NHLOKOMHAKA LEYI DYONDZIWAKA 6
Tshemba Ndlela Leyi Yehovha A Endlaka Swilo Hayona
“Ribye, ntirho wakwe wu hetisekile, tindlela takwe hinkwato ti lulamile. Xikwembu xo tshembeka, lexi nga endliki swo homboloka; xi lulamile naswona a xi na xisandzu.”—DET. 32:4.
RISIMU 3 Matimba, Ntshembo Ni Mutiyisi Wa Hina
LESWI HI NGA TA SWI DYONDZAa
1-2. (a) Hikwalahokayini vo tala namuntlha swi va tikela ku tshemba valawuri? (b) Hi ta bula hi yini eka nhlokomhaka leyi?
VO TALA namuntlha swa va tikela ku tshemba valawuri. Va tivonele hi ya vona leswaku ko tala mifumo yi seketela swigwili ivi yi swi langutela ebodlheleni swisiwana. Bibele yi ri: “Munhu u fuma munhu un’wana ku n’wi endla swo biha.” (Ekl. 8:9) Xo biha no tlurisa, varhangeri va vukhongeri va ni vukungundzwana naswona sweswo swi endle vo tala va nga ha lavi ku twa nchumu hi Xikwembu. Hikwalaho, loko munhu a pfumela ku dyondza na hina Bibele, hi langutana ni ntlhontlho wo n’wi pfuna ku tshemba Yehovha ni lava rhangelaka enhlanganweni Wakwe.
2 A hi swichudeni swa Bibele ntsena leswi faneleke swi dyondza ku tshemba Yehovha ni nhlangano wakwe. Hambi ku ri hina lava ku nga khale hi tirhela Yehovha, a hi fanelanga hi kanakana leswaku ndlela leyi a endlaka swilo hayona hi leyinene. Mikarhi yin’wana hi nga ha langutana ni swiyimo swo tika leswi nga ringaka ndlela leyi hi n’wi tshembaka hayona Yehovha. Eka nhlokomhaka leyi, hi ta bula hi swiyimo swinharhu leswi ripfumelo ra hina ri nga ringiwaka eka swona: (1) loko hi hlaya mhaka yo karhi eBibeleni, (2) loko hi kuma nkongomiso lowu humaka enhlanganweni wa Yehovha ni (3) loko hi langutana ni swiyimo swo tika enkarhini lowu taka.
TSHEMBA YEHOVHA LOKO U HLAYA BIBELE
3. Xana timhaka to karhi leti hi ti hlayaka eBibeleni, ti nga ringa ripfumelo ra hina eka Yehovha hi ndlela yihi?
3 Loko hi hlaya Rito ra Xikwembu, hi nga ha va ni swivutiso mayelana ni ndlela leyi Yehovha a va khomeke hayona vanhu van’wana ni swiboho leswi a swi endleke. Hi xikombiso, eka buku ya Tinhlayo hi kuma leswaku Yehovha u gweve Muisrayele rifu hileswi a rhoteleke tihunyi hi Savata. Nakambe eka Samuwele wa vumbirhi, hi kuma leswaku hi ku famba ka nkarhi Yehovha u rivalele Hosi Davhida hambileswi a endleke vuoswi ni ku dlaya hi vomu. (Tinhl. 15:32, 35; 2 Sam. 12:9, 13) Hi nga ha tivutisa leswi: ‘Hikwalahokayini Yehovha a rivalele Davhida loyi a dlayeke hi vomu ni ku endla vuoswi kambe a n’wi gwevela rifu wanuna luya wo rhotela tihunyi?’ Leswaku hi kota ku hlamula xivutiso lexi, xiya swilo swinharhu leswi hi faneleke hi swi tsundzuka loko hi hlaya Bibele.
4. Matsalwa ya Genesa 18:20, 21 na Deteronoma 10:17 ma yi tiyisa njhani ndlela leyi hi tshembaka vuavanyisi bya Yehovha hayona?
