Dyondzo 15

Ku Fikelela Mbilu Ya Vayingiseri Va Wena

 1-4. Ha yini mbilu yi ri ya nkoka eka hina tanihi vatirheli?

¹ Muapostola Pawulo a nga tshikanga ku khongelela lava a va chumayeleke mahungu lamanene eka Yehova, leswaku ‘mahlo ya mbilu ya vona ma ta voningeriwa.’ (Vaef. 1:16-18) Xiya leswaku laha a a nga vulavuli hi mianakanyo, kambe hi mbilu, tanihi leyi voningeriwaka. Xana a a vula yini? Leswaku hi va swivulavuri ni vadyondzisi lava humelelaka, hi fanele ku twisisa mhaka leyi.

² Hi ku tirhisa Pawulo, moya wa Yehova a wu paluxa leswi wu swi vulavuleke hi ku tirhisa malandza man’wana layo tshembeka ya Mupimi lonkulu wa timbilu. (Swiv. 21:2) Hi xikombiso, eka mudyandzhaka wakwe wa vuhosi, Hosi Davhida la dyuhaleke u nyikele xitsundzuxo lexi xi twalaka: “Na wena, Solomoni, n’wananga, tiva Xikwembu xa tata wa wena, u xi tirhela hi mbilu leyi tengeke ni ku tsaka ka moya; hikuva Yehova u kamba timbilu hinkwato, kutani a tivisisa makungu hinkwawo ya ku anakanya. Kungaku loko u n’wi lavisisa, u ta n’wi kuma; kambe loko u n’wi tshika, u ta ku cukumeta hi laha ku nga heriki.” (1 Tikr. 28:9) Ku gandzela ka xiviri loku humaka embilwini hi loku tisaka ntsako eka Muvumbi.

³ Davhida Lonkulu, Yesu Kriste, u nyikele xitsundzuxo lexi fanaka xa vutlhari loko a dyondzisa: “Rhandza [Yehova] Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo, ni moya wa wena hinkwawo, ni ku anakanya ka wena hinkwako, ni matimba ya wena hinkwawo.” (Marka 12:28-30) Emhakeni ya ku tsakisa Xikwembu, leswi nga embilwini ya xivumbiwa i swa nkoka lowukulu. Loko hi twisisa leswi, hi tsundzuka marito ya Swivuriso 4:23 hi matimba lamakulu: “Hlayisa mbilu ya wena ku tlurisa leswi hlayisiwaka, hikuva i xihlovo xa vutomi.”

⁴ Mhaka leyi ya ku fikelela ni ku nyanyula mbilu ya muyingiseri un’wana ni un’wana yi fanele ku khathaleriwa hi hinkwavo lava chumayelaka ni ku dyondzisa mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu. Yi khumba mutswari wa Mukriste loko a dyondzisa vana, ni mutirheli un’wana ni un’wana loyi a fambisaka dyondzo ya le kaya ya Bibele ni lava va yingiselaka mahungu lamanene. Yi lava nkhathalelo wa vukheta wa vamakwerhu lava dyondzisaka va ri eplatifomo. Eka swiyimo swo tano hinkwaswo hi ringeta ku hundzisela rungula ra risima ra ntiyiso emianakanyweni ya van’wana. Kambe hi fanele ku ringeta ku endla leswi engetelekeke. Hi lava ku fikelela timbilu. Hi lava ku susumetela van’wana ku ‘nyikela mbilu ya vona eka Tatana lonkulu wa le tilweni.’—Swiv. 23:26.

 5, 6. Ha yini hi fanele ku tinyiketela ku endla ku tlula ku hundzisela vutivi ntsena emianakanyweni ya vanhu van’wana?

⁵ Ku hambanisa mianakanyo ni mbilu. Mudyondzisi wa vutshila wa mahungu lamanene a nga hundzisela vutivi emianakanyweni ya vayingiseri. Hi ku hatlisa xichudeni kumbe muyingiseri u kota ku phindha ni ku hlamusela dyondzo yoleyo hi yexe. U yi twisisile naswona yi tshamile eminakanyweni yakwe. Kambe xivutiso xa tlakuka, Xana u ta endla yini ha yona? Xana u tsakela ntsena ku nghenisa vutivi, kumbe vutivi byebyo byi ta n’wi susumetela ku teka goza?

