Xana Swi Fanerile Leswaku Vakreste Va Va Ni Mavondzo?

MAVONDZO—xana i mfanelo leyi faneleke yi hlakuleriwa hi Vakreste? Tanihi Vakreste, hi khutaziwa leswaku hi ‘lavisisa rirhandzu,’ naswona hi byeriwa leswaku “rirhandzu a ri na mavondzo.” (1 Vakorinto 13:4; 14:1) Hi tlhela hi byeriwa leswaku “Yehovha . . . i Xikwembu xa rilaveta” naswona hi lerisiwa leswaku hi va “vatekeleri va Xikwembu.” (Eksoda 34:14; Vaefesa 5:1) Tindzimana leti ta Bibele ti siya swivutiso eka vanhu van’wana. Ha yini?

Hikuva eka ririmi ra Xiheveru ni ra Xigriki rito leri hundzuluxeriweke va ku “mavondzo” na “rilaveta” eBibeleni, ma fana naswona ma ni tinhlamuselo to tala. Ndlela leyi rito leri ri tirhisiwaka ha yona, yi nga ha vula xiendlo lexinene kumbe yi vula xiendlo xo biha. Hi xikombiso, rito ra Xiheveru leri hundzuluxeriweke va ku “mavondzo” ri nga ha vula “ku sindzisa ku tinyiketela loku hlawulekeke; ku nga pfumelelani ni nkwetlembetano; ku hiseka; mavondzo na rilaveta; mona.” Rito ra Xigriki leri fanaka na rona ri ni nhlamuselo leyi fanaka. Marito lawa ma nga ha vula ku venga munhu loyi u n’wi tekaka a ri nala wa wena, kumbe loyi a vonakaka swilo swi n’wi fambela kahle. (Swivuriso 14:30) Marito lawa ma nga ha tlhela ma kombetela eka mfanelo leyinene leyi humaka eka Xikwembu—ku nga ku lava ku sirhelela loyi u n’wi rhandzaka leswaku a nga vaviseki.—2 Vakorinto 11:2.

Xikombiso Lexinene

Yehovha u veka xikombiso lexinene emhakeni ya mavondzo lamanene. Swivangelo swa yena i swinene naswona swi tengile, u susumetiwa hi ku lava ku hlayisa vanhu va yena va basile emoyeni ni le mahanyelweni. Malunghana ni vanhu va yena va khale, lava hi ndlela yo fanekisela va vitaniwaka Siyoni, u te: “Ndzi ta va ni rilaveta eka Siyoni hi rilaveta lerikulu, ndzi ta va ni rilaveta eka wona hi vukarhi lebyikulu.” (Zakariya 8:2) Ku fana ni tatana loyi minkarhi hinkwayo a xalamukelaka ku sirhelela vana vakwe leswaku va nga vaviseki, Yehovha na yena u xalamukele ku sirhelela malandza ya yena leswaku ma nga vaviseki emirini ni le moyeni.

Yehovha u sirhelele vanhu vakwe hi ku va nyika Rito ra yena, ku nga Bibele. Yi tamele swikhutazo swo tala swa leswaku va famba hi vutlhari naswona yi ni swikombiso swo tala swa vanhu lava endleke tano. Esaya 48:17 yi ri: “Mina Yehovha, ndzi Xikwembu xa wena, Loyi a ku dyondziselaka ku ku pfuna, Loyi a ku fambisaka endleleni leyi u faneleke u famba hi yona.” Swa chavelela swinene ku tiva leswaku rilaveta ra yena ri n’wi susumetela leswaku a hi khathalela ni ku tlhela a hi sirhelela! Loko a a nga ri na rona rilaveta, a hi ta vaviseka swinene hikwalaho ka leswi hi pfumalaka ntokoto. Ndlela leyi Yehovha a kombisaka rilaveta ha yona a yi na vutianakanyi nikatsongo.

Kutani ke, hi kwihi ku hambana loku nga kona exikarhi ka mavondzo lamanene ni mavondzo yo biha? Leswaku hi kuma nhlamulo, a hi kambisiseni xikombiso xa Meriyamu ni xa Finiyasi. Xiya lexi va susumeteleke ku endla leswi va swi endleke.

