U Endle Hi Vutlhari, Hi Xivindzi Naswona Handle Ka Vutianakanyi

1-3. (a) Xana a swi ri njhani eka Estere ku va a ya exiluvelweni xa nuna wakwe? (b) Xana hosi yi angule njhani eka riendzo ra Estere?

ESTERE u tshinelele xiluvelo hakatsongo-tsongo, mbilu yakwe yi ri karhi yi bela ehenhla. Ehleketa hi ku miyela loku a ku ri kona endlwini leyikulu ya vuhosi exigodlhweni xa Xuxani le Peresiya, lerova Estere a twa ni mpfumawulo wa swiambalo swakwe swa le vuhosini ni wa swigingi swakwe. A fanele a dzikisa mianakanyo yakwe handle ko kavanyetiwa hi vukulu bya yindlu yoleyo ya le vuhosini, tinsika to saseka ni silingi leyi endliweke hi mikedari leyi a yi huma eLebanoni. U dzikise mianakanyo yakwe eka wanuna loyi a a tshame exiluvelweni, ku nga wanuna loyi a ri ni vutihlamuleri byo endla leswaku a hanya kumbe a fa.

² Hosi yi n’wi langute swinene-nene loko a ri karhi a tshinela, yi n’wi nyiketa nhonga ya yona ya vuhosi ya nsuku. A ku ri xikombiso xa leswaku vutomi byakwe byi ponisiwa, hikuva hi ku endla tano a yi n’wi rivalela eka xidyoho lexi a ha ku xi endla—ku nga ku humelela emahlweni ka yona yi nga n’wi vitananga. Estere u tshinele exiluvelweni kutani a khumba makumu ya nhonga ya vuhosi, a tlangela leswi nuna wakwe a n’wi tsetseleleke hi musa.—Est. 5:1, 2.

³ Swi vonaka onge Hosi Ahasuwerusi a fuwile naswona a ri ni matimba, hilaha ndzimana yi yaka emahlweni yi hlamusela hakona. Swiambalo swa le vuhosini swa tihosi ta le minkarhini yoleyo ta le Peresiya a swi durha mali leyi ringanaka madzana ya timiliyoni ta tirhandi. Kambe, Estere a a vona rirhandzu ematihlweni ya nuna wakwe; phela a a n’wi rhandza. U te: “Xana u na yini, Wena Estere hosi ya xisati, naswona xikombelo xa wena hi xihi? Hafu ya vuhosi—a yi nyikiwe wena!”—Est. 5:3.

 4. Hi yihi mintlhontlho leyi Estere a a fanele a langutana na yona?

⁴ Estere se a kombise ripfumelo leri xiyekaka ni xivindzi; a a ye emahlweni ka hosi leswaku a sirhelela vanhu va rixaka rakwe leswaku va nga dlayiwi. Ku fikela kwalaho, se a swi kotile ku ya emahlweni ka hosi, kambe a nga si endla nchumu. A fanele a khorwisa hosi leyi, leyi a yi tikukumuxa leswaku mutsundzuxi wa yona loyi a yi n’wi tshemba swinene a ri munhu wo homboloka loyi a yi kanganyiseke leswaku yi avanyisa vanhu va rixaka ra Estere leswaku va dlayiwa. Xana a ta yi khorwisa njhani naswona hi nga dyondza yini eka ripfumelo rakwe?

5, 6. (a) Xana Estere u wu tirhise njhani nawu lowu nga eka Eklesiasta 3:1, 7? (b) Xana Estere u kombise vutlhari hi ndlela yihi loko a vulavula na nuna wakwe?