⁶ Laha hi lomu mbilu yi nghenaka kona, hikuva eBibeleni yi hlanganisiwa ni nsusumeto. Mugandzeri wa ntiyiso wa Xikwembu a nga vula kun’we ni mutsari wa Bibele la huhuteriweke: “Ndzi hlayisa rito ra wena embilwini ya mina, leswaku ndzi nga ku dyoheli.” (Ps. 119:11) Munhu a nga nghenisa vutivi lebyinene hi swikongomelo swa Xikwembu emianakanyweni yakwe, a nga twisisa yo tala ya misinya ya milawu leyinene ya Bibele, kambe a nga vi na swona embilwini ya yena ku tirhisa misinya yoleyo ya milawu ni vutivi byebyo endleleni yakwe ya vutomi. Vanhu vo tala va twile mintiyiso leyi phyuphyisaka ya Rito ra Xikwembu, kambe loko ku tiwa eku yi tirhiseni evuton’wini bya vona kumbe ku hundzisela lunghelo leri fanaka eka van’wana—a va na yona mbilu ya ntirho wo tano wo ponisa vutomi.

 7, 8. Kombisa ku hambana exikarhi ka mianakanyo ni mbilu.

⁷ I swa nkoka leswaku mianakanyo yi amukela rungula ni ku ri gayela. I rimitsu ra vutlhari, xihlovo xa vutivi. Yi hlengeleta rungula naswona hi endlelo ro anakanyisisa ni ku xaxameta timhaka yi fikelela swiboho swo karhi. Naswona Matsalwa ma kombisa leswaku, hi ndlela yo karhi leyi hlamarisaka, yi yelana hi ku kongoma ni mbilu. Mbilu yi ni ntirho wa risima, hikuva yi fambisana ni mintlhaveko ni nsusumeto. Nkongomiso wa mbilu wa ndlela hinkwayo ya munhu evuton’wini wu voniwa hi vahlaleri. Eku heteleleni va twisisa leswi munhu yoloye a nga swona hakunene endzeni. Kambe minkarhi hinkwayo Yehova u tiva ‘munhu la nga exihundleni xa mbilu.’—1 Pet. 3:3, 4.

⁸ Minkarhi yin’wana mbilu yi nga ha kaneta swiboho swa mianakanyo, yi nyika nsusumeto lowu tsakelaka ni ku tlakusa ntlhaveko kumbe ku navela ka mianakanyo leyi twalaka. Munhu a nga fanelanga ku tiva hi mianakanyo ya yena ntsena leswi nga swinene emahlweni ka Yehova, kambe u fanele embilwini yakwe a va ni ku navela ku landzela ndlela yoleyo. Vuswikoti lebyi bya mbilu byo hlawula exikarhi ka tindlela leti yi ti rhandzaka ni ku simeka makungu ya yona eka yin’wana ya tona byi hlamusela mhaka leyi ha yona Bibele yi vulavulaka hi mbilu ya munhu tanihi leyi ‘endlaka makungu’ ni leyi ‘yi endlaka xiboho [tiyisaka mianakanyo ya yena] etindleleni ta yena.’ (Swiv. 19:21; 16:9) Handle ka loko swiyimo swo va sindzisa hi ndlela yo karhi ku endla hi mukhuva lowu hambaneke, vanhu va ta landzela ndlela leyi tsakisaka etimbilwini ta vona. Leswi ngopfu-ngopfu i ntiyiso loko ku tiwa etimhakeni ta mahanyelo ni ta moya.—Mat. 5:28.

 9, 10. I yini lexi nga ta hi pfuna ku fikelela mbilu ya xichudeni?

⁹ Ku fikelela timbilu. Kutani ke, xana mudyondzisi wa Mukriste a nga ti fikelela njhani timbilu ta vanhu? Ndlela yin’wana i ku khutaza vadyondzi ku anakanyisisa hi swilo leswi va swi dyondzeke hi ku tlangela. Tsundzuka ndlela leyi ku hlamuseriwaka ha yona hi Mariya, manana wa Yesu wa nyama, leswaku “[a a] hlayisa timhaka leti hinkwato embilwini ya yena.” (Luka 2:51) Rhekhodo a yi vuli swona leswaku “emianakanyweni ya yena,” hambi leswi sweswo na swona a swi katseka. A ku ri embilwini ya yena, rimitsu ra ntlhaveko ni nsusumeto, lerova endzhaku a va Mukriste la tshembekaka. Leswaku u pfuna swichudeni namuntlha ku nghenisa ntiyiso etimbilwini ta swona, tinyike nkarhi lowu eneleke wo ndlandlamuxa tinhla-nkulu hi ndlela leyi enerisaka. U nga ringeti ku hlanganisa rungula ro tala ngopfu.

