I Mani La Nga Kutsulaka Lava Kombelaka Mpfuno?

“Oho Xikwembu, nyika hosi swiboho swa wena swa vuavanyisi . . . Hikuva yi ta kutsula xisiwana lexi kombelaka ku pfuniwa.”—PS. 72:1, 12.

 1. Mhaka ya Davhida yi hi dyondzisa yini hi tintswalo ta Xikwembu?

MARITO lawa ma khutaza hakunene, naswona swi tikomba onge ma tsariwe hi Hosi Davhida wa Ie Israyele wa khale! Malembe yo tala loko a nga si tsala marito wolawo u tisorile endzhaku ka loko a endle vuoswi na Bati-xeba. Hi nkarhi wolowo Davhida u kombele Xikwembu a ku: “Hlangula ku tlula ka mina nawu hi ku ya hi tintswalo ta wena to tala. . . . Xidyoho xa mina xi le mahlweni ka mina nkarhi hinkwawo. . . . Waswivo! Hi switlhavi swa ku veleka ndzi velekiwe ndzi ri ni xidyoho, naswona manana u ndzi tikile exidyohweni.” (Ps. 51:1-5) Hi tintswalo, Yehovha u swi tekela enhlokweni leswi hi tswariweke hi ri ni xidyoho.

 2. Pisalema 72 yi nga hi pfuna njhani?

² Yehovha wa xi twisisa xiyimo xa hina lexi terisaka vusiwana. Hambiswiritano, hilaha swi profetiweke hakona, Hosi leyi totiweke hi Xikwembu “yi ta kutsula xisiwana lexi kombelaka ku pfuniwa ni la xanisekaka ni hinkwavo lava nga riki na mupfuni. Yi ta va ni nsovo eka loyi a pfumalaka ni loyi a nga xisiwana, yi ta ponisa moya-xiviri wa swisiwana.” (Ps. 72:12, 13) Mpfuno wolowo wu ta kumiwa njhani? Pisalema 72 ya hi byela. Risimu leri leri qambiweke malunghana ni vuhosi bya Solomoni n’wana wa Davhida ri kombisa ndlela leyi ku fuma ka N’wana wa Xikwembu, Yesu Kreste ku nga ta va pfuna ha yona vanhu lava tshikileriweke.

Xikombiso Xa Leswi Mfumo Wa Kreste Wu Nga Ta Swi Endla

 3. Solomoni u kombele yini naswona Xikwembu xi n’wi nyike yini?

³ Endzhaku ka loko Davhida loyi se a a dyuharile, a lerise leswaku Solomoni a endliwa hosi, u n’wi nyike swiletelo leswi kongomeke leswi Solomoni a swi hetisiseke hi ku tshembeka. (1 Tih. 1:32-35; 2:1-3) Endzhakunyana Yehovha u humelele eka Solomoni enorhweni kutani a ku: “Kombela lexi ndzi faneleke ndzi ku nyika xona.” Solomoni u kombele nchumu wun’we ntsena: “Nyika nandza wa wena mbilu leyi yingisaka leswaku a avanyisa vanhu va wena, a xiya exikarhi ka leswinene ni leswo biha.” Xikombelo xa Solomoni xa ku titsongahata xi endle leswaku Xikwembu xi n’wi nyika leswi a swi kombeleke ni leswi engetelekeke.—1 Tih. 3:5, 9-13.

 4. Mfumo wa Solomoni wu hlamuseriwe njhani hi mufumi un’wana wa le nkarhini wa yena?

⁴ Ehansi ka mfumo wa Solomoni a ku ri ni ku rhula naswona swilo a swi famba kahle ku tlula eka mimfumo hinkwayo leyi a yi ri kona emisaveni, hikwalaho ka leswi Yehovha a a wu katekisa. (1 Tih. 4:25) Un’wana wa lava teke va ta vona ndlela leyi Solomoni a a fuma ha yona a ku ri hosi ya xisati ya le Xeba, leyi a yi te ni vanhu van’wana. Yi byele Solomoni yi ku: ‘Marito lawa ndzi ma tweke etikweni ra mina i ntiyiso. A ndzi nga byeriwanga xiphemu xa wona. U swi tlula ekule hi vutlhari ni hi ku kateka swilo leswi swi twiweke.’ (1 Tih. 10:1, 6, 7) Kambe, vutlhari lebyikulu swinene byi kombisiwe hi Yesu, loyi a swi fanerile loko a vula leswi malunghana na yena n’wini: “Maswivo, laha ku ni nchumu lowu tlulaka Solomoni.”—Mat. 12:42.

