Hanya Hi Ku Pfumelelana Ni Xikhongelo Xa Yesu Lexi Kombisaka Rirhandzu

1, 2. Hlamusela leswi Yesu a swi endleleke vaapostola vakwe vo tshembeka endzhaku ka loko va tlangele Paseka hi 33 C.E.

A KU ri hi madyambu ya Nisani 14 hi lembe ra 33 C.E. Yesu ni vanakulobye vakwe a va ha ku heta ku tlangela Paseka leyi a yi va tsundzuxa ndlela leyi Xikwembu xi va kutsuleke ha yona vakokwa wa vona evuhlongeni aEgipta. Kambe vadyondzisiwa vakwe vo tshembeka a va ta vona ndlela leyikulu leyi a va ta kuma “ku kutsuriwa loku nga heriki” ha yona. Hi siku leri landzelaka, Murhangeri wa vona la nga riki na xidyoho a a ta dlayiwa hi valala vakwe. Kambe xiendlo xexo xa tihanyi a xi ta hundzuka nkateko. Ngati ya Yesu leyi a yi ta halatiwa a yi ta endla leswaku vanhu hinkwavo va kutsuriwa eka xidyoho ni rifu.—Hev. 9:12-14.

² Leswaku Yesu a tiyiseka leswaku a hi ri rivali lunghiselelo leri ra rirhandzu, u simeke xiendlakalo lexintshwa lexi a xi ta endliwa lembe ni lembe lexi a xi ta siva Paseka. Sweswo u swi endle hi ku phema xinkwa lexi nga riki na comela ivi a xi hundzisela eka vaapostola vakwe vo tshembeka va 11, kutani a ku: “Leswi swi vula miri wa mina lowu nga ta nyikeriwa hikwalaho ka n’wina. Tshamani mi ri karhi mi endla leswi leswaku mi ndzi tsundzuka.” U endle leswi fanaka ni hi xinwelo xa vhinyo yo tshwuka, a ku eka vona: “Xinwelo lexi xi vula ntwanano lowuntshwa hikwalaho ka ngati ya mina, leyi nga ta halateriwa n’wina.”—Luka 22:19, 20.

 3. (a) Hi kwihi ku cinca lokukulu loku veke kona endzhaku ka loko Yesu a file? (b) Hi swihi swivutiso leswi hi faneleke hi tivutisa swona malunghana ni xikhongelo xa Yesu lexi nga eka Yohane ndzima 17?

³ Ntwanano wa khale wa Nawu lowu a wu ri kona exikarhi ka Xikwembu ni tiko ra Vaisrayele va ntumbuluko a wu ta hela ku nga ri khale. A wu ta siviwa hi ntwanano lowuntshwa lowu a wu ta va kona exikarhi ka Yehovha ni valandzeri va Yesu lava totiweke. Yesu a a karhateka swinene hi vuhlayiseki bya tiko leri lerintshwa ra moya. Vaisrayele va ntumbuluko a va nga ri na vun’we eka ndlela leyi a va gandzela Xikwembu ha yona naswona sweswo a swi tisa xisandzu lexikulu evitweni ra xona leri kwetsimaka. (Yoh. 7:45-49; Mint. 23:6-9) Ku hambana ni sweswo, Yesu a a lava leswaku valandzeri vakwe va tshama va ri ni vun’we leswaku va kota ku tirhisana kahle leswaku va yisa ku dzuneka evitweni ra Xikwembu. Kutani, xana Yesu u endle yini? U vule xikhongelo xo saseka swinene lexi munhu wihi na wihi a nga vaka ni lunghelo ro xi hlaya. (Yoh. 17:1-26; vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.) Hi nga ha tivutisa hi ku, “Xana Xikwembu xi xi hlamurile xikhongelo xa Yesu?” Nakambe hi fanele hi tikambisisa ivi hi tivutisa hi ku, “Xana ndzi hanya hi ku pfumelelana na xona?”

4, 5. (a) Hi dyondza yini eka xiyenge xo sungula xa xikhongelo xa Yesu? (b) Yehovha u xi hlamule njhani xikombelo lexi Yesu a xi endleke?

