Amukelani Moya Wa Xikwembu Ku Nga Ri Wa Misava
“A hi amukelanga moya wa misava, kambe hi amukele moya lowu humaka eka Xikwembu, leswaku hi ta tiva swilo leswi Xikwembu xi hi nyikeke swona hi musa.”—1 KOR. 2:12.
1, 2. (a) Vakreste va ntiyiso va le nyimpini hi ndlela yihi? (b) Hi swihi swivutiso leswi hi nga ta swi kambisisa?
VAKRESTE va ntiyiso va le nyimpini. Nala wa hina u ni matimba swinene, u ni vukanganyisi naswona u ni ntokoto swinene enyimpini. U ni tlhari leri tirhaka kahle ngopfu lerova se u kote ku hlula vanhu vo tala swinene ha rona. Kambe a hi fanelanga hi ehleketa leswaku a hi na wona matimba yo lwa na yena kumbe hi ehleketa leswaku u ta hi hlula hi ku olova. (Esa. 41:10) Hi ni xisirhelelo xo tiya swinene lexi nga sivelaka nhlaselo wihi na wihi.
2 Nyimpi ya hina a hi ya nyama kambe i ya moya. Sathana Diyavulosi i nala wa hina naswona tlhari lerikulu leri a ri tirhisaka i “moya wa misava.” (1 Kor. 2:12) Xisirhelelo xa hina lexikulu eka minhlaselo yakwe i moya wa Xikwembu. Leswaku hi hlula enyimpini leyi naswona hi tshama hi ri ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu, hi fanele hi kombela moya wa xona hi tlhela hi kombisa timfanelo ta wona evuton’wini bya hina. (Gal. 5:22, 23) Kambe moya wa misava i yini naswona swi te njhani leswaku wu va ni nkucetelo lowukulu swonghasi? Hi nga swi tiva njhani loko hi kuceteriwa hi moya wa misava? Naswona hi nga dyondza yini eka Yesu malunghana ni ku amukela moya wa Xikwembu ni ku lwisana ni moya wa misava?
Ha Yini Moya Wa Misava Wu Tinyike Matimba Swonghasi?
3. I yini moya wa misava?
3 Moya wa misava wu huma eka Sathana, “mufumi wa misava,” naswona wu lwisana ni moya lowo kwetsima wa Xikwembu. (Yoh. 12:31; 14:30; 1 Yoh. 5:19) I mboyamelo wa misava lowu nga ni matimba naswona wu kucetela vanhu ku lwisana ni ku rhandza ka Xikwembu ni xikongomelo xa xona.
4, 5. Moya lowu Sathana a wu kucetelaka wu tinyike matimba hi ndlela yihi?
4 Moya lowu Sathana a wu kucetelaka wu tinyike matimba hi ndlela yihi? Xo sungula, Sathana u kanganyise Evha entangeni wa Edeni. U n’wi endle a pfumela leswaku loko o tshika ku lawuriwa hi Xikwembu swi ta n’wi fambela kahle evuton’wini. (Gen. 3:13) Sathana u tikombise a ri muhembi hakunene! (Yoh. 8:44) Kutani u tirhise Evha leswaku a ringa Adamu leswaku a nga yingisi Yehovha. Hikwalaho ka ku nga yingisi ka Adamu, vanhu hinkwavo va ve mahlonga ya xidyoho, xisweswo va velekiwe va ri ni mboyamelo lowu wu va endlaka va kuceteriwa hi moya wa Sathana wa ku nga yingisi.—Hlaya Vaefesa 2:1-3.
5 Sathana u tlhele a kucetela ni tintsumi to tala leti veke madimona. (Nhlav. 12:3, 4) Ku xandzuka koloko eka Xikwembu ku endleke emahlweni ka Ndhambi ya Nowa. Tintsumi teto ti pfumele leswaku swilo a swi ta ti fambela kahle loko to tshika swiavelo leswi ti averiweke swona etilweni kutani ti hlongorisa ku navela loku nga riki ka ntumbuluko emisaveni. (Yudha 6) Leswi Sathana a pfuniwaka hi madimona wolawo, lawa sweswi ma hluvuleke mimiri ya wona ya nyama, u “[xisa] misava hinkwayo leyi akiweke.” (Nhlav. 12:9) Lexi twisaka ku vava hileswi vanhu vo tala va nga swi lemukiki leswaku va kuceteriwa hi madimona.—2 Kor. 4:4.