⁵ Xana Estere u byele hosi xiphiqo xakwe emahlweni ka vanhu lava tirhaka na yona endlwini ya vuhosi? Loko a lo endla tano a ta va a yi khomise tingana naswona a swi ta nyika Hamani mutsundzuxi wa yona nkarhi wo kaneta leswi a n’wi hehla ha swona. Kutani, xana Estere u endle yini? Eka malembe-xidzana lama hundzeke, Hosi Solomoni wo tlhariha u huhuteriwe ku tsala marito lawa: “Xin’wana ni xin’wana xi ni nkarhi wa xona lowu vekiweke, . . . nkarhi wa ku miyela ni nkarhi wa ku vulavula.” (Ekl. 3:1, 7) Hi mahlo ya mianakanyo hi nga vona tata wa Estere wa muwundli, ku nga Mordekayi wanuna wo tshembeka, a ri karhi a dyondzisa nhwanyana yoloye milawu yo tano loko a ri karhi a kula ehansi ka nkhathalelo wakwe. Entiyisweni, Estere u twisise nkoka wo va a wu hlawula hi vukheta “nkarhi wa ku vulavula.”

⁶ Estere u te: “Loko swi vonaka swi ri swinene eka hosi, hosi na Hamani a va te namuntlha enkhubyeni lowu ndzi yi endleleke wona.” (Est. 5:4) Hosi yi pfumerile kutani yi vitana Hamani. Xana wa yi vona ndlela ya vutlhari leyi Estere a vulavuleke ha yona? U sirhelele xindzhuti xa nuna wakwe kutani a lava ndhawu leyi faneleke yo n’wi phofulela leswi n’wi karhataka.—Hlaya Swivuriso 10:19.

7, 8. Xana nkhuvo lowu Estere a wu endleke ro sungula a wu ri njhani, naswona ha yini a be mariri loko a nga si vulavula na hosi?

⁷ Swi le rivaleni leswaku Estere u swi lunghiselele hi vukheta swakudya sweswo, a tiyiseka leswaku hi swona leswi nuna wakwe a swi rhandzaka. Eka nkhuvo wolowo a ku ri ni vhinyo leyi tsakisaka mbilu. (Ps. 104:15) Ahasuwerusi u tiphinile lerova a susumeteleka ku tlhela a vutisa Estere leswaku i yini leswi a lavaka ku swi kombela. Xana lowu a ku ri wona nkarhi wo vulavula?

⁸ Estere u ehlekete leswaku a ku nga ri nkarhi lowu faneleke wo vulavula. Ematshan’weni ya sweswo, u rhambe hosi na Hamani leswaku va ta enkhubyeni wa vumbirhi lowu a ta va endlela wona hi xa mundzuku xa kona. (Est. 5:7, 8) Ha yini a be mariri? Tsundzuka leswaku hosi hi yona a yi lerise leswaku vanhu hinkwavo va rixaka ra Estere va dlayiwa. Kutani Estere a a fanele a tiyiseka leswaku a ku ri nkarhi lowunene. Kutani u rindzile, a lava nkarhi wun’wana wo kombisa nuna wakwe leswaku a a n’wi xixima swinene.

 9. Xana ku lehisa mbilu i ka nkoka ku fikela kwihi, naswona hi nga xi tekelela njhani xikombiso xa Estere emhakeni leyi?

⁹ Ku lehisa mbilu i mfanelo ya risima leyi nga taliki ku kombisiwa. Hambileswi a ri ni gome naswona a ri ni mahika yo vula leswi a swi ri emianakanyweni yakwe, Estere u lehise mbilu a rindza nkarhi lowu faneleke. Hi nga dyondza swo tala eka xikombiso xakwe, hikuva hinkwerhu hi nga ha va hi vone swihoxo leswi lavaka ku lulamisiwa. Loko hi lava ku khorwisa munhu wo karhi loyi a nga eka vulawuri leswaku a lulamisa xiphiqo xexo, swi nga ha lava leswaku hi tekelela Estere kutani hi lehisa mbilu. Swivuriso 25:15 yi ri: “Ndhuna yi kuceteriwa hi ku lehisa mbilu, naswona ririmi ro rhula ri nga tshova rhambu.” Loko hi lehisa mbilu hi rindza nkarhi lowu faneleke kutani hi vulavula hi ndlela yo rhula, hilaha Estere a endleke hakona, hambiloko xiphiqo xa kona xo tika xi nga tlhantlheka. Xana Xikwembu xa Estere, ku nga Yehovha, xi n’wi katekisile hikwalaho ka ku lehisa mbilu ni vutlhari byakwe?

