Xana U Nga Yi Kuma Kwihi Ndzayo Leyinene?
Sweswi “bindzu ra ku nyika ndzayo” ri endla mali yo tala ngopfu hi lembe. Vanhu va lava ku pfuniwa. Heinz Lehmann, mutshila wa ta rihanyo ra miehleketo u ri: “[Eka vanhu va namuntlha] dyondzo ni mahanyelo ya vanhu swi onhakile. Vukhongeri a bya ha ri bya nkoka ku fana ni le ku sunguleni. Mindyangu a ya ha tshamisekanga . . . hikwalaho vanhu a va na nkongomiso.” Eric Maisel la nga mutsari u ri: “Lava a va hamba va lava mpfuno wa swiphiqo swa miehleketo, swa moya ni swa miri eka swingomatanda, vafundhisi kumbe eka dokodela wa ndyangu, sweswi va kuma mpfuno wa swiphiqo swa vona hi ku hlaya tibuku leti nyikaka nkongomiso.”
NHLANGANO wa Ntivo-miehleketo wa le Amerika wu hlawule ntlawa wa vanhu vo karhi leswaku va kambisisa bindzu leri, leri vonakaka ri humelela. Ntlawa lowu wu vule leswaku hambileswi “ku vonakaka ku ri ni ntshembo lowukulu wa leswaku bindzu leri ri ta pfuna vanhu leswaku va kota ku titwisisa ni ku twisisa vanhu van’wana . . . , ndlela leyi bindzu leri ri ndhundhuzeriwaka ha yona ya hundzeletiwa swinene.” Mutsari wa Toronto Star u ri: “Tivonele eka vukanganyisi bya vumoya ni bya vukhongeri. . . . Tivonele ngopfu-ngopfu eka tibuku leti endleriweke ku nyika nkongomiso, tikhasete kumbe tiseminara leti tshembisaka ku kuma swo tala hi nkarhi wo koma swinene, u nga kalanga u dzuka nyuku nikatsongo.” I ntiyiso leswaku ku ni vanhu vo tala lava tiyimiseleke hi mbilu hinkwayo ku pfuna lava pfumalaka. Hambiswiritano, ntiyiso lowu nga erivaleni hi leswaku vanhu vo tala lava hombolokeke va tiendla va n’wamunene eka vanhu lava dyiwaka hi xivundza ni lava xanisekaka, kambe kahle-kahle a va va pfuni ha nchumu.
Leswi xiyimo xi nga hi ndlela leyi, hi xihi xihlovo xa mpfuno wa xiviri lexi hi nga xi tshembaka? Hi nga yi kuma kwihi ndzayo ya xiviri leyi nga ta tirha minkarhi hinkwayo?
Xihlovo Xa Nkongomiso Lowu Tirhaka
Henry Ward Beecher, muchumayeri wa le Amerika wa lembe-xidzana ra vu-19 u te: “Bibele i nkongomiso lowu humaka eka Xikwembu, lowu fanaka ni xikongomisi xa xikepe elwandle lexi ku pfunaka leswaku u nga tshovekeriwi hi xikepe, lexi tlhelaka xi ku komba laha hlaluko ri nga kona ni leswaku u nga fika njhani eka rona u nga banga maribye kumbe u nkhisa esaveni.” Kasi wanuna un’wana u vule leswi hi Bibele: “A ku na munhu la tivaka Matsalwa lerova a nga ha wu lavi nkongomiso wa wona; loko malembe ma ri karhi ma famba, buku leyi yi ya yi kula ni ku enta.” Ha yini u fanele ku anakanyisisa swinene hi buku leyi?
Loko Bibele yi tibumabumela yi ri: “Matsalwa hinkwawo ma huhuteriwe hi Xikwembu naswona ma pfuna ku dyondzisa, ku tshinya, ku lulamisa swilo, ku laya eku lulameni, leswaku munhu wa Xikwembu a faneleka hi ku helela, a hlomisiwa hi ku helela eka ntirho wun’wana ni wun’wana lowunene.” (2 Timotiya 3:16, 17) Leswi Bibele yi swi tameleke swi huma eka Xihlovo xa vutomi, ku nga Yehovha Xikwembu. (Pisalema 36:9) Hikwalaho, u yi tiva kahle ndlela leyi hi endliweke ha yona, hilaha Pisalema 103:14 yi hi tsundzuxaka hakona yi ku: “Yena u ku tiva kahle ku vumbeka ka hina, wa tsundzuka leswaku hi ntshuri.” Hikwalaho, hi nga wu tshemba hilaha ku heleleke nkoka wa Bibele.