¹⁰ Swivutiso swa pfuna swinene ku vona loko mintiyiso ya Bibele leyi ku buriwaka ha yona yi dzima timitsu hakunene etimbilwini ta swichudeni. Endzhaku ko bula hi mintiyiso leyintshwa u nga ha tsakela ku vutisa, “Xana u titwisa ku yini hi leswi sweswi? Xana hi leswi u kholwaka swona?” Titolovete ku endla sweswo loko u nyikela tinkulumo ta swichudeni. Hi nga pfuna munhu ku endla nhluvuko entirhweni wa Yehova hi ku tiva leswi nga embilwini ya yena ntsena.

11. Eka xichudeni, hi nga wu kandziyisisa ku yini nkoka wa vuxaka bya munhu na Yehova?

¹¹ Ku nghenisa Rito ra Xikwembu embilwini ya swona, swichudeni leswi u swi dyondzisaka swi lava ku pfuniwa ku ehleketa hi vuxaka bya swona n’wini na Yehova. Naswona hi yihi ndhawu yo antswa leyi u nga tirhelaka eka yona ku antswisa vuswikoti lebyi ku tlula loko u tamela swiavelo exikolweni xa vutirheli? Khutaza lava u va dyondzisaka leswaku va tshemba Yehova hi mbilu ya vona hinkwayo, hi leswi va n’wi rhandzaka, ni leswi a hi rhandzaka. Hi swivutiso leswi vekiweke kahle, u nga kongomisa nyingiso wa vona eka mhaka ya leswaku leswi va swi dyondzaka eBibeleni swi huma eka Muvumbi wa hina wa rirhandzu, Yehova, loyi a “taleke musa ni tintswalo.” (Yak. 5:11) Vhiki na vhiki, loko u fambisa dyondzo, kandziyisa rirhandzu ni vutlhari bya Yehova hi laha swi kombisiwaka ha kona eka mintiyiso yo hlamarisa leyi mi yi dyondzaka swin’we. Khutaza swichudeni ku vona ndlela leyi vutomi bya swona byi khumbekaka ha yona ni ndlela leyi byi nga ta khumbeka ha yona emasikwini lama ha taka. Pfuxeta misinya ya milawu ya Bibele kun’we na vona hi ku phindha-phindha leswaku va tolovelana na yona. Va pfune ku hlakulela mukhuva wo lava ku tiyiseka hi ku rhandza ka Tatana wa le matilweni eka mhaka yihi ni yihi va nga si endla xiboho minkarhi hinkwayo. Hakatsongo-tsongo u ta va u va pfuna ku xiya leswaku vutomi bya hina ni xin’wana ni xin’wana lexi hi nga na xona i xa Xikwembu, hikuva “hi xona lexi nyikaka un’wana ni un’wana vutomi, ni ku hefemula, ni swilo hinkwaswo”; ni leswaku vugandzeri bya xona, ntirho wa xona, swi fanele ku rhanga emahlweni eka mbilu ya hina ni mianakanyo ya hina.—Mintirho 17:25.

12-14. I yini lexi swichudeni swi fanelaka ku xi dyondza mayelana ni nsusumeto, naswona munhu a nga yi kambisisa ku yini minsusumeto yakwe?

¹² Nkarhi na nkarhi kombisa yinhla ya leswaku eka Xikwembu a hi leswi hi swi endlaka ntsena leswi langutiwaka, kambe ni nsusumeto wa hina wo swi endla. Xi lava leswaku hi tsakela ku endla ku rhandza ka xona. Ku fana na tatana eka buku ya Swivuriso, Tata wa hina la nge matilweni wa hi rhamba: “N’wananga, yingisisa marito ya mina, u xiya timhaka ta mina. Ti nga suki mahlweni ya wena, u ti hlayisa embilwini ya wena; hikuva i vutomi eka hinkwavo lava ti kumaka, i ku tsaka ka miri hinkwawo wa vona.”—Swiv. 4:20-22.

¹³ Kutani lava u va dyondzisaka va nga khutaziwa ku kombisa minsusumeto ya vona yo endla swilo ni ku tivutisa swivutiso swo tanihi leswi nge: Ha yini ndzi lava ku endla leswi kumbe leswiya? I yini lexi ndzi susumetelaka ku hlawula ndlela ya xiendlo xa muxaka lowu? Ndza swi tiva leswi mianakanyo ya mina yi vulaka swona, kambe kahle-kahle i yini lexi nga embilwini ya mina? Xana ndzi lava ku tsakisa Xikwembu kumbe ku enerisa ku navela ka mina n’wini? Xana mianakanyo ya mina i ya ntiyiso hakunene? Kumbe ndzi ringeta ku tikanganyisa hi mianakanyo ya mavunwa ke?

