Boşanma Hakkında Bilmeniz Gereken Dört Şey

SİZİN evliliğiniz de benzer bir yol ayrımında mı? Belki eşiniz güveninizi sarstı veya ardı arkası kesilmeyen tartışmalar mutluluğunuzu yok etti. Durum böyleyse “Aşkımız bitti”, “Birbirimiz için yaratılmamışız” ya da “Ne yaptığımızı bilmeden evlenmişiz” diyebilirsiniz. Hatta boşanmanız gerektiğini bile düşünebilirsiniz.

Fakat aceleyle evliliğinizi bitirme kararı vermeden önce durup düşünün. Boşanma hayattaki kaygılara her zaman son vermez. Tam tersine, çoğunlukla bazı sorunların yerini başka sorunlar alır. Dr. Brad Sachs kitabında şöyle uyarıyor: “Ayrılan çiftler mükemmel bir boşanma hayal eder. Üzerinde kara bulutların dolaştığı fırtınalı bir evliliğin ardından, hayatlarının bir anda sütliman olacağını ve bu durumun süreceğini düşünürler. Oysa bu, kusursuz bir evliliğe sahip olmak kadar imkânsızdır” (The Good Enough Teen). Dolayısıyla, boşanma konusunda etraflıca bilgi edinmek ve bu meseleyi gerçekçi bir şekilde ele almak önemlidir.

Kutsal Kitapta boşanma ciddi bir konudur. Hatta Yehova Tanrı’nın, insanın eşini keyfi nedenlerle –belki de başka biri için– bırakmasını hainlik olarak gördüğünü ve bundan nefret ettiğini okuruz (Malaki 2:13-16). Evlilik kalıcı bir bağdır (Matta 19:6). Eften püften nedenlerle biten birçok evlilik, eğer eşler daha bağışlayıcı olsaydı kurtarılabilirdi (Matta 18:21, 22).

Öte yandan Kutsal Kitap boşanıp tekrar evlenmeye tek bir nedenle izin verir: evlilik dışı cinsel ilişki (Matta 19:9). Dolayısıyla, eşinizin size sadakatsizlik ettiğini öğrenirseniz evliliğinizi bitirme hakkına sahipsiniz. Başkaları size bu konuda kendi görüşlerini empoze etmemelidir. Bu makalenin amacı da size ne yapacağınızı söylemek değildir. Sonuçta seçiminizin sonuçlarıyla yaşayacak olan sizsiniz, o nedenle karar vermesi gereken kişi de sizsiniz (Galatyalılar 6:5).

Bununla birlikte Kutsal Kitap ‘Sağgörülü kişi adımını tartarak atar’ der (Özdeyişler 14:15). Kutsal Kitaba göre boşanmak için haklı bir nedeniniz olsa bile bu adımın nelere yol açacağını ciddiyetle düşünmeniz iyi olur (1. Korintoslular 6:12). Britanya’da yaşayan David şöyle diyor: “Bazıları çabuk karar vermeleri gerektiğini düşünüyor. Fakat boşanmış biri olarak kendi deneyimimden şunu söyleyebilirim ki, durumu etraflıca düşünebilmek için zaman şart.”a

Şimdi düşünmeniz gereken dört önemli konuyu ele alalım. Bu arada, sözleri alıntılanan boşanmış bireylerden hiçbirinin kararlarından pişman olmadığına, ancak boşandıktan sonraki aylar, hatta yıllar içinde ortaya çıkabilecek zorluklardan bazısına parmak bastığına dikkat edin.

İtalya’da yaşayan Daniella 12 yıllık evliyken kocasının bir iş arkadaşıyla kendisini aldattığını öğrendi. “Öğrendiğimde kadın altı aylık hamileydi” diyor.

Daniella eşinden bir süre ayrı kaldıktan sonra boşanmaya karar verdi. Şöyle diyor: “Evliliğimi kurtarmaya çalıştım. Fakat kocam beni aldatmaya devam etti.” O doğru kararı verdiğini düşünse de, “Ayrılır ayrılmaz ekonomik durumum feci bir hale geldi. Bazen akşam yemeğim bile olmuyordu. Sadece bir bardak süt içiyordum” diyor.