Ku Ntshunxiwa Hi Solomoni Lonkulu

 5. I yini leswi Pisalema 72 yi swi vulaka naswona yi vula leswaku ku ta endleka yini?

⁵ Sweswi a hi kambisiseni leswi vuriwaka hi Pisalema ya vu-72 hi ri ni xikongomelo xo twa hi mikateko leyi nga ta va kona ehansi ka mfumo wa Yesu Kreste loyi a nga Solomoni Lonkulu. (Hlaya Pisalema 72:1-4.) Pisalema leyi yi hlamusela ndlela leyi Yehovha a titwaka ha yona hi ku “fuma ka vuhosana” ka N’wana wakwe, ku nga Yesu Kreste “Hosana ya Ku Rhula.” (Esa. 9:6, 7) Ehansi ka nkongomiso wa Xikwembu, Solomoni Lonkulu u ta ‘rivalela nandzu wa lava xanisekaka ni ku ponisa vana va xisiwana.’ Mfumo wakwe wu ta va ni ku rhula ni vululami. Loko Yesu a ri laha misaveni u nyikele xikombiso xa leswi Mfumo wakwe wa Gidi ra Malembe wu nga ta swi endla.—Nhlav. 20:4.

 6. Hi yihi mikateko leyi Yesu a kombiseke leswaku u ta yi tisa ehansi ka Mfumo wakwe?

⁶ Xiya swiendlo swin’wana leswi Yesu Kreste a swi endleke leswi hi kombisaka leswi a nga ta swi endlela vanhu loko ku hetiseka Pisalema 72. Hi ni swivangelo swo tsakisiwa hi ntwela-vusiwana lowukulu lowu a wu kombiseke lava a va xaniseka. (Mat. 9:35, 36; 15:29-31) Hi xikombiso, wanuna loyi a a ri ni nhlokonho u ye eka Yesu kutani a kombela a ku: “Loko u swi lava, u nga ndzi basisa.” Yesu u te: “Ndza swi lava. Basisiwa.” Hiloko wanuna yoloye a va a hanyile! (Mar. 1:40-42) Endzhakunyana, Yesu u hlangane ni noni leyi a yi feriwe hi n’wana wa yona wa jaha loyi o va yexe. Hikwalaho ko yi “twela vusiwana,” Yesu u te, “Pfuka!” hiloko n’wana wa noni leyi a pfuka. A a pfukile eku feni!—Luka 7:11-15.

7, 8. Hi swihi swikombiso swin’wana swa matimba yo hanyisa ya Yesu?

⁷ Yehovha u nyike Yesu matimba yo endla masingita. Sweswo swi kombisiwe emhakeni ya “wansati loyi a a khomiwe hi vuvabyi byo khuluka ngati malembe ya 12.” Hambileswi “a a vangeriwe switlhavi swo tala hi tin’anga to tala, a tirhisa xuma xakwe hinkwaxo,” entiyisweni u lo nyanya. Wansati loyi u nghene exikarhi ka ntshungu kutani a khumba Yesu, ku nga ku tlula Nawu malunghana ni munhu loyi a ‘khulukaka ngati.’ (Lev. 15:19, 25) Yesu u swi twile leswaku ku ni matimba lama nga huma eka yena, hikwalaho u vutisile leswaku i mani la nga n’wi khumba. “Hi ku tshuka ni ku rhurhumela,” wansati loyi u “[wele] ehansi emahlweni ka yena kutani a n’wi byela ntiyiso hinkwawo.” Hi ku xiya leswaku Yehovha u horise wansati loyi, Yesu u n’wi khome hi tintswalo kutani a ku: “N’wananga, ripfumelo ra wena ri ku hanyisile. Famba hi ku rhula, naswona u hanya swinene evuvabyini bya wena bya khombo.”—Mar. 5:25-27, 30, 33, 34.