4 A hi mikarhi hinkwayo Bibele yi boxaka vuxokoxoko hinkwabyo bya mhaka yo karhi. Hi xikombiso ha swi tiva leswaku Davhida u hundzuke hi mbilu hinkwayo. (Ps. 51:2-4) Kambe hi nga ku yini hi wanuna luya a tluleke nawu wa Savata? Xana u tisorile hileswi a swi endleke? Xana u tshame a tlula milawu yin’wana ya Yehovha? Xana a a nyikiwile switsundzuxo ivi a swi ba hi makatla? Bibele a yi vuli nchumu. Hambiswiritano, ha tiyiseka hi leswi: Yehovha a ‘nga endli swo homboloka.’ (Det. 32:4) Loko a teka swiboho, u va a ri ni vuxokoxoko hinkwabyo, a nga teki swiboho hi ku ya hi mavarivari ya vanhu, a nga hlawuli ndluwa a siya hove kumbe a kuceteriwa hi nchumu wun’wana ni wun’wana lowu endlaka vanhu va teka swiboho leswi hoxeke. (Hlaya Genesa 18:20, 21; Deteronoma 10:17.) Loko hi ya hi dyondza hi Yehovha ni milawu yakwe, swi ta endla leswaku hi tshemba vuavanyisi byakwe. Hambiloko leswi hi swi hlayaka eBibeleni swi endla hi tivutisa swivutiso swo karhi, ha tiyiseka leswaku Yehovha “u lulamile etindleleni takwe hinkwato.”—Ps. 145:17.
5. Xidyoho lexi hi velekiweke na xona xi yi khumba njhani ndlela leyi hi avanyisaka ha yona? (Vona bokisi leri nge, “Xidyoho Xi Endla Hi Nga Yi Twisisi Mhaka Hi Ku Helela.”)
5 Xidyoho lexi hi velekiweke na xona xi endla hi avanyisa hi ndlela leyi hoxeke. Leswi hi endliweke hi xifaniso xa Xikwembu, a hi tsaki loko hi vona vanhu va nga khomiwi kahle. (Gen. 1:26) Kambe leswi hi velekiweke na xidyoho, hi nga languta mhaka hi tihlo leri hoxeke hambiloko hi ehleketa leswaku hi ni vuxokoxoko hinkwabyo. Hi xikombiso, ehleketa hi ndlela leyi Yonasi a a hlundzuke hayona hileswi Yehovha a kombiseke vanhu va le Ninivha musa. (Yon. 3:10–4:1) Kambe xiya leswi endlekeke. Vaninivha vo tlula 120 000, lava hundzukeke va ponile! Leswi swi lo ndlangandla leswaku i Yonasi loyi a avanyiseke hi ndlela leyi hoxeke, ku nga ri Yehovha.
6. Hikwalahokayini Yehovha a nga boheki ku hi hlamusela swiboho swakwe?
6 A swi bohi ku va Yehovha a hlamusela vanhu swivangelo swa swiboho swakwe. I ntiyiso leswaku enkarhini lowu nga hundza, Yehovha a a pfumelela malandza yakwe ma vula ndlela leyi ma titwaka hayona hi swiboho leswi a swi tekeke kumbe leswi a a lava ku swi teka. (Gen. 18:25; Yon. 4:2, 3) Mikarhi yin’wana a a hlamusela xivangelo xa xiboho xakwe. (Yon. 4:10, 11) Kambe a swo boha leswaku Yehovha a hi hlamusela xivangelo xo va a teka xiboho. Leswi a nga Muvumbi wa hina, a nga lavi mpfumelelo wa hina leswaku a endla swiboho swo karhi.—Esa. 40:13, 14; 55:9.
TSHEMBA YEHOVHA LOKO U NYIKIWA NKONGOMISO
7. Hi nga ha langutana ni ntlhontlho wihi naswona hikwalahokayini?
7 Hi vula hi nga tipfinyingi leswaku mikarhi hinkwayo Yehovha u endla leswinene. Kambe swi nga ha va ntlhontlho ku yingisa lava a va hlawuleke ku rhangela. Hi nga ha tivutisa loko lava rhangelaka va landzela nkongomiso wa Yehovha kumbe loko va tiendlela ku rhandza. Kumbexana lava a va hanya emikarhini ya ku tsariwa ka Bibele a va titwa tano. Xiya swikombiso leswi hi buleke hi swona eka ndzimana 3. Xaka ra wanuna luya wo tlula nawu wa Savata, ri nga ha va ri tivutisile loko Muxe a rhange a vulavula ni Xikwembu a nga si n’wi gwevela rifu. Nakambe leswi nsati wa Uriya lowa Muheti a endleke vuoswi na Davhida, swi nga endleka munghana wa Uriya a gimete hileswaku Davhida u balekele ku xupuriwa hileswi a nga hosi. Ntiyiso wa mhaka hileswaku a hi nge vuli ku hi tshemba Yehovha loko hi hluleka ku tshemba lava a va vekeke leswaku va rhangela naswona a va tshembaka.
