur ne sha yô, ka avur agen kpuaa tseegh a er kwagh na ye. Kpa kwagh u se fe sha kwagh u Enoki kua kwagh u akaa agen kpa a tese se sha kwagh na la na yô, se fatyô u kaan ser, Enoki lu uma sha ashighe a ican.
10, 11. (a) Yange Adam man Ifa mba hembe ato yô, iferkwagh samber nena? (b) Ka kwaghôron u profeti u nyi Enoki pase, man ior ngohol loho shon nena?
10 Nenge ase er Adam yange er isholibo ve ifer i samber sha uumace ngôôr ga yô. Bibilo kaa ér Kain, waniunda u Adam wua anngô na Abel nahan hingir orumace u hiihii u wuan or. (Genese 4:8–10) Abel kpen ku swendegh kera yô, Adam man Ifa shi mar wannomso ugen, ve ii un iti ér Setu. I ôr kwagh na ér: “Setu kpaa gema mar wan, ii un iti er Enoshi. Ka sha ayange la je man i hii u yilan sha iti i TER ye.” (Genese 4:25, 26) Kpa kwagh ka a er i vihi yô, myer u i “hii u yilan sha iti i TER” la lu sha mimi ga.b Yange i mar Enoshi anyom nga kar imôngo yô, orgen u i yilan un ér Lameki, u due ken tsombor u Kain yô wa kasev nav icam kaa ér un wua wanyekwaor sha ci u a gber un ivav iyol. Shi a kaa ér: “Aluer á or iyev i Kain kwa taankaruhar yô, i Lameki yô, á lu kwa akunduatargber kar utaankaruhar.”—Genese 4:10, 19, 23, 24.
11 Akaa a se ter sha heen ne tese ér ifer i Satan er ken sule u Eden la samber sha ônov mba Adam je ngôôr ga. Lu hen shighe la nahan, Enoki lu profeti u Yehova ye, man kwaghôron na ngu a inja je kua sha ayange ase ne kpaa. Yuda pase ér Enoki yange tsenga kaan wener: “Ter va a uicighan Nav udubu udubu, sha u Una ôr ior cii ijir; mba ve vende Aôndo la cii Una na ve ibo sha aeren a ve a vendan Aôndo la cii, a ve er ve venda Aôndo la man shi sha akaaôron a vihin cii a mbaasorabo mba ve vende Aôndo la ve lu ôron sha a Na yô.” (Yuda 14, 15) Mkaanem man ma a mase kuren sha Armagedon. (Mpase 16:14, 16) Nahan kpa, se fa tsô ser sha ayange a Enoki la je kpa ‘mbaasorabo mba vendan Aôndo’ lu kpishi mba ve ungwa kwaghôron u profeti u Enoki la ve ishima vihi ve yô. Nahan Yehova tôô un yem a na ér ve de bulan un ga, kwagh ne lu ieren i dooshima kpen kpen!
Enoki Zua a Tahav Mbu Zenden vea Aôndo Hana?
12. Kanyi yange i na ve Enoki lu kposo a ior mba sha ayange a na laa?
12 Adam man Ifa yange ve ungwa imo i Satan ken sule u Eden, nahan ve hemba Yehova ato. (Genese 3:1–6) Kpa wan ve Abel gema dondo gbenda u vough nahan Yehova lumun un. (Genese 4:3, 4) Kwagh ka a er i vihi yô, ônov mba Adam kpishi dondo ikyav i Abel la ga. Kpa, anyom nga kar uderi imôngo yô i mar Enoki, un yô dondo ikyav na la. Enoki lu kposo a mba ken tsombor u Adam kpishi nena? Apostoli Paulu na mlumun sha mpin ne, ér: “Ka sha jighjigh u nan man i yem a Heno [shin Enoki] Sha ye nahan a kera nenge a ku ashe ga, man i kera zua a na ga, gadia Aôndo yem a na. Gadia er i lu a yem a na ga je tsô i er shiada sha a na er a doo Aôndo ishima.” (Mbaheberu 11:5) Enoki kpa i ter iti na ken “ikpela i mbashiada i vesen i i [lu cii man shighe u Mbakristu,]” i í ver ikyav i dedoo i jighjigh u nan la. (Mbaheberu 12:1) Ka jighjigh u Enoki la yange wase un ve tsa sha won hemba anyom 300 kpa lu eren aeren a dedoo her ye. Anyom a uma na hemba a se mbagenev ainge yem zende zende!
13. Ka jighjigh u nan u nyi Enoki lu a mi?
13 Paulu ôr kwagh u jighjigh u nan u Enoki man u mbagenev ér: “Jighjigh u nan yô, ka u fan kwagh u ishimaverenkeghen yase i lu sha mi la dedoo a akpelan a tan ga, ka ikav i akaa a i nengen a mi ga la.” (Mbaheberu 11:1) Nahan jighjigh u nan yô, ka u fan dedoo a akpelan a tan shio ser akaa a se ver ishima sha mi la cii aa kure vough. Ishimaveren la i taver je, i bende a akaa a se nengen ser a hemba gban se kwagh la. Shin er ior mba sha ayange a Enoki la venda u zenden vea Aôndo nahan kpa, jighjigh u nan na wase un u zenden vea Aôndo.