Xana U Lawuriwa Hi Moya Wa Misava?
6. Moya wa misava wu nga hi lawula ntsena loko swi te yini?
6 Vanhu vo tala a va swi tivi leswaku va lawuriwa hi Sathana, kambe Vakreste va ntiyiso va dyondze eBibeleni ndlela leyi a va kucetelaka ha yona. (2 Kor. 2:11) Entiyisweni, moya wa misava a wu nge hi lawuli handle ka loko hi wu pfumelela. A hi kambisiseni swivutiso swa mune leswi nga ta hi pfuna ku tiva loko hi lawuriwa hi moya wa Xikwembu kumbe hi moya wa misava.
7. Hi yihi ndlela yin’wana leyi Sathana a ringetaka ha yona ku hi hambanisa na Yehovha?
7 Vuhungasi lebyi ndzi byi hlawulaka byi paluxa yini ha mina? (Hlaya Yakobo 3:14-18.) Sathana u ringeta ku hi hambanisa ni Xikwembu hi ku hi ringa leswaku hi rhandza madzolonga. Wa swi tiva leswaku Yehovha u venga un’wana ni un’wana loyi a rhandzaka madzolonga. (Ps. 11:5) Hikwalaho, Sathana u ringeta ku tirhisa tibuku, tifilimi, vuyimbeleri ni mintlangu ya tivhidiyo, leyi yin’wana ya yona yi hlohlotelaka vanhu ku tekelela mahanyelo yo biha ni tihanyi, leswaku swi enerisa ku navela ka hina ka nyama. Sathana a nga na mhaka loko mbilu ya hina yi rhandza swilo leswinene, ntsena loko yi rhandza ni swilo swo biha leswi a swi kucetelaka.—Ps. 97:10.
8, 9. Hi swihi swivutiso leswi hi faneleke hi tivutisa swona malunghana ni vuhungasi?
8 Hi hala tlhelo, moya wa Xikwembu wu susumetela lava wu amukelaka leswaku va va vo tenga, vo rhula ni lava nga ni tintswalo. Hi fanele hi tivutisa, ‘Xana vuhungasi lebyi ndzi byi hlawulaka byi ndzi khutaza ku va ni timfanelo letinene?’ Vutlhari lebyi humaka ehenhla “a byi na vukanganyisi.” Lava kongomisiwaka hi moya wa Xikwembu a va chumayeli vaakelani va vona malunghana ni ku tenga ni ku rhula kasi vona va rhandza ku hlalela madzolonga lama tsemaka nhlana ni ku tikhoma ko biha emakaya ya vona.
9 Yehovha u lava leswaku hi tinyiketela hi ku helela eka yena. Kambe Sathana u ta tsakela leswaku hi n’wi endlela xiendlo xin’we ntsena xa vugandzeri hilaha a a swi lave hakona eka Yesu. (Luka 4:7, 8) Hi nga ha tivutisa: ‘Xana vuhungasi lebyi ndzi byi hlawulaka byi endla leswaku ndzi tinyiketela hi ku helela eka Xikwembu? Xana vuhungasi byebyo byi endla leswaku swi ndzi tikela kumbe swi ndzi olovela ku papalata moya wa misava? Xana ndzi fanele ndzi cinca ndlela leyi ndzi byi hlawulaka ha yona enkarhini lowu taka?’
10, 11. (a) Hi rihi langutelo leri moya wa misava wu ri kucetelaka malunghana ni rifuwo? (b) Rito ra Xikwembu leri huhuteriweke ri hi khutaza ku va ni langutelo rihi?
10 Hi rihi langutelo ra mina hi rifuwo? (Hlaya Luka 18:24-30.) Moya wa misava wu kucetela “ku navela ka mahlo” hi ku khutaza makwanga ni ku rhandza rifuwo. (1 Yoh. 2:16) Wu kucetela vanhu vo tala leswaku va tiyimisela ku fuwa. (1 Tim. 6:9, 10) Moya wolowo wu endla hi pfumela leswaku ku tihlengeletela rifuwo ro tala swi ta hi endla hi sirheleleka hilaha ku nga heriki. (Swiv. 18:11) Hambiswiritano, loko hi rhandza mali ku tlula Xikwembu, Sathana u ta va a hi hlurile. Hi fanele hi tivutisa, ‘Xana nchumu lowu ndzi wu rhangisaka evuton’wini bya mina i ku hlongorisa vutomi bya vulovolovo ni ku titsakisa?’