Meriyamu Na Finiyasi

Meriyamu a a ri makwavo lonkulu wa Muxe na Aroni, lava a va ri varhangeri va tiko ra Israyele enkarhini wa ku Rhurha ka rona. Loko Vaisrayele va ri emananga, Meriyamu u sungule ku vondzoka makwavo wa yena Muxe. Bibele yi ri: “Kutani Meriyamu na Aroni va pfukela Muxe hikwalaho ka wansati wa Mukuxi loyi a n’wi tekeke . . . A va tshamela ku vula va ku: ‘Xana Yehovha u vulavule hi Muxe ntsena? Xana a nga vulavulanga na hi hina?’” Handle ko kanakana, Meriyamu hi yena a a ri muhlohloteri wa leswaku Muxe a pfukeriwa, hikuva Yehovha u tshinye Meriyamu, hi ku n’wi ba hi nhlokonho lowu heteke vhiki hikwalaho ka xiendlo xakwe lexi kombisaka ku delela, kambe Aroni a nga xupuriwanga.—Tinhlayo 12:1-15.

I yini lexi susumeteleke Meriyamu leswaku a pfukela Muxe? Xana a a lava ku sirhelela vugandzeri bya ntiyiso ni Vaisrayele-kulobye? Nikatsongo. Swi vonaka onge Meriyamu u pfumelele mbilu yakwe leswaku yi navela ku kuma ndhuma ni vulawuri. Leswi a a ri muprofeta wa xisati eIsrayele, a a xiximiwa swinene hi vanhu, ngopfu-ngopfu vanhu va xisati. Hi yena a va rhangeleke loko va tlanga vuyimbeleri ni loko va yimbelela endzhaku ka ku ponisiwa ka Vaisrayele hi singita eLwandle ro Tshwuka. Kambe hi ku famba ka nkarhi, Meriyamu a nga ha va a sungule ku karhateka, a ehleketa leswaku u ta lahlekeriwa hi xikhundla xa yena xi tekiwa hi nsati wa Muxe. Hikwalaho ka mavondzo lawa yo biha, u sungule ku pfukela Muxe, loyi a vekiweke hi Yehovha.—Eksoda 15:1, 20, 21.

Hi hala tlhelo, Finiyasi yena a a susumetiwa hi nchumu lowu hambaneke. Emahlweninyana ko nghena eTikweni leri Tshembisiweke, loko tiko ra Israyele ri ri eRivaleni ra Mowabu, vavasati va Mowabu ni va Midiyani va kanganyise vavanuna vo tala va tiko ra Israyele leswaku va tikhoma ku biha ni ku gandzela swikwembu swa hava. Leswaku ku basisiwa ndhawu leyi va dzimeke mixaxa eka yona ni leswaku va vohlisa vukarhi lebyikulu bya Yehovha, vaavanyisi va Israyele va lerisiwe leswaku va dlaya vavanuna hinkwavo lava hambukisiweke. Zimri loyi a nga ndhuna ya yindlu ya va ka Simiyoni u kanye mbilu kutani a ta ni wansati wa Mumidiyani loyi a vuriwaka Kozibi endhawini leyi va dzimeke eka yona mixaxa “[e]matihlweni ya ntshungu hinkwawo wa vana va Israyele,” leswaku a ta va ni vuxaka bya rimbewu na yena. Finiyasi a nga yimayimanga. Hi ku susumetiwa hi rilaveta kumbe ku hisekela vugandzeri bya Yehovha, ni ku navela ku hlayisa mahanyelo lamanene endhawini leyi va dzimeke mixaxa eka yona, u dlaye vaoswi lava nga enxaxeni. U bumabumeriwile hikwalaho ka ‘vukarhi bya yena lebyi faneleke,’ ‘ku nga pfumelelani ka yena ni lava kwetlembetanaka na Yehovha.’ Goza ra xihatla leri Finiyasi a ri tekeke ri endle leswaku khombo leri se ri koxeke vutomi bya vanhu va 24-000, ri hela naswona Yehovha u n’wi hakele hi ku endla ntwanano na yena wa leswaku vuprista byi ta tshama eka rixaka rakwe hilaha ku nga heriki.—Tinhlayo 25:4-13; The New English Bible.