⁸ Matimba lawa Xikwembu xi ma nyikeke Yesu ma tshungule lava vabyaka, kambe ma fanele ma tlhele ma va ni vuyelo lebyikulu eka vahlaleri. Hi xikombiso, a swi kanakanisi leswaku vo tala va tsakisiwe hi ku vona Yesu a tshungula vanhu loko a nga si dyondzisa Dyondzo ya yena leyi dumeke ya le Ntshaveni. (Luka 6:17-19) Loko Yohane Mukhuvuri a rhume vadyondzisiwa va yena vambirhi leswaku va ya tiyiseka loko Yesu a ri Mesiya, va N’wi kume a “hanyisa mavabyi yo tala ni swifo swa khombo ni mimoya yo homboloka, a pfuna vanhu vo tala lava feke mahlo leswaku va vona.” Kutani Yesu u byele vadyondzisiwa volavo vambirhi a ku: “Mi ya vikela Yohane leswi mi swi voneke ni ku swi twa: lava feke mahlo va sungula ku vona, lava khutaka va famba, va nhlokonho va basisiwa naswona lava feke tindleve va twa, ni lava feke va pfuxiwa, swisiwana swona swi karhi swi byeriwa mahungu lamanene.” (Luka 7:19-22) Rungula rolero ri fanele ri n’wi khutazile Yohane!

 9. Masingita ya Yesu a ma ri swikombiso swa yini?

⁹ I ntiyiso, mpfuno lowu Yesu a wu nyikeke vanhu lava a va xaniseka hi nkarhi wa vutirheli byakwe bya laha misaveni a wo va wa nkarhinyana ntsena. Lava a va tshunguleke kumbe a va pfuxeke eku feni va hetelele va file. Kambe, masingita lawa Yesu a ma endleke loko a ha ri laha misaveni a ma ri swikombiso swa ntshunxeko lowu nga heriki lowu vanhu va nga ta tiphina ha wona ehansi ka mfumo wa Mesiya.

Misava Hinkwayo Yi Ta Va Paradeyisi Ku Nga Ri Khale!

10, 11. (a) Mikateko leyi nga ta tisiwa hi Mfumo yi ta teka nkarhi wo tanihi kwihi naswona mfumo wa Yesu wu ta va njhani? (b) I mani la nga ta va na Kreste eParadeyisini naswona u ta swi kotisa ku yini ku hanya hilaha ku nga heriki?

¹⁰ Ringeta ku anakanya ndlela leyi vutomi byi nga ta va ha yona eParadeyisini laha misaveni. (Hlaya Pisalema 72:5-9.) Vagandzeri va Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso va ta tiphina hi vutomi eParadeyisini ntsendze loko dyambu ni n’weti swa ha ri kona—ina, hilaha ku nga heriki! Hosi Yesu Kreste u ta phyuphyisa, ‘ku fana ni mpfula ehenhla ka byanyi lebyi tsemiweke, ni timpfula letikulu leti tsakamisaka misava.’

¹¹ Loko u ri karhi u anakanya hi ku hetiseka ka pisalema leyi, xana mbilu ya wena a yi khutaziwi hi ntshembo wa ku hanya hilaha ku nga heriki eparadeyisini ya laha misaveni? Hakunene mudyohi loyi a a beleriwile a a tsakile loko Yesu a ku eka yena: “U ta va na mina eParadeyisini.” (Luka 23:43) Hi nkarhi wa Mfumo wa Yesu wa Gidi ra Malembe, wanuna yoloye u ta pfuxiwa eku feni. Loko a titsongahatela vulawuri bya Kreste, u ta kota ku hanya hilaha ku nga heriki a ri ni rihanyo leri hetisekeke naswona a tsakile.

