Swivutiso Swa Vahlayi
◼ Yobo 33:24 yi vulavula hi ‘nkutsulo’ lowu wu kumeriweke Yobo, lowu a wu ta n’wi kutsula leswaku a nga fi. Xana nkutsulo wolowo wa Yobo a a wu ta va yini ke?
A a ku nga ri na gandzelo ra nkutsulo ra munhu leri endleriweke Yobo enkarhini wolowo, kambe Xikwembu xi n’wi rivalele swidyoho swakwe xi tlhela xi swi funengeta.
Sathana u vangele Yobo maxangu layo tala, ku katsa ni “marumba la’yo v̌av̌isa, ku suka mikonḍweni ku fika e nhlokweni.” Xiyimo xa Yobo a xi bihe ngopfu lerova nsati wakwe a ko a n’wi sindzisa ku “rhukana Xikwembu, [leswaku a] fa.” Na yena Yobo a a nga ha swi tivi leswaku rifu a a ri antswa ku tlula ku xaniseka ko tano kumbe e-e.—Yobo 2:7-9; 3:11.
Loko ku voniwa leswaku Yobo a nga ha fa, Elihu u ringanyete xiyimo lexi tsaneke xa Yobo ivi a veka swisekelo swa ntshembo, a ku: “V̌umburi bya mmiri wa yena byi hela . . . Moya wa yena wu ri kusuhi ni sira, vutomi bya yena byi ṭhinelela lav̌a lovisaka. Loko nṭumi yi ri kona leyi ṅwi khongelelaka, yi ri yiṅwe e šikari ka khume ra madzana, yi kombisa munhu e ndlela le’yi lulameke, Šikwembu ši ṅwi ṭeṭelela ši ku ka yena: Ṅwi lamulele, a nga ti ṭhuka a šikela sireni; nḍi kumile leši nga ṅwi kutsulaka. Kutani mmiri wa yena wu hlukela e ku tlula v̌uhlangini.”—Yobo 33:21-25.
Ha swi tiva leswaku Yesu Kriste u nyikele vutomi bya miri wakwe lowu hetisekeke tanihi nkutsulo lowu fanelaka wa vanhu lava nga hetisekangiki. Gandzelo rakwe ri ringane ni leri Adamu a ri lahleke, ri hakela ntsengo lowu lavekaka ku hi ntshunxa exidyohweni. (Varhoma 5:12-19; 1 Timotiya 2:5, 6) Hambi swi ri tano, loku a hi kona ntsena ku tirhisiwa ka ‘nkutsulo’ eBibeleni. Rito ra Xiheveru leri kumekaka eka Yobo 33:24 kahle-kahle ri vula ‘xifunengeto.’ (Eksoda 25:17) Loko Xikwembu xi tirhisana na Israyele wa khale, a a xi ri ni lunghiselelo ro funengeta, kumbe ku tsetselela swidyoho—magandzelo lama funengetaka xidyoho, lama lulamisaka timhaka exikarhi ka vanhu ni Xikwembu.—Eksoda 29:36; Levitika 16:11, 15, 16; 17:11.
Hambi swi ri tano, eku sunguleni, Xikwembu a xi lava ku amukela magandzelo yo tanihi marito yo nkhensa kumbe yo kombela ku rivaleriwa ni ku amukeriwa. (Genesa 4:3, 4; 8:20, 21; 12:7; 31:54) Yobo u wu twisisile nkoka wa magandzelo yo tano. Ha hlaya: “A pfuka ni mišo, a tlhava maganḍelo yo hisiwa la’ma ringanaka nṭengo wa v̌ona hikwav̌o, hikuv̌a Yobo a a ku: v̌a riv̌ele Šikwembu e timbilwini ta v̌ona. Yobo a ṭhama a endlisa ŝeŝo hi masiku hikwawo.” (Yobo 1:5) Tanihi leswi a ringeteke ku tsakisa Xikwembu naswona handle ko kanakana a a ri ni moya wo tisola, magandzelo yakwe a a ma ri ya nkoka emahlweni ya Xikwembu.—Psalma 32:1, 2; 51:17.
Kambe endzhaku Yobo u khome hi vuvabyi lebyi a byi languteka byi ri lebyi nga ta xungeta vutomi bya yena. Nakambe a a ri ni mianakanyo leyi hoxeke ya ku lulama ka yena, kutani a a lava ndzulamiso, lowu Elihu a n’wi nyikeke wona hi nkarhi wolowo. (Yobo 32:6; 33:8-12; 35:2-4) Elihu u te Yobo a nga fanelanga a hambeta a ri eka xiyimo xakwe lexi khomisaka gome leswaku a lova ni ku ehlela ekheleni (Sheol, kumbe sirha leri tolovelekeke). Loko Yobo a a ta tisola, ‘nkutsulo’ a a wu ta kumiwa.—Yobo 33:24-28.
Hi nga ehleketi leswaku hi ‘nkutsulo’ Elihu a vula munhu loyi hi nkarhi wolowo a a ta fela Yobo. Malunghana ni magandzelo lawa vagandzeri va ntiyiso a va tolovele ku ma endla, muxaka wa nkutsulo lowu Elihu a a kombetela eka wona emhakeni ya Yobo wu nga ha va wu ve gandzelo ra xiharhi. Lexi tsakisaka, endzhaku Xikwembu xi byele vanakulobye va Yobo vanharhu lavo biha xi ku: “Mi ya ka nanḍa wa mina Yobo, mi ya tlhav̌ela maganḍelo, kutani Yobo, naḍa wa mina, o ta mi khongelela.” (Yobo 42:8) Ku nga khathariseki muxaka wa nkutsulo, yinhla-nkulu ya Elihu a a ku ri leswaku Yobo a funengetiwa swidyoho swakwe ivi a tokota vuyelo lebyi pfunaka.
Sweswo hi leswi endlekeke. Yobo u ‘tisole entshurini na le nkumeni.’ Kutani ku endleka yini? “Yehova u humesa Yobo e ku bohiweni ka yena . . . Kutani Yehova a katekisa mahetelelo ya Yobo e ku tlurisa ku sungula ka yena . . . Yobo a hanya malembe ya 140, a v̌ona v̌ana v̌a yena ni v̌ana v̌a v̌ona, e ku fika rišakeni ra v̌umune.” Loko wu nyikiwile, nkutsulo wolowo a wu n’wi ntshunxanga Yobo exidyohweni, kutani hi ku famba ka nkarhi u file. Hambi swi ri tano, ku lehisiwa ka vutomi byakwe ku kombisa sweswo, hi laha ku humelelaka, ‘miri wa yena wu hluke ku tlula evuhlangini, naswona u tlhelele emasikwini ya yena ya matimba ya vuntshwa.’—Yobo 33:25; 42:6, 10-17.
Mikateko yoleyo leyi teke hi ku tirhisiwa ka nkutsulo lowu hikiweke eka Yobo, yi tirha tanihi xikombiso xa mikateko yo tala leyi nga ta ta emisaveni leyintshwa eka vanhu lava pfumelaka. Kutani ke, mpfuno lowu teleke wa gandzelo ra nkutsulo ra Yesu wu ta kumeka, wu ta ma susela makumu makhombo lama vangiwaka hi xidyoho ni ku nga hetiseki. Mawaku xivangelo xonghasi lexi hi nga ta va na xona xo “ṭaka”, hi laha Elihu a kombiseke ha kona!—Yobo 33:26.