Yobo U Dzunise Vito Ra Yehovha
“Vito ra Yehovha a ri ye emahlweni ri dzunisiwa.”—YOBO 1:21.
1. I mani loyi swi nga ha endlekaka a tsale buku ya Yobo, naswona u yi tsale rini?
MUXE a a ri ni malembe ya kwalomu ka 40 loko a baleka a ya tshama eMidiyani hileswi Faro wa le Egipta a a lava ku n’wi dlaya. (Mint. 7:23) Loko a ri etikweni rolero, swi nga endleka a twe hi ta miringo ya Yobo, loyi a a tshama etikweni ra le kusuhi ra Uzha. Endzhaku ka malembe yo tala, loko Muxe ni tiko ra Israyele se va ri kusuhi ni ku heta riendzo ra vona ra le mananga naswona va ri ekusuhi ni tiko ra Uzha, swi nga ha endleka Muxe a twe hi ta malembe ya vudyuhari bya Yobo. Hi ku ya hi matimu ya Vayuda, Muxe u tsale buku ya Yobo endzhaku ka loko Yobo a file.
2. Buku ya Yobo yi tiyisa ripfumelo ra malandza ya Yehovha ya manguva lawa hi tindlela tihi?
2 Buku ya Yobo yi tiyisa ripfumelo ra malandza ya Xikwembu ya manguva lawa. Hi tindlela tihi? Rungula ra yona ri hi pfuna ku twisisa swiendlakalo swa nkoka leswi nga tshama swi humelela etilweni ni vuyelo bya kona naswona swi kandziyisa nkoka wa ku soriwa ka mfanelo ya Xikwembu yo fuma matilo ni misava ni hinkwaswo leswi nga eka swona. Mhaka ya Yobo yi tlhela yi hi pfuna ku twisisa leswi hi faneleke hi swi endla leswaku hi tshama hi tshembekile, nileswaku ha yini Yehovha minkarhi yin’wana a pfumelela malandza ya yena leswaku ma xaniseka. Ku engetela kwalaho, buku ya Yobo yi hlamusela Sathana Diyavulosi tanihi Nala lonkulu wa Yehovha ni wa vanhu. Yi tlhela yi kombisa leswaku vanhu lava nga hetisekangiki va nga swi kota ku tshama va tshembekile eka Yehovha hambiloko va langutane ni miringo yo tika ku fana ni ya Yobo. A hi kambisiseni swin’wana swa swiendlakalo leswi ku vulavuriweke ha swona ebukwini ya Yobo.
Yobo A Ringiwa Hi Sathana
3. I yini leswi hi swi tivaka ha Yobo, naswona ha yini a hlaseriwe hi Sathana?
3 Yobo a a ri wanuna la fuweke a tlhela a xiximiwa ngopfu hi vanhu, naswona a a ri nhloko ya ndyangu leyi a yi wu rhangela kahle ndyangu wa yona. Entiyisweni a a ri mutsundzuxi loyi a a xiximiwa swinene naswona a a pfuna swisiwana. Xa nkoka swinene, Yobo a a chava Xikwembu. Yobo u hlamuseriwa tanihi wanuna loyi “a a pfumala xisandzu naswona a a lulamile, a a chava Xikwembu, a a fularhela leswo biha.” Lexi endleke leswaku Yobo a hlaseriwa hi Sathana Diyavulosi hileswi a a tinyiketele eka Xikwembu, ku nga ri hikwalaho ka rifuwo ra yena ni ku xiximiwa hi vanhu.—Yobo 1:1; 29:7-16; 31:1.
4. I yini vutshembeki?
4 Xingheniso xa buku ya Yobo xi vulavula hi nhlengeletano ya le tilweni laha tintsumi a ti yime emahlweni ka Yehovha. Sathana na yena a a ri kona, naswona u hehle Yobo. (Hlaya Yobo 1:6-11.) Hambileswi Sathana a vulavuleke hi rifuwo ra Yobo, kahle-kahle a a lava ku ringa vutshembeki bya Yobo. Rito “vutshembeki” ri vula ku lulama, ku pfumala xisandzu ni ku pfumala xihoxo. Hilaha ri tirhisiweke hakona eBibeleni, ri vula munhu la tinyiketeleke hi ku helela eka Yehovha.