11 Ku hambana ni sweswo, Rito ra Xikwembu leri huhuteriweke ri hi khutaza ku va ni langutelo lerinene hi mali ni ku tirha hi matimba leswaku hi kuma swilaveko swa hina swa nyama ni swa mindyangu ya hina. (1 Tim. 5:8) Moya wa Xikwembu wu pfuna lava wu amukelaka leswaku va tekelela ku hanana ka Yehovha. Vanhu vo tano va tiviwa hi ku nyika ku nga ri ku amukela. Va teka vanhu va ri va nkoka ku tlula swilo leswi va nga na swona nakambe loko va swi kota va tsakela ku swi avela van’wana. (Swiv. 3:27, 28) Naswona a va ku pfumeleli ku hlongorisa mali ku va sivela ku tirhela Xikwembu.
12, 13. Ku hambana ni moya wa misava, moya wa Xikwembu wu nga hi pfuna njhani leswaku hi endla leswinene?
12 Mahanyelo ya mina ma kombisa leswaku ndzi lawuriwa hi moya wihi? (Hlaya Vakolosa 3:8-10, 13.) Moya wa misava wu kucetela mintirho ya nyama. (Gal. 5:19-21) Ndzingo lowukulu lowu kombisaka leswaku hi wihi moya lowu wu hi lawulaka wu fika loko swilo swi nga hi fambeli kahle, ku fana ni loko Mukreste-kulorhi a hi honisa, a hi khunguvanyisa kumbe a hi dyohela, ku nga ri loko swilo swi hi fambela kahle. Ku engetela kwalaho, leswaku hi lawuriwa hi moya lowo kwetsima kumbe hi moya wa misava swi nga ha vonaka loko hi ri emakaya ya hina. Kutani swi nga ha lava leswaku hi tikambela. Tivutise, ‘Eka tinh’weti ta tsevu leti hundzeke, xana mahanyelo ya mina ma ye ma fana ni ya Kreste kumbe ndzi tlhelele eka mikhuva yin’wana yo biha ya mavulavulelo ni ku tikhoma?’
13 Moya wa Xikwembu wu nga hi pfuna leswaku hi “[hluvula] vumunhu bya khale ni mikhuva ya byona” kutani hi ambala “vumunhu lebyintshwa.” Sweswo swi ta hi pfuna leswaku hi ya hi va ni rirhandzu ni musa. Hi ta va lava rivalelaka van’wana hi ku ntshunxeka hambiloko swi tikomba ku ri ni xivangelo lexi twalaka xo va hi hlundzuka. Vuhomboloki lebyi hi byi vonaka a byi nge hi endli leswaku hi ‘hlundzuka hi va ni vukarhi ni huwa ni mavulavulelo ya nhlambha.’ Kambe hi ta tikarhatela ku va lava ‘tsetselelanaka swinene.’—Efe. 4:31, 32.
14. Vanhu vo tala emisaveni va ri languta njhani Rito ra Xikwembu?
14 Xana milawu ya Bibele ya mahanyelo ndza yi xixima ni ku yi rhandza? (Hlaya Swivuriso 3:5, 6.) Moya wa misava wu kombisa ku xandzukela Rito ra Xikwembu. Lava kuceteriwaka hi moya wolowo va honisa swiyenge swa Bibele leswi va vonaka onge swa va tikela kutani va hlawula ku hanya hi mindhavuko ni tifilosofi ta vanhu. (2 Tim. 4:3, 4) Van’wana va honisa Rito ra Xikwembu hi ku helela. Vanhu vo tano a va pfumeli leswaku Bibele i ya nkoka nileswaku ya tshembeka naswona va tivona va tlharihile ematihlweni ya vona. Va honisa milawu ya yona malunghana ni vuoswi, vusodoma ni ku dlaya vukati. Va dyondzisa leswaku “leswinene swi bihile nileswaku leswo biha i swinene.” (Esa. 5:20) Xana se hi tluleriwe hi moya wolowo? Xana hi titshega hi vutlhari bya vanhu ku katsa ni mavonelo ya hina loko hi langutane ni swiphiqo? Kumbe xana hi lwela ku landzela ndzayo ya Bibele?
