Xana Matilo Ma Njhani?
VANHU van’wana va ehleketa leswaku a swi koteki ku tiva mhaka ya leswaku matilo ma njhani hikuva a ku na munhu loyi a nga tshama a xika hi le tilweni a ta hi byela ha wona. Kumbexana va rivale marito lawa Yesu a nga tshama a ma vula loko a ku: “Ndzi xike hi le tilweni.” (Yohane 6:38) Eka varhangeri van’wana va vukhongeri u tshame a ku: “N’wina mi huma etindhawini ta le hansi; mina ndzi huma etindhawini ta le henhla.” (Yohane 8:23) I yini leswi Yesu a nga swi vula malunghana ni matilo?
Yesu u tiyisekise leswaku matilo hi laha Yehovha a tshamaka kona. Loko a vulavula hi Xikwembu u vule leswaku “Tata wa mina la nge tilweni.” (Matewu 12:50) Kambe Yesu u tirhise rito leri nge “tilo” hi tindlela to hambana-hambana. Hi xikombiso, loko a vulavula hi xibakabaka u boxe rito leri nge “tilo” kutani a ku: “Xiyisisani swinene tinyenyana ta tilo.” (Matewu 6:26) Nilokoswiritano, Yehovha a nga tshami exibakabakeni. Bibele yi ri: “Ku ni Loyi a tshamaka ehenhla ka xirhendzevutana xa misava.”—Esaya 40:22.
Xana ‘Tatana la nge tilweni’ u tshama exikarhi ka tinyeleti? Vuako hinkwabyo lebyi hi byi vonaka byi vitaniwa “matilo” eMatsalweni yo Kwetsima. Hi xikombiso, mupisalema un’wana u tsale a ku: “Loko ndzi vona matilo ya wena, mintirho ya tintiho ta wena, n’weti ni tinyeleti leswi u swi lunghiseleleke, xana munhu wa nyama wo va yini lerova u nga n’wi anakanya?”—Pisalema 8:3, 4.
Yehovha Xikwembu a nga tshami exikarhi ka vuako lebyi a nga byi vumba hilaha muvatli na yena a nga tshamiki endzeni ka khabodo leyi a nga yi endla. Loko Hosi Solomoni a nyiketela tempele ya le Yerusalema eka Yehovha u te: “Xana entiyisweni Xikwembu xi ta tshama emisaveni? Waswivo! Matilo, ina, tilo ra matilo, wona hi woxe a ma nge ku ringani; kutani yindlu leyi ndzi yi akeke i yitsongo ngopfu!” (1 Tihosi 8:27) Loko ku ri leswaku Yehovha a nga tshami evuakweni lebyi hi byi vonaka, hi wahi matilo lawa a tshamaka eka wona?
Hambileswi vanhu va nga tirhisa titheleskopu ta matimba leswaku va dyondza hi matilo ni ku ya exibakabakeni, leswi Bibele yi swi vulaka a swi cinci: “A ku na munhu la tshameke a vona Xikwembu.” (Yohane 1:18) Yesu u nyikele xivangelo xa kona loko a ku: “Xikwembu i Moya.”—Yohane 4:24.
Moya i xivumbeko xa vutomi lebyi tlakukeke swinene eka bya hina. A wu fani ni nyama ni ngati, leswi munhu a nga kotaka ku swi vona ni ku swi khumba. Kutani loko Yesu a vula leswaku a tshama etlhelo ka Tata wakwe “ematilweni,” a a vula leswaku a hanya vutomi byo hlawuleka swinene eka lebyi hi byi toloveleke. (Yohane 17:5; Vafilipiya 3:20, 21) Xivandla xa moya lexi Yesu a a tshama eka xona ni Tata wakwe hi lexi Bibele yi xi vitanaka “matilo.” Xana ma njhani? Xana ku endleka yini eka wona?
