Ndzi Nga Va Pfuna Njhani Vana Va Mina Leswaku Va Va Lava Dyondzisiweke Kahle?

KU DYONDZISA n’wana swi nga fanisiwa ni riendzo leri tsakisaka ni leri teleke swiphiqo. I riendzo leri u ri tekaka ni vana va wena. Wa va khutaza ni ku va nyika nkongomiso hi rirhandzu, u va pfuna leswaku va endla nhluvuko endleleni ya vutomi. Ku ni swilo swo tala leswi va faneleke ku swi dyondza!

Leswaku vana swi va fambela kahle hakunene ni ku va ni ntsako evuton’wini, va fanele va hlakulela timfanelo letinene ni ku va lava wupfeke emoyeni, va dyondza ku hambanisa leswinene eka leswo biha. Loko se va tiva Yehovha ni ku n’wi rhandza, dyondzo ya vona yi ta va leyi vuyerisaka hakunene naswona ndzetelo lowu va wu kumaka wu ta tshama hilaha ku nga heriki. Tanihi mutswari, u ni ntirho wa nkoka swinene eka leswi vana va wena va swi dyondzaka ni ndlela leyi va swi tekaka swi ri swa nkoka ni ku swi twisisa ha yona.

Eka riendzo leri ku ni swiphiqo leswi vatswari va faneleke ku swi hlula. Vana va kuceteriwa hi ku olova, naswona va nga dyondza swilo swo tala leswi nga riki swinene va nga ri ekaya. Hi hanya emisaveni leyi lawuriwaka hi Sathana Diyavulosi. (1 Yohane 5:19) Wa khathala hi dyondzo ya vana va wena, kambe u ni swivangelo leswi hambaneke swinene ni swa wena. Sathana i mudyondzisi la nga ni vutshila ni ntokoto lowukulu—kambe u hombolokile. Hambileswi a tiendlaka “ntsumi ya ku vonakala,” ku vonakala loku a ku nyikelaka ka kanganyisa naswona ku hambanile ni ka Rito ra Yehovha swin’we ni ku rhandza kakwe. (2 Vakorinto 4:4; 11:14; Yeremiya 8:9) Diyavulosi ni madimona yakwe va ni vutshila swinene eku kanganyiseni, eku kuceteleni ka moya wa vutianakanyi, ku nga tshembeki ni ku hohloka ka mahanyelo.—1 Timotiya 4:1.

I yini leswi u nga swi endlaka leswaku u sirhelela vana va wena leswaku va nga kanganyisiwi? U nga va dyondzisa njhani ku amukela swilo leswi nga ntiyiso ni leswi vuyerisaka? Goza ra nkoka i ku tikambisisa wena n’wini. U fanele u veka xikombiso lexinene. Nakambe i swa nkoka ku amukela vutihlamuleri bya wena bya ku dyondzisa vana va wena ni ku tinyika nkarhi lowu lavekaka wo endla tano. Hambiswiritano, emahlweni ko kambisisa tinhla leti, a hi kumeni leswaku i yini masungulo ya dyondzo leyi vuyerisaka.

Masungulo Ya Dyondzo Leyi Vuyerisaka

Hi nga dyondza swo karhi eka Hosi Solomoni wa le Israyele, un’wana wa vavanuna vo tlhariha swinene la tshameke a hanya emisaveni. Bibele yi hi byela leswi: “Xikwembu xi ya emahlweni xi nyika Solomoni vutlhari ni ku twisisa hi mpimo lowukulu ni mbilu leyi pfulekeke, ku fana ni sava leri nga eribuweni ra lwandle. Vutlhari bya Solomoni a byi ri byikulu ku tlula vutlhari bya vanhu va le Vuxeni ni vutlhari hinkwabyo bya le Egipta.” Solomoni “a a kota ku vulavula swivuriso leswi ringanaka 3 000, tinsimu takwe a ti ri 1 005.” A a swi tiva ngopfu swimilana ni swiharhi. (1 Tihosi 4:29-34) Hosi Solomoni u tlhele a langutela mintirho yo aka ya le Israyele, ku katsa ni ku akiwa ka tempele yo xonga swinene ya Yehovha eYerusalema.

Matsalwa ya Solomoni yo tanihi lawa ma kumekaka ebukwini ya Eklesiasta, ma paluxa leswaku a a byi twisisa hi ndlela leyi enteke vumunhu bya vanhu. A a huhuteriwe hi Xikwembu leswaku a hlamusela masungulo ya dyondzo leyi vuyerisaka. Solomoni u te: “Ku chava Yehovha i masungulo ya vutivi.” Hosi leyi yo tlhariha yi tlhele yi ku: “Ku chava Yehovha i masungulo ya vutlhari, naswona ku tiva Lowo Kwetsima Ngopfu hi leswi ku twisisa ku nga swona.”—Swivuriso 1:7; 9:10.