15. Ematshan’weni yo titshega hi vutlhari bya hina, i yini leswi hi faneleke hi swi endla?
15 Moya wa Xikwembu wu endla leswaku hi xixima Bibele. Ku fana ni mupisalema, hi teka Rito ra Xikwembu tanihi rivoni enengeni wa hina ni ku vonakala endleleni ya hina. (Ps. 119:105) Ematshan’weni yo titshega hi vutlhari bya hina, hi titshega hi Rito ra Xikwembu leswaku ri hi pfuna ku hambanisa leswinene eka leswo biha. A hi dyondzi ku xixima Bibele ntsena kambe ni ku rhandza nawu wa Xikwembu.—Ps. 119:97.
Dyondza Eka Xikombiso Xa Yesu
16. Swi katsa yini ku va ni “mianakanyo ya Kreste”?
16 Leswaku hi amukela moya wa Xikwembu, hi fanele hi va ni “mianakanyo ya Kreste.” (1 Kor. 2:16) Ku va ni “langutelo ra mianakanyo leri fanaka ni leri Kreste Yesu a a ri na rona” swi lava leswaku hi tiva ndlela leyi a a dyondzisa ni ku endla swilo ha yona kutani hi n’wi tekelela. (Rhom. 15:5; 1 Pet. 2:21) Xiya tindlela tin’wana leti hi nga endlaka sweswo ha tona.
17, 18. (a) I yini leswi hi swi dyondzaka eka Yesu malunghana ni xikhongelo? (b) Ha yini hi fanele hi ‘hambeta hi kombela’?
17 Khongelela moya wa Xikwembu. Loko Yesu a nga si langutana ni miringo, u khongelele moya wa Xikwembu leswaku wu n’wi pfuna. (Luka 22:40, 41) Na hina hi fanele hi khongelela moya lowo kwetsima eka Xikwembu. Yehovha u va nyika mahala hinkwavo lava wu kombelaka hi ripfumelo. (Luka 11:13) Yesu u te: “Hambetani mi kombela, kutani mi ta nyikiwa; hambetani mi lava, kutani mi ta swi kuma; hambetani mi gongondza, kutani mi ta pfuleriwa. Hikuva un’wana ni un’wana la kombelaka wa nyikiwa, naswona un’wana ni un’wana la lavaka wa swi kuma, naswona un’wana ni un’wana la gongondzaka u ta pfuleriwa.”—Mat. 7:7, 8.
18 Loko u lava moya wa Yehovha ni mpfuno wakwe, u nga hatli u tshika ku wu kombela. Swi nga ha lava leswaku hi khongela nkarhi na nkarhi naswona hi phikelela exikhongelweni. Minkarhi yin’wana, Yehovha u tshika lava khongelaka eka yena leswaku va kombisa leswaku leswi va swi khongelelaka va swi lava hi mbilu hinkwayo ku fikela kwihi nileswaku ripfumelo ra vona ri tiye ku fikela kwihi a nga si hlamula swikhongelo swa vona.a
19. I yini leswi Yesu a swi endleke minkarhi hinkwayo, naswona ha yini hi fanele hi n’wi tekelela?
19 Yingisa Yehovha hi ku helela. Minkarhi hinkwayo Yesu a a endla swilo leswi tsakisaka Tata wakwe. Minkarhi yin’wana a swi nga n’wi oloveli Yesu ku endla leswi Tata wakwe a a lava swona. Kambe, u byele Tata wakwe hi ku tiyiseka a ku: “Ku nga endleki ku rhandza ka mina, kambe a ku endleke ka wena.” (Luka 22:42) Tivutise, ‘Xana ndzi yingisa Xikwembu hambiloko swi nga ndzi oloveli?’ Ku yingisa Xikwembu i swa nkoka leswaku hi kuma vutomi. Hi fanele hi xi yingisa hi ku helela hikuva hi xona lexi xi hi vumbeke, i Xihlovo xa vutomi bya hina naswona hi xona xi hi hlayisaka. (Ps. 95:6, 7) Ku hava nchumu wo antswa ku tlula ku yingisa. Xikwembu a xi nge hi amukeli loko hi nga xi yingisi.