14. A shi nan kpa jighjigh u nan u Enoki yange har sha mfe u nyi?
14 Jighjigh u nan u mimi har sha mfe u vough. Lu akaa a nyi nahan Enoki fa? (Mbaromanu 10:14, 17; 1 Timoteu 2:4) A shi nan kpa yange fa kwagh u za hemen ken Eden la. Adooga yange ungwa er uma lu ken sule u Eden, u alaghga ú lu her sha shighe la kpa i yange uumace u nyôron ker la. (Genese 3:23, 24) Shi yange fa er Aôndo a we ishima ér ônov mba Adam ve iv tar shi ve gema u cii u hingir er Paradiso u hiihii la nahan yô. (Genese 1:28) Heela tseegh ga, Yehova yange tôndo zwa ér una ver Vor u ua tim Satan shi ua bee a mbamzeyol mba Satan yange er a aie ve va a mi la, ityendezwa ne kpaa doo Enoki ishima tsung. (Genese 3:15) Sha kpôô yô, kwaghôron u profeti u Enoki u i nger ken takerada u Yuda la cii ka sha kwagh u timin vor u Satan la. Er Enoki lu a jighjigh yô, se fa ser yange civir Yehova u a ‘ne mba ve keren Un injar’ la. (Mbaheberu 11:6) Shin er Enoki fa akaa a se fe nyian ne ga nahan kpa, lu a mfe kuma u wan imagh ki jighjigh u taver. Jighjigh u lu a mi taveraa la wase un u tilen sha mimi ken ashighe a ican.
Dondo Ikyav i Enoki La
15, 16. Se dondo ikyav i Enoki la nena?
15 Er se kpa se soo u eren ishima i Yehova ken ashighe a ican a se lu ker ne er Enoki kpa er nahan yô, doo u se dondo ikyav na la. Gba u se fa Yehova sha gbenda u vough, se de ser mfe la a saa ga shi se fa mbaawashima nav kpaa. Kpa ka cii la ga. Gba u se de mfe u vough la a kôôm se. (Pasalmi 119:101; 2 Peteru 1:19) Shi gba u se de mhen u Aôndo a hemen se, shi a̱ kôôm mbamhen man aeren a ase sha er se nôngon u eren ishima na hanma shighe cii yô.
16 I ôr kwagh u mbagenev mba ve civir Yehova sha shighe u Enoki la ga, kpa ikyav tese wang ér lu un tswen, gayô lu môm ken ior kpuaa mba ve civir Yehova hen shighe la yô. Se mbacivir Yehova nyian kpa se vese ga, kpa iyol kpe se ga. A lu anti or je nana hendan a vese kpa, Yehova una sue se. (Mbaromanu 8:31) Enoki yange ta ior icin sha ishima i tseen ér ka va timin mba ve fe Aôndo ga la. Se kpa tar nahan shin ahendan shin tôvacan je kpa yangen se u pasen “Loho u Dedoo u tartor ne” a ishima i tseen ga. (Mateu 24:14) Enoki yange tsa sha won er ior mba sha ayange na tsaan nahan ga. Nahan kpa yange ver ishima sha akaa a shin tar ne ga. A ver ishima sha kwagh u hemba lun a inja cii yô. (Mbaheberu 11:10, 35) Se kpa se ver ishima se nenge er Yehova una kure awashima na yô. Sha nahan yô, kwagh zua se a tar ne ga. (1 Mbakorinte 7:31) Kpa se gema se ver ishima sha u eren Yehova tom a tahav asev man a inyaregh yasegh cii.
17. Kanyi akaa Enoki yange fa ga kpa se se fe, man er se fe akaa ne yô, se er nena?
17 Enoki yange na jighjigh ér Vor u Aôndo a tende zwa la ua va sha shighe u a soo la. Vor ne va anyom kar hegen je war kuman er 2,000 nahan, vor shon ka Yesu Kristu. A va na iwom sha ci wase, nahan a gema a bugh gbenda sha u se zua a uma u tsôron kua Mbashiada mba jighjigh mba tsuaa mbara, er Enoki nahan. I ver Vor la Tor u Tartor u Aôndo, nahan u daa Satan shaala u kende un shin tar, ka nahan ve ican i samber wuee nahan ye. (Mpase 12:12) Sha kpôô yô, mfe u se lu a mi nyian ne hemba u Enoki lu a mi la ica je. Yô, se lu nen a imba jighjigh u Enoki kpa lu a mi la. Vangertiôr u se lu a mi ser uityendezwa mba Aôndo vea kure shami vough la a hemen se ken akaa a se eren cii. Shin er se lu ken ashighe a ican nahan kpa, se zenden nen vea Aôndo er Enoki nahan.
[Footnotes]
a Nenge ken takerada u i yer ér Insight on the Scriptures la, tihi 1, peeji 220, ikyumhiange i sha 6, ka Mbashiada mba Yehova ve gber u ye.
b Shighe u Enoshi lu a lu ga la kpa Yehova lamen vea Adam. Shi Abel yange na naagh ku sha ishima i Yehova. Kain kpa Aôndo lamen a na cii ve iyuhwe kange un ken ishima za wua anngô na ye. Nahan, a shi nan kpa mhii u i hii u “yilan sha iti i TER” la lu sha gbenda u he, lu sha u civir un sha mimi ga.
Ú Na Mlumun Wer Nyi?
• U zenden vea Aôndo la inja na ér nyi?
• Hii nan ve u zenden vea Aôndo i hembe lun kwagh u injaa?
• Shin er Enoki lu sha ashighe a ican nahan kpa, lu nyi i wase un u zenden vea Aôndo?
• Se dondo ikyav i Enoki la nena?
[Picture on page 23]
‘Enoki zenden vea Aôndo’ sha jighjigh
[Picture on page 25]
Se na jighjigh taveraa ser uityendezwa mba Yehova cii vea kure sha mi vough
[Picture Credit Line on page 21]
Foto u kwase u a lu ken iyan la: ka FAO photo/B. Imevbore ve tee ye; Foto u iyou i i lu gban la: ka San Hong R-C Picture Company ve tee ye