Loko hi chava Xikwembu, ha xi xixima swinene naswona hi endla swilo hi vukheta leswaku hi nga xi hlundzukisi. Ha swi xiya leswaku hi La Tlakukeke ni leswaku hi ta tihlamulela eka yena. Lava honisaka loyi vutomi bya hina byi titshegeke ha yena va nga ha tekiwa va ri lava tlhariheke hi vanhu van’wana, kambe vutlhari byo tano i “vuphukuphuku eka Xikwembu.” (1 Vakorinto 3:19) Vana va wena va lava dyondzo leyi sekeriweke eka “vutlhari lebyi humaka ehenhla.”—Yakobo 3:15, 17.

Ku chava ku hlundzukisa Yehovha ku fambisana swinene ni ku n’wi rhandza. Yehovha u navela leswaku malandza yakwe ma n’wi chava ma tlhela ma n’wi rhandza. Muxe u te: “Wena Israyele, xana i yini leswi Yehovha Xikwembu xa wena a swi lavaka eka wena loko ku nga ri ku chava Yehovha Xikwembu xa wena, leswaku u famba etindleleni takwe hinkwato ni ku n’wi rhandza ni ku tirhela Yehovha Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo ni hi moya-xiviri wa wena hinkwawo; ku hlayisa swileriso swa Yehovha ni milawu yakwe leyi ndzi ku lerisaka yona namuntlha, leswaku swi ku fambela kahle?”—Deteronoma 10:12, 13.

Loko hi dyondzisa vana va hina ku chava Yehovha, hi ta va hi veka masungulo ya dyondzo leyi nga ta endla leswaku vana va hina va tlhariha hakunene. Loko va ri karhi va hlakulela xichavo xexo, ku tlangela ka vona Muvumbi wa vona, la nga Xihlovo xa vutivi hinkwabyo bya ntiyiso ku ta kula. Leswi swi ta pfuna vana va hina ku va ni ku twisisa loku faneleke ka swilo leswi va swi dyondzaka, va nga fikeleli swiboho leswi hoxeke. Va ta va ni vuswikoti byo “hambanisa leswi lulameke ni leswi hoxeke.” (Vaheveru 5:14) Masungulo wolawo ma ta tlhela ma va pfuna ku tshama va ri karhi va titsongahata ni ku papalata ku endla swilo swo biha.—Swivuriso 8:13; 16:6.

Vana Va Wena Va Ku Langutile!

Kambe, hi nga va pfuna njhani vana va hina leswaku va rhandza Yehovha ni ku n’wi chava? Nhlamulo ya xivutiso xexo yi kumeka eka Nawu lowu Yehovha a wu nyikeke vanhu va le Israyele hi ku tirhisa muprofeta Muxe. Vatswari lava nga Vaisrayele va byeriwe leswi: “U fanele u rhandza Yehovha Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo ni hi moya-xiviri wa wena hinkwawo ni hi matimba ya wena lamakulu hinkwawo. Marito lawa ndzi ku lerisaka wona namuntlha ma fanele ma va embilwini ya wena; u fanele u ma dyondzisa n’wana wa wena hi ku phindha-phindha naswona u vulavula ha wona loko u tshama endlwini ya wena, loko u famba egondzweni, loko u etlela niloko u pfuka.”—Deteronoma 6:5-7.

Tindzimana leti ti dyondzisa vatswari tidyondzo ta nkoka. Yin’wana ya tona hi leyi: Tanihi mutswari, u fanele u veka xikombiso lexinene. Leswaku u dyondzisa vana va wena ku rhandza Yehovha, wena hi wexe u fanele u rhandza Xikwembu, naswona marito ya xona ma fanele ma va embilwini ya wena. Ha yini leswi swi ri swa nkoka? Hikuva hi wena mudyondzisi-nkulu wa vana va wena. Leswi va swi dyondzaka eka xikombiso xa wena swi ta va khumba swinene. Naswona a ku na nchumu lowu nga ni nsusumeto lowukulu evuton’wini bya n’wana ku tlula xikombiso xa vatswari.

Swilo leswi u swi navelaka, swikongomelo, mimpimanyeto ni swilo leswi u swi tsakelaka a swi vonakali ntsena eka leswi u swi vulaka kambe ni le ka leswi u swi endlaka. (Varhoma 2:21, 22) Ku sukela evutsongwanini, vana va dyondza hi ku langutisa vatswari va vona hi vukheta. Vana va xiya leswi nga swa nkoka eka vatswari va vona, kutani swilo sweswo hi swona leswi hakanyingi swi vaka swa nkoka eka vana. Loko hakunene u rhandza Yehovha, vana va wena va ta swi vona. Hi xikombiso, va ta swi vona leswaku ku dyondza Bibele i swa nkoka eka wena. Va ta swi lemuka leswaku u rhangisa swilaveko swa Mfumo evuton’wini. (Matewu 6:33) Ku va kona nkarhi na nkarhi eminhlanganweni ya Vukreste ni ku hlanganyela entirhweni wo chumayela hi Mfumo swi ta va kombisa leswaku ku nyikela ntirho wo kwetsima eka Yehovha i swa nkoka swinene eka wena.—Matewu 28:19, 20; Vaheveru 10:24, 25.