İspanya’da yaşayan Maria da benzer şekilde boşanmanın olumsuz sonuçlarını yaşadı. O şöyle anlatıyor: “Eski kocam bize hiç maddi destek olmuyor. Üstüne üstlük onun yaptığı borçları ödemek için deli gibi çalışmak zorundayım. Ayrıca, eskiden rahat bir evde otururken şimdi tehlikeli bir bölgede küçük bir dairede yaşamaya mecburum.”

Bu deneyimlerin gösterdiği gibi, evliliğin sona ermesi çoğu zaman kadınlara ekonomik açıdan yıkıcı bir darbe oluyor. Avrupa’da yapılan yedi yıllık bir araştırmaya göre, boşamadan sonra erkeklerin geliri yüzde 11 artarken, kadınların geliri yüzde 17 azalıyor. Araştırmanın başında olan Mieke Jansen “Bazı kadınlar için bu çok zor. Çünkü çocuklara bakmalı, iş bulmalı, bunun yanında bir de boşanmanın yarattığı duygusal travmayla başa çıkmalılar” diyor. Bazı avukatlara göre bu tür etkenler “insanları ayrılmadan önce iki kere düşünmeye zorluyor” (Daily Telegraph, Londra).

Olası sonuçlar: Boşanırsanız geliriniz azalabilir. Taşınmanız da gerekebilir. Çocuklarınızın velayeti sizde kalırsa, hem geçiniminizi sağlamanız hem de onların ihtiyaçlarıyla yeterince ilgilenmeniz zor olabilir (1. Timoteos 5:8).

Britanya’da yaşayan Jane “Kocamın beni aldattığını öğrendiğimde korkunç bir şok yaşadım. Onun bizi bırakmayı tercih ettiğini düşünmek beni kahretti” diyor. Jane kocasından boşandı. Doğru kararı verdiğine inansa da şunu kabul ediyor: “Yaşadığım zorluklardan biri çocuklarıma hem anne hem de baba olmak zorunda kalmamdı. Artık tüm kararları tek başıma vermeye mecburdum.”

İspanya’da yaşayan Graciela da boşanmış bir anne. O şöyle diyor: “16 yaşındaki oğlumuzun velayeti bana verildi. Fakat ergenlik çok zor bir dönem ve ben oğlumu tek başıma yetiştirmeye hazır değildim. Uzun süre gece gündüz ağladım. İyi bir anne olamadığımı düşünüyordum.”

Velayeti eşleriyle paylaşan kişiler ise başka bir sorunu göğüslemek zorundadır: Çocukların ne zaman kimde kalacağı, nasıl terbiye edileceği ve nafaka gibi hassas konularda eski eşleriyle görüşmeliler. ABD’de boşanmış bir anne olan Christine “Eski eşinizle medeni bir ilişki sürdürmek kolay değildir” diyor. “Öyle karmakarışık duygular hissediyorsunuz ki, dikkat etmezseniz çocuğunuzu kendi çıkarınız için kullanmaya başlayabilirsiniz.”

Olası sonuçlar: Mahkemenin velayet konusunda verdiği karar beklediğiniz gibi olmayabilir. Velayeti paylaşıyorsanız, eski eşiniz çocukların ne zaman kimde kalacağı, terbiye edilmesi ve nafaka gibi yukarıda sözü edilen konularda umduğunuz kadar makul olmayabilir.

Britanyalı Mark eşi tarafından iki defa aldatıldı. “Son defasında, bana bunu tekrar yapabileceği fikrine dayanamadım” diyor. Mark evliliğini bitirdi fakat sevgisinin bitmediğini fark etti. “İnsanlar eşim hakkında olumsuz şeyler söyleyerek bana yardımcı olduklarını düşünüyorlar, oysa öyle değil. Sevgi uzun süre devam ediyor.”

Daha önce sözlerine yer verdiğimiz David de eşinin başka bir adamla ilişkisi olduğunu öğrendiğinde perişan oldu. “Başta kesinlikle inanmadım” diyor. “Hayatımın her gününü karımla ve çocuklarımızla geçirmek istiyordum.” David boşanmaya karar verdi, ancak bu olay onda geleceğiyle ilgili şüpheler yarattı. “Biri beni gerçekten sevebilir mi bilmiyorum. Tekrar evlenirsem bunun başıma bir daha gelmesinden korkuyorum. Hem kendime hem de başkalarına güvenim sarsıldı.”