12. Hi nkarhi wa Mfumo wa Kreste wa Gidi ra Malembe, lava nga lulamangiki lava nga ta pfuxiwa va ta nyikiwa nkarhi wo endla yini?

¹² Ehansi ka mfumo wa Solomoni Lonkulu, ku nga Yesu Kreste, “lowo lulama u ta hluka.” (Ps. 72:7) Hi nkarhi wolowo emisaveni ku ta va ku ri ni rirhandzu ra Kreste ni nkhathalelo wakwe wa rirhandzu ku fana ni le nkarhini lowu a a ri laha misaveni. Emisaveni leyintshwa leyi tshembisiweke hi Xikwembu, ni vanhu “lava nga lulamangiki” lava nga ta pfuxiwa va ta nyikiwa nkarhi wo hanya hi milawu ya Yehovha ivi va hambeta va hanya. (Mint. 24:15) Entiyisweni, lava alaka ku hanya hi ku pfumelelana ni swilaveko swa Xikwembu, a va nge pfumeleriwi ku hambeta va hanya kutani va kavanyeta ku rhula loku nga ta va kona emisaveni leyintshwa.

13. Mfumo wu ta fuma ku fikela kwihi naswona ha yini ku rhula ka wona ku nga taka ku nga kavanyetiwi?

¹³ Ku kombisa leswaku Solomoni Lonkulu u ta fuma misava hinkwayo swi hlamuseriwa hi marito lawa: “[U] ta fuma ku suka elwandle rin’wana ku ya elwandle rin’wanyana ku suka eNambyeni [wa Yufrata] ku ya emakumu ka misava. Vaaki va le tindhawini leti nga riki na mati va ta nkhinsama emahlweni ka [yena], valala va [yena] va ta nantswa ritshuri.” (Ps. 72:8, 9) Ina, Yesu Kreste u ta fuma misava hinkwayo. (Zak. 9:9, 10) Lava tekaka mfumo wakwe ni mikateko ya wona swi ri swa nkoka va ta “nkhinsama” hi ku swi rhandza. Hi hala tlhelo, vadyohi lava nga hundzukiki va ta lovisiwa, hambiloko va ri ni “malembe ya 100 hi vukhale.” (Esa. 65:20) Va “ta nantswa ritshuri.”

Yesu U Hi Twela Vusiwana

14, 15. Hi swi tivisa ku yini leswaku Yesu u twisisa ndlela leyi vanhu va titwaka ha yona naswona u “ta kutsula xisiwana lexi kombelaka ku pfuniwa”?

¹⁴ Vanhu lava nga ni xidyoho va le xiyin’weni lexi terisaka vusiwana naswona va lava mpfuno wa xihatla. Kambe hina hi ni ntshembo. (Hlaya Pisalema 72:12-14.) Yesu loyi a nga Solomoni Lonkulu u hi twela vusiwana hikuva wa xi twisisa xiyimo xa hina xa ku nga hetiseki. Ku tlula kwalaho, Yesu u xaniseriwe ku lulama naswona Xikwembu xi swi pfumelerile leswaku a langutana ni miringo. Phela, Yesu u karhateke swinene lerova “nyuku wakwe wu kotisa mathonsi ya ngati wu thonela ehansi”! (Luka 22:44) Endzhakunyana, loko a ri emhandzini ya nxaniso u huwelerile a ku: “Xikwembu xanga, Xikwembu xanga, u ndzi tshikele yini?” (Mat. 27:45, 46) Ku nga khathariseki nxaniso hinkwawo lowu a langutaneke na wona ni leswi Sathana a endleke matshalatshala hinkwawo leswaku a n’wi endla a fularhela Yehovha, Yesu u tshame a tshembekile eka Yehovha Xikwembu.