5. Xana Sathana u hehle Yobo hi yini?
5 Sathana a a vula leswaku Yobo u gandzela Xikwembu hileswi xi n’wi nyikaka rifuwo ku nga ri hikwalaho ka leswi a tshembekaka. Sathana a a hehla Yobo hi leswaku u tshembeka ntsena eka Yehovha hileswi A n’wi nyikaka swo karhi a tlhela a n’wi sirhelela. Leswaku Yehovha a hlamula xihehlo xexo, u pfumelele Sathana leswaku a ringa wanuna yoloye wo tshembeka. Kutani hi siku rin’we, Yobo u byeriwe leswaku swifuwo swa yena swi yiviwile kumbe swi dlayiwile, malandza ya yena man’wana ma dlayiwile ni vana va yena va khume va dlayiwile. (Yobo 1:13-19) Xana miringo yoleyo ya Sathana yi endle leswaku Yobo a lan’wa? Bibele yi hlamusela leswi Yobo a swi vuleke loko a weriwe hi makhombo yi ku: “Yehovha hi byakwe u nyikile, naswona Yehovha hi byakwe u tekile. Vito ra Yehovha a ri ye emahlweni ri dzunisiwa.”—Yobo 1:21.
6. (a) Ku endleke yini eka nhlengeletano yin’wana leyi a yi ri kona etilweni? (b) Sathana a a anakanya hi vamani loko a sola vutshembeki bya Yobo eka Yehovha?
6 Hi ku famba ka nkarhi ku tlhele ku va ni nhlengeletano yin’wana etilweni. Sathana u tlhele a hehla Yobo a ku: “Nhlonge hi nhlonge, hinkwaswo leswi munhu a nga na swona u ta swi humesa leswaku a ponisa moya-xiviri wakwe. Ndzi kombela leswaku u cinca u tshambuluta voko ra wena, u khumba marhambu yakwe ni nyama yakwe kutani u vona loko a nga ta ka a nga ku rhukani exikandzeni.” Sathana u engetele swihehlo swin’wana. Loko Diyavulosi a vula leswaku, “Hinkwaswo leswi munhu a nga na swona u ta swi humesa leswaku a ponisa moya-xiviri wakwe,” a a nga kanakani vutshembeki bya Yobo ntsena kambe a a kanakana ni bya ‘vanhu’ hinkwavo lava gandzelaka Yehovha. Endzhaku ka sweswo, Xikwembu xi pfumelele Sathana leswaku a hlasela Yobo hi vuvabyi lebyi dyisaka mbitsi. (Yobo 2:1-8) Kambe miringo ya Yobo a yi nga si hela.
Leswi Hi Swi Dyondzaka Eka Yobo
7. Xana Yobo u vangeriwe gome hi ndlela yihi hi nsati wa yena ni hi vavanuna lava n’wi endzeleke?
7 Miringo yo sungula ya Yobo yi khumbe ni nsati wa yena. U fanele a ve ni gome hikwalaho ko feriwa hi vana ni ku lahlekeriwa hi rifuwo ra ndyangu wa vona. U fanele a twe ku vava loko a vona nuna wa yena a konya hikwalaho ka vuvabyi byo vava. U byele Yobo a ku: “Xana wa ha khomelele u tiya eka vutshembeki bya wena nisweswi? Rhukana Xikwembu u fa!” Hiloko ku fika vavanuna vanharhu ku nga Elifazi, Bilidadi na Sofara—lava a va tiendla onge va ta chavelela Yobo. Ematshan’weni yo n’wi chavelela, va ve “vachaveleri lava karhataka.” Hi xikombiso, Bilidadi u vule leswaku vana va Yobo va dyohile kutani va tshovele leswi va swi byaleke. Elifazi u vule leswaku Yobo u xaniseriwa swidyoho leswi a swi endleke enkarhini lowu hundzeke. U kale a kanakana loko Xikwembu xi khathala hi vanhu lava tshembekaka eka xona! (Yobo 2:9, 11; 4:8; 8:4; 16:2; 22:2, 3) Hambileswi Yobo a a langutane ni swihehlo sweswo leswi nga vunwa, u tshame a tshembekile. I ntiyiso leswaku a swi hoxile ku “vula leswaku moya-xiviri wakwe wu lulamile ematshan’weni ya Xikwembu.” (Yobo 32:2) Hambiswiritano, u tshame a tshembekile eka miringo ya yena hinkwayo.
