Swivutiso Swa Vahlayi
◼ Xana Mukriste u fanele ku ala mpompelo wa ngati lowu lerisiweke kumbe ku tiyisiwa hi huvo hi matimba ku fikela kwihi?
Xiyimo xin’wana na xin’wana xi hlawulekile, kutani ku hava nawu lowu bohaka hinkwaswo eka leswi. Vakriste va tiviwa hi ku xixima ‘ku hakela swilo leswi nga swa Khezari eka Khezari,’ va yingisa milawu ya hulumendhe ya kwalaho. Hambi swi ri tano, va swi xiya leswaku mfanelo ya vona ya matimba i ku endlela “Xikwembu leswi nga swa Xikwembu,” hayi ku thyakisa nawu wa xona.—Marka 12:17.
Varhoma 13:1-7 yi hlamusela vuxaka bya Vakriste eka ‘valawuri lava tlakukeke’ va tihulumendhe. Tihulumendhe to tano ti ni lunghelo ro simeka milawu kumbe ku nyikela swikongomiso, ngopfu-ngopfu ku kondletela ntshaminsano lowu tolovelekeke wa tiko. Naswona tihulumendhe ‘ti tamela fumo’ ku tiyisa milawu ya tona ni ‘ku karihela lava endlaka leswo biha hi ku ya hi milawu ya tona.’ Hi ku titsongahata eka valawuri lava tlakukeke, Vakriste va lava ku yingisa milawu ni swileriso swa huvo, kambe ku titsongahata loku ku fanele ku va loku hikiweke. Loko Mukriste a komberiwa ku titsongahatela nchumu lowu wu thyakisaka nawu lowu tlakukeke wa Xikwembu, nawu wa Xikwembu wu ta emahlweni; wu teka xiyimo xo rhanga.
Milawu yin’wana ya manguva lawa leyi kahle-kahle yi nga leyinene yi nga ha tirhisiwa hi laha ku hoxeke ku simeka nsindziso wa mpompelo wa ngati eka Mukriste. Emhakeni leyi Vakriste va fanele ku teka goza leri fanaka ni leri muapostola Petro a ri tekeke: “Hi fanele ku yingisa Xikwembu ku tlula vanhu.”—Mintirho 5:29.
Yehova u lerise Vaisrayele a ku: “Nṭena tiya, u tšhav̌a ku dya ngati, hikuv̌a ngati i v̌utomi, kutani u nga ka u nga dyi v̌utomi ŝiṅwe ni nyama.” (Deuteronoma 12:23) Ku hundzuluxela ka Bibele ya Xiyuda ka 1917 ku hlayekisa xileswi: “Ntsena tiyani, mi nga dyi ngati.” Naswona Isaac Leeser u hundzuluxela ndzimana leyi a ku: “Ntsena tiyani leswaku mi nga dyi ngati.” Xana sweswo swi twala onge malandza ya Xikwembu a a ma fanele ku hlayisa nawu wa xona hi xitshuketa kumbe hi ndlela leyi tsaneke?
Va ri ni xivangelo lexinene Vakriste a a va tibohe hi laha ku heleleke leswaku va yingisa Xikwembu, hambi loko hulumendhe yi va lawule hi ndlela yo karhi. Profesa Robert L. Wilken wa tsala: “Vakriste a va nga ali ntirho wa nyimpi [wa Rhoma] ntsena kambe a va nga ta amukela ntirho wa le rivaleni wa vufambisi kumbe ku ringanyeta vutihlamuleri byo fuma miti.” (The Christians as the Romans Saw Them) Ku ala a ku ta vula ku va lava vuriwaka vatluri wa nawu kumbe ku avanyiseriwa ku tshama eka arena ya le Rhoma.
Namuntlha Vakriste va fanele nakambe va yima va tiyile, va tinyiketela hi laha ku tiyeke leswaku va nga tluli nawu wa Xikwembu, hambi loko sweswo swi va nghenisa ekhombyeni ro karhi malunghana ni tihulumendhe ta kwalaho. Nawu lowu tlakukeke wa misava hinkwayo—nawu wa Xikwembu—wu lava leswaku Vakriste va papalata ngati, hi laha va lerisiwaka ha kona ku papalata vuoswi (ku tikhoma loko biha ka rimbewu). Bibele yi hlamusela swiyirisiwa leswi tanihi ‘swilo swa nkoka.’ (Mintirho 15:19-21, 28, 29) Nawu wo tano wa Xikwembu a wu fanelanga ku tekiwa hi ku olova, tanihi nchumu lowu faneleke ku yingisiwa ntsena loko swi koteka kumbe u nga ri na swiphiqo. Nawu wa Xikwembu wu fanele ku yingisiwa!
Kutani ke, hi nga swi twisisa leswaku ha yini Mukriste lontsongo la kombisiweke eka tluka 17 a byeleke huvo leswaku “u languta mpompelo wu ri nhlaselo wa miri wa yena naswona u wu fanisa ni ku pfinya.” Xana Mukriste wihi na wihi wa xisati, lontsongo kumbe lonkulu, a a ta pfumelela ku pfinyiwa hi ku olova, hambi loko a ku ri ni nawu lowu pfumelelaka vuoswi byo pfinya leswaku byi endliwa?
Hi ku fanana, loyi wa malembe ya 12 hi vukhale la tshahiweke eka tluka leri fanaka u tiyisekise leswaku ‘a a ta lwisana ni mpompelo wihi na wihi lowu simekiweke hi huvo hi matimba ya yena hinkwawo lawa a a ta va na wona, a a ta huwelela ni ku lwa, leswaku a a ta susa neleta ya ntlhavelo lowu tirhisiwaka evokweni ra yena naswona a a ta ringeta ku halata ngati leyi nge nkwameni ehenhla ka mubedo wakwe.’ A a tinyiketele hi laha ku tiyeke leswaku a yingisa nawu wa Xikwembu.
Yesu u sukile endhawini loko ntshungu wu lave ku n’wi veka hosi. Hi ku fanana, loko mpompelo lowu simekiweke hi huvo wu languteka wu fana ni sweswo, Mukriste a nga ha hlawula ku papalata ku katseka eku tluleni ko tano ka nawu wa Xikwembu. (Matewu 10:16; Yohane 6:15) Hi nkarhi lowu fanaka, hi vutlhari Mukriste u fanele ku lava murhi wun’wana lowu kumekaka wa vutshunguri, xisweswo a endla matshalatshala ya xiviri leswaku a hlayisa vutomi ni ku tlhela a kuma rihanyo leri heleleke.
Loko Mukriste a a rhangise matshalatshala lama tiyeke ku papalata ku tlula nawu wa Xikwembu hi ngati, valawuri a va ta n’wi languta tanihi la tlulaka nawu kumbe la faneleke ku avanyisiwa. Loko nxupulo wu humelerile, Mukriste a nga wu languta tanihi ku xanisekela ku lulama. (Ringanisa 1 Petro 2:18-20.) Kambe hi minkarhi yo tala, Vakriste va papalate mimpompelo naswona hi mirhi ya vutshunguri bya vutshila va hlakarherile, lerova ku nga vi na swiphiqo swa nawu leswi nga heriki leswi humeleleke. Naswona lexi nga xa nkoka ngopfu, va hlayise vutshembeki bya vona eka Xikwembu Munyiki wa Vutomi ni Muavanyisi.