¹⁵ Hi nga tiyiseka leswaku Yesu wa ku vona ku karhateka ka hina naswona u “ta kutsula xisiwana lexi kombelaka ku pfuniwa, ni la xanisekaka ni hinkwavo lava nga riki na mupfuni.” Leswi a nga ni nkhathalelo wa rirhandzu lowu fanaka ni wa Tata wakwe, Yesu u ta “yingisa swisiwana” naswona u ta “horisa vanhu lava timbilu ta vona ti vavisekeke, [a] boha timbanga ta vona leti vavaka.” (Ps. 69:33; 147:3) Yesu a nga hi “tshandzisa eku tsaneni ka hina,” hikuva u “[ringiwe] hi tindlela hinkwato ku fana na hina.” (Hev. 4:15) I swinene ku tiva leswaku Hosi Yesu Kreste wa fuma sweswi etilweni naswona u swi langutele hi mahlo-ngati ku pfuna vanhu lava xanisekaka!

16. Ha yini Solomoni a kote ku va twela vusiwana vanhu lava a a va fuma?

¹⁶ Leswi Solomoni a a ri ni vutlhari ni ku twisisa, a swi kanakanisi leswaku u ve “ni nsovo eka loyi a pfumalaka.” Phela, u tshame a humeleriwa hi swilo leswi vangaka gome ni leswi twisaka ku vava. Makwavo wa yena Aminoni u pfinye makwavo wa yena Tamari, naswona Absalomu makwavo wa Solomoni u lerise leswaku Aminoni a dlayiwa hikwalaho ka xiendlo xexo. (2 Sam. 13:1, 14, 28, 29) Absalomu u wutle vuhosi bya Davhida kambe vuhosi bya yena a byi tlhaveriwanga hi dyambu naswona u dlayiwe hi Yowabu. (2 Sam. 15:10, 14; 18:9, 14) Endzhakunyana, Adoniya makwavo wa Solomoni u ringete ku teka vuhosi. Loko a a swi kotile ku byi teka, a swi kanakanisi leswaku Solomoni a a ta va a dlayiwile. (1 Tih. 1:5) Leswaku Solomoni a a ku twisisa ku xaniseka ka vanhu swi tikomba hi leswi a swi vuleke exikhongelweni loko ku khanguriwa tempele ya Yehovha. Hosi yi khongelele vanhu lava a yi va fuma yi ku: “Un’wana ni un’wana u tiva khombo rakwe ni ku vaviseka kakwe . . . [Yehovha] u fanele u rivalela u tlhela u nyika un’wana ni un’wana hi ku ya hi tindlela takwe hinkwato.”—2 Tikr. 6:29, 30.

17, 18. I ku karhateka kwihi loku malandza man’wana ya Xikwembu ma bohekeke ku langutana na kona naswona i yini lexi ma pfuneke ku tiyisela?

¹⁷ ‘Hi nga ha karhateka’ hikwalaho ka swiendlo swo karhi swa le nkarhini lowu hundzeke. Mary,a Mbhoni ya Yehovha leyi nga ni malembe ya va-30 wa tsala a ku: “Ndzi ni xivangelo lexi twalaka xo tsaka, kambe hakanyingi swilo leswi tshameke swi ndzi humelela swi endla leswaku ndzi khomiwa hi tingana naswona ndzi titwa ndzi nyangatsekile. Ndzi va ni gome lerikulu naswona ndzi tala ku rila onge hiloko swilo sweswo swi endleke tolo. Swilo sweswo leswi dzikeke emianakanyweni ya mina swi ndzi endla ndzi titwa ndzi ri xikangalafula ndzi tlhela ndzi titwa ndzi ri ni nandzu.”

¹⁸ Malandza yo tala ya Xikwembu na wona ma titwa hi ndlela yoleyo, kambe i yini lexi nga ma pfunaka ku kuma matimba lama lavekaka leswaku ma kota ku tiyisela? Mary u ri: “Vanghana va xiviri ni vamakwerhu va xinuna ni va xisati va le vandlheni va ndzi tisela ntsako sweswi. Ndzi tlhela ndzi ringeta ku anakanyisisa hi switshembiso swa Yehovha swa le nkarhini lowu taka naswona ndza tiyiseka leswaku swikombelo swa mina swa mpfuno swi ta hundzuka mihloti ya ntsako.” (Ps. 126:5) Hi fanele hi veka ntshembo wa hina elunghiselelweni ra Xikwembu ra N’wana wa xona loyi xi n’wi vekeke ku va Mufumi. Ku profetiwe leswi malunghana na yena: “[U] ta va ni nsovo eka loyi a pfumalaka ni loyi a nga xisiwana, [u] ta ponisa moya-xiviri wa swisiwana. [U] ta kutsula moya-xiviri wa vona eku tshikileriweni ni le madzolongeni, ni ngati ya vona yi ta va ya risima ematihlweni ya [yena].” (Ps. 72:13, 14) Marito lawa ma tiyisa nhlana hakunene!