8. Hi xihi xikombiso lexinene lexi Elihu a xi vekeleke lava nyikaka van’wana ndzayo namuntlha?
8 Endzhaku ka sweswo hi twa hi ta Elihu loyi na yena a endzeleke Yobo. Elihu u rhange a yingisela Yobo ni vanghana vakwe vanharhu. Hambileswi a a ri ntsongo eka vona hinkwavo, Elihu a a tlharihe ku va tlula. U vulavule na Yobo hi xichavo. Elihu u bumabumele Yobo hikwalaho ka vutshembeki bya yena. Kambe u tlhele a vula leswaku Yobo u ringeta ku tiendla la lulameke ku tlurisa. Hiloko Elihu a tiyisa Yobo nhlana hi ku n’wi byela leswaku ku tirhela Xikwembu minkarhi hinkwayo hi ku tshembeka i swinene. (Hlaya Yobo 36:1, 11.) Lexi i xikombiso lexinene eka lava lavaka ku nyika van’wana ndzayo namuntlha! Elihu u lehise mbilu, a rhiya ndleve, a bumabumela loko swi fanerile a tlhela a nyika ndzayo leyi pfunaka.—Yobo 32:6; 33:32.
9. Xana Yehovha u n’wi pfune njhani Yobo?
9 Eku heteleleni, Yobo u humeleriwe hi nchumu lowu hlamarisaka swinene. Bibele yi ri: “Yehovha a hlamula Yobo a ri exidzedzeni.” Hi musa, Yehovha u vutise Yobo swivutiso swo hlayanyana, leswi n’wi pfuneke leswaku a lulamisa mianakanyo ya yena. Yobo u amukele ndzayo yoleyo a ku: “A ndzi nchumu . . . Ndza hundzuka entshurini ni le nkumeni.” Endzhaku ka loko Yehovha a vulavule na Yobo, U karihele vanghana volavo vanharhu hikuva a va vulavulanga “ntiyiso.” Yobo a a fanele a va khongelela. Kutani “Yehovha a herisa vukhumbi bya Yobo loko a khongelela vanakulobye, Yehovha a nyika Yobo hinkwaswo leswi a swi ri swa yena hilaha ku engetelekeke, swi andzisiwe kambirhi.”—Yobo 38:1; 40:4; 42:6-10.
Xana Hi Rhandza Yehovha Hi Mbilu Hinkwayo?
10. Ha yini Yehovha a nga xi bakanyelanga etlhelo xihehlo xa Sathana kumbe a nga n’wi lovisanga?
10 Yehovha i Muvumbi wa matilo ni misava ni swilo hinkwaswo naswona i Mulawuri wa swona. Kambe, ha yini a nga xi bakanyelanga etlhelo xihehlo xa Diyavulosi? A a swi tiva leswaku ku xi honisa ni ku n’wi lovisa a swi nga ta tlhantlha mphikamakaneta leyi Sathana a yi pfuxeke. Diyavulosi a a vule leswaku Yobo, wanuna la tshembekaka eka Yehovha a a ta tshika ku tshembeka loko o tekeriwa nchumu lowu a wu rhandzaka, ku nga rifuwo ra yena. Kambe Yobo u n’wi khomise tingana. Sathana u tlhele a vula leswaku munhu un’wana ni un’wana u ta fularhela Xikwembu loko a xanisiwa. Yobo u xanisiwile kambe a nga xi fularhelanga Xikwembu. Hikwalaho Sathana u hembile emhakeni ya wanuna yoloye la tshembekeke hambiloko a nga hetisekanga. Ku vuriwa yini hi vagandzeri van’wana va Xikwembu?
11. Xana Yesu u swi veke njhani erivaleni leswaku Sathana i muhembi?
11 Entiyisweni, nandza un’wana ni un’wana wa Xikwembu la tshamaka a tshembekile hambiloko Sathana a n’wi ringa hi tindlela to hambana-hambana, u swi veka erivaleni leswaku swihehlo sweswo swa nala la nga ni tihanyi i mavunwa. Yesu u te emisaveni kutani a endla leswaku mani na mani a swi vona leswaku Sathana i muhembi. Yesu a a hetisekile ku fana ni tata wa hina wo sungula Adamu. Ku tshembeka ka yena ku fikela eku feni, i vumbhoni lebyi nga lo dlaa, bya leswaku Sathana i muhembi nileswaku swihehlo swa yena a swi sekeriwanga helo.—Nhlav. 12:10.