⁴ Yesu u dyondzise vadyondzisiwa vakwe swilo swo tala swinene malunghana ni Xikwembu kukondza ku va vusiku swinene. Endzhaku ka sweswo u tlakusele mahlo yakwe etilweni ivi a khongela a ku: “Tatana, nkarhi wu fikile; vangamisa n’wana wa wena, leswaku n’wana wa wena a ta ku vangamisa, hilaha u n’wi nyikeke hakona matimba ehenhla ka nyama hinkwayo, leswaku nhlayo ya hinkwavo lava u n’wi nyikeke vona, a va nyika vutomi lebyi nga heriki. . . . Ndzi ku vangamisile emisaveni, leswi ndzi heteke ntirho lowu u ndzi nyikeke leswaku ndzi wu endla. Kutani sweswi wena, Tatana, ndzi vangamise etlhelo ka wena hi ku vangama loku ndzi veke na kona etlhelo ka wena misava yi nga si va kona.”—Yoh. 17:1-5.

⁵ Xiya leswaku Yesu u sungule xikhongelo xakwe hi swilo leswi a a swi teka swi ri swa nkoka ngopfu eka yena. Nchumu lowu a a karhateka ngopfu ha wona a ku ri ku kwetsimisiwa ka Tata wakwe wa le tilweni, naswona leswi swi fambisana ni xikombelo xakwe xo sungula exikhongelweni xakwe xa xikombiso lexi nge: “Tatana, vito ra wena a ri kwetsimisiwe.” (Luka 11:2) Endzhaku ka sweswo, Yesu u khongele hi swilaveko swa vadyondzisiwa vakwe leswaku “a va nyika vutomi lebyi nga heriki.” Kutani endzhaku ka swona, Yesu u endle xikombelo a ku: “Tatana, ndzi vangamise etlhelo ka wena hi ku vangama loku ndzi veke na kona etlhelo ka wena misava yi nga si va kona.” Yehovha u hakele N’wana wakwe wo tshembeka hi ku n’wi nyika swo tlula leswi a swi kombeleke, u nyike Yesu “vito lerinene ngopfu ku tlula mavito” ya tintsumi hinkwato.—Hev. 1:4.

 6. Vaapostola a va fanele va endla yini leswaku va kuma vutomi lebyi nga heriki, naswona hi swi tivisa ku yini leswaku va swi endlile sweswo?

⁶ Yesu u tlhele a khongela hi nchumu lowu hina vadyohi hi faneleke hi wu endla leswaku hi ta fanelekela ku kuma nyiko leyi leyikulu ya vutomi lebyi nga heriki. (Hlaya Yohane 17:3.) U vule leswaku hi fanele hi hambeta hi ‘nghenisa vutivi’ hi Xikwembu na hi Kreste. Ndlela yin’wana yo endla sweswo yi katsa ku tirhisa mahlo ni tindleve ta hina leswaku hi dyondza leswi engetelekeke hi Yehovha ni hi N’wana wakwe. Kasi ndlela yin’wana ya nkoka yo nghenisa vutivi hi Xikwembu i ku tsakela ku tirhisa leswi hi swi dyondzeke ha xona. Ana se vaapostola a va swi endlile swilo leswimbirhi hikuva Yesu u khongele a ku: “Marito lawa u ndzi nyikeke wona ndzi va nyike wona, naswona va ma amukerile.” (Yoh. 17:8) Kambe leswaku va kuma vutomi lebyi nga heriki, a va fanele va tshama va ri karhi va anakanyisisa hi rito ra Xikwembu va tlhela va swi tirhisa evuton’wini bya vona leswi va swi dyondzeke. Xana vaapostola vo tshembeka va swi kotile ku hambeta va endla tano vutomi bya vona hinkwabyo bya laha misaveni? Hakunene va swi kotile. Sweswo hi swi tiva hikwalaho ka leswi vito ra un’wana ni un’wana wa vona ri tsaleriweke makumu eka maribye ya masungulo ya 12 ya Yerusalema Lowuntshwa wa le tilweni.—Nhlav. 21:14.