Hi kwihi ku hambana loku nga kona eka tindlela leti hatimbirhi leti mavondzo ma kombisiweke ha tona? Meriyamu u pfukele makwavo hikwalaho ka mavondzo yo biha, kasi Finiyasi yena u avanyise hi ku susumetiwa hi mavondzo lamanene. Ku fana na Finiyasi, na hina ku ni minkarhi leyi hi titwaka hi susumeteleka ku vulavula kumbe hi teka goza ro karhi leswaku hi sirhelela vito ra Yehovha, vugandzeri bya yena ni vanhu va yena.

Ku Hisekela Etlhelo

Kambe, xana swa koteka leswaku munhu a hisekela etlhelo? Ina. Leswi a swi ri tano eka Vayuda va lembe-xidzana ro sungula. A va hisekela ku sirhelela Nawu wa Xikwembu ni mikhuva ya vona. Leswaku va sirhelela Nawu, va veke swinawa-nawana swo tala leswi swi hundzukeke ndzhwalo wo tika eka vanhu. (Matewu 23:4) Hikwalaho ka leswi a va nga swi voni kumbe a va nga swi lavi ku vona leswaku Xikwembu se xi sive Nawu wa Muxe hi loyi a wu fanekisela yena, ku hiseka ka vona ku endle leswaku va karihela valandzeri va Yesu Kreste. Muapostola Pawulo, loyi na yena a tshameke a hisekela etlhelo hikwalaho ko lava ku sirhelela Nawu, u vule leswaku vanhu lava va sirhelelaka Nawu va “hisekela Xikwembu [hi mavondzo lamanene]; kambe ku nga ri hikwalaho ka vutivi lebyi kongomeke.”—Varhoma 10:2; Vagalatiya 1:14.

Ni Vayuda vo tala lava veke Vakreste swi va tekele nkarhi wo leha leswaku va tshika ku hisekela etlhelo malunghana ni ku sirhelela Nawu. Endzhaku ka riendzo rakwe ra vunharhu ra vurhumiwa, Pawulo u nyikele xiviko xakwe eka huvo leyi fumaka malunghana ni ku hundzuriwa ka vanhu va matiko. Hi nkarhi wolowo, magidi-gidi ya Vakreste va Vayuda a “va hisekela Nawu” hinkwavo. (Mintirho 21:20) Leswi swi endleke loko se ku hundze malembe yo tala ku sukela huvo leyi fumaka yi vule leswaku Vakreste va Matiko a swi nga bohi leswaku va yimbisiwa. Timhaka leti khumbaka ku hlayisa Nawu a ti vanga swiphiqo evandlheni. (Mintirho 15:1, 2, 28, 29; Vagalatiya 4:9, 10; 5:7-12) Leswi a va nga yi twisisi ndlela leyi Yehovha se a tirhisanaka ni vanhu vakwe ha yona, Vakreste van’wana va Vayuda a va sindzisa van’wana ku landzela langutelo ra vona, va xopaxopa van’wana swihoxo.—Vakolosa 2:17; Vaheveru 10:1.

Na hina, hi fanele hi papalata ntlhamu wa ku lava ku sirhelela ndlela leyi hi vonaka swilo ha yona kumbe swilo leswi Rito ra Xikwembu ri nga swi hlamuseliki hi ku kongoma. I swinene leswaku hi amukela matwisiselo lamantshwa ya Rito ra Xikwembu lawa hi ma nyikiwaka hi ntlawa lowu tirhisiwaka hi Yehovha namuntlha.

Hisekela Yehovha

Hambiswiritano, ku hiseka loku faneleke ka laveka evugandzerini bya ntiyiso. Loko hi tikuma hi karhateka ku tlula mpimo hi ndhuma ya hina kumbe hi timfanelo ta hina, langutelo rero ri ta hela loko hi hisekela Yehovha hi ndlela leyinene. Ku hi susumetela ku lava tindlela to twarisa ntiyiso wakwe, hi lwela tindlela takwe ni vanhu vakwe.

Akiko loyi a nga Mbhoni ya Yehovha leyi nga mutirheli wa nkarhi hinkwawo, u kanetiwe swinene hi n’wini wa muti loyi a a nga wu twisisi nawu wa Xikwembu malunghana ni ngati. Akiko u lwele Rito ra Xikwembu hi vutlhari, a tlhela a boxa swiphiqo leswi fambisanaka ni ku pomperiwa ka ngati. Hikwalaho ko hisekela ku vulavula hi Yehovha, u cince bulo a sungula ku vulavula hi xiphiqo lexi ku nga xona xi endlaka leswaku wansati loyi a kaneta—wansati loyi a a nga pfumeli leswaku Muvumbi u kona. Akiko u kombise n’wini wa muti ndlela leyi ntumbuluko wu swi tiyisekisaka ha yona leswaku Muvumbi u kona. Xivindzi xakwe xi endle leswaku wansati loyi a tshika ku kaneta, a tlhela a sungula dyondzo ya Bibele na yena. Namuntlha n’wini wa muti loyi a a ri ni vukarhi u dzunisa Yehovha.