Hi Rindzele Misava Leyintshwa Leyi Nga Ni Ndzalo Ya Swakudya

19, 20. (a) Hi xihi xiphiqo lexi nga ta tlhantlhiwa hi Mfumo, hilaha swi kombisiweke hakona eka Pisalema 72? (b) I mani loyi a faneleke a dzunisiwa ngopfu hikwalaho ka mfumo wa Kreste, naswona u titwa njhani hi leswi wu nga ta swi hetisisa?

¹⁹ Ringeta ku anakanya hi vumundzuku bya vanhu vo lulama emisaveni leyintshwa ya Xikwembu laha va nga ta fumiwa hi Solomoni Lonkulu. Hi tshembisiwa leswi: “Ku ta va ni mavele yo tala emisaveni; ma ta khapakhapa etinhlohlorhini ta tintshava.” (Ps. 72:16) Tanihi leswi mavele ma nga byariwiki etinhlohlorhini ta tintshava, marito lawa ma kandziyisa ndlela leyi misava yi nga ta humesa swakudya swo tala ha yona. Leswi yi swi humesaka swi ‘ta fana nileswi humaka eLebanoni,’ ku nga ndhawu leyi a yi humesa swakudya swo tala hi nkarhi wa ku fuma ka Solomoni. Anakanya ha swona! Ku ta va ku nga ha ri na ku kayivela ka swakudya, ku ta va ku nga ri na munhu la nga kumiki swakudya leswi eneleke, ku hava munhu la nga ta sika! Hi nkarhi wolowo vanhu hinkwavo va ta tiphina hi “nkhuvo wa swakudya swo nona.”—Esa. 25:6-8; 35:1, 2.

²⁰ I mani la nga ta dzunisiwa hikwalaho ka mikateko leyi hinkwayo? Ngopfu-ngopfu i Yehovha Xikwembu, Hosi Leyi Nga Riki Na Makumu ni Mufumi wa Vuako Hinkwabyo. Entiyisweni, hi nkarhi wolowo hinkwerhu ka hina hi ta hlanganyela hi ntsako eku yimbeleleni ka xiyenge xo hetelela xa risimu leri ro saseka ni leri tsakisaka, leri nge: “Vito ra yona [ra Hosi Yesu Kreste] a ri tshame hilaha ku nga riki na makumu; vito ra yona a ri engeteleke emahlweni ka dyambu, naswona a va tikatekise ha yona; matiko hinkwawo a ma yi vule leyi tsakeke. A a dzunisiwe Yehovha Xikwembu, Xikwembu xa Israyele, ku nga yena ntsena la endlaka mintirho yo hlamarisa. A ri dzunisiwe vito rakwe hilaha ku nga riki na makumu, ku vangama ka yena a ku tate misava hinkwayo. Amen, Amen.”—Ps. 72:17-19.

[Nhlamuselo ya le hansi]

A Wu Ta Hlamula Njhani?

• Vuprofeta lebyi nga eka Pisalema 72 byi nyikele xikombiso xa yini?

• I mani Solomoni Lonkulu, naswona u ta fuma ku fikela kwihi?

• I yini lexi ku tsakisaka malunghana ni mikateko leyi ku profetiweke ha yona eka Pisalema ya vu-72?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 29]

I yini leswi a swi fanekiseriwa hi ku va swilo swi famba kahle hi nkarhi wa ku fuma ka Solomoni?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 32]

Swi fanerile ku endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi ta kuma vutomi eParadeyisini ehansi ka mfumo wa Solomoni Lonkulu