10, 11. Ha yini ndlela leyi Hamani a a titwa hi yona yi cincile loko a suka eka nkhuvo wo sungula, naswona i yini lexi nsati wakwe ni vanghana va n’wi kuceteleke ku xi endla?

¹⁰ Ku lehisa mbilu ka Estere ku pfule ndlela ya leswaku ku va ni swiendlakalo leswi xiyekaka leswi a swi ta landzelelana. Hamani u suke eka nkhuvo wo sungula a tsake ni swikunwana, “a tsakile ni mbilu yakwe yi tsakile” leswaku hosi ni hosi ya xisati va n’wi rhandza swinene. Loko Hamani a hundza enyangweni ya xigodlho xa hosi u vone Mordekayi, ku nga Muyuda loyi a ha ya emahlweni a ala ku n’wi kombisa xichavo xo hlawuleka. Mordekayi a nga alanga ku n’wi kombisa xichavo xo hlawuleka hikwalaho ka leswi a n’wi delela, kambe u endle sweswo hikwalaho ka ripfalo rakwe ni vuxaka byakwe na Yehovha Xikwembu. “Xikan’we-kan’we [Hamani] a n’wi karihela ngopfu.”—Est. 5:9.

¹¹ Loko Hamani a byela nsati wakwe ni vanghana vakwe leswaku Mordekayi u ale ku n’wi kombisa xichavo xo hlawuleka, va n’wi byele leswaku ku endliwa mhandzi leyi tlakukeke, leyi leheke timitara to tlula 22 kutani a kombela hosi leswaku Mordekayi a hayekiwa eka yona. Hamani u ma tsakerile mavonelo ya vona naswona hi ku hatlisa u lerise leswaku ku endliwa ntirho wolowo.—Est. 5:12-14.

12. Ha yini hosi yi lerise leswaku yi hlayeriwa buku ya Tiko ya swiviko swa vatirhi va le hubyeni naswona yi kume yini hi ku endla tano?

¹² Hi nkarhi wolowo, hosi yi ve ni vusiku lebyi nga tolovelekangiki. Bibele yi hi byela leswaku, “vurhongo bya hosi byi hangalaka” hiloko yi lerisa leswaku yi hlayeriwa buku ya Tiko ya swiviko swa vatirhi va le hubyeni. Eka swiviko sweswo a ku ri ni xiviko xa rhengu ro dlaya Ahasuwerusi. Yi tsundzuke xiendlakalo xexo; lava a va yi endlele rhengu rero, va khomiwile kutani va dlayiwa. Kambe, xana ku vuriwa yini hi wanuna loyi a paluxeke rhengu rero—ku nga Mordekayi? Hi ku hatlisa, hosi yi vutise leswaku hi wihi nchumu lowu Mordekayi a endleriweke wona hikwalaho ka leswi. Hiloko yi kuma leswaku a nga endleriwanga nchumu.—Hlaya Estere 6:1-3.

13, 14. (a) Xana swilo swi sungule ku n’wi fambela ximatsi Hamani loko swi te yini? (b) Xana nsati wa Hamani ni vanghana vakwe va n’wi byele yini?