12. I yini leswi nandza un’wana ni un’wana wa Yehovha a nga kotaka ku swi endla naswona hi byihi vutihlamuleri lebyi hi nga na byona?
12 Hambiswiritano, Sathana u hambeta a ringa vagandzeri va Yehovha. Un’wana ni un’wana wa hina a nga swi kota ku tirhela Yehovha hileswi a n’wi rhandzaka, ku nga ri hileswi a n’wi nyikaka swilo naswona i vutihlamuleri bya hina ku endla tano. Xana hi byi teka njhani vutihlamuleri byebyo? Hi swi teka ku ri lunghelo ku tshembeka eka Yehovha. Nakambe, swa hi chavelela ku tiva leswaku Yehovha u hi nyika matimba ya ku tiyisela nileswaku A nga pfumeli leswaku hi weriwa hi ndzingo wun’wana ni wun’wana, hilaha a endleke hakona eka Yobo.—1 Kor. 10:13.
Sathana I Nala La Nga Ni Tihanyi Tlhelo Mugwinehi
13. I yini leswi buku ya Yobo yi swi paluxaka hi Sathana?
13 Matsalwa ya Xiheveru ma yi hlamusela hi vuxokoxoko ndlela leyi nyumisaka leyi Sathana a tlhontlhaka Yehovha a tlhela a hambukisa vanhu ha yona. Eka Matsalwa ya Vukreste ya Xigriki, hi kuma rungula leri engetelekeke malunghana ni ndlela leyi Sathana a kanetaka Yehovha ha yona, naswona eka buku ya Nhlavutelo, hi dyondza leswaku Yehovha u ta lwela vuhosi bya yena kutani a lovisa Sathana. Buku ya Yobo yi hi pfuna leswaku hi twisisa ndlela leyi Sathana a hambukisaka vanhu ha yona. Loko Sathana a ri etinhlengeletanweni ta le tilweni, a a nga yeli ku ya dzunisa Yehovha. Xikongomelo xa Diyavulosi a ku ri ku sola ni ku delela. Endzhaku ka loko a hehle Yobo kutani a nyikiwa mpfumelelo wo n’wi ringa, ‘Sathana u hume a ya ekule ni mombo wa Yehovha.’—Yobo 1:12; 2:7.
14. Sathana u tipaluxe a ri munhu wa njhani eka Yobo?
14 Kutani buku ya Yobo yi hlamusela Sathana tanihi nala wa vanhu la nga ni tihanyi. Ku sukela loko ku ve ni nhlengeletano le tilweni leyi boxiweke eka Yobo 1:6 ni leyi hlamuseriweke eka Yobo 2:1, ku hundze nkarhi wo karhi naswona hi nkarhi wolowo Yobo u vone maxangu. Ku tshembeka ka Yobo ku endle leswaku Yehovha a kota ku byela Sathana a ku: “Kambe nisweswi [Yobo] wa ha khomelele swi tiya eka vutshembeki byakwe, hambileswi u ndzi hlohlotelaka leswaku ndzi n’wi mita ku nga ri na xivangelo.” Hambiswiritano, Sathana a nga pfumelanga leswaku u hluriwile. Kambe u sindzise leswaku Yobo a tlhela a ringiwa hi ndlela yin’wana yo vava swinene. Kutani Diyavulosi u ringe Yobo loko a fuwile niloko a ri xisiwana. Swi le rivaleni leswaku Sathana a nga swi tweli vusiwana swisiwana kumbe vanhu lava weriweke hi khombo. Vanhu lava tshembekaka u va venge hi mbilu ya yena hinkwayo. (Yobo 2:3-5) Hambiswiritano, ku tshembeka ka Yobo ku swi veke erivaleni leswaku Sathana i muhembi.
15. Xana vanhu va manguva lawa lava xandzukaka va fana njhani na Sathana?
15 Sathana u ve xivumbiwa xo sungula ku xandzuka. Vanhu va manguva lawa lava xandzukaka va tekelele Diyavulosi. Va nga ha sola-sola vanhu va le vandlheni, vo tanihi vakulu lava nga Vakreste kumbe Huvo leyi Fumaka. Van’wana lava xandzukaka va nga ha ala ku tirhisa vito ra Xikwembu, leri nge Yehovha. A va swi lavi ku tiva Yehovha kumbe ku n’wi tirhela. Ku fana ni tata wa vona Sathana, va hlasela vanhu lava tshembekaka. (Yoh. 8:44) Hi yona mhaka leyi malandza ya Yehovha ma nga fanelangiki ma tolovelana na vona!—2 Yoh. 10, 11.
