Vuyimbeleri Lebyi Tsakisaka Xikwembu

Vuyimbeleri byi hlamuseriwe tanihi “vutshila bya khale ni lebyi nga bya ntumbuluko hakunene.” Ku fana ni ririmi, i nyiko yo hlamarisa leyi hambanisaka vanhu eka swiharhi. Vuyimbeleri byi pfuxa mintlhaveko. Bya swi kota ku nyanyula ndleve, byi tshama emianakanyweni, kasi ku tlula hinkwaswo, byi nga xi tsakisa Xikwembu.

HILAHA Bibele yi kombisaka hakona, Vaisrayele a va ri vanhu va vuyimbeleri. Unger’s Bible Dictionary yi vula leswaku vuyimbeleri a byi ri “vutshila lebyi andzeke eminkarhini ya Bibele.” Leswi vuyimbeleri bya marito ni bya swichayachayana a byi ri xiphemu xa vutomi bya siku ni siku, a byi tirhisiwa evugandzerini bya vona. Kambe lexi a xi tirhisiwa ngopfu a ku ri marito ya vanhu.

Hosi Davhida u hlawule vayimeri exikarhi ka Valevhi “leswaku va kongomisa vuyimbeleri” etabernakeleni loko tempele leyi akiweke hi Solomoni n’wana wakwe, yi nga si khanguriwa. (1 Tikronika 6:31, 32) Loko areka ya ntwanano leyi yimelaka vukona bya Yehovha yi fika eYerusalema, Davhida u lunghiselele Valevhi van’wana leswaku “va tsundzuxa, va nkhensa ni ku dzunisa Yehovha.” Mpfumawulo wa marito ya vona ya ku dzunisa va wu hlanganise “ni swichayachayana swa timbila ta tingoti ni tiharipa, . . . ni swiphambati leswi twalaka ngopfu, . . . ni timhalamhala.” Vavanuna lava a va “[boxiwe] hi mavito leswaku va nkhensa Yehovha, hikuva ‘musa wakwe wa rirhandzu i wa hilaha ku nga riki na makumu.’”—1 Tikronika 16:4-6, 41; 25:1.

Xivulwa lexi phindha-phindhiwaka, lexi nge “musa [wa Yehovha] wa rirhandzu i wa hilaha ku nga riki na makumu,” xi humelela ko tala eka Tipisalema, ku nga buku ya Bibele leyi kahle-kahle yi tameleke vuyimbeleri. Hi xikombiso, eka Pisalema 136, i xivulwa xa vumbirhi eka ndzimana yin’wana ni yin’wana ya leta 26. Xidyondzi xin’wana xa Bibele xi ri: “Ku komisiwa ka xona ku endla leswaku swi olova eka vanhu ku xi vula. Un’wana ni un’wana la xi tweke a a kota ku xi tsundzuka.”

Marito yo rhanga ya tipisalema ma kombisa ndlela leyi ku tirhisiwa ka swichayachayana swa vuyimbeleri a ku andze ha yona. Ku engetela eka timbila ta tingoti, Pisalema 150 yi boxa ku tirhisiwa ka nanga, haripa, xingomana ni swiphambati. Nilokoswiritano, nchumu lowu a wu tirhisiwa ngopfu i milomu ya vanhu. Ndzimana 6 yi ri: “Hinkwaswo leswi hefemulaka—a swi dzunise Yah. Dzunisani Yah!”

Leswi vuyimbeleri byi phofulaka ndlela leyi hi titwaka ha yona, eminkarhini ya Bibele gome a ri susumetela vanhu ku suma tinsimu ta swirilo kumbe ta ku rhulisa mbilu. Kambe, mayimbelelelo wolawo a ma nga andzanga eka vuyimbeleri bya le Israyele. Nsonga-vutivi ya Bibele, leyi vuriwaka Insight on the Scriptures, yi ri: “Loko ku ri ni xirilo a ku tirhisiwa ngopfu swichayachayana kumbe rito leswaku ku rhulisiwa mbilu.”a

Yesu ni vaapostola vakwe vo tshembeka va yimbelele tinsimu ta ku dzunisa Yehovha evusikwini bya le mahlweni ka rifu ra Yesu, handle ko kanakana va yimbelela marito ya Tipisalema ta ku Dzunisa. (Tipisalema 113-118) Leswi swi fanele swi tiyise vadyondzisiwa va Yesu leswaku va kota ku langutana ni ku lahlekeriwa hi N’wini wa vona! Ku tlula kwalaho, ku tiyimisela ka vona ku tshama va ri malandza lama tshembekeke ya Yehovha, Mufumi la Tlakukeke wa vuako hinkwabyo, ku fanele ku tiyile loko va xi phindha-phindhe ka ntlhanu xiga lexi nge “hikuva musa wakwe wa rirhandzu i wa hilaha ku nga riki na makumu.”—Pisalema 118:1-4, 29.