Rhwala Vutihlamuleri Bya Wena

Dyondzo yin’wana leyi vatswari va nga yi dyondzaka eka Deteronoma 6:5-7 hi leyi: Mi ni vutihlamuleri byo dyondzisa vana va n’wina. Eka vanhu va Yehovha va le minkarhini ya khale, vatswari a va khathala hi dyondzo ya vana va vona. Eka Vakreste va lembe-xidzana ro sungula, vatswari va hambete va endla ntirho wa nkoka eku dyondziseni ka vana va vona. (2 Timotiya 1:5; 3:14, 15) Loko muapostola Pawulo a tsalela Vakreste-kulobye, u kombise leswaku ngopfu-ngopfu vatatana a va fanele va ‘hambeta va kurisa vana va vona hi ku tshinya ni nkongomiso wa mianakanyo wa Yehovha.’—Vaefesa 6:4.

Hikwalaho ko tshikileriwa hi swilaveko swa masiku lawa, ntirho swin’we ni mintirho yin’wana leyi hi dyelaka nkarhi ni matimba, vatswari va nga ha ringeka leswaku va teka vutihlamuleri bya ku dyondzisa vana va vona va byi nyika vanhu van’wana, vo tanihi vadyondzisi va le xikolweni ni vanhu lava ntirho wa vona ku nga ku khathalela vana. Kambe, ku hava munhu la nga sivaka ndhawu ya mutswari la nga ni rirhandzu ni la khathalaka. U nga tshuki u swi tekela ehansi leswaku u wa nkoka eka vana va wena ni leswaku u ni nsusumeto lowukulu eka vona. Loko u lava mpfuno eku dyondziseni ka vana va wena, wu lave hi vutlhari kambe u nga wu tshiki ntirho wa wena lowo kwetsima.

Tinyike Nkarhi Wa Ku Dyondzisa Vana Va Wena

Kambe dyondzo yin’wana leyi vatswari va yi dyondzaka eka Deteronoma 6:5-7 hi leyi: Ku dyondzisa vana swi lava nkarhi ni matshalatshala. Vatswari lava nga Vaisrayele a va fanele va “dyondzisa” vana va vona ntiyiso wa Xikwembu. Rito ra Xiheveru xo sungula leri hundzuluxeriweke va ku “dyondzisa” ri vula “ku phindha-phindha.” Leswi a swi fanele swi endliwa siku hinkwaro, ina, ku sukela nimpundzu ku ya fika nimadyambu, “endlwini ya wena” ni le ‘gondzweni.’ Swi lava nkarhi ni matshalatshala ku dyondzisa vana ni ku lulamisa langutelo ni mahanyelo ya vona leswaku swi ta tsakisa Xikwembu.

Hikwalaho, i yini leswi u nga swi endlaka ku pfuna vana va wena leswaku va va lava dyondzisiweke kahle? Swi tele. Va dyondzise ku rhandza Yehovha ni ku n’wi chava. Veka xikombiso lexinene. Rhwala vutihlamuleri bya wena byo dyondzisa vana va wena naswona tinyike nkarhi lowu lavekaka leswaku u va dyondzisa. A wu hetisekanga kutani u ta endla swihoxo eka matshalatshala ya wena yo va dyondzisa. Kambe loko u tiyimisela hi ku tshembeka ku endla ku rhandza ka Xikwembu, a swi kanakanisi leswaku vana va wena va ta ma tlangela matshalatshala ya wena ivi va vuyeriwa eka wona. Swivuriso 22:6 yi ri: “Letela mufana hi ndlela leyi nga yakwe; hambiloko a kurile a nge hambuki eka yona.” Nsinya lowu fanaka wa nawu wa tirha ni le ka vanhwanyana.

Dyondzo i riendzo leri tekaka vutomi hinkwabyo. Loko wena ni vana va wena mi rhandza Xikwembu, i riendzo leri mi nga ta ri tsakela hilaha ku nga heriki. Sweswo swi ta vangiwa hileswi nkarhi hinkwawo ku nga ta va ni swilo swo tala leswi nga ta dyondziwa malunghana na Yehovha ni ndlela leyi hi nga xi hetisisaka ha yona xikongomelo xakwe.—Eklesiasta 3:10, 11.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Xana wa va dyondzela Bibele vana va wena?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]

Tinyike nkarhi wa ku dyondzisa vana va wena hi Muvumbi