8. Hi kwihi ku yelana loku nga kona exikarhi ka leswi vuriweke eka Mitirho 16:4, 5 ni ndlela leyi vandlha ra Vukreste ri endlaka swilo hayona namuntlha?
8 Namuntlha Yehovha u kongomisa nhlangano wakwe wa laha misaveni hi ku tirhisa “nandza wo tshembeka ni wo tlhariha.” (Mat. 24:45) Ku fana ni huvo leyi fumaka ya le nkarhini wa vaapostola, nandza loyi u rhangela vanhu va Xikwembu emisaveni hinkwayo ni ku nyika vakulu nkongomiso. (Hlaya Mitirho 16:4, 5.) Vakulu va yingisa nkongomiso wolowo. Hikwalaho, hi kombisa leswaku hi tshemba Yehovha hi ku yingisa nkongomiso lowu humaka eka nhlangano wakwe ni le ka vakulu.
9. Hi le ka xiyimo xihi laha swi nga hi tikelaka ku yingisa xiboho lexi tekiweke hi vakulu naswona hikwalahokayini?
9 Mikarhi yin’wana swi nga ha va ntlhontlho ku yingisa xiboho lexi tekiweke hi vakulu. Hi xikombiso, sweswinyana mavandlha ni miganga yo tala swi tlhele swi hleriwa hi vuntshwa. Vakulu va kombele vahuweleri van’wana ku rhurhela eka vandlha leri nga ni vahuweleri vatsongo. Loko ho komberiwa ku rhurhela evandlheni rin’wana, swi nga hi tikela ku siya vanghana ni ndyangu wa hina. Xana vakulu va byeriwa hi moya lowo kwetsima leswaku muhuweleri u fanele a ya evandlheni rihi? Nikatsongo. Sweswo swi nga endla swi ku tikela ku va yingisa. Kambe Yehovha wa va tshemba vakulu loko va endla swiboho, na hina hi fanele hi endla tano.b
10. Hikwalahokayini hi fanele hi tirhisana ni vakulu? (Vaheveru 13:17)
10 Hikwalahokayini hi fanele hi tirhisana ni vakulu ni ku tlhela hi seketela swiboho leswi va swi tekaka hambiloko hi nga swi twisisi? Hikuva loko hi endla tano, hi kondletela vun’we evandlheni ra Xikwembu. (Efe. 4:2, 3) Vandlha hinkwaro ra vuyeriwa loko hinkwerhu hi yingisa swiboho leswi tekiweke hi vakulu. (Hlaya Vaheveru 13:17.) Xa nkoka swinene, hi kombisa Yehovha leswaku ha n’wi tshemba hi ku tirhisana ni lava a va vekeke leswaku va hi rhangela.—Mit. 20:28.
11. Hi nga pfuniwa hi yini leswaku hi tshemba nkongomiso lowu vakulu va hi nyikaka wona?
11 Ku tsundzuka leswaku vakulu va rhanga va khongela leswaku va kongomisiwa hi moya lowo kwetsima va nga se teka swiboho, swi ta hi pfuna hi yingisa nkongomiso lowu va hi nyikaka wona. Nakambe, va kambisisa misinya ya milawu ya Bibele hi vukheta ni nkongomiso lowu humaka eka nhlangano wa Yehovha. Va swi navela hi mbilu hinkwayo ku tsakisa Yehovha ni ku khathalela vanhu vakwe. Vavanuna lava vo tshembeka va swi tiva leswaku va ta tihlamulela eka Xikwembu hikwalaho ka ndlela leyi va yi endlaka hayona mitirho ya vona. (1 Pet. 5:2, 3) Ehleketa hi mhaka leyi: Emisaveni leyi pfumalaka vun’we hikwalaho ko hambana ka tinxaka ta vanhu, vukhongeri ni swa tipolitiki, vanhu va Yehovha va n’wi gandzela hi vun’we. Sweswo swi koteka hileswi Yehovha a katekisaka nhlangano wakwe!