20. I yini leswi vutomi bya Yesu a byi dzike eka swona naswona hi nga n’wi tekelela njhani?
20 Yi tive kahle Bibele. Loko Yesu a kaneta miringo leyi kongomeke ya Sathana leyi a yi hlasela ripfumelo rakwe, u tshahe Matsalwa. (Luka 4:1-13) Yesu u tirhise Rito ra Xikwembu loko a hlamula vanhu va vukhongeri lava a va n’wi kaneta. (Mat. 15:3-6) Vutomi hinkwabyo bya Yesu a byi dzike eku tiveni ka nawu wa Xikwembu ni ku wu hetisisa. (Mat. 5:17) Na hina hi lava ku wundla mianakanyo ya hina hi Rito ra Xikwembu leri tiyisaka ripfumelo. (Filp. 4:8, 9) Ku kuma nkarhi wa dyondzo ya munhu hi yexe ni dyondzo ya ndyangu swi nga ha tika eka van’wana va hina. Kambe, ematshan’weni yo kuma nkarhi, hi nga ha fanela ku tiendlela nkarhi.—Efe. 5:15-17.
21. Hi rihi lunghiselelo leri hi nga ri tirhisaka leswaku ri hi pfuna ku tiva Rito ra Xikwembu ku antswa ni ku ri tirhisa?
21 “Hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha” ri hi pfune leswaku hi va ni nkarhi wa dyondzo ya munhu hi yexe ni dyondzo ya ndyangu hi ku simeka lunghiselelo ra Vugandzeri bya Ndyangu vhiki ni vhiki. (Mat. 24:45) Xana u ri tirhisa hi vutlhari lunghiselelo leri? Leswaku u va ni mianakanyo ya Kreste, xana edyondzweni ya wena u nga katsa tinhloko-mhaka leti u ti hlawuleke hi ku landzelelana ka tona ta tidyondzo leti Yesu a ti dyondziseke? U nga tirhisa Watch Tower Publications Index leswaku u kuma rungula leri u tsakelaka ku dyondza ha rona. Hi xikombiso, ku sukela hi 2008 ku fikela hi 2010, Xihondzo xo Rindza xa nkandziyiso wa vanhu hinkwavo xi ni nxaxamelo wa swihloko swa 12 leswi nga ni nhloko-mhaka leyi nge “Leswi Hi Nga Swi Dyondzaka Eka Yesu.” U nga ha lava ku tirhisa swihloko leswi eka dyondzo ya wena. Ku sukela hi 2006, Xalamuka! yi ni swihloko leswi nge “U Nga Hlamula Njhani?” Xivutiso lexi xi endleriwe ku hi pfuna leswaku hi engetela ni ku dzikisa vutivi bya hina bya Rito ra Xikwembu. Ha yini nkarhi na nkarhi mi nga tirhisi swihloko swo tano eVugandzerini bya n’wina bya Ndyangu?
Hi Nga Yi Hlula Misava
22, 23. Hi fanele hi endla yini leswaku hi hlula misava?
22 Leswaku hi kongomisiwa hi moya wa Xikwembu hi fanele hi papalata moya wa misava. Ku wu papalata a swi olovi. Swi nga ha lava matshalatshala ni ku lwa hi matimba. (Yudha 3) Kambe hi nga hlula! Yesu u byele vadyondzisiwa vakwe a ku: “Emisaveni mi ni nhlomulo, kambe tiyani timbilu! Misava ndzi yi hlurile.”—Yoh. 16:33.
23 Na hina hi nga hlula misava loko hi papalata moya wa yona naswona hi endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi amukela moya wa Xikwembu. Hakunene, “loko Xikwembu xi ri xa hina, i mani loyi a nga ta lwa na hina?” (Rhom. 8:31) Loko hi amukela moya wa Xikwembu naswona hi landzela nkongomiso lowu nga eBibeleni, hi ta kuma ku eneriseka, ku rhula, ntsako ni ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyintshwa leyi nga kwala nyongeni.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Leswaku u kuma rungula leri engetelekeke, hlaya buku leyi nge Xana Bibele Yi Dyondzisa Yini Hakunene? eka matluka 170-173.
Wa Tsundzuka Xana?
• Ha yini moya wa misava wu tinyike matimba?
• Hi swihi swivutiso swa mune leswi hi faneleke hi tivutisa swona?
• Hi swihi swilo swinharhu leswi hi swi dyondzaka eka Yesu malunghana ni ku amukela moya wa Xikwembu?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 8]
Swi tise ku yini leswaku tintsumi tin’wana ti hundzuka madimona?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]
Sathana u tirhisa moya wa misava leswaku a lawula vanhu, kambe hi nga chupula eka nkucetelo wa wona