Ndhawu Leyi Ku Endliwaka Mintirho Leyi Tsakisaka
Bibele yi vula leswaku etilweni ku endliwa mintirho yo tala. Yi tlhela yi vula leswaku ku ni swivumbiwa swa moya swo tshembeka swa madzana ya timiliyoni. (Daniyele 7:9, 10) Xin’wana ni xin’wana xa swona xi ni vumunhu bya xona. Hi swi tivisa ku yini sweswo? Eka ntumbuluko hinkwawo, a swi kona swivumbiwa leswi fanaka hi ku helela, kutani hi nga tiyiseka leswaku swi tano ni le tilweni. Lexi hlamarisaka hileswaku swivumbiwa sweswo hinkwaswo leswi nga ni vumunhu byo hambana-hambana swa tirhisana, ku nga leswi nga endlekiki emisaveni ya namuntlha, laha vanhu va nga riki na ntirhisano.
Xiya ndlela leyi Bibele yi yi hlamuselaka ha yona mintirho leyi endliwaka etilweni. “Dzunisani Yehovha, N’wina tintsumi takwe leti nga ni matimba lamakulu, leti hetisisaka rito rakwe, hi ku yingisa mpfumawulo wa rito rakwe. Dzunisani Yehovha, n’wina mavuthu yakwe hinkwawo, n’wina vatirheli vakwe, lava endlaka ku rhandza kakwe.” (Pisalema 103:20, 21) Kutani yi tele mintirho leyi endliwaka ematilweni. Hi nga tiyiseka leswaku hinkwayo ka yona ya phyuphyisa.
I khale ngopfu tintsumi ti ri ni ntirho wo tsakisa lowu a ti wu endla misava yi nga si tumbuluxiwa. Hi ku ya hi Matsalwa, loko Yehovha a simeka misava, vana va Xikwembu va ‘huwelele hi ntsako’ kutani “va huwelela va dzunisa.” (Yobo 38:4, 7) Un’wana wa vana va Xikwembu va le tilweni u ve ni lunghelo ro tirha na xona loko xi tumbuluxa swilo leswin’wana hinkwaswo. (Vakolosa 1:15-17) Mhaka leyi, leyi vulavulaka hi mintirho leyi tsakisaka leyi endliwaka etilweni yi nga pfuxa swivutiso emiehleketweni ya wena malunghana ni matilo ni vanhu.
Xana Vanhu Va Vumberiwe Ku Ya eTilweni?
Leswi tintsumi a ti tirhela Xikwembu etilweni emahlweni ko va misava yi simekiwa, swi le rivaleni leswaku wanuna ni wansati wo sungula a va nga endleriwanga ku ya hanya ematilweni. Ematshan’weni ya sweswo, Xikwembu xi byele mpatswa wolowo wo sungula xi ku: “Tswalanani mi andza, mi tata misava.” (Genesa 1:28; Mintirho 17:26) Adamu hi yena munhu wo sungula ku va kona laha misaveni, a a ta xi tiva kahle Xikwembu ni ku xi tirhela hi ku tshembeka. A a ta va tata wa vanhu hinkwavo lava nga ta velekiwa, lava kaya ra vona a ku ta va misava. “Loko ku ri matilo, i matilo ya Yehovha, kambe misava u yi nyike vana va vanhu.”—Pisalema 115:16.
Hi ntolovelo vanhu a va swi lavi ku fa; vanhu a va endleriwanga ku fa. Xikwembu xi byele Adamu leswaku rifu ku ta va nxupulo wa ku nga yingisi Xikwembu. Loko Adamu a lo yingisa a a ta va a nga fanga.—Genesa 2:17; Varhoma 5:12.
Kutani a swi hlamarisi leswi Xikwembu xi nga n’wi byelangiki nchumu Adamu malunghana ni ku ya etilweni. Hikwalaho, misava a hi ndhawu leyi vanhu va kamberiwaka eka yona ku vona loko va faneleka ku ya etilweni. Munhu a a vumberiwe ku hanya laha misaveni hilaha ku nga heriki naswona xikongomelo xolexo xa Xikwembu xa ha ta hetiseka. Bibele yi tshembisa leswaku “lavo lulama va ta dya ndzhaka ya misava, va ta tshama eka yona hi masiku.” (Pisalema 37:29) Swi le rivaleni leswaku vanhu a va nga vumberiwanga ku ya etilweni. Kutani, ha yini Yesu a tshembise vaapostola vakwe leswaku va ta ya etilweni? Xana Yesu a a vula leswaku vanhu hinkwavo lavanene va ta ya etilweni?