 7. Xana ku ‘tiva’ Xikwembu swi katsa yini, naswona ha yini swi ri swa nkoka swinene?

⁷ Hi ku ya hi vativi va Xigriki, xiga xa Xigriki lexi hundzuluxeriweke xi va “ku nghenisa . . . vutivi” xi nga ha tlhela xi hundzuluxeriwa xi va “va fanele va ya emahlweni va tiva.” Tinhlamuselo letimbirhi ta fambisana naswona hatimbirhi i ta nkoka. Xisweswo, xiga lexi nge ‘ku nghenisa vutivi’ eBibeleni xi kombetela eka nchumu lowu yaka emahlweni wu endleka, leswi nga ta endla leswaku munhu a va ni lunghelo ra ku ‘tiva’ Xikwembu. Hambiswiritano, ku tiva Munhu la tlakukeke swinene evuakweni hinkwabyo a swi katsi ku tiva timfanelo ni xikongomelo xa Xikwembu ntsena. Ku tiva Yehovha swi katsa ku n’wi rhandza hi mbilu hinkwayo ni ku rhandza vapfumeri-kulorhi. Bibele yi ri: “Loyi a nga riki na rirhandzu a nga tivi Xikwembu.” (1 Yoh. 4:8) Hikwalaho, ku tiva Xikwembu swi katsa ku xi yingisa. (Hlaya 1 Yohane 2:3-5.) Mawaku lunghelo lerikulu ra ku va un’wana wa vanhu lava tivaka Yehovha! Kambe vuxaka lebyi bya risima byi nga lahleka hilaha swi veke hakona eka Yudasi Iskariyota. A hi tikarhateleni ku byi hlayisa. Loko hi endla tano, eku heteleleni hi ta fanelekela ku kuma nyiko leyikulu ya vutomi lebyi nga heriki.—Mat. 24:13.

8, 9. Hi nkarhi wa vutirheli bya Yesu bya laha misaveni, hi wihi nchumu lowu a wu ri wa nkoka swinene evuton’wini byakwe, naswona hi wihi ndhavuko wa vukhongeri lowu a a wu venga?

⁸ Endzhaku ko hlaya xikhongelo xa Yesu lexi kumekaka eka Yohane ndzima 17, i mani la nga kanakanaka leswaku Yesu a a va rhandza swinene vaapostola vakwe naswona na hina wa hi rhandza swinene? (Yoh. 17:20) Kambe hi fanele hi tsundzuka leswaku ku ponisiwa ka hina a hi nchumu lowu Yesu a a karhateka ngopfu ha wona. Nchumu lowu a wu ri wa nkoka swinene eka yena ku suka eku sunguleni ku fika emakumu ka vutirheli byakwe bya laha misaveni a ku ri ku kwetsimisiwa ni ku vangamisiwa ka vito ra Tata wakwe. Hi xikombiso, loko Yesu a vulavula hi vutirheli byakwe esinagogeni eNazareta, u hlaye marito lama nga eka buku-nsongwa ya Esaya lama nge: “Moya wa Yehovha wu le henhla ka mina, hikuva u ndzi tote leswaku ndzi vula mahungu lamanene eka swisiwana.” Handle ko kanakana loko Yesu a hlaya marito wolawo, u fanele a ri vule kahle vito ra Xikwembu.—Luka 4:16-21.

⁹ Hi ku ya hi ndhavuko wa Vayuda, khale swinene Yesu a nga si ta laha misaveni, varhangeri va vukhongeri a va nga va pfumeleli vanhu ku tirhisa vito ra Xikwembu. Hi nga tiyiseka leswaku Yesu a a wu venga ndhavuko wolowo lowu nga sekeriwangiki eMatsalweni. U byele vakaneti vakwe a ku: “Ndzi te hi vito ra Tatana, kambe a mi ndzi amukeli; loko a ku lo fika munhu un’wana hi vito ra yena n’wini, a mi ta n’wi amukela.” (Yoh. 5:43) Kutani, loko ku sale masiku ma nga ri mangani emahlweni ka rifu rakwe, Yesu u hlamusele nchumu wa nkoka swinene eka yena loko a khongela a ku: “Tatana, vangamisa vito ra wena.” (Yoh. 12:28) Hikwalaho a hi fanelanga hi hlamala leswi Yesu a vulavuleke hi ku vangamisa vito ra Tata wakwe exikhongelweni hinkwaxo lexi hi nga le ku xi tlhuvutseni.

10, 11. (a) Yesu u endle njhani leswaku vito ra Tata wakwe ri tiviwa? (b) Vadyondzisiwa va Yesu va fanele va tirha va ri ni xikongomelo xihi?

¹⁰ Yesu u khongerile a ku: “Vito ra wena ndzi ri kombise vanhu lava u ndzi nyikeke vona emisaveni. A va ri va wena, kambe u ndzi nyike vona, naswona va hlayise rito ra wena. Nakambe, a ndza ha ri kona emisaveni, kambe vona va le misaveni naswona ndzi ta eka wena. Tatana wo Kwetsima, va rindze hikwalaho ka vito ra wena leri u ndzi nyikeke rona, leswaku va va un’we ku fana na hina.”—Yoh. 17:6, 11.