¹³ Leswi hosi a yi khunguvanyekile, yi kombele vatirhi va le hubyeni lava a va ri kona leswaku va ta yi pfuna ku lulamisa xihoxo lexi. Kutani Hamani hi yena loyi a ri exivaveni xa hosi hikuva a lava ku kombela mpfumelelo wo dlaya Mordekayi. Kambe emahlweni ko va Hamani a endla xikombelo xakwe, hosi yi n’wi vutise ndlela leyinene yo fundzha munhu loyi a yi tsakiseke. Hamani u ehlekete leswaku hosi a yi vula yena. Kutani u lave leswaku munhu wa kona a fundzhiwa hi swilo swo tala, u te: Ambexa munhu yoloye hi nguvu ya vuhosi kutani vatirhi lava tlakukeke va le hubyeni va n’wi rhendzelekisa eXuxani a gade hanci ya hosi, va huwelela ku fundzheka kakwe leswaku vanhu hinkwavo va swi twa. Ehleketa ndlela leyi xikandza xa Hamani a xi langutekisa xiswona loko a twa leswaku wanuna loyi a a fanele a fundzhiwa a ku ri Mordekayi! Kutani i mani loyi hosi yi n’wi aveleke ku huwelela ku fundzheka ka Mordekayi? I Hamani!—Est. 6:4-10.

¹⁴ Xiavelo lexi xi endle leswaku Hamani a ya a n’wi venga swinene Mordekayi hiloko a tsutsumela ekaya a ri ni gome. Nsati wakwe ni vanghana vakwe va vule leswaku a va tiyiseka leswaku ku ta va ni vuyelo byo biha; a hlulekile eka nyimpi yakwe yo lwa na Mordekayi lowa Muyuda.—Est. 6:12-13.

15. (a) Xana ku humelele yini hi leswi Estere a lehiseke mbilu? (b) Ha yini swi ri swa nkoka ku kombisa “moya wo rindza”?

¹⁵ Leswi Estere a lehiseke mbilu, a rindza siku rin’wana leswaku a vula xikombelo xakwe eka hosi, Hamani u nyikiwe nkarhi wa leswaku a titsongahata. Swi nga ha endleka leswaku Yehovha Xikwembu hi yena a endleke leswaku hosi yi va ni nkelunkelu. (Swiv. 21:1) A swi hlamarisi leswi Rito ra Xikwembu ri hi khutazaka ku kombisa “moya wo rindza”! (Hlaya Mikiya 7:7.) Loko hi rindzela Xikwembu, hi nga ha kuma leswaku ndlela leyi xi hi tlhantlhelaka swiphiqo swa hina ha yona yi yi tlula ekule ndlela leyi hina a hi ta swi tlhantlha ha yona.

16, 17. (a) Xana ‘nkarhi wa leswaku Estere a vulavula’ wu fike rini? (b) Xana Estere a a hambanile na Vhaxiti, nsati wo sungula wa hosi?

¹⁶ Estere a nga ha ta ya emahlweni a ringa ku lehisa mbilu ka hosi; eka nkhuvo wakwe wa vumbirhi, a fanele a yi byela hinkwaswo. Kambe, xana a ta swi endla njhani sweswo? Hosi yi n’wi nyike nkarhi, yi tlhela yi n’wi vutisa leswaku xana xikombelo xakwe hi xihi. (Est. 7:2) ‘Nkarhi wa leswaku Estere a vulavula’ se a wu fikile.

¹⁷ Hi nga ha ehleketa loko Estere a khongela Xikwembu xakwe hi mbilu emahlweni ko va a vula marito lawa: “Loko ndzi kume tintswalo ematihlweni ya wena, Wena hosi, naswona swi vonaka swi ri swinene eka hosi, a ndzi nyikiwe moya-xiviri wa mina loko ndzi wu kombela ni varikwerhu loko ndzi va lava.” (Est. 7:3) Xiya leswaku u tiyisekise hosi leswaku a xixima xiboho xa yona malunghana ni leswi vonakaka swi ri swinene eka yona. Hakunene Estere a hambanile na Vhaxiti, nsati wo sungula wa hosi, loyi a khomiseke nuna wakwe tingana hi vomu! (Est. 1:10-12) Ku tlula kwalaho, Estere a nga solanga vuphukuphuku bya hosi byo tshembela eka Hamani. Ematshan’weni ya sweswo, u kombele hosi leswaku yi sirhelela vutomi byakwe lebyi a byi ri ekhombyeni.