Entiyisweni, Bibele yi tamele minsinya ya milawu yo tala ni minkongomiso leyi nga tirhisiwaka hi ndlela leyi vuyerisaka eka xiyimo xin’wana ni xin’wana lexi u nga tikumaka u ri eka xona. Hi ku tirhisa yona, Xikwembu xi hi byela leswi: “Ndlela hi leyi. Fambani hi yona.” (Esaya 30:21) Xana hakunene Bibele yi nga swi kota ku hlangavetana ni swilaveko swa vanhu namuntlha? A hi voneni.
Bibele Yi Hlangavetana Ni Swilaveko Swa Hina . . .
Eku Langutaneni Ni Mivilelo. Bibele yi hi byela leswi: “Mi nga vileli ha nchumu, kambe eka hinkwaswo tivisani Xikwembu swikombelo swa n’wina hi xikhongelo ni xikombelo swin’we ni ku nkhensa swikombelo swa n’wina; kutani ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo ku ta rindza timbilu ta n’wina ni matimba ya n’wina ya mianakanyo ha Kreste Yesu.” (Vafilipiya 4:6, 7) Xana xikhongelo xi tikombe xi ri lexi humelelaka eku langutaneni ni mivilelo leyi vangiwaka hi swiphiqo swa timali, ku khomiwa hi ndlela yo biha hi tlhelo ra rimbewu ni ku rhukaniwa, kumbe rifu ra loyi a rhandzekaka? Anakanya hi ntokoto lowu landzelaka.
Endzhaku ka loko Jackie a twe leswaku n’wana wakwe wa nhwanyana u khomiwe hi ndlela yo biha hi tlhelo ra rimbewu, u te: “Ku hava lexi nga ringanisiwaka ni ku tivona nandzu hikwalaho ko tsandzeka ku sirhelela n’wana wa wena. Ndzi boheka ku lwa ni nsusumeto wa ku kariha, rivengo ni ku hlundzuka. Mintlhaveko leyi a yi sungula ku ndzi vabyisa. A ndzi swi lava hi mahlo-ngati leswaku Yehovha a sirhelela mbilu ya mina.” Endzhaku ko hlaya ni ku hlayisisa Vafilipiya 4:6, 7, u endle matshalatshala lamakulu leswaku a tirhisa ndzayo ya yona. Jackie u ri: “Ndzi khongela siku rin’wana ni rin’wana, ndzi kombela hi ku phindha-phindha leswaku ndzi nga titshiki ndzi mbombomela eka mavonelo lama hoxeke, kutani Yehovha u ndzi pfunile leswaku ndzi hlakulela mbilu leyi rhuleke ni leyi tsakeke. Entiyisweni, ndzi titwa ndzi ri ni ku rhula.”
Na wena u nga ha tikuma u ri eka xiyimo lexi u nga kotiki ku xi lawula kumbe ku xi lulamisa kutani sweswo swi ku xanisa emintlhavekweni. Hi ku landzela xikhongotelo xa Bibele xa leswaku u khongela, u nga langutana na swona hilaha ku humelelaka. Mupisalema u hi khutaza hi marito lama nge: “Andlala ndlela ya wena eka Yehovha, u n’wi tshemba, yena u ta teka goza.”—Pisalema 37:5.
Eka Xikhutazo. Mupisalema u vule marito lawa ya ku kombisa ku tlangela: “Yehovha, ndzi swi rhandzile ku tshama endlwini ya wena ni ndhawu leyi ku vangama ka wena ku tshamaka eka yona. Kunene nenge wa mina wu ta yima exivandleni lexi nga rivala; ndzi ta dzunisa Yehovha emintshungwini leyi hlengeletaneke.” (Pisalema 26:8, 12) Bibele yi hi khutaza ku hlengeletana minkarhi hinkwayo leswaku hi gandzela Yehovha. Xana ku hlangana ni van’wana swi nga swi enerisa njhani swilaveko swa wena? I yini leswi van’wana va swi kumeke?
Becky u ri: “Vatswari va mina a va n’wi tirheli Yehovha, kutani va ndzi komba maxangu loko ndzi ringeta ku endla xin’wana ni xin’wana lexi yelanaka ni ntirho wa Xikwembu. Eka mina swi lava ku endla matshalatshala lamakulu leswaku ndzi va kona eminhlanganweni.” Becky u vona onge u weriwe hi mikateko yo tala hikwalaho ka leswi a endleke matshalatshala ya ku va kona eminhlanganweni ya Vukreste minkarhi hinkwayo. U ri: “Minhlangano yi tiyisa ripfumelo ra mina leswaku leswi ndzi nga xichudeni, n’wana tlhelo nandza wa Yehovha, ndzi kota ku langutana ni mintshikilelo ya siku ni siku. Vanhu va le Holweni ya Mfumo va hambane ngopfu ni swichudeni swa le xikolweni! Va khathalelana ni ku pfunana, naswona mabulo ya hina ma khutaza minkarhi hinkwayo. I vanghana va xiviri.”