¹¹ Ku tivisa vadyondzisiwa vakwe vito ra Tata wakwe a swi katsa swo tala swinene ku tlula ku va byela vito rero ntsena. Yesu u tlhele a va pfuna ku twisisa leswi vito ra Xikwembu ri vulaka swona, a va dyondzisa timfanelo ta xona leti hlamarisaka ni ndlela ya rirhandzu leyi xi tirhisanaka na hina ha yona. (Eks. 34:5-7) Ku engetela kwalaho, leswi Yesu se a nga Hosi etilweni u hambeta a pfuna vadyondzisiwa vakwe ku endla leswaku vito ra Yehovha ri tiviwa emisaveni hinkwayo. Va fanele va endla tano hi xikongomelo xihi? Xa leswaku ku hlengeletiwa vadyondzisiwa lava engetelekeke, makumu ya mafambiselo lawa yo homboloka ya swilo ma nga si fika. Kutani, Yehovha u ta tiendlela vito lerikulu loko a ponisa timbhoni takwe to tshembeka.—Ezek. 36:23.

12. Hi swihi swilo swinharhu leswi hi faneleke hi swi endla leswaku swilo swi hi fambela kahle entirhweni wa hina wo ponisa vutomi?

¹² Loko Yesu a ha ri laha misaveni, u tirhe hi matimba leswaku a pfuna vadyondzisiwa vakwe va hlula ku tsana ka vona. Leswi a swi ri swa nkoka leswaku va hetisisa ntirho lowu Yesu a wu sunguleke. Yesu u khongele a ku: “Tanihi leswi u ndzi rhumeke emisaveni, na vona ndzi va rhumile emisaveni.” Leswaku swilo swi va fambela kahle entirhweni lowu wo ponisa vutomi, Yesu u kandziyise swilaveko swinharhu swa nkoka. Xo sungula, u khongelele leswaku vadyondzisiwa vakwe va nga vi xiphemu xa misava leyi yo homboloka ya Sathana. Xa vumbirhi, u khongelele leswaku vadyondzisiwa vakwe va kwetsimisiwa kumbe va tshama va ri karhi va kwetsima hi ku yingisa Rito ra Xikwembu. Xa vunharhu, Yesu u kombele hi ku phindha-phindha leswaku vadyondzisiwa vakwe va va ni vun’we hilaha yena ni Tata wakwe va nga ni vun’we. Leswi swi lava leswaku hi tikambisisa. Un’wana ni un’wana wa hina u fanele a tivutisa, ‘Xana ndzi hanya hi ku pfumelelana ni swikombelo swinharhu swa Yesu?’ Leswi Yesu a vulavuleke hi swilo leswi, a a kombisa leswaku wa tshemba ‘leswaku misava yi ta kholwa leswaku u rhume hi Yehovha.’—Hlaya Yohane 17:15-21.

13. Xikhongelo xa Yesu xi hlamuriwe njhani hi lembe-xidzana ro sungula C.E.?

¹³ Loko hi dyondza buku ya Bibele leyi taka endzhaku ka Tievhangeli ta mune, ku nga buku ya Mintirho ya Vaapostola, hi nga swi vona leswaku xikhongelo xa Yesu xi hlamuriwile. Anakanya hi ku avana loku a ku ta va ku ve kona exikarhi ka Vakreste vo sungula, lava exikarhi ka vona a ku ri ni Vayuda ni Vamatiko, lava fuweke ni swisiwana, mahlonga ni vini va mahlonga. Kambe, hinkwavo va ve ni vun’we lebyikulu ngopfu lerova va fanisiwe ni swirho swa miri swo hambana-hambana laha Yesu a a ri nhloko ya vona. (Efe. 4:15, 16) Hakunene xolexo i xiendlo xa singita emisaveni ya Sathana leyi avaneke! Ku dzuneka hinkwako ku fanele ku yisiwa eka Yehovha loyi a endleke leswaku vun’we byebyo byi va kona hi ku tirhisa moya wakwe lowo kwetsima lowu nga ni matimba.—1 Kor. 3:5-7.