¹⁴ Swichudeni na swona swi nga tsundzuxiwa hi makhombo ni vukanganyisi lebyi nghenisaka lava nga riki ni vukheta ekhombyeni. Hi xikombiso, munhu a nga ha va a veke mbilu ya yena eka pakani yo karhi, kumbexana yona hi yoxe yi lulamile, kambe ku ri leyi kavanyetanaka ni vugandzeri bya yena kumbe ntirho wa Yehova ku fikela empin’weni wo karhi. Hi ku kongoma xivuriso lexi huhuteriweke xi vula leswi: “La tshembaka mbilu ya yena i xihunguki, kambe la fambaka vutlharini u ta hlayiseka.”—Swiv. 28:26.

15-17. Xana xikombiso xa Yesu ni ku burisana hi xikhongelo swi nga yi pfunisa ku yini mbilu?

¹⁵ Xo hetelela, i swinene ku vekela swichudeni xikombiso lexi hetisekeke lexi hi nga na xona eka Hosi Yesu. A a tshembekile eka Tata wa yena wa le tilweni. A ku ri hi leswi ‘a rhandzeke vululami, a venga vuhomboloki leswi Yehova a n’wi toteke hi mafurha ya ku tsaka ku tlula lavan’wana hinkwavo.’ (Ps. 45:7) Xana u xi hlayisise ku yini xiyimo xexo lexinene xa mbilu? A nga dyondzanga ku tiva Xikwembu ntsena, kambe ni ku tsakisa Xikwembu. Minkarhi hinkwayo a a ehleketa hi ku rhandza ka Tatana. Nkarhi na nkarhi Yesu a a lava Tata wakwe hi xikhongelo. Entiyisweni, hi swikhongelo swakwe a a kombela Xikwembu leswaku xi ‘n’wi kambela ni ku n’wi ringa, ku basisa tinso ta yena ni ku ringa mbilu yakwe.’ (Ps. 26:2) A nga swi lavanga ku titshega ntsena hi mianakanyo yakwe kumbe hi minsusumeto ya mbilu yakwe. “Tatana, . . . ku nga endliwi ku rhandza ka mina, kambe a ku endliwe ku rhandza ka wena,” a ku ri xiboho xakwe xa xikhongelo loko rifu rakwe ra gandzelo leri vhumbiweke ri tshinele.—Marka 14:36.

¹⁶ Xana xexo a hi xikombiso lexinene lexi hi faneleke ku va na xona eka swichudeni? Na swona swi nga pfuniwa ku lava nkongomiso wa Xikwembu evuton’wini bya swona hi xikhongelo—xikhongelo xo hiseka, lexi humaka embilwini xa vutlhari byo landzela ndlela leyi amukeriwaka hi Xikwembu. Swi hlayele swikhongelo swin’wana swa Yesu. Loko Yesu a te emisaveni u khongele Xikwembu tanihi N’wana wa xona. Loko a dyondzisa valandzeri vakwe ndlela yo khongela, Yesu u sungule xikhongelo xa xikombiso: “Tata wa hina la nge matilweni.” (Mat. 6:9) Hikwalaho loyi a khongelaka u fanele a va tanihi n’wana loko a tshinelela tatana. Kumbexana ku tlula swilo hinkwaswo, swikhongelo swa hina swi kombisa muxaka wa vuxaka lebyi hi nga na byona na Yehova. Xana vuxaka byebyo hi lebyi kufumelaka, byo tshembeka, lebyikulu tanihi bya n’wana wa xinuna kumbe wa xisati ni tatana loyi a xiximiwaka ni ku rhandziwa hi mbilu hinkwayo ya munhu? Kumbe ko va vuxaka bya nomu ntsena tanihi bya muakelani kumbe munghana lonene? Lwela ku fikelela timbilu ta lava u vulavulaka na vona ni lava u dyondzaka na vona hi ku bula na vona hi xikhongelo, ndlela leyi va titwaka ha yona hi xona ni swilo leswi va swi khongelelaka.—Swiv. 15:8, 29.

¹⁷ Hikwalaho ka nkoka lowu Xikwembu xi wu vekaka etimbilwini, na hina hi fanele ku nyikela nyingiso wa vukheta embilwini ni loko hi dyondzisa Rito ra xona. Hambi u nyikela nkulumo ya le rivaleni kumbe nkulumo ya swichudeni kumbe ku fambisa dyondzo ya le kaya ya Bibele, u nga endli ku hlanganisa timhaka to tala leswaku ku va xikongomelo xa wena lexikulu. Tinyike nkarhi lowu lavekaka leswaku u pfuna van’wana va tshinela ekusuhi na Yehova ni ku nghenisa Rito ra yena swinene embilwini ya vona.