18. Xana Estere u xi paluxe njhani xiphiqo eka hosi?

¹⁸ Xikombelo xexo xi hlamarise hosi. Xana i mani loyi a endla leswaku vutomi bya nsati wa yona byi va ekhombyeni? Estere u ye emahlweni a ku: “Hi xavisiwile, mina ni varikwerhu, leswaku hi lovisiwa, hi dlayiwa ni ku herisiwa. Loko hi xaviseriwe vanhu hi va mahlonga ni malandza ya xisati ya vanhu, a ndzi ta va ndzi miyerile. Kambe maxangu a ma faneli loko swi vavisa hosi.” (Est. 7:4) Xiya leswaku Estere u xi boxe hi ku kongoma xiphiqo xakwe naswona u engetele hi ku vula leswaku a ta va a miyerile hi mhaka yoleyo loko vutomi bya vona a byi nga ri ehansi ka nxungeto. Kambe hosi a swi ta yi tikela swinene ku tshama hi mhaka yoleyo ya ku herisiwa ka rixaka.

19. Xana hi nga dyondza yini eka Estere malunghana ni ndlela leyinene yo khorwisa munhu?

¹⁹ Xikombiso xa Estere xi hi dyondzisa swo tala hi ndlela leyinene yo khorwisa munhu. Loko u lava ku byela munhu loyi u n’wi rhandzaka kumbe munhu la nga ni vulawuri lebyi tlakukeke xiphiqo lexikulu, ku va la lehisaka mbilu, la nga ni xichavo ni ku tshembeka swi nga ku pfuna swinene.—Swiv. 16:21, 23.

20, 21. (a) Xana Estere u ri paluxe njhani kungu ra Hamani, naswona hosi yi angule njhani? (b) Xana Hamani u endle yini loko a paluxiwa tanihi mukanganyisi loyi a nga ni vutoya?

²⁰ Ahasuwerusi u vutise a ku: “I mani yoloye, naswona i mani la veke ni vurhena bya ku endla hi ndlela yoleyo?” Ehleketa Estere a ri karhi a kombetela hi rintiho a ku: “Munhu wa kona, xirha tlhelo nala, i Hamani loyi wo biha.” Marito wolawo u ma vule hi rito ra le henhla. Hiloko Hamani a khomiwa hi rhumbyana. Hi tihlo ra mianakanyo vona hosi loko yi ri karhi yi visingana exikandzeni loko yi xiya leswaku mutsundzuxi wa yona loyi yi n’wi tshembaka a a yi kanganyisile leswaku yi humesa xileriso xo dlaya nsati wa yona la rhandzekaka! Hosi yi ye entangeni leswaku yi ya vohlisa vukarhi bya yona.—Est. 7:5-7.

²¹ Hamani u kombise vutoya byakwe hi ku wela emilengeni ya hosi ya xisati. Loko hosi yi vuya endlwini kutani yi vona Hamani a ri karhi a kombela ku rivaleriwa eka Estere a ri esangwini leri Estere a ri eka rona, hi ku hlundzuka yi hehle Hamani hi ku ringeta ku pfinya nsati wa yona endlwini ya yona ya vuhosi. Xihehlo xexo a xi vula rifu ra Hamani. U humeseriwe ehandle a funengetiwe xikandza. Un’wana wa vatirhi va le hubyeni u byele hosi hi mhandzi yo leha leyi Hamani a yi endleleke Mordekayi. Hi ku hatlisa Ahasuwerusi u lerise leswaku Hamani a hayekiwa eka yona.—Est. 7:8-10.