Yobo U Dzunise Vito Ra Yehovha
16. Yobo a a titwa njhani hi Yehovha?
16 Yobo u tirhise vito ra Yehovha a tlhela a ri dzunisa. Hambileswi mahungu ya ku dlayiwa ka vana va yena ma n’wi tsemeke nhlana, Yobo a nga vulanga nchumu xo biha hi Xikwembu. Hambileswi hi xihoxo a a anakanya leswaku rifuwo ra yena ri tekiwe hi Yehovha, u n’wi dzunisile. Eka marito man’wana ya vutlhari lawa Yobo a ma vuleke hi ku famba ka nkarhi, u te: “Waswivo! Ku chava Yehovha—sweswo i vutlhari, naswona ku fularhela vubihi i ku twisisa.”—Yobo 28:28.
17. I yini lexi pfuneke Yobo leswaku a tshama a tshembekile?
17 I yini lexi pfuneke Yobo leswaku a tshama a tshembekile? Swi le rivaleni leswaku loko a nga si ringiwa, ana se a a ri ni vuxaka lebyi tiyeke na Yehovha. Hambileswi hi nga riki na vumbhoni bya leswaku Yobo a a swi tiva leswaku Sathana u hehle Yehovha, kambe a a tiyimisele ku tshama a tshembekile. U te: “Ndzi nga ka ndzi nga tshiki vutshembeki bya mina kukondza ndzi timeka!” (Yobo 27:5) Xana Yobo u byi tiyise njhani vuxaka byebyo? A swi kanakanisi leswaku leswi a swi tweke hi ndlela leyi Xikwembu xi tirhisaneke ha yona ni maxaka ya yena, ku nga Abrahama, Isaka na Yakobe, swi n’wi tsakisile. Naswona Yobo u vone timfanelo to tala letinene ta Yehovha hi ku xiya ntumbuluko.—Hlaya Yobo 12:7-9, 13, 16.
18. (a) Xana Yobo u kombise hi ndlela yihi leswaku u tinyiketele eka Yehovha? (b) Xana hi nga tekelela xikombiso lexinene xa Yobo hi tindlela tihi?
18 Leswi Yobo a swi dyondzeke swi endle leswaku a lava ku tsakisa Yehovha. Hambiloko swi nga ha endleka vana va yena va dyohele Xikwembu kumbe “va rhukan[e] Xikwembu etimbilwini ta vona,” a a hamba a endla switlhavelo. (Yobo 1:5) Yobo u dzunise Yehovha hambiloko a langutane ni miringo leyikulu. (Yobo 10:12) Hakunene i xikombiso lexinene! Na hina hi fanele hi titoloveta ku nghenisa vutivi lebyi kongomeke hi Yehovha ni swikongomelo swa yena. Hi fanele hi tolovela ku hamba hi tiyisa vuxaka bya hina na Yehovha hi ku dyondza, ku va kona eminhlanganweni, ku khongela ni ku chumayela mahungu lamanene. Nakambe, hi fanele hi endla hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka leswaku hi twarisa vito ra Yehovha. Naswona leswi ku tshembeka ka Yobo ku tsakiseke Yehovha, wa ha tsaka ninamuntlha loko malandza ya yena ma tshama ma tshembekile. Mhaka leyi yi ta tlhuvutsiwa eka xihloko lexi landzelaka.
Wa Tsundzuka Xana?
• I yini lexi endleke leswaku Sathana Diyavulosi a hlasela Yobo?
• Hi yihi miringo leyi Yobo a yi tiyiseleke naswona u yi hlule njhani?
• I yini lexi nga ta hi pfuna leswaku hi tshama hi tshembekile, hilaha Yobo a endleke hakona?
• Hi dyondza yini hi Sathana ebukwini ya Yobo?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 4]
Rungula ra Yobo ri hi tsundzuxa hi ku soriwa ka mfanelo ya Xikwembu yo fuma matilo ni misava ni hinkwaswo leswi nga eka swona
[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]
Xana vutshembeki bya wena byi nga ringiwa loko swi te yini?