12. I yini leswi vakulu va faneleke va swi kambisisa ku vona loko mudyohi a hundzukile?
12 Yehovha u nyike vakulu vutihlamuleri byo tiyiseka leswaku vandlha ri tshama ri basile. Loko Mukreste a endla xidyoho lexikulu, Yehovha u lava leswaku vakulu va kumisisa loko mudyohi a fanele a susiwa evandlheni kumbe e-e. Xa nkoka swinene, va fanele va vona loko mudyohi a tisola hi mbilu hinkwayo eka leswi a swi endleke. Mudyohi a nga ha vula leswaku u hundzukile, kambe xana wa swi venga leswi a swi endleke? Xana u tiyimisele ku xi thyaa, xidyoho xexo? Loko ku ri hileswaku u hlohloteriwe hi vanghana vo biha ku endla xidyoho, xana u tiyimisele ku va tshika? Vakulu va khongela eka Yehovha, va lavisisa ntiyiso wa mhaka hi vukheta, va kambisisa leswi Bibele yi swi vulaka ni ndlela leyi mudyohi a titwaka hayona hileswi a swi endleke. Eku heteleleni va nga ha teka xiboho xo tshika mudyohi evandlheni kumbe va n’wi susa.—1 Kor. 5:11-13.
13. Hi nga titwa njhani loko munghana kumbe xaka ra hina ri susiwile?
13 Ndlela leyi hi va tshembaka hayona vakulu yi nga ringiwa njhani? Loko munhu loyi a susiweke a nga ri xaka kumbe munghana, swi nga hi olovela ku amukela xiboho xa vakulu. Kambe a hi nge loyi a susiweke i munghana wa hina lonkulu. Hi nga ha vilerisiwa hileswaku vakulu a va yi lavisisanga kahle mhaka kumbe a va yi avanyisanga hi ndlela leyi Yehovha a a ta yi avanyisa hayona. I yini lexi nga hi pfunaka hi tshama hi ri ni langutelo lerinene hi xiboho xa vakulu?
14. I yini lexi nga hi pfunaka loko xiboho xo susa mudyohi xi hi khunguvanyisa?
14 Hi fanele hi tsundzuka leswaku ku susa mudyohi evandlheni i lunghiselelo ra Yehovha naswona swi vuyerisa vandlha ni ku pfuna mudyohi a hundzuka. Tamatisi ro bola ri borisa man’wana, swi tano na hi mudyohi la nga hundzukiki u va nkucetelo wo biha loko o tshikiwa evandlheni. (Gal. 5:9) Nakambe, a nga ha tsandzeka ku vona vukulu bya xidyoho xakwe naswona a nga ha vona ku ri hava xivangelo xo hundzuka leswaku a ta amukeriwa hi Yehovha. (Ekl. 8:11) Vakulu va byi teka byi ri bya nkoka vutihlamuleri bya vona kutani hi nga tiyiseka leswaku loko va susa mudyohi, va yi lavisise hi vukheta mhaka. Ku fana ni vaavanyisi va le nkarhini wa Vaisrayele, vakulu va swi tiva leswaku a va ‘avanyiseli munhu kambe va avanyisela Yehovha.’—2 Tikr. 19:6, 7.
TSHEMBA YEHOVHA SWESWI LESWAKU U KOTA KU N’WI TSHEMBA ENKARHINI LOWU TAKA
15. Hikwalahokayini hi fanele hi tshemba nkongomiso wa Yehovha sweswi?
15 Leswi makumu ma nga kwala nyongeni, hi fanele hi tshemba ndlela leyi Yehovha a endlaka swilo hayona ku tlula eku sunguleni. Hikwalahokayini? Hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu, hi nga ha nyikiwa nkongomiso lowu hi vonaka wu tika kumbe wu nga twali. I ntiyiso leswaku Yehovha a nge vulavuli na hina hi ku kongoma. U ta hi kongomisa hi ku tirhisa lava a va hlawuleke ku hi rhangela. Wolowo ku ta va ku nga ri wona nkarhi wo ehleketa kambirhi kumbe hi debyisa mavoko kutani hi ku: ‘Xana leswi swi huma eka Yehovha kumbe vakulu vo tisungulela?’ Xana u ta tshemba Yehovha ni nhlangano wakwe hi nkarhi wolowo? Nhlamulo yi titshege hi ndlela leyi u wu amukelaka hayona nkongomiso sweswi. Loko u nga bi mariri ku yingisa nkongomiso wa Yehovha sweswi, swi ta ku olovela ku wu yingisa hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu.—Luka 16:10.
