Swivutiso Swa Vahlayi
Eka Varhoma 12:19, xana muapostola Pawulo a a vula leswaku Vakreste a va fanelanga va kariha loko a ku: “Mi nga tirihiseli, varhandziwa, kambe kendlukelani vukarhi”?
A swi tano. Laha Muapostola Pawulo a a vulavula hi vukarhi bya Xikwembu. Kambe, leswi a swi vuli swona leswaku Vakreste a va fanelanga va lawula ku hlundzuka ka vona. Bibele yi na yona ndzayo leyi kongomeke malunghana ni ku hlundzuka. Languta xikombiso xa ndzayo ya Xikwembu.
“Tshika ku hlundzuka, siya vukarhi; U nga kariheli ku endla swo biha.” (Pisalema 37:8) “Un’wana ni un’wana la tshamelaka ku karihela makwavo u ta tihlamulela ehubyeni ya vuavanyisi.” (Matewu 5:22) “Kutani mintirho ya nyama ya vonaka, yona i vumbhisa, thyaka, ku tikhoma ko biha, ku gandzela swifaniso swa hava, xiendlo xa vungoma, vulala, dzolonga, mavondzo, swifafa.” (Vagalatiya 5:19, 20) “Ku leva hinkwako ni ku hlundzuka ni vukarhi ni huwa ni mavulavulelo ya nhlambha a swi susiwe eka n’wina swin’we ni vubihi hinkwabyo.” (Vaefesa 4:31) “Munhu un’wana ni un’wana u fanele a hatlisa emhakeni yo twa, a nonoka emhakeni yo vulavula, a nonoka emhakeni ya vukarhi.” (Yakobo 1:19) Ku tlula kwalaho, buku ya Swivuriso yi hi nyika ndzayo nkarhi ni nkarhi malunghana ni ku papalata vukarhi kumbe ku hatlisela ku hlundzuka hikwalaho ka milandzu leyi nga vuliki nchumu ni swihoxo swa munhu wa nyama.—Swivuriso 12:16; 14:17, 29; 15:1; 16:32; 17:14; 19:11, 19; 22:24; 25:28; 29:22.
Mongo wa Varhoma 12:19 wu fambisana ni ndzayo yoleyo. Pawulo u khutaze leswaku rirhandzu ra hina ri nga vi ni vukanganyisi, hi katekisa lava hi xanisaka, hi ringeta ku ehleketa kahle hi van’wana, hi nga tlheriseli vubihi hi vubihi naswona hi ringeta ku va ni ku rhula ni vanhu hinkwavo. Kutani u khutaze a ku: “Mi nga tirihiseli, varhandziwa, kambe kendlukelani vukarhi; hikuva ku tsariwile: ‘Ku rihisela i ka mina; hi mina ndzi nga ta tlherisela, ku vula Yehovha.’”—Varhoma 12:9, 14, 16-19.
Ina, a hi fanelanga hi pfumelela ku hlundzuka ku hi susumetela ku tlherisela. Vutivi bya hina hi swiyimo ni matwisiselo ya hina ya vululami, a swi hetisekanga. Loko hi pfumelela vukarhi byi hi susumetela leswaku hi tlherisela hi ta tshamela ku endla swihoxo. Sweswo swi ta hetisisa swikongomelo swa Nala wa Xikwembu, Diyavulosi. Eka buku yin’wana, Pawulo u tsale a ku: “Karihani, kambe mi nga dyohi; dyambu ri nga peli ma ha ri eka xiyimo xa ku kariha, mi nga nyiki Diyavulosi ndhawu.”—Vaefesa 4:26, 27.
Ndlela leyinene, ya vutlhari, i ku tshika Xikwembu ku va xona xi bohaka leswaku ndzihiso wu tisiwa rini naswona eka mani. U ta swi endla hi vutivi lebyi eneleke naswona ndzihiso wun’wana ni wun’wana lowu a nga ta wu humesa wu ta kombisa vululami bya yena lebyi hetisekeke. Hi nga swi vona leswaku leyi a ku ri yinhla ya Pawulo eka Varhoma 12:19 loko a tshaha marito ya Deteronoma 32:35, 41, leyi katsaka marito lama nge: “Ku rihisela ni ndzihiso i swa mina.” (Ringanisa Vaheveru 10:30.) Hambileswi vito “Xikwembu” ri nga kumekiki eka ndzimana ya Xigriki, vahundzuluxeri vo tala va namuntlha va ri nghenisile eka Varhoma 12:19. Leswi swi hi yisa eka mahlayelo yo fana ni lama nge, “pfumelela Xikwembu xi rihisela” (The Contemporary English Version); “nyika vukarhi bya Xikwembu ndhawu.” (American Standard Version); “Xikwembu a xi xupule loko xi swi rhandza” (The New Testament in Modern English); “siya ndhawu ya ndzihiselo wa Xikwembu.”—The New English Bible.
Hambiloko hi khomiwa hi ndlela yo biha kumbe hi xanisiwa hi valala va ntiyiso, hi nga kombisa ntshembo eka ndlela leyi Muxe a hlamuseleke Yehovha Xikwembu ha yona: “Yehovha, Yehovha, Xikwembu xa tintswalo ni nsovo, la hlwelaka ku hlundzuka, la teleke musa wa rirhandzu ni ntiyiso, la hlayiselaka vanhu va magidi musa wa rirhandzu, la rivalelaka xihoxo ni ku tlula nawu ni xidyoho, kambe a nga ka a nga tshiki ku xupula la faneriwaka hi ku xupuriwa.”—Eksoda 34:6, 7.