14. Xikhongelo xa Yesu xi hlamuriwe njhani eminkarhini ya manguva lawa?

¹⁴ Khombo ra kona, vun’we byolebyo byi herile endzhaku ka ku fa ka vaapostola. Kambe, hilaha swi profetiweke hakona, ku ve ni vugwinehi lebyikulu lebyi vangeke mimpambukwa leyi avaneke ya Vujagana. (Mint. 20:29, 30) Kambe hi 1919, Yesu u ntshunxe valandzeri vakwe lava totiweke evuhlongeni bya vukhongeri bya mavunwa kutani a va hlengeleta eka “xiboho lexi hetisekeke xa vun’we.” (Kol. 3:14) Ntirho wa vona wo chumayela wu ve ni vuyelo byihi emisaveni hinkwayo? Vanhu vo tlula timiliyoni ta nkombo va “tinyimpfu tin’wana” lava humaka “eka matiko hinkwawo ni tinyimba hinkwato ni vanhu hinkwavo ni tindzimi hinkwato,” va tisiwile leswaku va va ntlhambi wun’we ni vatotiwa va Xikwembu. (Yoh. 10:16; Nhlav. 7:9) Hakunene leyi i nhlamulo yo hlamarisa ya xikhongelo xa Yesu lexi nge, “misava yi ta tiva leswaku [Yehovha] u ndzi rhumile ni leswaku u va rhandzile hilaha u ndzi rhandzeke hakona”!—Yoh. 17:23.

15. Hi xihi xikombelo xo hlawuleka lexi Yesu a xi endleke malunghana ni vadyondzisiwa vakwe lava totiweke?

¹⁵ Nimadyambu hi Nisani 14, Yesu u nyike vaapostola vakwe ku vangama kumbe a va fundzha hi ku endla ntwanano na vona leswaku va ta fuma na yena eMfun’weni wakwe. (Luka 22:28-30; Yoh. 17:22) Hikwalaho, Yesu u khongele malunghana ni hinkwavo lava a va ta va valandzeri vakwe lava totiweke, a ku: “Tatana, malunghana ni leswi u ndzi nyikeke swona, ndzi navela leswaku, laha ndzi nga kona, na vona va va na mina, leswaku va vona ku vangama ka mina loku u ndzi nyikeke kona, hikuva u ndzi rhandzile misava yi nga si va kona.” (Yoh. 17:24) Tinyimpfu tin’wana ta Yesu a ti vi ni mavondzo kambe ta tsaka hi hakelo leyi nga ta kumiwa hi vatotiwa kutani leswi i vumbhoni byin’wana bya leswaku Vakreste hinkwavo va ntiyiso va ni vun’we hakunene namuntlha.

16, 17. (a) I yini leswi Yesu a vuleke leswaku u ta hambeta a swi endla loko a gimeta xikhongelo xakwe? (b) Hi fanele hi tiyimisela ku endla yini?

¹⁶ Leswi vanhu vo tala va dyondzisiwaka mavunwa hi vafundhisi, va hlawula ku honisa vumbhoni lebyi nga le rivaleni bya leswaku Yehovha u ni vanhu lava nga ni vun’we lava n’wi tivaka kahle. A swi ri tano ni le nkarhini wa Yesu. Hikwalaho u gimete xikhongelo xakwe hi marito lawa lama tsakisaka: “Tatana wo lulama, hakunene, misava a yi ku tivanga; kambe mina ndza ku tiva, naswona lava va swi tivile leswaku u ndzi rhumile. Kutani ndzi va tivise vito ra wena naswona ndzi ta ri tivisa, leswaku rirhandzu leri u ndzi rhandzeke ha rona ri va eka vona kutani mina ndzi va ni vun’we na vona.”—Yoh. 17:25, 26.     

¹⁷ I mani loyi a nga alaka leswaku Yesu u hanye hi ku pfumelelana ni xikhongelo xakwe? Tanihi Nhloko ya vandlha, u ya emahlweni a hi pfuna ku tivisa van’wana vito ra Tata wakwe ni xikongomelo xakwe. Onge hi nga ya emahlweni hi titsongahatela vunhloko byakwe hi ku hisekela ku yingisa xileriso xakwe xo chumayela ni ku endla vanhu vadyondzisiwa. (Mat. 28:19, 20; Mint. 10:42) Onge na hina hi nga tirha hi matimba leswaku hi kondletela vun’we bya hina bya risima. Loko hi endla swilo leswi, hi ta va hi hanya hi ku pfumelelana ni xikhongelo xa Yesu, kutani sweswo swi ta endla leswaku vito ra Yehovha ri vangamisiwa ivi hina hi kuma ntsako lowu nga heriki.