Vakreste vo sungula va le Efesa na le Kolosa va yimbelele “tipisalema ni marito yo dzunisa eka Xikwembu” (hi ku kongoma, “tinsimu ta ku dzunisa”). Va engetele ni “tinsimu ta moya” leti a ti yimbeleriwa etimbilwini ta vona. (Vaefesa 5:19; Vakolosa 3:16) Va dzunise hi risimu ni milomu ya vona. Xana Yesu a a nga vulanga leswaku “nomu wu vulavula leswi mbilu yi taleke swona”?—Matewu 12:34.

Vuyimbeleri Lebyi Nga Xi Tsakisiki Xikwembu

A hi vuyimbeleri hinkwabyo lebyi ku vulavuriwaka ha byona eBibeleni lebyi a byi xi tsakisa Xikwembu. Anakanya hi xiendlakalo lexi endlekeke eNtshaveni ya Sinayi loko Muxe a ha landze Nawu, ku katsa ni Milawu ya Khume. Loko Muxe a rhelela ntshava u twe yini? A wu nga ri “mpfumawulo wa ku yimbelela hikwalaho ka xiendlo xa matimba,” naswona a wu nga ri “mpfumawulo wa ku yimbelela hikwalaho ka ku hluriwa,” kambe a ku ri ‘mpfumawulo wa ku yimbelela kun’wana.’ Lebyi a byi ri vuyimbeleri lebyi a byi fambisana ni vugandzeri bya swikwembu swa hava, ku nga mukhuva lowu Xikwembu xi nga wu rhandzangiki, lowu endleke leswaku ku fa kwalomu ka vanhu va 3 000 lava va yimbeleleke vuyimbeleri byebyo.—Eksoda 32:18, 25-28.

Hambileswi vanhu va nga qambaka, va tlanga ni ku tiphina hi vuyimbeleri bya muxaka wun’wana ni wun’wana, a swi vuli swona leswaku hinkwabyo bya xi tsakisa Xikwembu. Ha yini swi ri tano? Muapostola Pawulo wa Mukreste u nyika xivangelo: “Hinkwavo va dyohile, naswona va kayivela ku vangama ka Xikwembu.” (Varhoma 3:23) Hakanyingi tinhloko-mhaka ta vuyimbeleri ti kombisa mihivahivani ya vuswikoti bya ku veleka ya vuhedeni, dyondzo ya ku nga fi ka moya-xiviri wa munhu ni ku gandzeriwa ka Mariya tanihi “mana wa Xikwembu.” Kambe tidyondzo ni mikhuva leyi swi tisa ndzhukano eka Xikwembu xa ntiyiso, hikuva swi kanetana ni leswi swi paluxiwaka eRitweni leri a ri huhuteleke, ku nga Bibele.—Deteronoma 18:10-12; Ezekiyele 18:4; Luka 1:35, 38.

Ku Hlawula Vuyimbeleri Lebyinene

Swa tika ku hlawula vuyimbeleri. Swifunengeto swa tidisk swi endliwe leswaku swi susumetela vaxavi ku xava vuyimbeleri byin’wana ni byin’wana. Kambe loko mugandzeri wa Xikwembu a lava ku xi tsakisa, u ta tirhisa vukheta ni vutlhari loko a hlawula vuyimbeleri, leswaku a papalata marito ni swichayachayana leswi kucetelaka tidyondzo ta vukhongeri bya mavunwa kumbe leswi kokelaka nyingiso eku tikhomeni ko biha ni vudimona.

Albert, loyi a nga tshama a va murhumiwa wa Mukreste eAfrika, u vula leswaku a a nga ri na wona nkarhi wa ku tlanga piyano kwalaho. Kambe, a a byi yingisa hi ku phindha-phindha vuyimbeleri lebyi rhekhodiweke, lebyi a fambeke na byona. Leswi se a vuyeleke eka rikwavo, Albert u endzela mavandlha ya Vukreste a ri mulanguteri la famba-fambaka. A nga na nkarhi wo tala wa ku yingisela vuyimbeleri. U ri: “Muqambhi loyi ndzi n’wi rhandzaka i Beethoven. Emalembeni lama hundzeke ndzi hlengelete vuyimbeleri byo tala byakwe bya machayelo yo hambana-hambana.” Ku byi yingisela ku n’wi tisele ntsako lowukulu. Ina, munhu ha wun’we u ni vuyimbeleri lebyi a byi rhandzaka, kambe leswi hi nga Vakreste, hi tsundzuka xitsundzuxo xa Pawulo lexi nge: “Hambi mi dya kumbe mi nwa kumbe mi endla yini na yini, endlani hinkwaswo leswaku mi vangamisa Xikwembu.”—1 Vakorinto 10:31.