22. Xana xikombiso xa Estere xi nga hi pfuna njhani leswaku hi nga heleriwi hi ntshembo?

²² Emisaveni ya namuntlha leyi nga ni vuhomboloki, swa olova ku ehleketa leswaku a hi nge pfuki hi vone vululami byi endliwa. Xana u tshame u titwa hi ndlela yoleyo? Estere a nga heleriwanga hi ntshembo. Loko nkarhi wu fika, u vulavule hi xivindzi eka leswi faneleke naswona u tshembele eka Yehovha leswaku a ta endla xin’wana ni xin’wana lexi faneleke. Na hina a hi endleni hilaha ku fanaka! Ninamuntlha, ku fana ni le sikwini ra Estere, Yehovha a nga si cinca. Wa ha ri ni vuswikoti byo phasa vanhu vo homboloka ni ku tiva marhengu ya vona, hilaha a endleke hakona eka Hamani.—Hlaya Pisalema 7:11-16.

23. (a) Xana Mordekayi na Estere va hakeriwe njhani hi hosi? (b) Xana vuprofeta bya Yakobe loko a ri ekusuhi ni ku fa malunghana na Benjamini byi hetiseke hi ndlela yihi? (Vona bokisi leri nge “Vuprofeta Byi Hetisekile.”)

²³ Eku heteleleni hosi yi tive leswaku Mordekayi a ku ri mani—a nga ri musirheleri wa yona la tshembekaka ntsena loyi a vikeke rhengu ra ku dlayiwa ka yona kambe a ri tata wa Estere wa muwundli. Ahasuwerusi u teke xikhundlha xa Hamani xo va holobye-nkulu a xi byarhisa Mordekayi. Hosi yi teke yindlu ya Hamani, ku katsa ni rifuwo rakwe ro tala, yi nyika Estere, loyi a vekeke Mordekayi leswaku a yi lawula.—Est. 8:1, 2.

24, 25. (a) Ha yini Estere a a nga ta wisa endzhaku ka loko kungu ra Hamani ri paluxiwile? (b) Xana Estere u tlhele a veka vutomi byakwe ekhombyeni hi ndlela yihi?

²⁴ Leswi se Estere na Mordekayi a va sirhelelekile, xana hosi ya xisati a yi ta wisa? A yi ta wisa ntsena loko a yi ri ni vutianakanyi. Hi nkarhi wolowo, xileriso xa Hamani xo dlaya Vayuda hinkwavo a xi ri karhi xi rhumeriwa ematikweni hinkwawo lawa a ma ri ehansi ka mfumo wolowo. Hamani u endle leswaku ku hoxiwa vuhlolotwana kumbe Puru—ku nga vungoma—leswaku a kuma nkarhi lowu pfulekeke wo hetisisa nhlaselo lowu wa tihanyi. (Est. 9:24-26) A ka ha sele tin’hweti leswaku siku rero ri fika kambe rona a ri ta fika hi ku hatlisa. Xana nhlaselo wolowo a wu ta siveriwa?

²⁵ Handle ka vutianakanyi, Estere u tlhele a veka vutomi byakwe ekhombyeni, a humelela emahlweni ka hosi yi nga n’wi vitananga. Hi nkarhi wolowo, a rilela vanhu va rixaka ra ka vona, a kombela nuna wakwe leswaku a herisa xileriso xo homboloka. Kambe swileriso leswi hosi ya le Peresiya yi swi simekaka a swi nga fanelanga swi herisiwa. (Dan. 6:12, 15) Kutani hosi yi pfumelele Estere na Mordekayi leswaku va endla swileriso leswintshwa. Kutani ku rhumeriwe xileriso xa vumbirhi, lexi nyikaka Vayuda mfanelo yo tisirhelela. Varhumiwa lava gadeke tihanci va ye ematikweni hinkwawo lawa a ma ri ehansi ka mfumo wolowo, va yisela Vayuda mahungu lawa lamanene. Sweswi vanhu vo tala a va ri ni ntshembo. (Est. 8:3-16) Hi nga va vona hi mahlo ya mianakanyo Vayuda lava nga ehansi ka mfumo wolowo lowukulu hinkwawo va hlomile ni ku lunghekela nyimpi, leyi a va nga ta yi lwa handle ka xileriso lexintshwa. Kambe, xa nkoka ngopfu, xana “Yehovha wa mavuthu” a ta va ni vanhu vakwe?—1 Sam. 17:45.