Mavondzo lamanene kumbe ku hisekela vugandzeri bya ntiyiso swi hi susumetela leswaku hi xalamuka nileswaku hi kuma nkarhi wa ku vulavula ni wa ku lwela ripfumelo ra hina loko hi ri emintirhweni, eswikolweni, emavhengeleni ni loko hi ri eku fambeni. Hi xikombiso, Midori, u tshama a ri karhi a vulavula ni vatirhi-kulobye hi vupfumeri bya yena. Mutirhi-kulobye un’wana loyi a nga emalembeni ya va-40, u vule leswaku a nga lavi no twa hi Timbhoni ta Yehovha. Siku rin’wana, loko va ri eku buleni nakambe, wansati loyi u vulavule hi gome leri a ri na rona hikwalaho ka leswi n’wana wa yena wa nhwanyana a a sungula ku n’wi hundzukela mavala. Midori u n’wi kombe buku leyi nge Swivutiso Leswi Vantshwa Va Swi Vutisaka—Tinhlamulo Leti Tirhaka,a kutani a ringanyeta leswaku u ta endzela n’wana wa yena wa nhwanyana a ta sungula dyondzo na yena hi ku tirhisa buku leyi. Dyondzo yi sunguriwile, kambe mana wa kona a a nga vi kona loko ku ri karhi ku dyondziwa. Midori u ehlekete ku komba wansati loyi vhidiyo leyi nge Jehovah’s Witnesses—The Organization Behind the Name.* Vhidiyo leyi yi hlamule swivutiso swo tala leswi a a ri na swona. Hi ku susumetiwa hi leswi a swi voneke, u te: “Ndzi lava ku fana ni Timbhoni ta Yehovha.” U sungule ku hlanganyela eka dyondzo ya Bibele leyi n’wana wa yena wa nhwanyana a a fambiseriwa yona.

Ku hiseka lokunene ka pfuna ni le vandlheni ra Vukreste. Ku khutaza moya wa rirhandzu ni wa ku khathalela van’wana naswona ku hi susumetela ku papalata mikhuva yo biha leyi nga vavisaka vamakwerhu va moya, yo tanihi rihlevo leri vavisaka kumbe mianakanyo ya vugwinehi. Ku hisekela Xikwembu ku hi susumetela ku seketela swiboho leswi endliwaka hi vakulu, lava minkarhi yin’wana va bohekaka ku tshinya vadyohi. (1 Vakorinto 5:11-13; 1 Timotiya 5:20) Loko a tsala malunghana ni ku hisekela ka yena vapfumeri-kulobye va le vandlheni ra le Korinto, Pawulo u te: “Ndzi ni mavondzo eka n’wina hi mavondzo ya vukwembu, hikuva mina hi xiviri ndzi mi vutele eka nuna un’we leswaku ndzi ta mi nyiketa mi ri nhwana la tengeke eka Kreste.” (2 Vakorinto 11:2) Na hina, ku hiseka loku hi nga na kona ku hi susumetela leswaku hi endla hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka leswaku hi sirhelela tidyondzo, vumoya ni ku tenga ka vandlha.

Ina, ku hiseka lokunene ku ni nkucetelo lowunene eka van’wana. Ku endla leswaku hi amukeleka eka Yehovha naswona i yin’wana ya timfanelo leti faneleke ti vonaka eka Vakreste namuntlha.—Yohane 2:17.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 29]

Goza leri Finiyasi a ri tekeke a ri susumetiwa hi ku hiseka lokunene

[Swifaniso leswi nga eka tluka 30]

Papalata ntlhamu wa ku hisekela etlhelo

[Swifaniso leswi nga eka tluka 31]

Ku hiseka lokunene ku hi endla leswaku hi byela van’wana hi ripfumelo ra hina ni ku tlangela vumakwerhu bya hina