Ina, loko hi landzela nkongomiso wa Bibele wa leswaku hi hlangana minkarhi hinkwayo, Yehovha u ta enerisa xilaveko xa hina xa ku lava ku khutaziwa. Hi kona laha hi vonaka ntiyiso wa marito ya mupisalema lama nge: “Xikwembu i vutumbelo ni ntamu wa hina, mpfuno lowu kumekaka hi ku hatlisa hi nkarhi wa maxangu.”—Pisalema 46:1.
Swa Ku Kuma Ntirho Lowu Enerisaka Ni Lowu Faneleke. Bibele yi hi khutaza yi ku: “Tserhamani, mi nga tsekatsekisiwi, nkarhi hinkwawo mi va ni swo tala swo swi endla entirhweni wa Hosi, mi ri karhi mi tiva leswaku ntirho wa n’wina a hi wa hava eHosini.” (1 Vakorinto 15:58) Xana ‘ntirho wa Hosi’ wa enerisa hakunene? Xana vutirheli bya Vukreste byi hetisisa nchumu wo karhi lowu faneleke?
Amelia u phofula ndlela leyi a titwaka ha yona: “Ndzi dyondze Bibele ni mpatswa lowu a ku sele katsongo wu hambana. Nakambe ndzi pfune wansati loyi n’wana wakwe wa nhwanyana a dlayiweke hi ndlela ya tihanyi. Wansati loyi a a tivutisa swo tala hi xiyimo xa vafi. Mpatswa lowu ni wansati loyi, va kume ku rhula ni ntshembo evuton’wini bya vona hi ku tirhisa minsinya ya milawu ya Bibele. Ndzi titwa ndzi tsakile swinene ni ku eneriseka hi leswi ndzi va pfuneke.” Scott u ri: “Loko ku ri ni lexi ku tsakiseke entirhweni wa nsimu, tanihi ku sungula dyondzo leyintshwa ya Bibele kumbe u kote ku nyikela vumbhoni hi xitshuketa, swi ta teka nkarhi leswaku u swi rivala. Nkarhi wun’wana ni wun’wana loko u swi tsundzuka, u teriwa hi ntsako ni nyanyuko! Vutirheli i xihlovo xa ntsako lowukulu ni lowu tshamaka nkarhi wo leha.”
Swi le rivaleni leswaku ku tirhisa nkongomiso wa Bibele leswaku hi va vatirheli lava hisekaka, swi enerise xilaveko xa vanhu lava leswaku va endla ntirho lowu enerisaka ni lowu faneleke. Na wena wa rhambiwa ku hlanganyela entirhweni lowu wa ku dyondzisa van’wana hi tindlela ni minsinya ya milawu ya Xikwembu, lowu hi nkarhi lowu fanaka wu ku vuyerisaka.—Esaya 48:17; Matewu 28:19, 20.
Ku Vuyeriwa Hi Rito Ra Xikwembu
Handle ko kanakana, Bibele i xihlovo lexi nga tshembiwaka xa minkongomiso leyi tirhaka emisaveni ya namuntlha. Leswaku hi vuyeriwa eka yona, hi fanele ku endla matshalatshala minkarhi hinkwayo. Hi fanele ku yi hlaya nkarhi na nkarhi, hi yi dyondza ni ku anakanyisisa hi yona. Pawulo u tsundzuxe a ku: “Anakanyisisa hi swilo leswi; u dzika eka swona, leswaku ku ya emahlweni ka wena ku vonaka eka vanhu hinkwavo.” (1 Timotiya 4:15; Deteronoma 11:18-21) Xikwembu xa tiyisekisa leswaku loko u lwela ku tirhisa ndzayo ya xona leyi kumekaka eBibeleni, u ta humelela. Xa tshembisa: “Tshemba Yehovha . . . N’wi tivise tindlela ta wena hinkwato, kutani yena u ta lulamisa tindlela ta wena.”—Swivuriso 3:5, 6.
[Swifaniso leswi nga eka tluka 31]
Ku landzela ndzayo ya Bibele swi endla leswaku vutomi byi va lebyi enerisaka ni lebyi tsakisaka