26, 27. (a) Xana Yehovha u pfune vanhu vakwe hi ndlela leyinene ku fika kwihi leswaku va hlula valala va vona? (b) Xana ku hetiseke vuprofeta byihi loko vana va majaha va Hamani va dlayiwa?

²⁶ Loko eku heteleleni siku leri hlawuriweke ri fika, vanhu va Xikwembu a va lunghekile. Hambi ku ri vatirhi vo tala va le hubyeni va le Peresiya a va yima na vona, tanihi leswi a ma fike emfun’weni hinkwawo mahungu ya leswaku Mordekayi lowa Muyuda, a ri holobye-nkulu lontshwa. Yehovha u endle leswaku vanhu vakwe va hlula. Swi le rivaleni leswaku a a sirhelela vanhu vakwe eka valala va vona hi ku endla leswaku va nga ha tlheli va vavisa vanhu vakwe.a—Est. 9:1-6.

²⁷ Ku tlula kwalaho, Mordekayi a ta va a nga sirhelelekanga ku lawula eka yindlu ya Hamani loko vana va khume va majaha va wanuna yoloye wo homboloka a va ha hanya. Kutani na vona va dlayiwile. (Est. 9:7-10) Xisweswo vuprofeta bya Bibele byi hetisekile, hikuva Xikwembu a xi ku boxe ka ha ri emahlweni ku lovisiwa ka Vaamaleke, lava tikombiseke va ri valala vo homboloka va vanhu va xona. (Det. 25:17-19) Swi nga ha endleka vana va Hamani va majaha va ve exikarhi ka tiko leri avanyisiweke ro hetelela.

28, 29. (a) Ha yini a ku ri ku rhandza ka Yehovha leswaku Estere ni vanhu va ka vona va lwa nyimpi? (b) Ha yini xikombiso xa Estere ku ri nkateko eka hina namuntlha?

²⁸ Estere a fanele a rhwala ndzhwalo wo tika swinene—ku nga ku endla swileriso swa le vuhosini leswi katsaka nyimpi ni ku dlayiwa. Sweswo a swi nga olovi. Kambe ku rhandza ka Yehovha a ku ri leswaku vanhu vakwe va sirheleriwa eka ndzoviso; tiko ra Israyele a ri ta humesa Mesiya la tshembisiweke, xihlovo xin’we xa ntshembo eka vanhu hinkwavo! (Gen. 22:18) Malandza ya Xikwembu namuntlha ma tsaka ku tiva leswaku loko Mesiya, ku nga Yesu, a ta emisaveni, u sivele valandzeri vakwe ku sukela enkarhini wolowo ku ya emahlweni leswaku va nga hlanganyeli enyimpini.—Mat. 26:52.

²⁹ Nilokoswiritano, Vakreste va hlanganyela enyimpini ya moya; Sathana u tiyimisele ku herisa ripfumelo leri hi nga na rona eka Yehovha Xikwembu. (Hlaya 2 Vakorinto 10:3, 4.) Hakunene i nkateko ku va ni xikombiso xo tanihi Estere! Ku fana na yena, hi nga ha kombisa ripfumelo ra hina hi ku va hi tirhisa vutlhari naswona hi lehisa mbilu loko hi lava ku vula mavonelo ya hina, hi tiyimisela ku yimela vanhu va Xikwembu hi xivindzi naswona handle ka vutianakanyi.