16. Ndlela leyi hi byi tshembaka hayona vuavanyisi bya Yehovha yi ta ringiwa njhani enkarhini lowu taka?
16 Hi fanele hi ehleketisisa kahle hi ndlela leyi hi nga ta angula hayona eka vuavanyisi bya Yehovha enkarhini lowu taka. Sweswi hi navela leswaku onge maxaka ya hina ni vanhu vo tala va nga sungula ku tirhela Yehovha makumu ma nga si fika. Hi nkarhi wa Armagedoni, Yehovha hi ku tirhisa Yesu u ta va avanyisa. (Mat. 25:31-33; 2 Tes. 1:7-9) Swi ta va swi nga ri emavokweni ya hina ku hlawula leswaku i mani loyi a faneleke ku pona. (Mat. 25:34, 41, 46) Xana hi ta yi tshemba ndlela ya Yehovha yo avanyisa kumbe hi ta khunguvanyeka? Swi le rivaleni leswaku hi fanele hi tiyisa ndlela leyi hi tshembaka Yehovha sweswi leswaku hi ta kota ku n’wi tshemba ni le nkarhini lowu taka.
17. Hi ta vuyeriwa njhani eka ndlela leyi Yehovha a avanyisaka hayona loko makumu ma fika?
17 Anakanya ndlela leyi hi nga ta titwa hayona emisaveni leyintshwa loko hi vona vuyelo lebyi nga ta tisiwa hi vuavanyisi bya Yehovha. Vukhongeri bya mavunwa, mabindzu ya vukungundzwana ni mifumo ya tipolitiki leyi cinisaka vanhu gija ku ta fikela sweswi swi ta va swi nga ha ri kona. A ku nge he vi na mavabyi, ku dyuhala naswona a hi nge he feriwi hi maxaka ni vanghana. Sathana ni madimona va ta bohiwa malembe ya gidi. Swilo hinkwaswo swo biha leswi vangiweke hi ku xandzuka ka vona swi ta hela. (Nhlav. 20:2, 3) Hi ta tsaka swinene hileswi hi tshembeke ndlela leyi Yehovha a endlaka swilo hayona!
18. Hi dyondza yini eka xikombiso xa Vaisrayele lexi kumekaka eka Tinhlayo 11:4-6 na 21:5?
18 Xana hi ta langutana ni mitlhontlho emisaveni leyintshwa leyi nga ringaka ndlela leyi hi tshembaka Yehovha hayona? Tsundzuka leswi humeleleke Vaisrayele loko va ha ku tshunxiwa evuhlongeni bya le Egipta. Van’wana va sungule ku gungula hileswi a va tsundzuke switshongo leswi a va swi dya naswona a va yi langutela ehansi manna leyi Yehovha a a va nyika yona. (Hlaya Tinhlayo 11:4-6; 21:5.) Xana swi nga va tano hi hina loko nhlomulo lowukulu wu fika? A hi swi tivi leswaku ntirho wo basisa misava ni ku yi endla paradeyisi endzhaku ka nyimpi wu ta va wu tale ku fikela kwihi. Kumbexana eku sunguleni ntirho wu ta va wu lo vuya naswona swi nga endleka swilo swi tika. Xana hi ta gungula hileswi Yehovha a hi nyikaka swona hi nkarhi wolowo? Ha tiyiseka hi leswi: Loko hi tlangela leswi Yehovha a hi nyikaka swona sweswi, swi ta hi olovela ku swi tlangela ni le nkarhini lowu taka.
19. U nga swi katsakanya njhani leswi u swi dyondzeke eka nhlokomhaka leyi?
19 Mikarhi hinkwayo ndlela leyi Yehovha a endlaka swilo hayona i yinene. Hi fanele hi yi tshemba. Nakambe, hi fanela hi tshemba lava Yehovha a va tirhisaka leswaku va hi nyika swiletelo. Hi fanele hi tshemba leswi Yehovha a swi vuleke hi ku tirhisa muprofeta Esaya loko a ku: “Mi ta va ni matimba loko mi tshamiseka mi tlhela mi ndzi tshemba.”—Esa. 30:15.
RISIMU 98 Matsalwa Ma Huhuteriwe Hi Xikwembu
a Nhlokomhaka leyi, yi ta hi pfuna hi tiyisa ndlela leyi hi n’wi tshembaka hayona Yehovha ni ku tshemba lava rhangelaka enhlanganweni wakwe. Nakambe hi ta vona ndlela leyi ku endla tano swi hi vuyerisaka hayona sweswi ni ndlela leyi swi hi lulamiselaka ku langutana swiphiqo enkarhini lowu taka.
b Swiyimo swi nga ha endla leswaku ndyangu kumbe munhu wo karhi a boheka ku nga ri cinci vandlha. Vona Vutirheli Bya Hina Bya Mfumo bya November 2002, “Bokisi Ra Swivutiso.”