Boşanmış biriyseniz karmakarışık duygular yaşamanız çok doğaldır. Bir taraftan, eskiden tek beden olduğunuz bu kişiyi hâlâ seviyor olabilirsiniz (Başlangıç 2:24). Öte yandan, olup bitenler yüzünden kızgınlık duyabilirsiniz. Daha önce adı geçen Graciela şöyle diyor: “Yıllar sonra bile hâlâ kendinizi karmaşık duygular içinde, aşağılanmış ve aciz hissedersiniz. Evliyken yaşadığınız birçok mutlu an aklınıza gelebilir ve ‘Bensiz yaşayamayacağını söylerdi. Hepsi yalan mıydı? Bu neden oldu?’ diye düşünürsünüz.”

Olası sonuçlar: Eşinize size yaptıkları için kızgınlık ve kırgınlık beslemeye devam edebilirsiniz. Bazen yalnızlık dayanılmaz olabilir (Özdeyişler 14:29; 18:1).

İspanya’da, boşanmış bir baba olan José “Yıkıldım” diyor. “Öbür adamın kızkardeşimin kocası olduğunu öğrendiğimde beynimden vurulmuşa döndüm. Ölmek istedim.” José iki ile dört yaşlarındaki oğullarının da annelerinin yaptıklarından etkilendiğini fark etti. “Durumu bir türlü kavrayamadılar. Annelerinin neden enişteleriyle yaşamaya başladığını, benim neden onları yanıma alıp kızkardeşimle annemin yanına taşındığımı anlayamadılar. Bir yere gidecek olsam ‘Ne zaman eve geleceksin?’ ya da ‘Babacığım bizi bırakma!’ diyorlardı.”

Boşanma bir savaşa benzer ve bu savaşın isimsiz kurbanları çocuklardır. Ya eşler arasında ciddi bir geçimsizlik varsa. Bu durumda boşanmak dendiği gibi “çocuklar için daha iyi” olur mu? Son yıllarda bu görüş –özellikle de evlilikte çok ciddi sorunlar olmadığı durumlarda– eleştirilmeye başlandı. Bir kitap şöyle diyor: “Kendilerini mutsuz evliliklere hapsolmuş hisseden pek çok anne baba, çocuklarının nispeten hallerinden memnun olduğunu öğrense şaşırırdı. Aile bir arada olduğu sürece çocuklar anne babalarının ayrı yataklarda yatmasını önemsemiyor” (The Unexpected Legacy of Divorce).

Çocukların genellikle anne babalarının arasındaki anlaşmazlıkların farkında olduğu doğrudur. Evlilikteki gerginlik onların genç zihin ve yüreklerine zarar verebilir. Ama bu, boşanmanın mutlaka onların iyiliğine olacağı anlamına gelmez. Bir kitaba göre “Evlilik çok mutlu olmayabilir, yine de ailede bir düzen sağlar. Bu sayede anne babanın çocukları tutarlı ve ölçülü bir şekilde terbiye edebildiği, çocukların da buna olumlu karşılık verdiği görülüyor.” (The Case for Marriage, Linda J. Waite ve Maggie Gallagher.)

Olası sonuçlar: Boşanma, özellikle de çocuklarınızı eski eşinizle iyi bir ilişki kurmaya teşvik etmezseniz, onların üzerinde yıkıcı bir etki yapabilir (“Hep Arada Kaldım” başlıklı çerçeveye bakın).

Bu makalede boşanmayı düşündüğünüz takdirde göz önünde bulundurmanız gereken dört etkeni ele aldık. Daha önce dediğimiz gibi, eğer eşiniz size sadakatsizlik ettiyse boşanıp boşanmama kararı tamamen size aittir. Ancak neye karar verirseniz verin, sonuçların farkında olun. Sizi ne gibi zorlukların beklediği bilin ve onlarla mücadele etmeye hazır olun.

Meseleyi enine boyuna düşündükten sonra, evliliğinizi kurtarmaya çalışmanın daha iyi olacağına karar verebilirsiniz. Peki bu gerçekten mümkün mü?