Vuyimbeleri Ni Ku Tinyiketela

Nchumu lowu Susie a a wu rhandza swinene i vuyimbeleri. U ri: “Ndzi sungule ku tlanga piyano loko ndzi ri ni malembe ya tsevu hi vukhale, loko ndzi ri ni malembe ya khume ndzi tlange vhayolini kasi ndzi hetelele ndzi tlanga haripa loko ndzi ri ni malembe ya 12.” Endzhaku Susie u ye eRoyal College of Music eLondon, le Nghilandhi leswaku a ya dyondzela ku tlanga haripa. U hete malembe ya mune a dyondzisiwa ku tlanga haripa hi mutivi wa haripa wa Mupaniya kutani a heta lembe rin’wana eParis Conservatoire, laha a nga kuma digri ya vuyimbeleri ya honors swin’we ni tidiploma ta ku tlanga haripa ni ku dyondzisa piyano.

Susie u tihlanganise ni vandlha ra Timbhoni ta Yehovha eLondon. Kwalaho u vone Timbhoni ti kombana ku tsakelana ka xiviri ni rirhandzu. Hakatsongo-tsongo u sungule ku rhandza Yehovha kutani ku hisekela ka yena ntirho wakwe ku n’wi susumetele ku lava tindlela ta ku n’wi tirhela. Leswi swi endle leswaku a tinyiketela ni ku khuvuriwa. Susie u ri: “Ku tiva vuyimbeleri swi lava ku tinyiketela, hikwalaho a ndzi swi tiva leswaku swi vula yini ku hanya hi ku tinyiketela.” Nkarhi wakwe wa ku endla tikhonsati wu ye wu hela loko a hlanganyele evutirhelini bya Vukreste bya ku chumayela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu, hi ku yingisa swileriso swa Yesu.—Matewu 24:14; Marka 13:10.

Leswi sweswi a nga ha kumiki nkarhi wo tala wa ku tlanga vuyimbeleri, xana u titwisa ku yini? U ri: “Minkarhi yin’wana ndza hlundzuka hileswi ndzi nga wu kumiki nkarhi wa ku titoloveta, kambe ndza ha swi tlanga swichayachayana swa mina naswona ndza ha byi tsakela vuyimbeleri. Vuyimbeleri i nyiko leyi humaka eka Yehovha. Ndzi byi tsakela swinene sweswi ndzi rhangiseke ntirho wakwe evuton’wini bya mina.”—Matewu 6:33.

Vuyimbeleri Lebyi Dzunisaka Xikwembu

Albert na Susie swin’we ni Timbhoni ta Yehovha tin’wana ta kwalomu ka tsevu wa timiliyoni va dzunisa Yehovha Xikwembu minkarhi hinkwayo hi vuyimbeleri. Eminhlanganweni ya Vakreste leyi khomiwaka eTiholweni ta Mfumo ematikweni ya 234, loko swi koteka va pfula ni ku pfala minhlangano ya vona hi ku yimbelelela Yehovha tinsimu. Hi ndlela leyikulu ni leyitsongo, miloti yo xonga yi tamele marito ya ku dzunisa Yehovha Xikwembu, lama sekeriweke eka Matsalwa.

Hinkwavo lava nga kona va tlakusa marito ya vona hi ntsako va vula leswaku Yehovha i Xikwembu lexi khathalelaka (Risimu 44). Va yimbelela risimu leri dzunisaka Yehovha (Risimu 190). Tinsimu ta vona ti kombisa ntsako ni vutihlamuleri bya vamakwerhu va Vakreste, mahanyelo ya Vukreste ni timfanelo ta Vukreste. Xin’wana lexi engetelaka ntsako i mayimbelelelo yo hambana-hambana ya Timbhoni ta le Amerika N’walungu na Dzonga, Asiya, Australia ni le Yuropa.b

Marito yo sungula ya risimu ro hlawuleka ra le vuhosini leri tsariweke enkarhini wa mupisalema, ma ri: “Yimbelelelani Yehovha risimu lerintshwa. Yimbelelelani Yehovha, n’wina hinkwenu vanhu va misava. Yimbelelelani Yehovha, dzunisani vito rakwe. Siku ni siku vulani mahungu lamanene ya ku ponisiwa ha yena. Vulani ku vangama ka yena exikarhi ka matiko, mintirho yakwe yo hlamarisa exikarhi ka vanhu hinkwavo.” (Pisalema 96:1-3) Hi swona leswi Timbhoni ta Yehovha ti swi endlaka endhawini ya ka n’wina, naswona ta ku rhamba leswaku u hlanganyela na tona eku yimbeleleni risimu leri ra ku dzunisa. U ta amukeriwa hi mandla mambirhi eTiholweni ta tona ta Mfumo, laha u nga dyondzaka ku dzunisa Yehovha hi vuyimbeleri lebyi n’wi tsakisaka.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 28]

Ku yimbelelela Yehovha swidzuniso